DISTINCTIO IV (ae).

Cum vero incarnatio Verbi etc. *. Augustinus, De symbolo : " Non poterat aliunde quam de Deo concipere, quae Deum meruit procreare; non potuit non talem habere conceptum, quae virgo erat permansura post partum" (= n. 19).

[Dei caritate, 563, 6]. Super 1 Matth., 20: Quod natum est in ea est de Spiritu Sancto : " Sola caritas fecit eum incarnari ".

Contra, Ioannes Damascenus : Quatuor monstrantur in assumptione Verbi Dei, scilicet bonitas, sapientia, iustitia, potentia. - Dicendum quod, licet monstrentur in assumptione, non tamen faciunt assumptionem (= n. 20).

[Tota Trinitas, 563,14]. Si Filius Dei concipitur mediante tota Trinitate, ergo aeque dicitur conceptus de Patre sicut de Spiritu Sancto. Si "sola caritas fecit eum incarnari " , quaeratur utrum possit dici quod concipitur 'de caritate'. - Dicendum quod non est concedendum ipsum esse conceptum de Patre, quoniam generatur ex Patre aeterna generatione. Nec dicendum quod concipitur 'de caritate', quoniam caritas non est nomen potestatis (= n. 16).

[Cur Spiritus Sanctus, 563,15]. a. Augustinus : " Omnis divinitatis usus nobis est ex munere ", id est Spiritu Sancto. "Quodammodo namque quasi propior videtur nobis esse Spiritus Sanctus, utpote Patris et Filii munus. Ex ipso nimirum est omnis usus gratiae cum Patre et Filio " *.

b. Quoddam miraculum est inter extrema creata, ut in reparatione oculi caeci ; quoddam est inter extrema quorum unum est creatum, alterum Creator, ut in unione divinae naturae cum humana. Sed nulla creatura habet potestatem in isto ultimo ; ergo Creator; sed Spiritus Sanctus propinquius. Unde Augustinus, XI De civitate Dei : "Pater intellgitur qui dixit: Fiat; quod autem dicitur, factum, procul dubio per Verbum factum est; per hoc quod dicitur: Vidit Deus quod esset bonum , Spiritus Sanctus intelligitur. Et sic universa Trinitas in suis operibus intimatur " (= n. 24).

c. Eccli. 1, 9: Ipse creavit eam Spiritu Sancto (= n. 13). -Ambrosius : In hoc nomine ' Christus' Pater intelligitur ungens, et Filius qui ungitur, et Spiritus Sanctus ipsa unctio *.

Cum illam creaturam etc. [563, 12-13]; [filius nullo modo, 563, 24]. Est filius naturae, ultimo Matth., 19: Ite, baptizanti tes in nomine Patris et Filii etc. Est filius creationis, 6 Matth., 9: Pater noster qui es in caelis. Est etiam filius gratiae, 1 Ioan., 12: Dedit eis potestatem filios Dei fieri; 8 Rom., 15: Spiritum adoptionis filiorum Dei. Est etiam filius gloriae, 8 Rom., 23: Ipsi intra nos gemimus, adoptionem filiorum Dei. Est etiam filius educationis, 1 Is., 2: Filios enutrivi. Est etiam filius irae, 2 Eph., 3: Eramus aliquando filii irae. Est etiam filius per collationem sacramentorum (= n. 17).

Adhuc, quoniam Deus Pater Filium genuit, ideo Christus, secundum quod est Deus, est Filius Dei; ergo, cum Spiritus Sanctus genuit hominem *, et Christus secundum quod homo erit filius Spiritus Sancti. - Dicendum* quod non dicitur filius Spiritus Sancti simpliciter ; dici tamen potest filius eius per creationem.

Adhuc, licet caritas sit idem quod Spiritus Sanctus, non tamen dicendum quod concipitur de caritate, quoniam caritas est nomen ab excellenti proprietate, ut dono, sed Spiritus Sanctus est nomen potestatis (= n. 15).

Cum illam etc. [563, 12-13] ; [Filii pertinentem, 563,14]. Regula est quod, quando aliquid dicitur active, tunc ad tottam Trinitatem pertinet ; quando aliquid dicitur per modum suscipientis, tunc pertinet ad Filium.

Sed non est in hoc etc. * ; [ex atraque substantia unus, 563, 27]. Christus non unus est unitate naturae, quoniam neutra erat 'ex utraque substantia'; nec unitate personae, quoniam ipsa erat ab aeterno ; ergo non unus est.

Dicendum quod Christus unus est ab unitate personae humanatae (= n. 14).

Nullis praecedentibus meritis *. Quod non meritis, videtur. Super I Ioan. 4, 16 : "Non quia debuit, sed sola caritates ". Similiter ad Titum : Non ex operibus quae ferimus nos. Super Psalmum : "Meminit promissionis, quoniam merita deficiunt".

Dicendum quod est meritum congruitatis, licet non condigni * (= n. 21).

Et divina gratia corporaliter *. Bene dicit 'corporaliter', quoniam ad modum trinae dimensionis est triplex gratia in homine Christo: una enim qua inest cuilibet creaturae, scilicet per praesentiam, potentiam et essentiam; et per inhabitantem gratiam, et per unionem (= n. 23).

[Quia per gratiam, 565, 6-7]. Super 1 Matthaei : "Sola gratia et sine humano arbitrio erat conceptus ".

Contra: ex consensu Virginis conceptus erat, et ita humano arbitrio.

Potest etiam diei Christus etc. *. Omne quod fit de aliquo, aut fit de substantia ipsius, aut de potestate . Si vero de substantia, tunc aut de essentia ipsius, et sic Filius de Patre ; aut de materia, et sic Christus de matre. Si de potestate, sic Christus de Spiritu Sancto. Unde inter essentiam et materiam est potestas media, quoniam Spiritus Sanctus complevit hoc quod ipsa habuit incompletum, quod de Spiritu Sancto concepit * (= n. 25).