DISTINCTIO IV.

Hic dicendum est *. IV distinctio. Sacramenta in solis electis etc. *. a. Videtur quod accidentale sit sacramento Novae Legis efficere quod figurat, et ita non essentialiter differunt sacramenta Novae Legis et Veteris. Nam in eo qui suscipit sacramentum tantum, non efficit sacramentum quod figurat: non enim efficit remissionem peccati quam figurat.

b. Praeterea, videtur falsum quod dicitur hic, nam secundum hoc Baptismus non haberet effectum in praescitis etiam digne accedentibus ad ipsum. Constat enim quod plures parvuli praesciti sunt, quibus valet Baptismus quoad effectum gratiae.

c. Respondemus: sacramenta Novae Legis efficiunt quod figurant quantum in se est, sed impedimentum potest esse ex parte eius qui suscipit, ut de solis illuminatione accidit.

d. Ad aliud dicendum quod duplex est res figurata per Baptismum. Una est figurata in praesenti, scilicet deletio originalis, et actualis ex contritione adulti. Hunc effectum efficit Baptismus in omnibus. Est alia in futuro, scilicet ablutio perfecta in corpore et in anima. Hanc non efficit sacramentum nisi in solis electis habentibus gratiam finalem.

Qui vero sine fide accedunt vel ficte *. Intellige: si non cum contritione accedunt. Nota quod 'cum contritione' deletur culpa actualis, sed poena in Baptismo remittitur. Unde habetur in capitulo infra: Solet quaeri de illis *, eadem distinctione, et ad Rom. 11,29, ubi dicitur in Glossa: " Gratia Dei in Baptismo non requirit gemitum vel planctum vel aliquod opus, et omina gratis condonat" [770,11-12].

Sed quacritur utrum venialia omnia deleantur in Baptismo. Quod sic, videtur, quia mortalia. - Contra: ponaoir quod adultus accedat ad Baptismum, et sit contritus vere super mortalibus et non conteratur de venialibus. Cum ergo nullum peccatum actuale in adulto sine contritione deleatur, venialia non dimittentur, quia actualia: ergo baptizatus statim decedens non evolat. - Respondemus quod in veniali peccato est culpa et poena. Quantum est de culpa, fit deletio in Baptismo contriti super mortalibus. Et contritio omnis debet esse in generali de omni peccato ; ratione cuius, cum ipso effectu consequente qui est ex Baptismi virtute, et mortis quae est maior poena omni temporali, fit deletio quoad poenam illorum venialium .

Ficte *. Est accessus fictus multis modis: unus modus, cum adultus sine contritione ; qui non credit peccata in Baptismo dimitti; qui praedicat peccata non dimitti in Baptismo ; qui discredit articulos fidei. Numerus iste ficte accedentium sic terminatur: fictio et veritas opponuntur; in veritate autem oportet, qui vult sanari, quod credat medicinam a vero medico dari, et quod per illam medicinam confertur sanitas, et quod non contemnat suscipere, et quod doleat de morbo. Per oppositum intelligitur triplex fictio: una in rationali, quoad non credere vel discredere; alia in concupiscibili, quoad non dolere: alia in irascibili, quoad contemptum.

Quaeritur de ficte accedente et postea poenitente de fictione. Ponatur enim quod peccet inter tempus baptismi et tempus poenitentiae de fictione. Quaeritur tunc utrum illa peccata deleantur ex virtute Baptismi.

a. Quod videtur, quia recedente fictione habet Baptismus effectum. Sed effectus eius est tollere culpam et poenam quam invenit ; ergo tollitur peccatum interim actum quoad culpam et ad poenam. Videtur ergo quod ei valeat fictio: aliter enim non tolleretur poena nisi praecedentium peccatorum.

b. Praeterea, videtur quod Baptismus non tunc habeat effectum: quia si tunc est effectus quoad dimissionem culpae et poenae, necesse est tunc esse aliquam causam coniunctam, ratione cuius fiat illa dimissio ; sed haec causa non est susceptio exterioris sacramenti: transiit enim. - Si dicatur quod hoc fit virtute characteris manentis, contra: cum semper maneat character, adveniente contritione semper delebit poenam omnis actualis ; unde pro eo non est satisfaciendum .

c. Respondemus ad primum quod non tollitur poena nisi culpae praecedentis Baptismum. Illa enim tollitur, quae tolleretur tunc si contritus accessisset ad Baptismum. De aliis interim factis est satisfactio suscipienda.

d. Ad aliud respondemus quod causa coniuncta ad delendum poenam peccatorum praecedentium, recedente fictione, est ipsa gratia increata; disponens est ipsa vis sacramenti, scilicet aquae sanctificatae per verbum, imprimentis characterem illius quae peccata remittit, scilicet Trinitatis. Est ergo causa illa coniuncta simul, scilicet gratia increata ; sed disponens non est simul: causa enim disponens praecedit causatum saepe.

