DISTINCTIO XXVIII.

Praemissae autem sententiae *; et legibus dotetur *. a. Nota quod haec pertinent ad solemnitatem benedictionis nuptialis. Si puella sit, desponsetur obvclata manu; si corrupta, manu discooperta. Et primo ponet sponsus in pollicem anulum, dicens: 'In nomine Patris'; et post in indicem et dicat: 'et Filii' ; et postea in medium et dicat: 'et Spiritus

Sancti'. Et dicat sponsus: "De isto anulo te sponso ". Deinde dicantur orationes ad benedicendum. Post, antequam dicatur 'Pax Domini, fiat oratio pro sponsa, et post datur osculum sponso. Post datur benedictio thalami, et deinde benedictio super eos in lecto, ubi petitur custodia angeli a malo.

b. Potest autem quaeri propter quid desponsabilis est virgo manu velata, altera vero, non virgo, discooperta. Videtur enim potius contrarium: velamen enim signum est verecundiae, ut I ad Cor. 11,15, et Gen. 20,16, ubi dicitur: Ecce mille argenteos dedi fratri tuo; hoc erit tibi in velamen oculorum ad omnes qui tecum sunt, et quocumque perrexeris, memento te deprehensam. - Respondemus: secus est de velamine capitis et de velamine manus. Velamen enim capitis ad velandani verecundiam datur, et ne excitentur homines ad concupiscentiam. Velamen autem manus est in signum quod adhuc non est facta sponsio ad contrahendum ut fiat commixtio, ex qua contrahitur corruptio, quia scilicet nudis manibus fiunt pactiones.

c. Ratio secundi est, quod ideo ponitur anulus in illos tres digitos et quiescit super medium, quia, cum motus procedat a corde et expandatur principaliter super illos articulos; anulus autem significet perpetuitatem propter sui circulationem, ratione vero metalli significet incorruptionem: aurum enim est metallum incorruptibile: datur anulus ad designandum amorem consensus, in quo est inseparabilitas, utroque vivente. Vel, secundum canones transfertur post ad quartum digitum. Sicut enim anulus datur episcopo in signum quod constitutus est sponsus Ecclesiae, sic et mulieri datur in signum desponsationis. Imponitur in quarto digito a pollice, eo quod "ex ipso vena quaedam usque ad cor pertingat". In signum ergo principalis motus cordis, qui est amor et ipsa voluntas, quiescit anulus super illum digitum. - Olim etiam apud Romanos solebant anuli dari cum distinctione ; nam servis ferrei, libertinis argentei, liberis aurei dabantur. In quo significabatur quod, quia servi accipiunt spiritum timoris, ferreum accipiunt, quorum animus dura quadam necessitate sub iugo timoris domatur. Libertinus autem, qui iam coepit ab huiusmodi servitute spei fiducia liberari, nec tam cogitat quid debeat metuere de suppliciis, quam quid debeat sperare de praemiis, argenteum in significatione suscepit, eo quod in eloquiis Scripturarum praemium quod sibi promittunt pia aviditate liceat considerare. Liber, cuius intentio simul et actio virtutis fulgore radiante circumfulget, anulum aureum significative suscepit. Ex quibus perpenditur propter quid anulus (aureus ; datur Deo desponsatis, ut virginibus sanctimonialibus, argenteus autem homini desponsatis, in signum praeeminentiae et dignitatis.

d. Oportet etiam considerare tria verba quae ibi dicuntur, ut primum ad Patrem, secundum ad Filium, tertium ad Spiritum Sanctum referatur. Anulus enim sphaericus est; propter quod aeternitatem significat, [quae refertur] ad Patrem; in sponsatione vero promittitur perpetua coniugalis societas. -Aurum vero ad cognitionem pertinet, in quo significatur communis provisio necessariorum. In hoc etiam significatur honor communis tribuendus ad invicem; in quo ulterius significatur honor sponsi Christi et sponsae Ecclesiae. - In hoc autem quod dicitur: 'de ista dote doto ''te', ''cum dos proprie dicatur quod datur viro a sponsa, hic accipitur e contrario, quod datur sponsae a viro: in quo significantur illac dotes quae dabuntur in patria animae fideli desponsatae a Deo; et ita in hoc significatur donum quod appropriatur Spiritui Sancto. In patria vero erit aeterna comprehensio cogniti in specie et dilecti in se ipso dono. Quae tria possunt designari per hoc quod dicitur de isto anulo, de isto auro, de ista dote.

