DISTINCTIO XXX.

In superioribus insinuatum est etc. *. a. Super illud: Qui peccaverant, 5 Rom., 14 : " Peccatum Adae non longe erat ab idolatria, qui, contempto Creatoris praecepto, suasioni diaboli consentiens, quasi diabolum in Dei loco constituit et sicut Deus esse voluit". Et ita patet quod peccatum Adae erat peccatum infidelitatis. - Gregorius, super illud: Melior est obedientia quam victima, I Reg. 15, 22 : " Quasi scelus idolatriae est nolle acquiescere, et quasi peccatum hariolandi praecepto repugnare ".

Contra: peccatum infidelitatis maximum est, quoniam, illo habito, omnia habentur, ut dicit Augustinus ; sed inobedientia non est maximum: ergo unum non est alterum nec quasi alterum .

b. Gregorius, super illud idem : " Sola obedientia possidet meritum fidei, sine qua infidelis quisque esse convincitur " . - Augustinus : " Servitia quanto magis indebita, tanto magis grata; et quanto magis debita, tanto minus grata "; sed opus obedientiae est magis debitum: ergo minus gratum; ergo inobedientiae opus minime ingratum, et ita minus erit peccato infidelitatis. - Dicendum quod Gregorius moraliter loquitur, commonendo nos ad obedientiam.

Hoc autem dicunt etc. *. Super 5 Rom., 12: Qui peccaverunt : " Sicut Christus, praeter imitationis exemplum, dat sui spiritus gratiam occultissimam fidelibus, quam latenter infundit parvulis, sic Adam, praeter imitationis exemplum, tabificavit " etc.

a. Primo quaeratur quare non satisfecimus omnes in satisfactione Adae, sicut omnes peccavimus et deliquimus in peccato Adae, cum Deus pronior sit ad salvandum quam ad damnandum, et cum misericordia superexaltat iudicium . - Dicendum quod a nobis possumus fieri mali, sed non a nobis possumus fieri boni; ideo peccavimus in eo et non satisfecimus in eo.

b. Adhuc, in primo homine caro corrupta non fecit animam peccatricem, sed anima peccatrix fecit carnem corruptam; e converso autem accidit in nobis posteris suis: ergo corruptio carnis in nobis fecit corruptionem et peccatum animae. Sed constat quod corruptio carnis non est peccatum, quoniam peccatum non est in carne . Qualiter ergo illa corruptio quae causatur ab ea peccatum dicetur?

c. Adhuc, peccatum primi hominis consistit in illicitis operibus quae pertinent ad vim nutritivam. (Quare ergo in nobis primi motus qui sunt ad opera quae pertinent ad vim nutritivam) non sunt peccata; primi tamen motus qui sunt in nobis ad opera quae pertinent ad vim generativam sunt peccata ?

Hic diligenter investigandum est etc. *. Dicitur in parte sequenti quod peccatum originale est "lex membrorum sive carnis "; sed lex membrorum sive carnis non est nisi in carne; peccatum autem omne est in anima , quoniam virtus ibi est : ergo lex carnis non est peccatum. - Quidam dicunt quod peccatum originale est fomes; sed in Baptismo deletur originale, fomes autem remanet: ergo hoc non est illud. - Dicendum, sicut quidam dicunt, originale esse fomitem; et in Baptismo deletur obligatio qua tenebatur per fomitem ad poenam aeternam. Et potest etiam dici lex membrorum; sed hoc huius dicitur multipliciter. Unde dicitur 'lex membrorum', quoniam causatur ex membris corruptis vel carne corrupta .

Sed quod originale etc. *; Gregorius ait: Omnes in peccatis nati sumus *. Argumentum quod originale est plura peccata. - Dicendum quod unum est in radice, multa tamen in ramis .

Quia ex eo damnationem simul *. IV Reg. 5, 27: Lepra Naaman adhaerebit tibi et semini tuo post te. - Cum originali peccato *. Peccatum Adae dicitur originale quoniam est origo aliorum; sed in nobis dicitur originale quoniam ab origine.

Dicendum ergo quod in Adam idem est actuale et originale: sed respectu prohibitionis ei factae et respectu virtutis nutritivae corruptae, dicitur actuale: et respectu virtutis generativae corruptae, dicitur originale. Quoniam generativa est ad salvandam speciem, ideo illa corruptio transfunditur in posteros .