Quia nec parvulis sine fide *. a. Augustinus, in libro De poaiitcntia : " Parvulis ad remissionem originalis peccati prodest eorum fides a quibus offeruntur, ut quascumque maculas per alios a quibus orti sunt contraxerunt, aliorum interrogatione ab eis purgentur". Ex hoc videtur quod non nat remissio peccati in parvulis, nisi in parentibus fuerit fides.

Item, ad idem, Augustinus : "Alienum est opus cum credit per alterum, id est cum habet sacramentum per alterum, sicut alienum opus fuit cum peccavit in altero ". - Respondemus quod, si non fuerit fides in parentibus vel offerentibus, in fide tamen Ecclesiae mundantur. Unde dicit Augustinus in libro De poenitentia : " Ita offeruntur parvuli ad percipiendam gratiam spiritualem, non tam ab eis quorum manibus gestantur, quam ab universitate sanctorum. Ab omnibus enim recte offerri intelliguntur, quibus placet quod offeruntur, et quorum sancta et individua caritate ad communionem Sancti Spiritus adiuvantur". Ex hoc patet quod in fide Ecclesiae militantis et triumphantis fit divisio ; et si militans erraret, in fide triumphantis, fide large sumpta, scilicet pro cognitione, ad Rom. 1, 17: Iustitia revelatur etc.

b. Sed quaeritur: ponatur quod primus parens esset infidelis et offerret parvulum: quid tunc ?

Respondemus per dictam auctoritatem : adhuc sunt angeli de Ecclesia triumphante, quorum cognitione, quae est loco fidei quae in nobis est, offeruntur et " adiuvantur individua caritate " .

c. Item, Augustinus, Ad Bonifacium , super hoc quaerit sic: " Quaeris a me utrum parentes parvulis baptizatis noceant cum eos daemoniorum sacrificiis exponunt; et si non nocent, quomodo eis prodest cum baparentum fides, quorum non potest obesse perfidia ".

Ad quod respondet "tantam illius sacramenti esse virtutem in sancta compage corporis Christi, ut semel generatus per aliorum voluptatem carnalem, cum semel fuerit regeneratus per aliorum spiritualem voluntatem, deinceps non possit vinculo alienae iniquitatis adstringi, cui nulla sua voluntate consentit. Et anima, inquit, patris mea est, et anima filii mea esti anima quae peccaverit, ipsa morietur, Ezech. 18, 4. Non autem peccat ipsa, cum parentes ipsi nescienti adhibent sacrilegia daemoniorum. Sed ideo ex Adam traxit quod sacramenti illius gratia solveretur, quia nondum erat anima separatim vivens. Iam itaque cum homo in se ipso est, ab eo qui eum genuit alter effectus, alterius peccato sine suo consensu non tenebitur obnoxius. Non enim scriptum est: Nisi quis renatus ex parentum voluntate vel offerentium fide, sed: Nisi quis renatus etc. Aqua igitur exhibens extrinsecus sacramentum gratiae, et Spiritus operans intrinsecus beneficium gratiae, solvens vinculum culpae, reconcilians bonum naturae, regenerant hominem in Christo ex Adam generatum sed "parentes, quantum in ipsis est, sunt homicidae ". Quod autem in Epistola beati Cypriani martyris narratur , " quamdam parvulam, daemonum sacrilegiis per nutricem impactam, Eucharistiam miris motibus respuisse, divinitus videtur factum, ut per illius mirabilem motum parentes intelligerent a quo sacramento [se] poenitentes abstinere deberent".

Tunc valere incipit *. Obicitur: quia opus mortuum non reviviscit; sed susceptio Baptismi fuit hominis exsistentis in peccato: ergo opus mortuum: ergo non 'incipit valere ad salutem'. - Respondemus: est enim ibi opus ipsa actio vel passio, et est opus operatum, scilicet sacramentum. Unum est mortuum, aliud non, quia non est illud opus hominis sed Dei. Impressio enim spiritualis characteris est opus Dei; et haec, facta per aquam sanctificatam invocatione Trinitatis, incipit valere ad salutem ; non ipsa passio quae est in Baptismo.

