DISTINCTIO XXIV.

Nunc ad considerationem *. Quaeritur primo quid sit Ordo; deinde quot sunt Ordines ; qui sunt susceptibiles Ordinum maiorum et minorum ; a quo conferatur Ordo; quis sit effectus Ordinis ; quae sunt specialia in singulis Ordinibus.

a. Definit autem Magister Ordinem sic:"Ordo est signaculum quoddam, quo spiritualis potestas traditur ordinato et officium" [902,9-10]. Secundum quam definitionem videtur quod episcopatus sit Ordo: est enim 'signaculum': quod patet ex ipsa unctione ; et multo fortius, ut videtur. quam sacerdotalis Ordo, quia fit illa, unctio chrismate.

b. Praeterea, videtur quod in susceptione clericae conferatur Ordo. Si enim est exterius signaculum, et exteriori respondet interius, erit signaculum interius in susceptione clericae.

i. Praeterea, quaestio est quare definitur hoc sacramentum per genus, quod est 'signaculum', non autem alia sacramenta; cum tamen in Baptismo conferatur signaculum, et in Confirmatione, si proprius character in Confirmatione recipitur.

d. Praeterea, si haec definitio est Ordinis, convenire deber omni Ordini; et ita in omni traditur 'spiritualis potestas', Quod non videtur in haereticis praecisis ab Ecclesia.

e. Respondemus: per hanc definitionem separatur Ordo ab aliis sacramentis. Per hoc enim quod dicitur Signaculum', separatur ab aliis sacramentis in quibus non imprimitur character. Per hoc autem quod dicitur 'in quo spiritualis potestas traditur', distinguitur ab iis in quibus character tantum imprimitur: non enim in Baptismo et Confirmatione spiritualis potestas traditur super membra Ecclesiae. Per hoc autem quod dicitur 'et officium', intelligitur quod non tantum tradatur potestas, sed executio potestatis, quantum est de virtute Ordinis, licet aliter contingat ex inidoneitate personae.

f. Si vero obicitur de episcopatu, solvendum est per hoc quod dicitur 'signaculum'. Non enim novus character imprimitur, sed gratia confertur ad quamdam spiritualem potestatem, praeexsistenti charactere sacerdotali.

g. Si vero quaeritur utrum Ordo suscipitur in receptione clericae, respondemus per hoc quod dicitur 'spiritualis potestas traditur'. Non enim fit ibi nisi separatio in portionem haereditatis divinae. Unde est sicut quaedam dispositio ad Ordinem. Quare autem in hoc sacramento requiritur quaedam dispositio praeexsistens, post habebitur .

h. Si vero obicitur, quare ponitur 'signaculum' in definitione huius sacramenti tantum, respondemus quod in hoc sacramento imprimitur character excellentiae ; unde debent ii esse sicut mediatores inter Trinitatem increatam et inter eos qui generaliter homines dicuntur. Unde "homines deiformes" a beato Dionysio nuncupantur.

i. De hacreticis respondemus quod traditur spiritualis potestas et officium, quantum est de vi Ordinis; sed ipse non suscipit ratione irregularitatis. Est autem officium congruus actus personae secundum statuta Dei; haerctici antem praecisi ab Ecclesia simpliciter suspensi sunt ab officio.

k. Potest autem assignari altera definitio Ordinis, ex qua magis potest perpendi quis sit Ordo et quis non. Et est talis : Ordo est sacramentum spiritualis potestatis ad aliquod officium ordinatum in Ecclesia ad sacramentum communionis. Constat enim quod sacramentum communionis est dignissimum inter sacramenta, quia in eo continetur ille ex quo omne sacramentum, scilicet totus Christus: non dico secundum divinitatem, quae a nullo continetur. Ad hoc ergo sacramentum ordinari convenit omnem potestatem spiritualem, quae fundatur in fide Trinitatis. In hac autem fide Trinitatis datur character spiritualis, a quo est signaculum in quibusdam sacramentis. Ex quo perpenditur: ii cum potestas Ordinis sacramentalis sit ad sacramentum communionis, et hoc pertineat ad Ordinem sacerdotalem, in eo debet stare omnis Ordo. Dignitas vero episcopalis, quae superadditur, est ratione causarum, et quia ibi suppletur potestas Domini in conferendo Ordinem sacerdotalem. Sicut Movses, licet non esset summus sacerdos simpliciter, tamen erat summus sacerdos quoad hoc, quod consecravit Aaron .

a. Deinde quaeritur quot sunt Ordines. Sicut enim dicit Dionysius in Ecclesiastica hierarchia . tres sunt Ordines: Ordo purgativus, illuminativus et consummativus. Et institutio horum Ordinum accipitur ab Apostolo, ut I ad Tim. 3,1-7, ubi in nomine 'episcopi' ipsi episcopi nomine appropriato et sacerdotes comprehenduntur et subiungit ipse de diaconibus . Ordo autem diaconorum dicitur a Dionysio purgativus. Ordo sacerdotum illuminativus, Ordo episcoporum consummativus. - Hoc idem patet per hoc, quod Apostoli quantam habuerunt potestatem, in quibus significabantur episcopi; deinde septuaginta duo discipuli habuerunt potestatem ordinatam sub ipsis, qui significant sacerdotes, ut Luc. 10,1 ; deinde septem levitae qui ordinati erant ab Apostolis, ut Act. 6, 6. Reliqui vero Ordines non habuerunt determinatam institutionem tempore primitivae Ecclesiae.

b. Quod autem sint novem Ordines, videtur per hoc, quod humana hierarchia ordinata est secundum conformitatem angelicae. Is enim est ordo, ut primo sit hierarchia divina, deinde angelica, deinde humana. Divina autem consistit in distinctione trium personarum; angelica vero secundum quod multiplicatur ternarius per se ipsum. Et determinatum est alibi quod ad hierarchiam pertinet scientia, ordo et actio . Ex parte scieiitiae. quae practica dicitur, tres ordines determinantur qui sunt in prima hierarchia angelica; ex parte vero actionis, tres ordines in infima hierarchia; ex parte ordinis medii inter scientiam et actionem, tres ordines mediae hierarchiae. Secundum ergo multiplicationem huius. ternarii per se multiplicati novem ordines hierarchiae angelicae accipiuntur.

Post hanc est hierarchia humana, quae principaliter in ecclesiasticis personis consistit. Hae enim debent esse spirituales et deiformes. Secundum conformitatem ergo ad angelicam hierarchiam in fide Trinitatis divinae oportet accipi numerum Ordinum in ecclesiastica hierarchia. Unde videtur quod novem sint Ordines, ut Magister tangit . Et secundum hoc ponetur psalmistatus unus Ordo, et episcopatus alius. Hoc enim videtur per auctoritatem Isidori, ut habetur in distinctione 21, Cleros , quae accipitur ex libro Etymologiarum, ubi dicitur psalmistatus unus Ordo, et episcopatus alius. Et est illa auctoritas quae hic habetur in 1 cap.: Cleros et clericos etc. *. Item, distinctione 25 , ubi dicitur: "Ad psalmistam pertinet officium canendi, dicere benedictiones et laudes, sacrificia et responsorium ".

c. Quod autem septem sint Ordines, videtur ex constitutione sanctorum Patrum , qui psalmistam et lectorem pro eodem Ordine accipiunt , episcopatum vero dicunt esse nomen dignitatis. Unde et quod psalmista est nomen officii dicunt. -Et videtur quod non sit nomen Ordinis, quia sacerdos potest iniungere hoc officium, ut habetur ex Concilio Toletano : "Psalmista, id est cantor, potest absque conscientia episcopi, sola iussione presbyteri, officium sumere canendi, dicente sibi presbytero: Vide ut quod ore cantas, et corde credas; et quod corde credis, opere adimpleas". - Quod autem ad episcopum pertineat, habetur 23 distinctione et 25 , ubi dicitur quod "praeordinator est in cunctis".