Nunc superest videre quid sit ipsum originale peccatum *. a. Anselmus, De conceptu virginali : " Est peccatum quod quilibet trahit cum natura in ipsa sui origine: et est peccatum quod ipse facit postquam est persona ab aliis discreta, [Illud quod trahitur in ipsa origine vocatur originale]; et dicitur [etiam] naturale: non quod sit ex essentia ipsius naturae, sed ex ipsius corruptione ". - Originale est vitium in homine natum ex qualitate seminis in humana natura . Vel aliter : Originale est carentia vel nuditas debitae iustitiae per inobedientiam Adae facta, quam concomitatur beatitudinis carentia.

b. Nota quod originale multiplicem sortitur nuncupationem. Dicitur enim 'macula', in quantum deformat imaginem Dei. Et dicitur 'reatus ', in quantum obligat ad poenam aeternam Dicitur etiam 'poena', in quantum comparatur ad actuale peccatum ipsius Adae, in quo fuit tota natura. Dicitur etiam 'culpa', in quantum est recessus a dignitate gratiae habitae vel habendae.

c. Super Psalmum Beati quorum : "Iniquitas dicitur fomes peccati, quae ante Baptismum non tantum poena est, sed et culpa ". Super Psalmum Exspectans, versus Cor meum : " Non fuit naturaliter haec caecitas in homine, sed per peccatum primi hominis, qui in nos transfudit poenam et culpam ".

Quaeratur in qua vi sit peccatum originale. Et fiat haec argumentatio: primum peccatum fuit in vi concupiscibili, et postea transfertur in posteros: ergo postea in ipsis remanebit in vi concupiscibili. - Sed contra: peccatum est corruptio, et non magis corrumpitur una vis quam alia: ergo omnes corrumpuntur: et ita peccatum originale in omni vi erit. - Ad hoc dicunt quidam quod peccatum originale est in vi concupiscibili solum, et dicunt quod omnis vis corrumpitur, sed sola concupiscibilis inficitur.

Nomine autem concupiscentias etc. *; quia ipsa concupiscentia *. Nos proniores sumus ad malum quam ad bonum. Unde velle malum adiacet nobis et inhabitat: velle autem bonum adiacet nobis et non habitat in nobis. Unde facere bonum potest homo, sed non perficere .

Hoc est originale peccatum etc. *. Quaeri solet utrum sint multa originalia. Quod videtur: XXXIII distinctione, infra, cap. Quod vero , dicitur quod Adam omnibus generibus peccatorum simul tempore peccavit: et ita, ut videtur, simul omnia genera transferuntur in posteros. - Dicendum quod peccatum Adae erat unum actu, multa tamen potentia. Similiter et originale dici debet.

a. Quidam dicebant originale poenam esse, et quidam peccatum esse, et hac ratione: quoniam in originali duo sunt, scilicet carentia debitae iustitiae et pronitas ad omne malum; et quoniam in peccato sunt duo, scilicet " aversio ab incommutabili bono et conversio ad bonum commutabile" : quorum primum respondet carentiae debitae iustitiae et secundum respondet pronitati, bene quidam, respicientes ad unam partem, posuerunt originale poenam ; respicientes ad aliam, posuerunt culpam.

b. Dicitur ' fomes', in eo quod nutrit peccatum: et illud idem dicitur 'languor', in eo quod durat in natura corrupta. Dicitur etiam ' tyrannus', in eo quod ostendit violentam dominationem contra rectam rationem. Dicitur etiam 'lex membrorum ', in eo quod movet ipsa organa in opera concupiscentiae. Dicitur etiam 'lex carnis ', prout est poena iusta inflicta carni. Dicitur etiam ' stimulus carnis ', in eo quod excitat sensum ad primos motus et rationem ad consensum. Dicitur etiam 'originale ', in eo quod carentia iustitiae tracta ex primo homine. Dicitur etiam 'concupiscentia', prout est pronitas propinqua ad concupiscendum, et sic in adultis est. Dicitur etiam ' concupiscibilitas ', prout est pronitas remota, et sic in parvulis est.

a. Nota quod primus gradus in suggestione diaboli est corruptio carnis; secundus, fomes; tertius, primus motus; quartus, delectatio citra consensum; quintus, consensus. Ex corruptione carnis in Adam corrumpitur caro in posteros; quae corruptio sive infectio est poena in carne successorum. Et ex hac infectione poenae contrahitur macula in anima, quae est originale peccatum .

b. Sed tunc accidit dubitatio, scilicet: cum poena magis videtur contrahi ex poena quam culpa ex poena, ideo videtur quod originale non sit nisi poena . - Adhuc, poena sequi debet ad culpam potius quam e converso. - Primo erat actualis culpa in anima Adam; deinde est poena in carne pueri generati ex eo; et tertio culpa in anima ipsius pueri, quae culpa est originale peccatum. Et sic est processus a culpa in culpam; unde quasi motus circularis est. Sed in nobis est processus a culpa in poenam, et a poena in aliam poenam; et sic est quasi motus rectus. Quaeratur propter quid.

c. Ad primum dicendum quod non est tantum de natura poenae quod culpa contrahitur ex ipsa, sed est de natura animae recipientis ipsam maculam, quoniam semper per modum recipientis recipitur unumquodque in alio 1 Sed quod sit malum, ab ipsa poena est; et quod sit culpa, a natura recipientis est. -Ad aliud dicendum quod in eodem subiecto semper ex culpa nascitur poena; sed sic non est in diversis subiectis . - Ad tertium dicendum quod transfusum est istud peccatum per virtutem generativam, quae est ad speciem; sed opus generativae circulare est: incipit enim ab anima et procedit usque in carnem generantis, et postea in carnem generati, ut ibi sit anima. Sed actuale peccatum fit secundum particulares actus particularium virtutum .