Induunt homines Christum *. Quaeritur, cum homines ficte accedentes induant Christum " usque ad sacramenti perceptionem" *, utrum habeant ipsum; quia videtur quod sit indumentum et habitus ex quo induunt. - Respondemus quod non. Non enim induunt nisi quoad habitum characteris, in quo habitu non habetur Christus ; sed in habitu gratiae, quae est res sacramenti. Est tamen alterum 'habere Christum' et 'habere Spiritum Sanctum'. Illi enim soli habent Spiritum Sanctum, qui habent vitae sanctificationem. Habere autem Christum dicitur secundum quid et simpliciter ; quorum unum pertinet ad cognitionem, reliquum ad affectum, ut patet in discretione characteris et infusione gratiae. Discretio enim characteris ad cognitionem, infusio gratiae ad informationem affectus.

Sunt et alii *; tantum eis valet ad dimittenda peccata [765, 16-17]. Haec auctoritas videtur dicere quod aequc bonus sit baptismus sanguinis et fluminis.

a. Contra, in Iudic. 6,26, de Gedeone: Tollesque taurum, ibi dicit Beda : " Baptismus in sanguine puriores facit quam baptismus aquae"; ergo melior est. - Praeterea, bonum acquisitum baptismo sanguinis non potest dimitti ; acquisitum baptismo aquae potest ; ergo hic melior illo.

b. Contra: baptismus aquae universalior, quia pluribus est causa salutis. - Praeterea, virtute Baptismi confertur gratia ; virtute martyrii non, sed collata augetur aut roboratur. -

Praeterea, baptismo aquae imprimitur character, non baptismo sanguinis.

c. Respondemus quod baptismus iste et ille excedentes sunt et excessi quoad plura. In genere magis valet baptismus aquae. Magis tamen valet [simpliciter] baptismus sanguinis Valet enim, secundum Ioannem Damascenum , baptismus sanguinis ad munditiam inseparabilem ; unde vocat eum " valde bonum, eo quod postea non inquinatur sordibus ". Et ad hoc refertur quod dicitur in GlossaBcdae, quod 'acit puriores'. Praeterea, totaliter fomes exstinguitur in murrvnri: in hmtismo vero aquae solum diminuitur.

d. Ad aliud, quod in baptismo aquae confertur gratia et ita melior, dicendum est quod non sequitur. Nam in martyrio roboratur vel augetur gratia iam exsistens: sicut ergo Baptismus non eflicit gratiam, sed disponit ad eam; ita martyrium non eflicit augmentum, sed ad ipsum disponit: in hoc nobilius quia non potest suscipi sine gratia; quod potest Baptismus.

Sed pro meritis etc. *

a. Ex hoc videtur quod sua passione non meruit. - Praeterea, si hoc verum est, sua passio non fuit martyrium, cum videatur Hieronymus dicere quod sua passio fuerit martyrium, dicens: " Christus in paradisum de cruce latronem intulit; et ne quis aliquando seram putaret conversionem, fecit homicidii poenam martyrium ".

b. Respondemus: aliud fuit passio in eo, aliud voluntas sustinendi eam. Licet ergo passio non esset satisfactoria pro culpa, voluntas tamen informata caritate fuit meritoria vitae aeternae.

c. Ad aliud dicendum quod passio eius reputata fuit pro martyrio, licet non esset, quoad effectum. Cum enim in eo esset prius culpa et esset debitor poenae, virtute fidei formatae remittebatur culpa, et virtute passionis voluntariae poena. Et ita vicem martyrii quoad satisfactionem, non quoad principalitatem coronae supplevit.

Quia quem regeneraturus eram etc. *

Peccavitne Ambrosius differens Baptismum cum ille instanter peteret et numquid non peccaret aliquis modo si sic differret? - Respondemus: non peccavit. Tunc enim erat consuetudo Ecclesiae exspectare propter reverentiam sacramenti usque ad Pascha vel Pentecosten ; neque imminebat tunc in eo periculum mortis. Sed modo peccaret, quia mutata est consuetudo propter periculum.

Quia est baptismus in aqua et sanguine et poenitentia *.

a. Quaeritur utrum baptismus sit solum in aqua, et non in sanguine vel in poenitentia. Quod non, ad Hebr. 6, 2: Baptismatum, Glossa: " Est baptismus" etc, sicut hic dicitur , " quia sic mundatur homo per poenitentiam vel per martyrium sicut per aquam baptismi ".

b. Sed quaeritur utrum in baptismo sanguinis vel ponitentiae imprimatur character. Quod videtur, quia plus est efficere gratiam quam imprimere characterem. Si ergo facit quod plus est et ad quod reliquum est dispositio, videtur similiter efficere reliquum.