Praeterea, videtur quod episcopatus sit Ordo, per hoc quod dicit Gregorius, ut habetur 68 distinctione : " Sicut semel baptizatus iterum baptizari non debet, ita semel consecratus iterum consecrari non debet nec potest". Unde accipitur quod non iteratur huiusmodi sacramentum. Sed si hoc, videtur hoc esse ratione characteris impressi ; et ita quod sit specialis Ordo ab aliis distinctus.

d. Praeterea, cum sint hi Ordines inter se ordinati, primo quaeritur utrum suscipi possit aliquis Ordo, non suscepto sacramento Baptismi, ut videtur de sacramento Poenitentiae; et si suscipiatur, utrum reiterandus sit suscepto Baptismo.

c. Praeterea, si sunt Ordines inter se ordinati, utrum suscipiatur character posterioris Ordinis, non suscepto sacramento prioris. Quod non videtur, per sacramenta quae sunt ad invicem necessario ordinata. Nulla enim est Confirmatio, quam non praecedit sacramentum Baptismi. Sed propinquior videtur esse habitudo prioris Ordinis ad posteriorem, quam sacramenti differentis in specie ad aliud sacramentum; et ita videtur quod reiterari debeat Ordo posterior, non suscepto priori.

f. Praeterea, quaeritur quare Ordo multiplicatur per plures differentias, quarum unaquaeque recipit Ordinis rationem ; nullum autem aliud sacramentorum recipit divisionem per differentias de quibus praedicetur ipsum.

g. Respondemus: ut dicit Dionysius , "Pontificum Ordo est consummativus et perfectivus, sacerdotum autem illuminativus et luciducus, ministrantium vero purgativus et discretivus; hierarchico tamen Ordine non perficere tantum, sed illuminare simul et mundare cognoscente; et sacerdotum virtute habente in se ipsa, cum illuminativa, scientiam purgativam. Ipsi vero minores in ea quae meliora sunt transmovere non possunt". Unde perpenditur quod potestas inferiorum est in superioribus. - Hoc autem triplex opus secundum appropriationem eorum quae tribus personis conveniunt accipitur. Nam consummatio ad plenitudinem potentiae refertur, illuminatio vero ad sapientiam, purgatio ad bonitatem. Multiplicantur autem haec tria opera, ita quod unumquodque per tres differentias. - Est enim quaedam purgatio a potestate daemonis per operationem in corpus, et hanc habent exorcistae respectu energumenorum, quantum est de ratione Ordinis Est altera purgatio respectu immundorum, quam habent ostiarii, quorum officium est dignos recipere et indignos respuere . Est tertia purgatio respectu intelligentiae ad fidem, et hanc habent acolythi, qui ceroferarii dicuntur, non ad effugandas aeris tenebras, sed ad abiciendas figuraliter tenebras spirituales . - Secundum autem opus illuminationis similiter accipiuntur tres differentiae. Illuminatio enim intelligentiae est secundum triplex lumen spirituale: antecedens, quod est in Prophetis et in Veteri Testamento ; sequens, quod est in doctrina Apostolorum ; plenum lumen, quod erat in doctrina Christi. Et secundum haec, tria officia Ordinis. Ad lectorem enim pertinet ea quae Prophetae vaticinaverunt populis praedicare, ut ex officio legat in ecclesia prophetias et lectiones . Ad subdiaconum pertinet lectiones epistolarum legere. In primitiva tamen Ecclesia, cum adhuc non erat institutus hic Ordo, diaconorum erat praedicare Novum Testamentum, sicut lectorum Vetus, ut in illo capitulo habetur: Diaconorum ordo etc. [899,10-11 ]. Ad diaconum vero pertinet praedicare Evangelium, ut in eodem capitulo habetur *. Et ita triplex intelligentia fidei ex triplici Scripturae lumine. Maius autem lumen est hic sequens quam antecedens: antecedens enim est lumen in umbra, per proportionem aliquorum qui antecedunt lumen, qui non vident nisi in umbra. Si vero aliqui sequantur lumen, eis apparet lumen in essentia luminis, licet non in plenitudine lucis. - Secundum autem opus consummationis tri-

plex distinguitur Ordo. Est enim perfecta caritas quae accendit ad amorem Dei et superioris. Haec in sacerdotes extendi debet ; similiter gratia prima potestatis, sicut et potestas respectu Baptismi et Poenitentiae. Perfectior autem debet esse in episcopis: unde 'superintendentes' dicuntur , quibus est plenior gratia potestatis distributa, ut benedicendi abbates, consecrandi virgines, dedicandi ecclesias et confirmandi. Est perfectissima, quae debet esse in Papa, scilicet 'patre patrum'. Huic est collata plenitudo potestatis: hanc enim vice Petri, principis Apostolorum, obtinet. Secundum hunc modum configuratur ecclesiastica hierarchia in numero Ordinum angelicae hierarchiae. - Per dicta patet secundum quam rationem primo erant tres Ordines constituti in Ecclesia, scilicet triplicem potestatem perficiendi, illuminandi et purgandi. Quae tria respondent tribus in definitione caritatis positis, cum dicitur : Caritas est de corde puro, conscientia bona, fide non ficta ; nam purificatio ad virtutem purgativam pertinet, fides non ficta ad virtutem illuminativam, bonitas conscientiae ad consummativam. h Cum igitur sit triplex potestas gratuita multiplicata per differentias praedictas, et prima secundum Dionysium esset hierar charum, secunda sacerdotum, tertia levitarum, quaeritur propter quid, facta multiplicatione per novenarium, sacerdotes cedunt in potestatem gratuitam consummationis quae fuit hierarchiarum, levitae vero in potestatem illuminationis quae fuit sacerdotum, acolythi autem in potestatem purgativam quae fuit levitarum. - Et ratio huius est. Cum enim. essent tres Ordines tantum in Ecclesia, conveniebat ordo eorum secundum ordinem gratuitarum potestatum. Cum ergo principalior esset potestas consummationis, deinde illuminationis et ultimo purgationis, secundum hoc sunt illi tres Ordines secundum prius et posterius ordinati. Sed facta multiplicatione Ordinis per novenarium, qui in tres ternarios dividitur, inferior ternarius gratiam infimae potestatis sibi retinuit, secundus vero ternarius gratiam mediae potestatis, ultimus vero ternarius in ascendendo gratiam supreroae potestatis. Et propter hoc Ordo sacerdotalis cessit in potestatem consummationis, cum sit infimus Ordo in tertio ternario ; Ordo vero levitarum, cum sit primus in medio ternario, primum gradum quoad potestatem illuminationis retinuit ; Ordo vero acolythorum, cum sit ultimus in primo ternario, supremam gratiam purgationis retinuit. Quod enim inter quatuor Ordines non sacros acolythatus excellit in lectoratum, non est quantum ad gratiae significationem, prout acolythatus ad rationem purgationis pertinet: sed hoc est propter significationem illuminationis, quae nobilior est significatione otficii lectorum. Nobilius enim intellectu est habere illuminationem spiritualem, quam vim discretivam legendi. Per hunc autem modum factum est tabernaculum Ecclesiae militantis iuxta similitudinem tabernaculi Ecclesiae triumphantis, secundum quod dicitur in Ex. 25,8-9: Fac milii tabernaculum iuxta similitudinem eius quod ostendam tibi.

