DISTINCTIO XIX.

Solent quaeri plura etc. [393, Est quadruplex status, scilicet innocentiae, gratiae, gloriae et culpae; et totus iste liber est de isto quadruplici statu. Post creaturam humanam agit de triplici statu hominis. Est enim unus status ipsius in quo est potens mori, et alius status in quo est potens non mori, et tertius in quo est non potens mori, et quartus in quo est non potens non mori . Primus status et secundus conveniunt ei ante lapsum; tertius convenit ei post glorificationem; quartus convenit ei post lapsum et ante glorificationem.

Sed ante lapsum dicitur quod primus homo est potens mori et non mori *. Quaeratur ergo utrum eadem sit haec potentia qua potest mori et qua potest non mori.

a. Quod videtur, quia eadem est potentia qua potest eligere bonum et non eligere bonum ; et similiter eadem est potentia qua potest currere et non currere ; ergo eadem erit potentia qua potest mori et non mori. - Adhuc, (potentia) alia est rationalis et alia est irrationalis) illa autem quae est rationalis valet ad opposita Unde, cum haec potentia sit potestas rationalis, valebit ad opposita, aut non omnis valet ad opposita.

b. Sed contra: mors est privatio vitae; ergo potentia ad mori potius est impotentia quam potentia. Sed potentia ad non mori est potentia ad vivere; ergo haec non potest esse illa.

c. Dicendum quod una non est alia, quoniam potentia ad mori ex parte principii materialis est, sed potentia ad non mori ex parte principii formalis est. Unde haec non est illa. Sciendum etiam quod non omnis potestas irrationalis valet ad unum solum, sed illa quae semper coniuncta est suo actui, ut caliditas in igne . Augustinus, De baptismo parvulorum : " Poterat corpus Adae esse mortale, licet non sit moriturum, sicut corpus aegrotabile, non tamen aegrotatur ". - Augustinus, Super Genesim, VI libro : " Si in illis primis rerum causis, quas mundo primitus Creator inseruit, non tantum posuit quod formaturus erat hominem, sed quemadmodum formaturus, utrum in matris utero an in forma iuvenili ", et similiter de aliis mirabilibus, "proculdubio sic factum est ut illic praefixerat. Nec enim contra suam dispositionem factum esset. Si autem vim [tantum] ibi posuit possibilitatis ut homo fieret, vel sic et sic posset, ipsum autem modum quo facturus erat sibi reservavit in sua voluntate, non in mundi constitutione contexuit, manifestum est non haec fieri contra illam rationem quae prius erat in prima conditione causarum, quoniam ibi erat sic fieri posse, quamvis non necesse [ita] fieri ".

In primo statu etc. *. Augustinus, in libro De libero arbitrio : " Bonus est panis, sed esurienti: delectat potus, sed sitientem ". Ex hoc est argumentum quod in primo homine fuit miseria ante culpam.

Dicendum quod erat in eo appetitus, sed naturalis; ideo non erat ibi miseria. Super I Cor. 15,44-50, de duplici indigentia ista solet quaeri .

Illud enim ante peccatum mortale etc. [394, In statu innocentiae est homo primus immortalis, et in statu glorificationis similiter: utrum eadem sit immortalitas. Quod videtur, quoniam quorum rationes sunt eaedem, ipsa sunt eadem ; sed eadem est ratio immortalitatis hic et ibi, quoniam utrobique est immortalitas resistens causis illativis mortis: et ita eadem erit immortalitas in statu innocentiae et in statu glorificationis. - Sed contra: immortalitas in statu glorificationis est necessitas vivendi; ergo non est eadem. - Dicendum quod immortalitas in statu innocentiae differt ab immortalitate in statu gloriae, quoniam immortalitas in statu innocentiae est cum possibilitate ad mortalitatem, sed in statu gloriae est sine possibilitate ad mortalitatem.

Solet hic quaeri *; immortalitas [395, 13-14]. Quaeratur utrum per peccatum amisit illam immortalitatem quam habebat in statu innocentiae. Quod videtur, quoniam in statu innocentiae non erat necesse ipsum mori, sed in statu post necesse erat ipsum mori. Ergo si aliquam immortalitatem prius habebat, illam amisit.

Sed contra, super 10 Luc, 30, Augustinus , quod " vulneratus est in naturalibus, sed spoliatus est in gratuitis "; et ita cum illa immortalitas in statu innocentiae sit potentia naturalis, vulneratur in ea, sed non spoliatur.