Quod non imprimatur character, habetur, quia, secundum hoc, diversi characteres ad idem imprimerentur in diversis baptismatibus. - Praeterea, cum propter impressionem characteris non fiat iteratio sacramenti, non liceret prius poenitcntcm post baptizari in aqua et Spiritu.

c. Item quaeritur, si martyrium supplet vicem Baptismi, ratione cuius quod sit in illo: utrum poenae aut fidei.

d. Respondemus ad primum: Baptismus dicitur simpliciter de baptismo aquae, secundum quid de aliis. Unde invenitur aliquando 'baptismus', nullo addito, pro baptismo aquae ; quod non est de aliis. Unde non est divisio baptismi per species. Unde in Glossa ad Hebr. 6,2, super eumdem textum: "Non ideo dicitur baptismus fieri in sanguine aut poenitentia, quod sacramentum Baptismi celebretur, ut in aqua accedente verbo ; sed quia vicem Baptismi supplet effusio sanguinis pro nomine Christi et fides in poenitentia: ibi dumtaxat ubi articulus necessitatis, non contemptus religionis sacramentum excludit".

e. Ad secundum dicimus quod in baptismo sanguinis et poenitentiae non imprimitur character baptismalis. Imprimitur tamen quoddam signum in martyre, cui respondet aureola. Nec sequitur: ' facit quod plus est, ergo quod minus'; nam quantum ad perpetuitatem character praeeminet gratiae. Non tamen simpliciter est character, qui est impressio spiritualis in anima. respondens impressioni spirituali in aqua.

f. Ad tertium dicimus per illud Bernardi in Epistola ad Hugonem de S. Victore : " Si martyrium vicem Baptismi implere conceditur, non plane facit hoc poena, sed fides. Nam absque ipsa, quid est martyrium nisi poena ? Quae ergo martyrio praestat ut pro Baptismate reputetur, ipsane erit [ita] infirma per se, ut quod dare alteri valet, ipsa non valeat obtinere " ? "Dico autem quantum ad salutis obtentum, et non quantum ad meriti cumulum".

Non modo per aquam *.

a. Quaeritur: in baptismo poenitentiae numquid evolabit, si decesserit sic baptizatus, sicut qui regeneratus per aquam et Spiritum ? - Et praeter hoc, si tam poenitens quam martyr baptizatur, et accidat quod uterque sit debitor poenae, propter quid martyr evolat, et non poenitens necessario ? - Praeterea, propter quid poenitentia et martyrium supplent vicem regenerationis Baptismi in iis in quibus non contemnitur sacramentum salutis ?

b. Respondemus ad primum quod non evolabit poenitens necessario, quia debitor est poenae et "aut homo aut Deus punit ", ut infra, de poemtentia [875,22-23]. Non sic autem est in baptismo aquae. Poena enim aufertur ibi virtute passionis Christi, ut in tertio libro, XIX distinctione. cap. Peccata quoque nostra, id est paenam peccatorum, ubi dicitur :" Quia per ipsius poenam, quam in cruce tulit" etc. [637, 9-10 ].

c. Ad aliud dicimus quod aliter est in martyrio et poemtentia. Poena enim martyrii maxima est inter poenas temporales, et ideo satisfactoria pro omni temporali iniuncta, addito dolore spirituali qui est ex parte sensualitatis in anima. Poena vero quae est in contritione non est maxima; unde, cum ipsa non sufficiat ad satisfactionem, necessarium est llimmd cremabile secum deferre ad purgatorium.

d. Ad tertium dicimus quod ista duo supplent vicem Baptismi in casu. Nam poenitcntia solvit a culpa actuali, et per consequens ab originali, et est satisfactoria pro poena temporali. Quantum ergo ad hos duos effectus supplet vicem Baptismi. Sunt autem et alii; quantum ad illos non supplet. Eodem modo est de martyrio, quod virtute fidei remittitur culpa. virtute vero poenae voluntariae fit satisfactio pro poena.

Supplet Omnipotentis benignitas [768, 8-9].

a. Quaeritur unum talis habeat characterem, scilicet praeventus morte habens voluntatem. Et videtur, quia " Omnipotentis" etc, quae per se imprimit characterem. - Praeterea, si ex aliqua causa iusta et non ex contemptu differat, numquid salvabitur ? -Praeterea, fit argumentatio talis: sint hic duo in pari caritate, et uterque habeat propositum baptizandi ; et unus baptizetur, reliquus non. Penes caritatem et intentionem iudicatur meriturrr, ergo tantum meretur iste quam ille. Sed iste per meritum suum evolat ; ergo et ille.

b. Respondemus ad primum quod non imprimitur character. Hic est enim specialis effectus sacramenti. Quod autem hic dicitur: 'Supplet etc, refertur ad effectum gratiae et dimissionem culpae.