i. Assignantur autem septem Ordines, non collatione habita tantum ad differentias potestatum, sed secundum differentias officiorum quae figuraliter exiguntur ad officium sacramenti communionis. Cum enim consecratio corporis dominici et sanguinis sit opus nobilissimum ministeriorum in Ecclesia, per relationem officiorum ad hoc opus nobilissimum accipitur numerus Ordinum quibus fit characteris impressio. - Sed primo considerandum est qualiter hi Ordines sive officia horum Ordinum attenduntur in anima. Ad hoc enim quod usus caritatis, in qua est communio fidelis animae, recte procedat ab anima per gratiam, pracexigitur expulsio immundorum spirituum quoad dominium suggestionis, et exclusio ne iterum habeant introitum, ne sint novissima hominis illius peiora prioribus . Unum autem illorum spectat ad purgationem sensualitatis, alterum ad inferiorem partem rationis. Exclusio enim ne introeat hostis est ex parte sensualitatis. Prima enim tentatio fit in carne. Expulsio vero quoad dominium suggestionis attenditur quoad inferiorem partem rationis. Post tentationem enim in carne suggerit diabolus inferiori parti rationis. Deinde quaeritur illuminatio rationis ad cogitandum bonum: quae illuminatio potest esse vel ad declinandum a malo per timorem, vel ad insequendum bonum; hoc autem dupliciter: vel quod est in via praecepti, vel quod est in via consilii. Post hanc autem triplicem illuminationem rationis per Scripturam sive per verba, sequitur hortatio per exemplum. Iis autem exsistentibus, sequitur perfectus usus caritatis, secundum quod homo homini communicat et Deo. Et iste usus est in communione voluntatis, secundum quod homo conformat voluntatem suam voluntati divinae, volendo idem alteri quod sibi. Secundum hunc modum disponuntur officia Ordinum in anima Deo desponsata. - Figuraliter etiam disponuntur haec in Ecclesia militante. Est enim Ordo ostiariorum ad excludendum indignos; Ordo vero exorcistarum ad adiurandum spiritus malignos, ne dominium -habeant in manifesta vexatione vel occulta super parvulum vel adultum, sicut in catechumenis. Tertius est Ordo lector u m, quorum officium est (legere ; ea quae sunt in Veteri Testamento, in quo figuratur illuminatio ad cogitandum bonum et malum, declinando ipsum: ad hoc enim tendit Lex -Vetus principaliter, ut per timorem fiat declinatio a malo. Quartus Ordo est acolythorum, quorum est deferre luminaria: in quo officio figuratur commonitio laicorum per inspectionem exemplorum. Est enim in cereo ignis in cera, per quod notatur lumen in opere ; et hoc est commonitio per exemplum operis. Sed haec commonitio non est nisi ad eos qui habent vulgarem conversationem. Quintus est Ordo subdiaconorum, quorum officium est ad legendum Scripturas Apostolorum canonicas ; in quo figuratur illuminatio per cogitationem ad bona quae sunt in praecepto: circa haec enim principaliter versatur doctrina Apostolorum. Sextus est Ordo diaconorum, quorum officium est legere doctrinam Iesu Christi, in qua figuratur principaliter illuminatio ad bona consilii. Septimus est Ordo sacerdotalis, cuius officium est principaliter consecrare corpus Domini et sanguinem, in quo figuratur communio corporis mystici per caritatem. - Habent etiam duo praedicti Ordines, scilicet subdiaconorum et diaconorum, officium determinatum circa vasa consecrationis, quod figuratum fuit in Veteri Testamento in officio levitarum qui Caathitae dicebantur et Sellonitae . Et propter hoc officium, et ratione voti continentiae annexi, in quo sanctificatio animae intelligitur cum corporis munditia, dicuntur hi Ordines 'sacri', adiuncti Ordini sacerdotali, ut ministret subdiaconus diacono, diaconus vero sacerdoti. Ad subdiaconum enim pertinet calicem et patenam ad altare Domini deferre et levitis tradere eisque ministrare, ut in illo cap.: Quintus ordo est etc. *. Officium vero diaconi est oblationes inferre et disponere in altari, et vinum infundere. Hoc autem proximum illi operi quo fit consecratio et benedictiones adiunctae consecrationi. -Secundum hunc etiam modum ea quae principaliter sunt in missa ordinantur: primo lectio epistolarum, consequenter evangelica, deinde ipsa verba Domini quibus facta est consecratio ; alia vero quae sunt in missa ad haec referuntur.

k. Ad id vero quod obicitur, officium psalmistae ad quemdam specialem Ordinem pertinere, respondemus quod hoc officium pertinet ad Ordinem lectorum. Hoc enim officium non est utile nec fit sine proprio officio lectoris. Quod patet per illud cap.: Secundus est gradus lectorum, ubi dicitur: "Illi prae-

dicant populis quid sequantur; isti cantant ut excitent ad compunctionem animos audientium " [895, 5-6 ].

I. Quod vero obicitur de officio episcopi solvendum est per hoc, quod in consecratione sacramentum abundantioris gratiae intelligitur. Chrisma enim, cum conficiatur ex oleo et balsamo, puritatem conscientiae et bonitatem famae figurat. Debent enim episcopi esse superintendentes, praeeminentes in vita et doctrina verborum et operum. Haec autem abundantia gratiae aut potestatis significatur in abundantia indumentorum vel pluralitate. Sicut enim in Veteri Lege summus sacerdos habebat tunicam hyacinthinam et alia determinata Levit. 8,7-9, et in Ex. 28,4-42 ; sic in Novo Testamento plura sunt indumenta pontificalia quam sacerdotalia. De his autem indumentis. qualiter ad invicem comparentur, et qualiter quaedam sunt appropriata in Novo Testamento, determinabitur infra .

m. Nec sequitur, si non iteratur consecratio episcopalis, quod imprimatur character: character enim non sequitur ad naturam unctionis ; sed in ea gratia figuratur. Character vero ad distinctionem pertinebat: quae distinctio principaliter in Ordine pertinet ad principale opus Characteris divini. Actemus enim Character se ipsum characterizavit in cruce, praecipiens quod sacramentum Eucharistiae fieret in eius commemorationem. Unde in sacerdote imprimitur character memoriae illius characterizationis ; unde semper debet gerere stigmata Christi in corpore suo, ad Gal. ultimo, 17. Primam enim characterizationem fecit Character increatus cum se carni univit; ultimam, cum carnem ligno affixit.

n. Quod autem dicitur, officium lectoris posse tradi a sacerdote sine episcopi conscientia, responsio est: intelligendum est quod aliud est tradere potestatem ad officium, aliud iniungere exsecutionem officii. Primum ad episcopum, secundum ad potestatem sacerdotis potest pertinere.

o. Si vero quaeratur quare multiplicatur hoc sacramentum per Ordinum differentias, non sic autem in aliis sacramentis fit, respondemus quod hoc est propter reverentiam sacramenti Eucharistiae, ut sic secundum prius et posterius ordinentur ministeria in Ecclesia ad summum opus quod est sacerdotum. Convenit enim quod sit ordo membrorum in corpore mystico quemadmodum in corpore humano. Illa autem differentia membra differentem habent gratiam ad determinatos actus, et ut in eis sit unio, oportet haec omnia ad unum actum principalem referri, in quo omnes sacramentaliter uniantur, sicut in caritate spiritualiter uniuntur.

p. Differentia autem gratiarum determinatur in parte I ad Cor. 12, 8-10, ubi assignantur novem genera gratiarum ; quae possunt adaptari novem potestatibus ordinatis in Ecclesia ut dictum est . Ut gratia sapienticie ad potestatem patriarcharum referatur: debent enim ii principaliter vacare contemplationi acternorum, et sermo eorum debet tantum resonare aeterna. Quod figuratum fuit in Moyse, qui loquebatur cum Domino ore ad os et cuius etiam erat specialis gratia videndi Deum, ut in fine Deuteronomii .

Gratia vero scieiitiae ad episcopos referatur; unde 'superintendentes' dicuntur, quasi intendentes super curam subditorum. Quod significatur in illo verbo Apostoli : Qui episcopatum desiderat, bonum opus desiderat, I ad Tim. 3,1. Non enim debet desiderare praecsse [sed prodesse] sicut dicit Gregorius : " Quoties enim praecsse desiderat, toties ad apostasiam relabitur ". - Tertia est gratia fidei, quae relucere debet in sacerdote habente triplicem fidei characterem: Baptismi, Confirmationis et Ordinis. - Quarta est gratia prophetice, quae consistit in expositione et occultorum revelatione.

quae levitis adaptatur. - Quintus est Ordo subdiaconatus, cui adaptatur gratia interpretationis [sermonum]. Haec enim minor est praedicta; nam altera spectat ad occultorum revelationem, haec autem ad communis intellectus manifestationem. Hanc subsequitur gratia linguarum, quae lectori competit, cuius officium est distincte legere, vim accentuum scire et quae ad modum pertinent pronuntiandi. - Est alia gratia operationis uirtutum, quae refertur ad exorcistas, quorum est expellere malignum spiritum de corpore alieno. - Est alia gratia discretionis spirituum, quae refertur ad Ordinem acolythatus. Haec enim gratia consistit quantum ad discernendas subtiles operationes daemonum; et ideo debent ii habere lumen spirituale ad effugandas tenebras spirituales. " Quibusdam enim nebulis intelligentiae meatus obtenebrat daemon, per quos pandere lumen rationis radius mentis soler, qui radius aethereae lucis". Haec dicit Augustinus, libro 83 Quaestionum . - Est iterum gratia mundandi sive curandi ab aegritudine; et haec refertur ad discretionem mundi et immundi ex parte corporis, quae figuraliter ostiario coaptatur.