De parvulis obicitur *. a. 2 Rom., 6: Qui reddet unicuique secundum opera sua, id est merita: ergo, cum parvuli nihil meruerunt, nihil eis reddetur. In eodem, in Glossa: " Reddet gratiam parvulis pro iniustitia "; sed iniustitia est actuale peccatum: ergo in parvulis erat actuale peccatum.

b. Item, quaeritur, si primi parentes non peccassent, utrum parvuli traxissent originalem iustitiam ab illis, sicut nunc originalem iniustitiam.

c. Ad primum dicendum quod dupliciter dicuntur opera. Aut enim reddetur secundum opera quae fiunt circa ipsos, et sic in parvulis; aut propter opera quae faciunt, et sic in adultis. Sicut enim salvatur puer in Baptismo per opera quae fiunt circa ipsum, sic corrumpi potest.

d. Ad aliud dicendum quod duplex est iustitia: una scilicet quae est innocentia, ad non faciendum malum, et talis esset in pueris si stetissent primi parentes. Est alia iustitia, quae est habilitas ad omne bonum, et talem non haberent. Unde Anselmus, in libro De originali peccato : " Si Adam et Eva iustitiam originalem servassent, qui de illis nascerentur essent iusti".

Quibus responderi potest etc. *. Beda, in originali Caro nutrimentalis non est de veritate humanae naturae: " Quantumvis tenuissimus humor [et] liquens esca, cum in venis et artubus cocta fuerit et digesta, per occultos meatus transmittitur, quos Graeci poros vocant, et in secessum emittitur ". -Beda ponit alium casum : Sit quod unus comedat totaliter carnem alterius. Constat quod illa caro non resurget in utroque; nec in comedente, quoniam tunc alius non haberet in quo resurgeret; ergo in illo cuius prius fuit caro; et ita caro nutrimentalis non resurget in nutrito. Unde Augustinus, XXII De civitate Dei : " Reddetur illa caro homini in quo primitus esse caro coepit, tamquam ab illo altero mutuo sumpta ". Contrarium autem accidit de costa Adae, quoniam, sicut per miraculum ex ipsa costa facta est caro Evae et factum est supplementum loco costae, ita ipsum supplementum resurget in Adam et costa in Eva.

Patet omnes secundum corpora fuisse in Adam [467, 24-25]. Augustinus : " Omnes ad condemnationem per Adam nascuntur, et omnes ad vitae iustificationem per Christum: tamen non omnes qui moriuntur in Adam Christus transfert ad vitam; sed 'omnes' dixit , quoniam sicut sine Adam nullus ad mortem, sic sine Christo nullus ad vitam " .

Augustinus videtur dicere contra Magistrum *. Dicit : "Cibus, amittens suam speciem, in corpus nostrum vertitur, et eo refecti in robur mutamur ". Philosophus : " Augmentum est exsistentis magnitudinis additamentum "; et ita non fiet magnum " multiplicatione sui in se " *, sicut per rarefactionem ex uno pugillo aquae fiunt novem pugilli aeris . - Quidam distinguunt triplicem carnem: primam scilicet complexionalem, quam recipiunt pueri in sua generatione: et aliam carnem quae procedit ex menstruo) et tertiam quae est nutrimentalis. Et dicunt hanc tertiam non transire in veritatem humanae naturae, sed aliae duae transeunt in veritatem humanae naturae. In aliis duabus resurget homo; et quantum ad primam carnem, omnes fuimus in Adam; et quantum ad secundam, fuimus in matre. - Dicendum tamen aliter, quod in nobis est triplex natura: (scilicet natura terrae; natura) inferiorum corporum, ut aeris et ignis: et natura corporis supercaelestis, scilicet quintae essentiae. Et haec triplex natura in nobis triplicem habet effectum. Unde secundum inferiorem naturam habemus quod augemur aliquo addito; secundum aliam, quod augemur per rarefactionem: secundum supremam, quod de parvo fiat magnum sive maximum sine diminutione sui, ut in candela patet. Et hoc est 'per multiplicationem sui in ''se' ''de quo loquitur Magister *; et tales erimus in resurrectione .