c. Ad aliud dicimus quod illud est sacramentum necessitatis; et ideo non est differendum cum homo potest. Tamen, si iusta causa differat et non possit in morte baptizari, cum tamen velit, ex misericordia confertur ei salus. Iusta autem causa est, si credit per ipsam exspectationem multos ad Baptismum venire.

d. Sed numquid (non) valet ei tantum voluntas quantum actus, cum voluntas pro facto reputetur ? Matth. 12, 34, Glossa: " Quantum intendis boni, tantum facis"; et 57 Ps., 3: Etenim in corde iniquitates etc, Glossa: " Quidquid vis et non potes, Dominus factum reputat". - Respondemus quod alius est effectus Baptismi, et alius operationis suscipiendi Baptismum. Deletio autem poenae satisfactoriae debetur sacramento suscepto, non ipsi susceptioni. Unde, licet [morte praevento] remittatur poena aeterna, tamen adhuc est debitor alicuius temporalis. Concedendum autem est quod tantum meretur unus quantum alius. Non enim per meritum evolat iste, sed per virtutem sacramenti, quod sacramentum ex virtute passionis Christi delet omnem poenam satisfactoriam.

e. Sed numquid non habebit iste gloriam specialem de charactere quem habet baptizatus, quam non habet ille-Respondemus quod non est hoc de substantia principalis praemii, quod respondebit caritati.

Sunt alii etc. * ;; aeterno supplicio *.

a. Ex hoc videtur quod parvuli decedentes in originali sint debitores poenae sensibilis.

Praeterea, quaeritur si parvuli decedentes in originali cognoscant se carere visione Dei ;; et si sic, tunc videtur quod actualiter puniantur.

b. Solutio: large sumitur hic supplicium, ut dicatur supplicium privatio perpetua alicuius boni quod anima apta nata est habere.

Ad aliud dicimus quod, si habent usum virtutis cognitivae, licet cognoscerent se carere, non propter hoc dicerentur habere poenam actualem. Actualis enim dicitur respectu alicuius agentis in animam.

16. Cum orat Ecclesia pro fidelibus *. Ex hoc videtur quod Ecclesia orat pro parvulis qui statim evolant, cum dicat Augustinus de sanctis, quos constat esse sanctos, quod iniuria fit eis cum pro eis oratur. Nam effectus orationis duplex est: aut pro bonis impetrandis, aut malis amovendis ;; quorum neutrum competit parvulis decedentibus in baptismali innocentia. - Respondemus quod non orat Ecclesia distincte pro parvulis. Unde non fit specialis oratio pro parvulo defuncto, sed oratio generalis pro fidelibus defunctis, " a quorum consortio non separantur)) parvuli *.

Solet quaeri * iam remissis peccatis [769, 21-22].

a. Quaeritur utrum Baptismus habeat plenum effectum remissionis peccatorum sine resurrectione Christi.

Quod non, videtur: I ad Cor. 15,29: Qui baptizantur pro mortuis, Glossa: " Si Christus non resurrexit, in Baptismo non fit peccatorum remissio ".

b. Quod videtur falsum, quia, secundum hoc, Baptismus Christi non deleret culpam ante resurrectionem Christi neque poenam, et ita minor esset effectus Baptismi quam circumcisionis tunc. - Praeterea, virtus passionis Christi delevit poenam originalis peccati, et Baptismus ex virtute gratiae delet culpam; et ita plena remissio quoad culpam et poenam fit praeter resurrectionem Christi.

c. Respondemus: remissio quoad poenam dicitur dupliciter. Est enim poena quae est carentia visionis Dei, et -haec retorquetur ad cognitivam vim aniniae. Est iterum poena alia ipsius fomitis peccati, quae retorquetur ad vim motivam. Est tertia poena ipsius corporis coniuncti cum anima, scilicet debitum moriendi. Prima poena deletur virtute passionis, et diminutio etiam fomitis fit virtute passionis et ipsius Baptismi; remissio vero quantum ad debitum aeternae mortalitatis fit in Baptismo virtute resurrectionis.

Fomes quoque peccati in eo *.

a. Contra, ad Rom. 13,12: Nox praecessit, dies autem appropinquavit, Glossa "Vetus homo praeteriit, id est fomes, in Baptismo ". Non ergo manet fomes post Baptismum. - Praeterea, ad Rom. 6, 6: Ut destruatur corpus peccati, Glossa: "Per Baptismum id agitur, ut vetus homo crucifigatur et corpus peccati destruatur".

b. Sed solvitur per illud quod sequitur in ipsa Glossa, ubi dicitur: " Non ita ut in ipsa vivente carne concupiscentia respersa et innata absumatur, sed ne obsit mortuo quae inerat nato. Si enim post Baptismum in carne [vixerit], habet concupiscentiam cum qua pugnet eamque Deo adiuvante superet ".

c. Respondemus quod fomes dicitur 'praeterire in Baptismo' ratione maculae originalis vel ratione dominii ; non quin maneat ibi fomes ut est poena et ut est, quantum est de se, inclinativum ad peccatum .