q. Si vero quaeratur utrum suscipi possit Ordo, non suscepto sacramento Baptismi, respondemus secundum hoc quod dicitur in Primis, De baptismo : " Si quis presbyter ordinatus fuerit et deprehenderit se non esse baptizatum, baptizetur et iterum ordinetur ". Causa autem est, quia Baptismus est sacramentum in quo primus character imprimitur ; et propter hoc alia sacramenta in quibus imprimitur character necessario ordinata sunt super illud tamquam fundamentum. In hoc enim imprimitur character fidei Christi passi ; in sacramento vero Ordinis principalis, character caritatis in memoria passionis: quae memoria non est tantum ad intelligendum, sed principaliter ad compatiendum.

r. Si vero quaeratur quid sit agendum si dubitetur de aliquo, utrum fuerit ordinatus vel consecratus, respondemus per Gregorium in 68 distinctione . Dicit enim in cap. Sicut semel: " [Sicut semel] baptizatus iterum baptizari non debet, ita semel consecratus iterum consecrari non potest ". "Si qui consecravit ius consecrandi habuit, in prima unctione consecutus est consecrationem; in secunda vero non reiteratur consecratio, sed sola unctio. Sicut de quo dubium est an sit baptizatus aimon, debet baptizari; qui, si prius non fuerit baptizatus, consequitur gratiam Baptismi ; si autem baptizatus erat, nihil accipit in unctione secunda, nec hoc pertinet ad iterationem Baptismi, sed ad cautelam salutis". Quod intelligendum est, ut scilicet in secundo baptismo non recipiat characterem baptismalem, si prius fuerit baptizatus, nec gratiam baptismalem: potest tamen ad aliud gratiam suscipere.

Deinde quaeritur super eo quod dicit Magister, accipiens ex verbis Isidori : "Septem sunt propter septiformem Spiritus Sancti gratiam, cuius qui non sunt participes, ad gradus ecclesiasticos indigne accedunt" [892,17-19]. Videtur enim dupliciter esse peccatum: tum quia suscipitur Ordo in non habente gratiam gratum facientem, tum quia non appropriatur septiformis gratia septem Ordinibus. - Respondemus: non negatur quin Ordo suscipiatur a tali, sed indigne. Unde dicit Clemens : "Tales decet esse ministros, qui septiformi gratia Spiritus Sancti sint decori, et quorum doctrina et conversationis forma eadem gratia in alios transfundatur ". 5. a. Deinde quaeritur de ordine Ordinum: non enim videtur posse suscipi Ordo posterior, non suscepto priori. Quod probatur per simile in comparatione sacramenti ad aliud sacramentum. - Praeterea, primo oportet segregari in portionem Dei: quod fit in susceptione primae tonsurae, antequam recipiatur differentia potestatis excellentiae in segregato. Quod accipitur ex hoc quod dicit Isidorus : " Sicut viri et mulieris digna coniunctio unum facit matrimonium, ita clericatus et sacerdotium unum faciunt presbyterum, et electio et consecratio unum faciunt episcopum ; quae omnia unum faciunt corpus, quod citius rumpitur, nisi legaliter observetur".

b. Quod autem suscipi possit posterior sine priori, accipiatur ex 52 distinctione, Sollicitudo , ubi dicitur: "Ab officio sacerdotali eum prohibeas, donec proximo quatuor temporum ieiunio subdiaconatus officium sibi rite imponas, et sic ad maiora officia eum redire concedas ".

c. Similiter quaeritur de aliquo qui dubitavit se priores Ordines suscepisse et promotus fuit in Ordinem diaconi aut presbyteri. Non enim videtur sacramentum iterandum: praesumendum est semper in melius et in id quod non vergit in dedeteriorem partem ; sed maius periculum est sacramentum iterari, quam ipsum non ordinari minoribus Ordinibus ita quod constet Ecclesiae; non est ergo in eo ordinatio iteranda.

d. Respondemus quod aliter est in sacramento quod est initium sacramentorum ad aliud sacramentum, et de comparatione Ordinis ad Ordinem. Minores enim Ordines sic se habent respectu maiorum, ut officium non necessario in altero officio implicetur ; sed seiuncta sunt officia. Officium enim consecrandi non ponit officium acolythorum vel exorcistarum. Baptismus autem sic se habet ad Ordinem, quod in eo imprimitur character gratiae ad intelligendum quae fidei sunt; in sacramento vero Ordinis imprimitur character memoriae passionis ad compatiendum; actus autem necessario praeordinatur actui. - Praeterea, aliter est de comparatione clericatus ad

Ordinem, et unius Ordinis ad alterum. Convenientissima enim dispositio antececens Ordinem est clericatus, in quo [quis]segregatur in portionem Domini, quo etiam signatur in partem sortis ministerii divini ;sed non videtur necessario praeexigi. Plus enim videtur removeri qui omnino infidelis est a susceptione characteris ad Ordinem pertinentis, quam qui caret praedicta signatione. - Praeterea, si virtus imprimendi characterem est in ordinatione superioris habentis potestatem ordinandi, vel impositione manus, sicut in quibusdam Ordinibus, vel inunctione, sicut in quibusdam, hac exsistente causa, inerit effectus ; sicut in quibusdam sacramentis ex virtute verborum et debita materia conficitur sacramentum, vel ex debita materia. Sive ergo sit clericus sive laicus, suscipietur character Ordinis.

e. Hoc tamen expresse non habetur ex canonibus, sed circa hoc sunt diversae opiniones. Sed videtur illi parti consentiendum, ut character Ordinis suscipiatur, sed non habeatur exsecutio sine clericatu. Unde auctoritas Isidori non omnino ponit simile cum dicit sic se habere coniunctionem legitimam viri et mulieris ad faciendum matrimonium, et clericatum et sacerdotium ad faciendum presbyterum, et electionem et consecrationem ad faciendum episcopum. Consensus enim legitimus viri et mulieris est sine quo non est matrimonium, sed sine altero horum est presbyteratus. Si vero recta fiat comparatio, tunc in matrimonio duo ponentur: consensus et legitimitas: in presbyteratu sacerdotium et clericatus, et in episcopatu electio et consecratio.

f. Si vero quaeratur de eo de quo dubitatur, respondemus per hoc quod dicitur in Tertiis, De clerico per saltum ordinato , ubi dicitur quod, se post dubitante de Ordine diaconatus, promotus fuit in sacerdotem; ad quod respondetur: "Quia non intelligitur iteratum quod factum esse nescitur, ipsum in diaconum ordinare procures". Nec in hoc fit iniuria sacramentod si enim prius fuit ordinatus, non suscipit secundo characterem sed constat Ecclesiae ipsum suscepisse.

g. Aliter autem est de consecratione episcopi respectu Ordinis sacerdotalis, et illius Ordinis respectu aliorum Ordinum, sive posteriorum sive priorum. Non enim fit consecratio episcopi in non presbytero, ut habetur in Tertiis, Ex litteris , licet fiat presbyter de non diacono, ubi dicitur: "Pontificale officium sine altaris ministerio non valet adimpleri". Quia ergo implicatur officium in officio, non consecratur nisi presbyter in episcopum. - Ratio autem propter quam non necessario praeexiguntur alii Ordines ad susceptionem Ordinis sacerdotalis, est quia alii Ordines suscipiuntur ad ministerium ; in hoc Ordine vero suscipitur consecratio ad consecrandum, ut habetur in illo cap. Diaconorum ordo etc. [899, 4-5]. Ut ergo praepararentur necessaria ad consecrationem, constituti sunt ministri in Ecclesia, assistentes ei qui habet potestatem consecrandi ; et ii dicuntur in sacris Ordinibus constituti. Reliqui vero per remotius ministrant sacerdotibus. Unde in primitiv. Ecclesia non erat tanta Ordinum distinctio; officia tamen in Ecclesia erant necessaria.