Ut non comederet etc. *. Post praeceptum Domini factum est illicitum comedere de ligno boni et mali; ergo quia praecepit Dominus, ideo illicitum, et ita ideo vitiosum; ergo Dominus fuit causa vitii. - Dicendum quod illicitum dicitur duobus modis. Aut enim dicitur id quod non est licitum, et sic Deus fecit illicitum; aut dicitur id quod est vitiosum, et sic homo vel diabolus facit quod est illicitum.

Sed adhuc quaeritur etc. *. Unum erat praeceptum cum poena adiuncta ei, scilicet non comedere de ligno scientiae ; sed non adiungitur poena aliis praeceptis. - Dicendum ergo quod, cum illud praeceptum erat respectu ultimae potentiae, quae est masticativa, et cum illa recessit a suo debito statu, et omnes praecedentes potentiae recesserunt a suo statu tamquam corruptae; et ideo tunc primo erat poena promittenda.

a. Videtur quod immortalitas dicat potentiam naturalem ; et si hoc, tunc auferri non potest, quoniam quod naturale est auferri non potest. - Adhuc, super 10 Luc, 30 : " Spoliatus fuit a gratuitis, sed vulneratus in naturalibus "; ergo, cum per peccatum spoliatus fuerit ab immortalitate, ipsa erat gratuita.

Augustinus, Super Genesim : " Primus homo quodam modo est mortalis conditione naturae, sed immortalis dono gratiae ". - Adhuc, nulla natura una ad opposita se habet; ergo, cum natura eius sit per contrarietatem componentium ad dissolutionem , non potest naturaliter esse ad immortalitatem.

b. [ Contra]: vivere est vitam continuare: ergo, cum potentia continuandi vitam sit naturale, et immortalitas erit a natura. - Deus est vita animae, sicut anima est vita corporis) et ita, quamdiu anima non fuit separabilis a sua vita, nec corpus a sua; et ita, cum per peccatum separabatur a Deo, merito et ipsa fit separabilis a corpore. Ita totum fiebat mortale .

c. Dicendum quod immortalitas secundum quid fuit a natura, simpliciter tamen a gratia, quoniam secundum hoc quod corpus coniunctum est animae, quae coniuncta est Deo. - Quaeri potest utrum mors deputaretur corpori Adae, si peccasset alio peccato quam corporali.

De hac vero immortalitate etc. *. Augustinus, Super Genesim , quod " corpus non erat tale, quod dissolvi videretur impossibile, sed gustus arboris vitae corruptionem inhibebat ". - Augustinus, De baptismo parvulorum : " Habebat Adam de lignorum fructibus refectionem contra defectionem, et de ligno vitae stabilitatem contra vetustatem ". - Augustinus, Super Genesim : " Potuit post peccatum insolubilis manere, si a Domino permitteretur edere postea de arbore vitae ".

Richardus de S. Victore : " Corruptibilitatem habuit homo ante peccatum ex parte corporis, post peccatum autem corruptionem. In utroque erat mortalis: poterat tamen per lignum vitae in utroque statu sustentari, sicut Enoch et Elias ".

Utrum homo passibilis erat ante peccatum. Isidorus dicit : " Cum in paradiso homo immortaliter viveret, ignis non ureret neque aqua mergeret, non absentia aeris suffocaret, nec omnia quae nocent mortalibus impedirent ". - Augustinus, XIV De civitate Dei : " Cibus aderat ne esuriret, potus ne sitiret, lignum vitae ne ulla senecta dissolveret; nihil corruptionis in corpore vel ex corpore, nullus morbus intrinsecus, nullus ictus extrinsecus metuebatur ".

(Perductus ad aetatem, 397, 10]. Argumentum quod Adam non fuit creatus in virili aetate; et tamen eius contrarium reperitur supra , scilicet quod in perfecta aetate creatus sit.

Ideoque aliqui dicunt etc. *. 1 Sap., 13: Deus mortem non fecit. 40 Eccli., 9-10, contrarium: Mors fuit creata . - Augustinus, XI De civitate Dei : " Mors totius hominis est, cum a Deo deseritur anima ". Unde iustum est, cum anima non continuat se cum sua vita, ut amittat potestatem illam qua continuatur cum corpore.