19. Nota quot sunt effectus Baptismi. In adulto contrito: augmentum virtutis ad agendum, debilitatio fomitis, impressio characteris, communitas supernae societatis, immunitas exterioris satisfactionis, remissio venialis forte post contritionem et ante Baptismum commissi, robur ad resistendum, plena remissio, absolutio ab obligatione qua prius homo tenebatur baptizari. - In parvulo vero plena remissio originalis peccati, collatio virtutum [quibus ] est in habitu potens, non operans, debilitatio fomitis, impressio characteris, remissio venialis si aliquod in illa aetate contrahitur, incorporatio Christo.

a. Qui autem et quot sint effectus Baptismi, dicit Ioannes , scilicet quinque: unus est remissio peccatorum, alter regeneratio, tertius sigillum, quartus custodia, quintus illuminatio.

Potest autem quaeri de quatuor qui ad bonum pertinent, scilicet de ultimis, utrum ex parte Baptismi habeant eamdem causam aut differentem, et qualiter differant inter se.

b. Respondemus: ad regenerationem disponit aqua per virtutem regenerativam quam contulit ei tactu suae carnis qui venit ad regenerandum, scilicet Christus. Ei autem competebat regenerare spiritualiter, cuius genitura aeterna et temporalis. Ad effectum sigilli disponit impressio spiritualis aquae per invocationem Trinitatis. Custodia autem est a malo et in bono, ad quam disponit sanctificatio aquae. Illuminatio vero est ad bonum, ad quam disponit lux spiritualis in transparentia aquae, quae est signum illuminationis spiritualis in anima. - Item, ex parte subiecti sic: pertinet autem regeneratio ad substantiam animae; sigillum autem in quantum est imago Trinitatis. Cum autem non sint nisi duae vires in genere, scilicet cognitiva et motiva, illuminatio ad cognitivam pertinet, custodia in bono et a malo ad motivam. - Praeterea, ex parte agentis, in his effectibus indicantur opera Trinitatis per appropriationem. Regeneratio, quae est quaedam generatio, ad Patrem; illuminatio ad Filium, qui est lux; custodia in bono ad Spiritum Sanctum pertinet; sigillum autem ad totam Trinitatem, nam in nomine Trinitatis fit illa sigillatio.

Si quaeritur cuius rei; dicimus sacramentum esse rei quae praecessit, id est remissionis.

a. Propter hoc Ioannes Damascenus: " Peccatorum remissio omnibus similiter per Baptisma datur; gratia autem Spiritus secundum proportionem fidei et praepurgationis ". Unde videtur quod unus effectus aequaliter est in omnibus baptizatis digne suscipientibus dummodo indigeant ;reliquus vero non, scilicet collatio gratiae.

b. Quod autem aequales debeant esse effectus sive respectu boni sive respectu mali, videtur per hoc, quod Baptismus vim habet a passione. Ergo si passio est causa aequalis quoad sufficientiam omnibus, Baptismus autem est vim habens ab ea, erit aequalis omnibus quoad effectum.

c. Praeterea, gratia baptismalis opponitur cuipae originali. Sed culpa aequalis in omnibus, ut habetur in secundo libro, in tractatu de originali peccato ergo et gratia baptismalis, quantum est de virtute Baptismi, erit aequalis in omnibus gratiam suscipientibus.

d. Respondemus quod gratia plures habet effectus: unum contra malum cuipae; alterum contra malum poenae, quod est fomes ; tertium quoad ordinem in bonum respectu meriti. Quantum ad primum aequalitas est: omnium enim peccatorum fit similis remissio. Non enim lux spiritualis secum compatitur aliquam partem tenebrarum. Quantum autem ad alia duo, licet sit aequalis effectus quantum est de virtute sacramenti, non tamen quantum est de conditione suscipientis. Unde secundum fidei proportionem maiorem aut minorem, datur aliquando maior gratia vel minor. Praeterea, secundum quod facta fuit purgatio maior aut minor a peccato: qui enim plus fuerint purgati per contritionem a peccato, maiorem recipiunt in Baptismo gratiam ad merendum. Et ideo dicitur in auctoritate Ioannis : " Secundum proportionem fidei aut praepurgationis.