a. Postea quaeritur quae sit comparatio Ordinum inter se secundum dignitatem. Et videtur quod secundum ordinem assignatum unus altero sit dignior, ut distinctione 93, A subdiacono , ubi dicitur: "Pontifici presbyter, presbytero diaconus. diacono subdiaconus", et sic deinceps, ministret. Dignior autem, secundum quod huiusmodi, cui ministratur, quam qui ministrat.

b. Sed videtur contrarium secundum divisionem beati Dionys i i . Nam ad gratiam purgationis pertinent acolythi et cxorcistae, lectores vero ad gratiam illuminationis, secundum quod triplex gratia multiplicatur per novenarium. Cum ergo gratia illuminationis sit dignior quam gratia purgationis, videtur Ordo lectorum dignior Ordine exorcistarum aut acolvthorum.

c. Respondemus quod, licet gratia illuminationis in genere sit dignior gratia purgationis, tamen aliqua gratia purgationis est dignior aliqua gratia illuminationis. Sicut enim patet I ad Cor. 12, gratia curationis est dignior quam gratia interpretationis aut generis linguarum ; haec tamen ad purgationem pertinet et illa ad illuminationem. Sed haec e remotiori se habet ad illuminandum, et illa de proximo ad purgandum corpus humanum, quod est nobilissimum organum animae. Sicut ergo pracdictum est , ordinantur Ordines secundum dignitatem officiorum per relationem ad principale officium, quod est sacerdotis. Et quia acolythi assistunt sacrificio, offerendo, deportando cereos, et quia defert urceolum acolythus in ministerium subdiacono, inter non sacros Ordines supremus est dignitate. Exorcistae vero proximum gradum tenent dignitate propter potestatem quam habent imponendi manus super encrgumcnos, quae maior est in Ecclesia quam distincte legere aut canere. Hoc autem magis ordinatur ad gratiam Novi Testamenti, illud vero ad gratiam Veteris. Secundum officia ergo in Ecclesia militante ordinantur hi Ordines inter se secundum dignitatem.

a. Si vero quaeratur propter quid ii dicuntur Ordines non sacri, tres vero superiores Ordines sacri, respondent quidam : propter hoc, quod omnes tenentur ad continentiam. Unde dicitur distinctione 32 : " Placuit episcopos, presbyteros, diaconos, subdiaconos secundum priorum constituta abstinere ab uxoribus. Quod si non fecerint, ab ecclesiastico removeantur officio ". Et G r c g o r i u s : " Nullum facere subdiaconum episcopi praesumant, nisi qui se caste victurum promiserit ".

b. Sed quaeritur adhuc ulterius propter quid ii teneantur et illi non. - Respondemus quod hoc est quia ii accedunt ad ministerium altaris ; unde oportet eos sanctificatos esse in corpore. Quod figuratum fuit II Reg. 6, 7, ubi Oza percussus fuit propter immunditiam, quia tetigit arcam.

c. Sed quaeritur si votum continentiae fuerit in praecepto. Quod non videtur, quia votum est "spontanea promissio" [967,10-11 ]. Non ergo imponere debet Ecclesia alicui necessitatem continendi. Continentia enim est res voti, non praecepti, ut XXXII, quaestione 1, Integritas . - Respondemus: non cogit Ecclesia aliquem continere, sed in Ordine quem dat, potest legem continentiae imponere. In voluntate autem hominis est sumere Ordinem vel non; quem si sumit, obligat se ad continentiam.

Deinde quaeritur quare in Veteri Testamento preceptum fuit ut nutriretur coma usque ad tempus consecrationis Nazaraeorum: dicitur enim in Num. 6, 5, quod novacula non ascendat super caput ;in Novo vero Testamento non est necesse ante susceptionem clericatus nutrire vel non nutrire comam, cum usus tonsurae ecclesiasticae videatur ortus a Nazaraeis. - Respondemus per Isidorum, libro De officiis : " Quod significabat illis temporibus velamen interpositum inter faciem Moysi et aspectus populi Israel, hoc significabat illis temporibus coma sanctorum. Nam Apostolus comam dicit esse pro velamento ", I ad Cor 11,15: Capilli pro velamine

dati sunt. Sed quia "cum transierit [ad Christum], aufertur velamen", ut II ad Cor. 3,16, "non oportet ut velentur crinibus capita eorum qui modo Domino consecrantur)).

I. a. Item quaeritur utrum in omni Ordine imprimatur character. Et videtur quod non: character enim spiritualem respicit distinctionem quae fit in imagine Dei, qui videtur fieri signatione Trinitatis. Sed signatio Trinitatis non fit in susceptione cuiuslibet Ordinis non ergo in omni Ordine imprimitur character. - Signum autem est in contrarium: non enim fit reiteratio ; aut ergo hoc est propter consecrationem, aut propter characteris impressionem. Sed non in onnri est consecratio, licet benedictio ; ergo quod non iteratur, est propter characteris impressionem.

b. Praeterea, ita definitur Ordo: " Ordo vocatur character spiritualis ubi fit promotio potestatis" spiritualis, ut habetur cap. Si autem quaeritur [ 902,10-11 ]. In omni ergo Ordine imprimitur character. Et quod non idem in diversis, significatur per hoc quod dicitur: 'ubi fit promotio potestatis spiritualis': nam diversa est potestas spiritualis in singulis Ordinibus; ergo diversus erit character in diversis.

c. Item quaeritur: videtur enim quod non sit nisi unus character. Cum enim non sit nisi triplex opus in genere ipsius animae, cuius est character, scilicet intelligere, affici ad operandum vel patiendum et confiteri; si haec opera referantur ad Trinitatem, cuius imago, et ad Characterem increatum prout stigmata passionis suscepit, character multiplicatur in anima tantum per tres differentias. Aut enim est distinctivus quoad intelligendum Trinitatem et passionem Iesu Christi, per quam tacta est redemptio ; aut ad confitendum sine erubescentia - erubescentiam enim videtur inducere, quod Salvator suspensus est in cruce: unde Iudaeis scandalum est, gentibus autem stultitia, nobis autem debet esse virtus et sapientia - aut ad afficiendum in compassione ex memoria passionis, quam tota Trinitas fecit in una personarum nos redimendo. Character ergo in genere est aut baptismalis, aut Confirmationis, aut Ordinis. Sed ille qui est Ordinis non videtur suscipere divisionem ulterius: una enim memoria in genere ad compatiendum est in omni Ordine; nam hoc est per relationem ad opus Ordinis sacerdotalis Unde videtur quod indivisus sit character in omni Ordine, aut solum imprimatur in Ordine sacerdotali.

II. d. Huius autem gratia quacritur in quo opere suscipiatur Ordo. Tria enim inveniuntur opera in ordinato, vel universaliter vel in aliquo, scilicet benedictio, impositio manus et inunctio. Cum ergo confertur Ordo, aut in hoc opere, aut in illo, aut in tertio; aut in quodam confertur unus Ordo et in alio alius. Sed ratio Ordinis est communis. Ex quo videtur quod una ratio operis sit communis in omni Ordine. Sed impositio manus non est communis, sed convenit tantum in Ordine diaconorum et sacerdotum; ergo secundum hoc opus non determinatur Ordo essentialiter. Neque secundum opus unctionis, nam hoc non convenit nisi in Ordine sacerdotali, et episcopali: si Ordo dicatur. Videtur ergo quod benedictio sit communis sive commune in quo recipitur sacramentum omnis Ordinis.

e. Praeterea, nihil alterum videtur esse in omni Ordine quod sit sanctificativum: quod enim tantum hominis est, non est sanctificativum: sed illud unde est sacramentum, est sancti-: ficarivum, ut ex definitione sacramenti patet, cum dicitur : "Ex sanctificatione invisibilem gratiam conferens". - Quod autem nihil aliud sit sanctificativum, patet si curramus in soleninitate omnium minorum Ordinum. Nam primo dicitur oratio in ordinatione ostiarii, quae praefatio dicitur ; et praeter hoc tribuuntur claves et dicitur eis "Agite tamquam rationem Deo reddituri de rebus quae istis clavibus recluduntur "; et praeter hoc datur benedictio cum quadam oratione. Consimilis autem modus est in aliis Ordinibus minoribus. Sed ipsa traditio clavium opus hominis est; non ergo in illo opere fit sanctificatio ratione cuius est sacramentum. Praeterea, in praefatione non est nisi invitatio: non ergo in illa confertur sacramentum. Videtur ergo quod in ipsa benedictione.

f. Contra: in ipsa benedictione non est similitudo - causa eius cuius Ordo est sacramentum. In eo enim datur gratia potestatis spiritualis ; sed similitudo potestatis non est benedictio ; ergo non in illa confertur sacramentum Ordinis. - Praeterea, in primitiva Ecclesia non erat haec solemnitas benedictionum, et erat ibi collatio potestatis spiritualis ipsius Ordinis; non ergo in benedictione confertur sacramentum. Si ergo confertur, hoc est in traditione clavium vel libri vel huiusmodi.