c. Et licet debeat fides esse mutui servitii in coniugibus, specialiter tamen debet esse mulier subiecta viro. Et ideo, post iam dicta, in signum huius procidit sponsa ad pedes sponsi. - Ut conferatur illis specialis gratia, si digne inierunt sponsalui, dicuntur orationes ad benedicendum ; et est ista gratia quae petitur ad bona Matrimonii obtinenda.

f. Si quaeritur propter quid servitium fit de Trinitate in nuptiis, respondemus quod in Matrimonio requiruntur tria bona, quorum unum specialiter refertur ad Patrem, alterum ad Filium, tertium ad Spiritum Sanctum. Bonum prolis, scilicet spes prolis ad cultum Dei, ad Patrem refertur: Patri enim attribuitur generatio aetema, sponsis vero aut coniugibus spes generationis temporalis, quae referri debet ad regenerationem, quae regeneratio ad generationem aeternam refertur. Fides vero communis officii, quae debet esse in coniugibus, attribuitur Filio ; inseparabilitas, quae est bonum sacramenti, Spiritui Sancto, qui est nexus et amor communis Patris et Filii. Hac ergo ratione cantatur de Trinitate, ut quasi specialiter tota Trinitas in suis bonis sanctificet Matrimonium.

g. Oratio autem quae fit specialiter ante 'Pax Domini', fit ideo, quia in muliere tamquam perficiuntur bona Coniugii; et est ille sexus infirmior, et ideo speciali gratia indiget, quae illa oratione petitur. - Iis autem exsistentibus, oratur eis ' pax Domini', scilicet pax interior et exterior. Datur autem osculum prius sponso et post sponsae, quia caput viri Christus est, caput autem mulieris est vir, ut I ad Cor. 11, 3. Ideo mediante viro descendit osculum pacis a Christo capite, cuius vicem tenet praelatus in Ecclesia, in sponsam. - Et quia proni sunt sensus hominis ab adolescentia in malum et semper viget in nobis concupiscentia, maxime autem in illis qui se quasi obligaverunt ad huiusmodi debitum solvendum, datur benedictio thalami et benedictio super eos in lecto, ubi petitur custodia angeli a malo, sicut angelus custodivit Tobiam cum uxore sua ne a daemonibus vexarentur . Haec autem benedictio solet aliquando non fieri super secundo contrahentes, ut significetur quod in iis non servatur unitas sacramenti, et quia in iis manifestatur pronitas incontinentiae sive carnalis concupiscentiae.

Et a parentibus sponsetur *. Quid si parentes iurando spoponderunt pro minoribus, et illi venientes ad aetatem dissenserint? peierantne parentes? - Respondemus: cum non iurant pro facto proprio, sed alieno, non peierant, si adhibuerint diligentiam quam possunt.

Non quantum ad honestatem [927,2-3]. Non tenet illud quantum ad iudicium Ecclesiae, quae non iudicat nisi de manifestis .

Hic quaeri debet, an carnalis copulae [927,24-25]. Non sufficit haec divisio, quia haec concurrunt in concubina, ut XXXII, quaestione 2, Non omnis .

Nisi Deus aliter *. Non est dubitatio de impletione verborum, sed deliberatio fuit congruentiae, quomodo staret hoc cum proposito.

Id est, me non cognituram *. Aliud est propositum, aliud est votum; primum intra, reliquum extra. Cum enim exprimitur per verba, significatur voluntas plena, quae tunc dicitur, cum coniungitur actui vel operis vel sermonis.

Videtur facta rea *. I ad Tim. 5,11: Nubere volunt, Glossa: "Voventibus non solum nubere, sed etiam velle nubere damnabile est ".

Cognituram proposuerat *. Nota quod non voverat beata Virgo cum angelus dixit ei, sed vovere disposuerat et virginitatem conservare, nisi Deus aliter disponeret vel Lex prohiberet. Et ideo licite potuit contrahere Matrimonium stante illa conditione. Quantumcumque autem fuerit solemne votum, intelligitur: excepta auctoritate superioris cui in hoc tenetur, ut Extravagantibus III, De iureiurando, Veniens .