Omnis enim rei signum est cuius est causa [ 771, 7-8] . a. Quaeritur, cum multi sint effectus Baptismi praedicti, utrum Baptismus habeat quamdam similitudinem cum omnibus istis. - Quod videtur ex hac propositione: " Omnis enim rei signum est, cuius est causa".

b. Contra: quae enim est similitudo debili lationis fomitis ad signum exterius ? Similiter, quae similitudo immunitatis ab exteriori satisfactione ad signum exterius ?

c. Propter hoc respondent quidam hoc esse opinionem Magistri et non esse verum, dicentes quod Baptismus habet similitudinem tantum cum principali effectu; et ita exponunt rationem illam: "Et imaginem gerit et causa exsistit" [746, 14-15]. - Sed videtur aliter dicendum, quod habet similitudinem aliquam cum omnibus propriis effectibus. Habet enim similitudinem ratione spiritualis impressionis in aqua cum impressione characteris. Ratione vero ablutionis ex parte corporis cum deletione peccati habet similitudinem. Ratione vero virtutis luminis in transparente habet similitudinem cum collatione gratiae, quae est lux spiritualis. Ratione frigiditatis, quae habet vim repressivam ignis, habet similitudinem cum debilitatione fomitis. Immunitas autem a poena exteriori vel ab ipsa poena originali habetur ex virtute passionis. Robur autem ad resistendum est ex ipsa gratia. Absolutio autem ab obligatione fit per susceptionem sacramenti, non per sacramentum. Incorporatio autem respectu corporis Christi fit mediante fide vel unitate quae est unitio membrorum in corpore Christi vel Ecclesiae.

Cuius rei sacramentum esset Baptismus [ 771, 14-15]. Quaeritur : in ficte accedente ad Baptismum, nunquam autem a fictione recedente, cuius rei sit signum sacramentum? Cum enim sacramentum sit "invisibilis gratiae" etc. *, erit signum gratiae. Sed si est signum verum, ostendit gratiam inesse vel infuisse vel infore; sed nullum horum est verum ; ergo non est verum signum, nec ergo verum sacramentum. - Respondemus quod aliter est in signis quae sunt causae, et aliter in illis quae non sunt causae. In signis autem causis ita est, quod sufficit ipsi signo quod, quantum est de virtute eius in quantum est causa, eliciatur effectus qui est signatum. Et est simile: non dicetur lumen solis falsum signum si ostendat illuminationem esse in aere, cum tamen non sit, aliqua impediente nube. Non enim deest quantum est ex parte luminis,.sed quantum est de vapore coadunato in nube inter solem et aerem susceptivum. Est ergo Baptismus verum signum, quia significat gratiam inesse vel infore. Signum enim est gratiae quantum est de virtute eius in quantum est causa, non quantum est de obice ex parte baptizati.

Solet etiam quaeri si parvulis in baptismo *. Quaeritur utrum pueri si in pueritia superaddant peccata venialia, utrum sit necesse, si illa aetate moriuntur, [eos] poenam subire purgatoriam venialibus debitam. - De hoc Augustinus in XXI libro De civitate Dei ita dicit: " Tanta est Dei misericordia in vasa misericordiae quae praeparavit in gloriam, ut etiam prima hominis aetas, id est infantia, quae sine ullo reatu subiacet carni, et secunda quae nuncupatur pueritia, ubi nondum ratio suscepit hanc pugnam et fere sub omnibus delectationibus vitiosis iacet, quia licet iam fari valeat, nondum est praecepti capax rationis infirmitas, si sacramenta Mediatoris acceperit, etiam si in eis (annis ; hanc vitam finiat, translata scilicet a potestate tenebrarum in regnum ; Christi, non solum poenis non praeparetur aeternis, sed ne ulla post mortem tormenta purgatoria patiatur. Sufficit enim sola spiritualis regeneratio, ne post mortem obsit quod carnalis generatio cum morte contraxit ".

Quia gratia illa caritas est et fides [771, 28-29]. a. Quaeritur utrum parvuli sint iusti. Quod videtur, quia confertur eis gratia in Baptismo ; ergo " bona qualitas mentis qua recte vivitur, qua nemo male utitur, quam Deus in nobis sine nobis operatur" . Sed haec est definitio virtutis ; ergo inest eis virtus. Sed "qui habet unam, habet omnes " , ut supra, tertio libro *; ergo parvuli habent iustitiam.

b. Praeterca, puer incorporatur corpori Christi in Baptismo. Unde Augustinus, De baptismo parvulorum : "Ad hoc valet Baptismus, ut baptizati Christo incorporentur, ut membra eius fiant et consepeliantur, et oblati per caritatem fidelium et sacramentum Deo reconcilientur, ut in eo vivi, salvi, liberati, redempti, illuminati fiant". Sed qui habet caritatem, vinculum perfectionis, ut ad Col. 3, 14, habet omnes; non autem potest carere caritate qui Christo incorporatur ; unde sequitur quod parvuli habent iustitiam.