III. g. Huius etiam gratia quaeritur utrum verba quae dicuntur ab episcopo sint de substantia sacramenti, ut est in quibusdam aliis sacramentis. Quod non videtur, nam in illis verbis significatur recta exsecutio potestatis. Sed exsecutio est post potestatis collationem ; ergo illis verbis non confertur potestas. - Praeterea, dicitur quod forma illa verborum , quae est in Confirmatione, eo quod non est expressa a Domino vel ab Apostolis, non est de substantia sacramenti Confirmationis, sed tantum inunctio chrismatis in fronte ; multo fortius ergo forma horum verborum non erit de substantia sacramenti Ordinis.

IV. h Praeterea, cum ad solemnitatem sacramenti Ordinis communiter conveniant traditio potestatis in signo et praefatio ad benedicendum et benedictio, propter quid tot requiruntur et non plura ? Dico in omni Ordine communiter.

i. Praeterea, in quodam Ordine est impositio manus super caput ordinati, et in quodam non: propter quid est hoc, et quid significatur per illam impositionem ? - Praeterea, illa impositio manus a quo habuit ortum in Veteri Testamento et a quo in Novo ? - Praeterea, in quodam Ordine fit impositio manus episcopi tantum, in quodam Ordine vero manus sacerdotum assistentium.

k. Praeterea, in quodam Ordine fit inunctio, in quodam non. In solo enim Ordine sacerdotali et in Ordine sive dignitate episcopali fit inunctio; in inferioribus autem non. - Praeterea, inungitur sacerdos oleo sancto, episcopus vero chrismate.

I. Praeterea, in quodam Ordine fit traditio tantum ab episcopo libri vel huiusmodi, in quo significatur collatio potestatis; in quibusdam vero quaedam ab archidiacono conferuntur, sicut patet in subdiaconis et in acolythis. Subdiaconi enim, cum ordinantur, accipiunt "de manu episcopi patenam et calicem vacuum ; ab archidiacono vero urceolum cum aquamanili et manutergium " .

m. Respondemus ad primum quod in quolibet Ordine recipitur character. Sed dividendum est, quia in charactere Ordinis alterum respicitur in quantum est character Ordinis, et alterum in quantum est character huius Ordinis. In quantum enim est character Ordinis, habetur respectus ad compatiendum ex memoria passionis; in quantum autem est character huius aut illius, designatur gratia potestatis spiritualis ad hoc -opus vel illud sacramentale, in quo habeatur memoria passionis. Est enim quoddam opus principale, scilicet consecrationis; sunt alia opera ministrantium ad consecrationem; sunt alia opera removendum impedimenta in iis qui assistunt consecrationi. Opus consecrationis pertinet ad sacerdotem ; ministrare vero instrumenta ad consecrationem est diaconi et subdiaconis removere impedimenta et disponere assistentes est eorum qui sunt in minoribus Ordinibus. Ostiarii enim debent recipere eos qui creduntur ad communionem et alios excludere. Unde in primitiva Ecclesia catechumeni non intererant sacramento communionis, licet intererant praecedentibus in missa. Unde post evangelium excludebantur. Intererant autem praecedentibus ut instruerentur in fide et bonis moribus. Baptizati autem signati sunt ad communicandum sacramento, nisi sit eis impedimentum. Lectorum vero est excitare devotionem assistentium. Quanta enim debet devotio esse ubi tractatur sacramentum nostrae redemptionis. Et quia insidiatur hostis antiquus, tum vexando corporaliter, tum suggerendo spiritualiter, constitutus est Ordo exorcistarum, in quo fit adiuratio daemonum, ut non habeant potestatem vexandi corporaliter, nec tantam suggerendi spiritualiter. Ut autem se habilitent assistentes nec desint gratiae ad suscipiendum lumen spirituale, consequitur Ordo acolythoru m, quorum est deportare cereos ad legendum evangelium et ad offerendum sacrificium. Non autem accenduntur ad effugandas tenebras aeris tunc ipsa luminaria, sed in significationem luminis spiritualis, quo dupliciter illuminentur: ad intelligendum evangelium, ad afficiendum cum offertur sacrificium. Distinguitur autem officium subdiaconi ab officio diaconi in ministrando: huius enim est deferre calicem et patenam ad altare, illius autem inferre oblationes In quo significatur propinquius ministerium et remotius ad consecrationem; nam sub specie panis et viiii, cum fit consecratio, est totus Christus, et in iis significatur; in calice vero et patena significatur passio et sepultura. Unde patet quod (diversus) Ordo ministrantium, tum ratione significantium, tum ratione significatorum. Ex dictis patet quod in diversis Ordinibus diversa potestas spiritualis confertur, ad opus in quo habeatur memoria passionis ad compatiendum.

ii. Si vero quaeratur in quo opere conferatur haec potestas dicimus quod in diversis Ordinibus in diversis operibus. Nam in minoribus Ordinibus in traditione instrumenti pertinentis ad potestatem. Similiter etiam in Ordine subdiaconatus accidit, nam primitus erat Ordo non sacer, et in hoc habuit convenientiam aliquam cum aliis minoribus Ordinibus. Ordo vero diaconatus et presbyteratus impositione manus confertur.

o. Si vero quaeratur quid fiat inunctione sacerdotis et episcopi, respondemus quod * significatur collatio gratiae. Oportet enim hos abundantiorem gratiam habere, ut non tantum sit in eis gratia gratis data vel gratis superaddita, sed gratum faciens, eo quod ipsi immediate tractant dominicum sacramentum, et quia debent esse mediatores gratiae in alios transfundendae.

p. Si vero quaeratur quid efficiat benedictio, quae est generalis in omni Ordine, dicendum quod * significatur impressio characteris in quo tota Trinitas figuratur: non quod tunc primo efficiatur character, sed effectus expresse significatur in quantum est Trinitatis.

q. Ad id vero quod obicitur, sacramentum Ordinis esse indivisibile ratione characteris, dicendum quod noir, quia divisibilis est potestas spiritualis, et ita per consequens character, ut patet ex definitione Ordinis quam ponit Magister cum dicit: " Ordo est character spiritualis " etc. [902,10-11]. Ad unum tamen conveniunt, ratione cuius dicitur unum sacramentum in genere.

r. Si vero obicitur quod traditio ipsius instrumenti pertinentis ad potestatem sit pure hominis, dicendum est quod non: non enim hominis in quantum homo, sed in quantum spiritualis, habentis potestatem spiritualem a Deo collatam. Quod patet auctoritate Isidori, libro De officiis : "Si filii Aaron presbyterorum figuram faciebant, et Aaron summi sacerdotis, id est episcopi, Moyses indubitanter Christi, quia similitudo mediatoris Dei, qui est inter Deum et hominem: erat dux populorum, princeps sacerdotum et dominus pontificum ". Et secundum hunc modum facta est dispositio in Novo Testamento. Christus enim contulit Petro potestatem, et in eo ceteris Apostolis et eorum successoribus. Ab iis autem descendit potestas spiritualis in Ecclesia. Ratione ergo huius potestatis confertur potestas spiritualis in minoribus Ordinibus: a plenitudine enim potestatis descendit potestas secundum magis et minus.

