DISTINCTIO XXIII.

Praeterea quaeri solet etc. *; et est gloriosius [416,16-17]. Contra: angeli non possunt tentari, et tamen gloriosiores sunt aliis. - Dicendum quod unum est meritorium, et ita ad gloriam.

Ut relinqueret eis *. XLVI distinctione I libri, cap. Qui enim dicunt , dicit Augustinus : "Melius iudicavit Deus de malis bona fieri". Super illud: Inimici propter vos, 11 Rom., 28 : " Cum faciant contra Dei voluntatem, impletur de illis, etsi non ab illis, voluntas Dei omnia disponens sapienter " .

In hac distinctione ostendit causam quare Deus permisit hominem tentari *. Remigius dicit : " Potestas non facit luxuriam vel mendacium, sed praeelectio; quare vitia sunt praeelectionum vel habituum, sed non sunt potestatum ".

Utrum melius non tentari vel non consentire *. Sed angeli boni fuerunt in statu in quo non poterant tentari, et homo in statu innocentiae erat potens non consentire; ergo ante lapsum homo fuit in meliori statu quam angelus confirmatus. - Dicendum quod 'gloriosum' dicitur quoniam, non consentiendo, habet hoc ex victoria; unde ob hoc dicitur gloriosum.

In genere angelorum creavit quosdam qui voluerunt peccare et quosdam qui noluerunt: quare in genere hominum non similiter quosdam tales creavit? - Dicendum quod angeli qui semel voluerunt peccare, non iterum possunt recte agere ; sed homo post peccatum habet iterum voluntatem convertibilem ad bonum; ideo non oportet hujusmodi duplex genus hominum creare, quoniam in eodem successive potest esse bonum et malum.

Quaerunt quidam quare non creavit hominem impotentem peccare [417, l-2]. Remigius : " Quicumque accusant Deum, eo quod non fecit hominem malitiae non susceptivum, sed liberum arbitrio, decipiunt se ipsos, accusantes Deum quod eum rationabilem fecerit, circa opera permutabilem ".

Quare non statim confirmavit hominem creatum [417,13-14]? Ioannes Damascenus : " Quorum esse est a versione, haec versioni subiciuntur, vel secundum corruptionem, vel secundum electionem alterata ".

Dicendum quod confirmatio fit duplici de causa: aut enim per unionem divinae naturae cum humana, aut fit per meritum. Primo modo Christus confirmatus fuit statim; sed primus homo non statim fuit confirmatus, quoniam meritum non praecessit.

Adhuc, irrationalia animalia non possunt habere miseriam consequentem peccatum, et homines possunt; ergo eorum status laudabilior est. Augustinus, XII De civitate Dei : " Sicut melior est natura sentiens cum dolet, quam lapis qui nullo modo dolere potest; sic rationalis natura praestantior est, [etiam] misera, quam natura quae sensus vel rationis est expers " .

(Dominationi eius subicerentur, 418, 7]. Augustinus, Super Genesim : " Sicut vis rationalis in homine ad alias potentias, sic se habet homo ad alia animalia regenda. Unde quamdiu aliae potentiae subiectae erant rationi, tamdiu alia animalia subiecta erant homini ".

Fuit homo primus ante lapsum [417, ; [carnis necessaria, 418, 10]. Super illud: Prudentia carnis inimica Deo, 8 Rom., 6-7; et ita prudentia carnis est mala. Sed contra: omnis scientia est collata a Deo; prudentia carnis est talis; ergo est collata a Deo, et ita bona. - Quaeratur quae sit differentia inter prudentiam carnis et prudentiam spiritus. Augustinus, super 8 Rom., 6 : " Cum studiosius implet quae carnis sunt, appetendo bona temporalia et fugiendo mala, et rerum naturas tantum sequitur", prudentia carnis est [" cum autem studiose quis agit spiritualia " , prudentia spiritus est]. Est prudentia carnis et est prudentia spiritus, sed " eadem anima habet prudentiam carnis cum inferiora et terrena appetit, quae habet prudentiam spiritus cum superiora appetit " . Unde Augustinus, in libro De Trinitate : " Sapientia, si sit humana, vana est; si sit divina, vera est"; et sic idem in subiecto prudentia carnis et spiritus, sed differunt ratione.

Quia, ut ait Apostolus *, I Cor. 9, 9 . Contra, 12 Sap., 13: Cui cura est de omnibus. - Dicendum quod cura est Deo de omnibus quoad esse: est enim Creator omnium: sed non est ei cura quoad bene esse nisi de rationalibus.

Cognitionem quoque Creatoris etc. *. Est cognitio aenigmatica, ut illa quae est per fidem in via. Est etiam cognitio apprehensiva, quam habebimus in patria, quando videbimus eum facie ad faciem sicut est . Est etiam alia cognitio in via, quam habent sancti viri per revelationem Spiritus Sancti. Sed talis potest esse triplex. Una enim est in Paulo rapto , et illa nobilior est, quoniam illa est in anima tamquam abstracta. Altera vero est in prophetis, in quibus erat intellectus coniunctus imagini. Tertia fuit in Adam quando Dominus immisit soporem in eo ; et talis nec erat in anima omnino coniuncta imagini nec omnino abstracta.

Super illud: Consumpta est caro, 33 Iob, 25 : " Neque stultus neque sapiens fuit homo primus ante peccatum. Sapiens enim est, qui observatione peccati agenda vel vitanda novit; stultus autem est, qui ignorat vitanda vel sequenda " .

[Praescius sui casus, 419,3-4]. Anselmus, De casu diaboli : " Si cum praescientia voluntatem habuit cadendi, iam ipsa voluntate mala cecidit. Si vero praesciebat se casurum et nolebat, tantum miser erat dolendo quantum stare volebat ". - Utrum habebat opinionem de casu suo ? Anselmus, in eodem : " Sicut separatur ab ipso homine vel malo angelo [sui casus] praescientia, ita nihilominus omnis segregatur opinio ".

Primus homo habuit cognitionem meliorem nostra cognitione: quaeratur quare non habuit meliorem gratiam .