c. Contra, ad Rom. 5, 7: Vix pro iusto moritur quis etc, Glossa: "Est iustus pro exercitio virtutum, qui et bonus est; sed est bonus qui non est iustus, scilicet qui natus est in simplicitate innocentiae, qui nondum laboravit ut amplificaret se bonis operibus, ut sunt parvuli in Baptismo purgati vel mundati. Iustus autem bonum naturae suae [exercitio] melioravit)).

d. Praeterea, obicit Anselmus in libro De originali pec-cato . Obicit sic: " Si iustitia est rectitudo voluntatis propter se servata, ut habetur in libro De veritate , quomodo non est parvulus iniustus etiam postquam baptizatus est" ?

c. Respondemus: 'iustus' dicitur dupliciter: vel quia habet iustitiam, vel exercitium. Secundum ultimum modum loquitur [ G 1 o s s a] ad Rom. 5, 7, et secundum hoc parvuli non sunt iusti ; sed secundum primum, secundum quod iustitia est nulli nocere; et haec dicitur iustitia innocentiae .

f. Ad aliud dicimus quod 'iustitia' dicitur vel rectitudo vitae, vel voluntatis aut actionis rectitudo. Secundum primum modum parvuli sunt iusti, non secundum alium. Sumpta ergo definitione Anselmi proprie, non sunt parvuli iusti secundum illam definitionem iustitiae.

g. Sed adhuc obicitur, ratione illius auctoritatis in fine illius cap. Siuit et alii ut supra posuimus *, ubi dicit A ug ust inus : " Fideles sunt non propter virtutem, sed propter fidei sacramentum " [769, 10-ll]. Et sumitur ex illa auctoritate Ad Bonifacium : " Si nondum illa fides quae in credentium voluntate consistit, tamen ipsius fidei sacramentum " etc. [769, 12-14]. Unde videtur quod parvuli fidem virtutem non habeant. - Respondemus quod fides in voluntate dicitur esse dupliciter: uno modo in voluntate sicut in suscipiente; alio modo in voluntate sicut in habente ad usum. Quantum ad primum modum est fides in parvulis virtute sacramenti; quantum ad secundum non.

h. Ad aliud quod obicitur, utrum, cum habeant gratiam, habeant virtutes per modum virtutum, dicimus quod in hoc differt ratio gratiae et virtutis: gratia de se respicit essentiam animae primo, vires autem ex consequenti ; virtus autem determinat perfectionem potentiae. Sed dupliciter potest esse perfectio potentiae: vel quoad informationem, vel quoad rationem merendi per actum vel per usum. Habent ergo parvuli gratiam ; habent et virtutes quantum ad primum effectum, non quantum ad secundum. Est autem similis proportio gratiae ad virtutes, quae est proportio essentiae animae ad suas vires: sicut anima totum potentiale est respectu virium, ita gratia totum virtuale respectu virtutum .

i. Ad id quod obicitur per definitionem virtutis, quod idem videtur esse gratia quod virtus, dicendum est quod definitio virtutis est secundum plures modos. Uno modo definitur virtus in quantum ab ea elicitur vita in anima ; et hunc effectum habet virtus ex intentione gratiae, id est in quantum virtus gratia est. Alius est, quod ab ea procedit rectitudo usus; et secundum hoc ei attribuitur 'qua nemo male utitur'. Et haec pars est appropriata virtuti in quantum est virtus ; reliquae vero partes definitionis communes sunt ei cum gratia.

k. Ad aliud quod obicitur, utrum habeant caritatem, dicendum quod caritas determinatur secundum plures eius effectus. Unus est unire nos Deo; alter est unire nos proximo in quantum est membrum corporis Christi ; tertius effectus est unire [nos] voluntate cum illo. Quantum ad primum et secundum effectum, parvuli habent caritatem. Quantum ad tertium distinguendum est: est enim voluntas ut habitus aut ut actus; secundum ultimum modum non habent caritatem.

Ad aliud quod dicit Anselmus, respondet in eodem libro : " Quamdiu sola originali impotentia non habent iustitiam, non sunt iniusti, quia non est in eis absentia debitae iustitiae. Non enim est debitum, quod sine omni culpa est impossibile. Quare, si sic moriuntur, non damnantur, quia non sunt iniusti ; sed iustitia Christi qui se dedit pro illis, et iustitia matris Ecclesiae quae pro illis credit, quasi iusti salvantur".