Ad id vero quod quaeritur de similitudine in hoc sacramento, respondemus quod similitudo est in traditione aut impositione manus. Traditio enim instrumenti significat collationem potestatis ad opus per instrumentum, si fuerit ab eo qui habet potestatem conferendi, cum intentione quae in omni sacramento requiritur. Impositio vero manus significat collationem potestatis magis spiritualis ; nam in hoc quod imponitur manus, significatur conferri potestas: manus enim ad potestatem et opus pertinet. Causa autem huius est, quia manus est organum organorum : alia enim organa per eam rectificantur, sicut lingua est organum organorum in ostendendo. Cum ergo concurrunt haec duo opera linguae et manus, recte designatur conferri potestas. - Sed fit impositio manus super caput, in quo significatur gratia spiritualis rationi conferri, cuius opus est in capite principaliter. Est autem opus rationis tum ad loquendum, tum ad operandum, tum ad intelligendum. Significatur ergo impositione manus super diaconum, quam facit solus episcopus, conferri potestas ad legendum evangelium: quod non fit proprie nisi ab eo qui Christi vicem tenet, cuius haec sunt verba ; et ad tangendum illud in quo est sacramentum corporis Christi; ad quorum utrumque oportet habere intelligentiam eius quod legitur et quod tangitur. - Fit autem impositio super caput sacerdotis omnium assistentium sacerdotum. Potestas enim ad opus quae confertur sacerdoti, est ad opus communionis; et propter hoc oportet confluere plures potestates spirituales eorum qui gerunt vicem capitis in Ecclesia. Sed solus episcopus ordinat, a quo et in aliis descendit potestas. Praeterea paris, in quantum est par, non est parem potestatem conterre, sed superioris est inferiorem conferre.

r. Si vero de episcopo obicitur qui consecrat archiepiscopum, vel de Ostiensi qui consecrat Papam, respondemus quod episcopus consecrat eum non in quantum est archiepiscopus, sed potestatem archiepiscopalem habet a Papa. Consecratur autem Papa in quantum pontifex ab alio pontifice, sed plenitudinem potestatis tantum recipit ex collatione facta Petro, cuius est vicarius. Consensus autem ad obediendum, in quo est exsecutio potestatis, est in concordi electione cardinalium.

u. Si vero quaeratur propter quid sacerdos oleo sancto, episcopus vero chrismate ungitur, respondemus quod in hoc significatur abundantia gratiae ad se et ad alterum. Consecrantur autem non tantum manus episcopi, sed etiam caput: quod non fit in presbytero, ut significetur ei conferri potestas ut sit caput Ecclesiae, cuius verba, quae a capite procedunt, sanctificationem habeant. Sacerdotis vero manus inunguntur ut sanctificentur ad tractandum dominicum corpus sub sacramento, cuius virtus quoad transsubstantiationem est in ipsis verbis Iesu Christi. Non similiter autem est in consecratione episcopi et ordinatione sacerdotis; nam omnes episcopi consecrant, et ex hoc dicitur 'consecratio'; non autem omnes apponentes manus ordinant, sed solus episcopus.

v. Si vero quaeratur quare in quibusdam Ordinibus adiungitur officium archidiaconi et utrum ipse conferat Ordinem vel hoc sit de necessitate Ordinis, respondemus quod hoc fit ut significetur illorum ordinatorum subiectio esse respectu archidiaconi, qui est principalis diaconus in suo ministerio. Et propter hoc, ea quae sunt minora accipiunt ab archidiacono, maiora vero, ut patenam et calicem, ab episcopo. Hoc enim ad ministerium pertinet, illud ad consecrationem ; diaconorum autem est ministerium, sacerdotum autem consecratio. Quod non accidit circa lectores et ostiarios vel exorcistas: ii enim secundum sua officia, non per illum medium, ad sacerdotem vel episcopum ordinantur. Nec propter hoc confertur Ordo ab archidiacono; nec hoc est de necessitate illorum Ordinum: si enim hoc fieret ab episcopo, nihilominus esset ordinatus.

w. Si vero quaeratur utrum forma verborum sit de substantia Ordinis, dicendum quod sacramentale est, sed non de substantia sacramenti ; sed ad bene esse ordinata, ut intelligat ad quid ordinatur.

x. Si vero quaeratur a quo ortum habuit impositio manuum quae fit sacerdotibus, respondet Isidorus in libro De officiis : "Isaac ponens manum suam super caput Iacob benedixit ei, Gen. 27, 27-29; similiter Iacob filiis suis, Gen. 48 ; et Moyses super caput Iosue, Num. 27,23, dans ei spiritum virtutis et ducatus in populo Israel. Sic superimpletor Legis et Prophetarum, Dominus noster Iesus Christus, per manus impositionem Apostolos benedixit, Luc. 24, in fine : Et perduxit eos in Bethaniam et elevavit manus suas et benedixit eos. Et Act. Apostolorum 13, 3, Paulo et Barnabae imposita est manus ab Apostolis in episcopatum, et sic missi sunt ad evangelizandum". Ex hoc inolevit consuetudo imponendi manum sacerdotibus et episcopis.

Sed quaeritur adhuc in quo confertur potestas ligandi et solvendi sacerdotibus vel episcopis: dico autem in quo significatur conferri. Videtur quod significetur conferri episcope in collatione baculi sanctificati. Cum enim traditur, dicitur ei : "Accipe baculum pastoralis officii", id est potestatem ligandi et solvendi, "et sis in corrigendis saeviens pie, in fovendi virtutibus animos auditorum demulcens, in tranquillitate severitatis censuram non deserens ". Ex quo videtur quod tunc ei conferatur illa potestas sacramentaliter. - Sed secundum hoc videtur quod sacerdos non habeat potestatem ligandi et solvendi: non enim sic sacramentaliter ei confertur. - Respondemus: est potestas ligandi et solvendi in foro poenitentiae, et iterum in foro iudicii. Una communis est sacerdotibus, et illa significatur eis conferri cum dicitur in fine ordinationis sacerdotalis : "Accipe Spiritum Sanctum et quorum remiseris peccata " etc. Reliqua vero significatur conferri in traditione baculi pastoralis. Nihilominus tamen, etsi non traderetur baculus, annexum esset dignitati episcopali officium ligandi et solvendi in foro iudiciali.

Sed adhuc quaeritur propter quid in fine ordinationis sacerdotalis significatur conferri potestas illa ligandi et solvendi. Tria enim principalia sunt in ordinatione sacerdotali: impositio manus super caput aD episcopo et sacerdotibus assistentibus, inunctio manuum deintus oleo sanctificato ad modum crucis, et traditio potestatis ligandi et solvendi, praeter id quod est de indumento sacerdotali. Per quod significatur primo conferri ei potestatem proferendi sacramentaliter verba Iesu Christi, in quibus est virtus sacramenti, sicut ea quae pertinent ad sacramentum Altaris et sacramentum Baptismi. Sed quia non convenit consecrationem fieri in effectu nisi in quo fuerint convenientes dispositiones ad consecrandum, datur ei habitus sacerdotalis, ut stola in qua significatur se accepisse iugum Domini, et casula in qua significatur ipsum debere circumdari caritate. Hac autem dispositione exsistente, tunc potest convenienter tractare sacramentum dominicum. Sed ut conveniens dispositio sit in organo tractationis, inunguntur manus. Et ita haec tria ordinata sunt ad potestatem cum dignitate consecrandi. In quo sacramento significatur communio corporis mystici in Ecclesia. Et quia quidam inhabiles sunt ad communicandum sacramentaliter, subiungitur de potestate ligandi et solvendi, per quam inhabiles ad habilitatem reducuntur. Et ideo post praedicta significatur conferri potestas remittendi peccata.

a. Sed adhuc quaeritur utrum idem esset sacerdotium Veteris Legis et Novae. Quod videtur, eo quod eadem est hostia hinc inde significata; offerre autem hostiam est sacerdoti appropriatum. Quod autem eadem, patet per hoc 1 ad Cor. 10,3: Omnes eamdem escam spiritualem etc. - Praeterea, in Cant. 6,8: Una est columba mea , unitate scilicet fidei , et loquitur ibi de fidelibus in Veteri Testamento et in Novo; ergo videtur idem sacerdotium.

b. Sed contra, ad Hebr. 7,12, super illud : Translato sacerdotio, ubi dicitur quod vetus sacerdotium translatum est et novum manet.

Praeterea, ibidem dicitur quod ex tribu Iuda natus est Christus, in qua nihil de sacerdotibus locutus est Moyses.

c. Quod concedimus. Unde, si aliquis legalium sacerdotum veniret ad fidem, antequam fungeretur sacerdotio, ordinandus esset a principio: nullum enim habet Ordinem Christi. - Nec sequitur, si eadem hostia figurata sit hic et ibi, quod idem sit sacerdotium. Identitas enim sacerdotii consistit secundum indifferentiam virtutis collatae. Collata autem est virtus sacerdotibus Novae Legis, ad virtutem verborum Christi prolatorum debito modo, transsubstantiare panem et vinum in corpus et sanguinem eius; quae non est collata sacerdotibus Veteris Legis vel precedentibus. Non enim erat ibi nisi signum in pane et vino, cum obtulit Melchisedech - Similiter non sequitur, si una est fides antiquorum et modernorum et unum est caput per fidem hinc inde, scilicet Christus, quod unum sit caput quoad potestatem ministerii, et ita quod sit idem sacerdos. Nam per caput ministerii in Nova Lege transfunditur gratia in membra, dico per verborum ipsius virtutem, licet ipse sit indignus. Unde, postquam inungitur caput episcopi et consecratur, cantatur illud : Sicut unguentum in capite quod descendit in barbam, barbam Aaron, quod descendit in oram vestimenti eius ac. Non sic autem fuit in Veteri Lege, sed ad invocationem eorum dabatur aliquibus gratia a Spiritu Sancto.

a. Quod etiam differens esset sacerdotium Veteris Legis et Novae, et quod abundat in gratia, significatur in habitibus sacerdotalibus et pontificalibus. Ut enim habetur Levit. 8, 7-9 , septem erant ornamenta summi sacerdotis: tunica byssina, zona, tunica hyacinthina, superhumerale, rationale, mitra sive tiara, et lamina aureai quibus si feminalia linea , quae ritu sacro circa renes pontificis stringebantur, adieceris, erunt octo. - Tunica byssina erat poderis, id est talaris, quae alba vocatur apud nos. Zona communis est utrobique. Haec in Veteri Testamento quatuor coloribus distinguebatur: byssino, purpureo, hyacinthino et croceo; in quo quatuor virtutum concordia figuratur. - Feminalia vero linea specialiter fuerunt in Veteri Testamento in signum infirmitatis carnalis quae in illo populo vigebat. Propter abundantiam autem gratiae in Novo Testamento, per quam minuitur fomes concupiscentiae, nullum huic successit indumentum. Praeterea, exsistentibus in sacris Ordinibus iniuncta est necessitas continentiae universalis. Non sic autem erat in Veteri Lege, sed ad tempus continebant et ad tempus generationi vacabant ; in signum cuius assumebant aliquando feminalia, aliquando non. - Quartum indumentum fuit tunica interior sive hyacinthina, qua in Veteri Testamento et Novo soli pontifices induuntur. Haec hyacinthina speciem coloris caeli imitatur: per quod significatur cordis munditia in cogitatione caelestium, sicut per zonam et feminalia carnis temperantia figurabatur. - Quintum est s uperhumerale, sive ephod, [ vestis] eisdem coloribus quibus zona distincta. Hoc in Veteri Testamento soli pontifices utebantur. Significat autem fortitudinem operum et patientiam laborum. In hoc erant a dextris et a sinistris scripta nomina duodecim patriarcharum, ut per memoriam vitae eorum fortitudo in prosperis et adversis haberetur. Quod per amictum apud nos intelligitur ; per pallium vero principaliter in archiepiscopis. -Post hoc est logion sive rationale, quod pectori pontificum superponebatur. Quod concatenatum est cum superhumerali, ut opus doctrinae respondeat; sed praeponitur superhumerale, ut significetur opus debere praecedere doctrinam. Huic autem nullum respondet in Novo Testamento. - Deinde superponebatur capiti tiara sive cidaris, ut significetur fidem duorum Testamentorum sive Christi debere regere rationem.-In Novo autem Testamento additur stola, quae alio nomine dicitur orarium. Quae collo sacerdotis superponitur, ut significet eum iugum Domini accepisse. Descendit autem per utrumque latus, ut doceat ipsum per arma iustitiae a dextris et a sinistris debere esse munitum. Innectitur autem zonae, ut significetur connexus iustitiae et continentiae. - Et quia mentibus Deo dicatis aliquoties subrepit negligentia, in signum diligentiae adhibendae in sacris ministris datur manipulus ad abstergendum oculorum spiritualium lippitudinem. - Utuntur etiam levitae dalmatica, quae ortum habuit a colobio, quo usi sunt Apostoli, ut legitur de beato Bartholomaeo . Quae latior debet esse quam tunica, ut significetur amplitudo ministerii esse in levitis maior quam in subdiaconis. - Superadditur autem casula, quae appropriata est in Novo Testamento: per quam caritas intelligitur. Haec habet quamdam rotunditatem, ut per hoc intelligatur figi in aeternis. Haec in superiori parte arctior, in inferiori latior, ut notetur ex parte superiori soli Deo uniri, in inferiori ad omnem proximum dilatari. Quoad dilectionem Dei paucitas operum in specie sufficit; quoad proximum multitudo operum necessario requiritur. - Ut autem dicit Isidorus in libro De officiis : " Dum consecratur episcopus, datur baculus, ut eius indicio subditam plebem vel regat vel corrigat, vel infirmitatem eius sustentet. Propter signum autem honoris pontificalis datur anulus tamquam signaculum secretorum Dei. Nam multa secretorum Dei debent ei esse nota, quae a carnalium intelligentium sensibus occultare debet quasi sub signaculo ".

Adiunguntur et sandalia in pedibus, ut per hoc significetur quod, licet affectus, qui per pedes significantur, aliquando tangant terrena, circumfundi debent memoria aeternorum, per quae a terrenis retrahantur, ut sic excutiatur pulvis terrenarum cogitationum qui adhaesit pedibus apostolorum. - Ex dictis patet qualiter quaedam sunt communia indumenta sacerdotum in Veteri Lege et Nova, et quoniam quaedam non sunt eadem, sed hinc inde sunt aliqua propria, magis tamen sacerdotibus Novae Legis: per quod designatur abundantior gratia in illis.

b. Si vero quaeratur quare casula et stola appropriantur, et similiter manipulus, respondemus: quia perfecta caritas et perfecta patientia professoribus Novae Legis indicitur, et omnimoda diligentia in operum consideratione. Habet enim ratio ampliorem gratiam et ad amplius tenetur, similiter et voluntas: in quibus consistit facultas liberi arbitrii interius. In quantum autem convertitur ad exterius per virtutem operativam, oportet ampliori gratia pollere. Et propter hoc, in signum horum trium. scilicet omnimodae diligentiae secundum perfectam fidem, et perfectae caritatis, et perfectae patientiae, appropriantur haec tria indumenta sacerdoti Novae Legis.

c. Si vero quaeratur propter quid non respondet indumentum rationali, quod appropriatur in Veteri Testamento, respondemus quod in Veteri Testamento erat doctrina divisa ab opere: erat enim ibi doctrina operis futuri in Nova Lege: in Nova autem Lege in opere ipso principaliter est doctrina, ita quod indivisa debent esse. Et propter hoc significandum, sunt duo respondentia operi in Nova Lege, ut sic illud quod defecit in signo doctrinae succederet in signo operis. Et ut abundantius esset opus in archiepiscopo quam in episcopo, in episcopo quam in sacerdote, superadditum est et indumentum indumento. Habet enim sacerdos amictum, episcopus vero dalmaticam cum tunica, archiepiscopus superaddit pallium.