DISTINCTIO II.

Iam ad sacramenta Novae *. II distinctio. Quorum alia etc. *. Ita distinguunt Magistri : Primum sacramentum est intrantium, scilicet Baptismus ; secundum pugnantium: Confirmatio; tertium itinerantium: viaticum scilicet sive Eucharistia ; quartum redeuntium: Poenitentia ; quintum exeuntium: Unctio Extrema ; sextum tuendum sive pro aliis pugnantium: Ordo; septimum infirmorum: Coniugium. - Sed potius aliter distinguuntur , quia sacramentum est sicut medicina: Baptismus est medicina curatoria, sed totaliter et simul, quia et a culpa et a poena purgat; non successive et paulatim, ut Poenitentia: ut in contritione, satisfactione. Quod significatur per caecum illuminatum, qui vidit homines velut arbores ambulantes, et post coepit videre, ut in Marc. 8, 23-25. Medicina conservativa est Confirmatio: dat enim robur spirituale. Medicina vero meliorativa, Ordo, in quo augetur gratia in digne suscipiente. Praeservativa, Coniugium, quod in praeservantiam lapsus carnis est institutum. Mitigativa vero, Extrema Unctio. Conservativa autem et meliorativa et confortativa, Eucharistia, vel potius cibus animae: conservativa propter diminutionem venialium ; meliorativa quia augetur gratia ; confortativa ut cibus animae.

Non ante etc. [752, Videtur contrarium dicere magister Hugo , dicens quod sacramenta inceperunt statim. Dicit enim: Propter remedium mortalis peccati " quaedam a principio ipsius suoque tempore cucurrerunt et ad sanitatem, quantum in ipsis erat, restituendum valuerunt. Istis suo tempore expletis, alia ad eamdem perfectionem successerunt ; et post illa, alia novissime adiuncta quae morbum ipsum consumerent et perfectam sanitatem plene restaurarent". Unde videtur quod sacramenta instituta fuerunt mox post lapsum hominis.

Respondemus quod non loquitur nisi de istis sacramentis, scilicet hic enumeratis, quae dicuntur sacramenta proprie, quibus convenit haec definitio : " Sacramentum est quod imaginem gerit et causa exsistit " . Ista autem non fuerunt instituta ante adventum Christi, ut tunc esset plena consumptio morbi.

Gratiae sacramenta fuisse etc. [752, 3-4]. [Contra]: Videtur enim quod non tantum ex eius morte, sed ex ipsius resurrectione, ut dicit Leo papa : "Iesus Christus, postquam resurrexit a mortuis, discipulis suis, in quibus omnes ecclesiarum praesules docebantur, et formam et potestatem tradidit baptizandi, dicens: Euntes etc, Marci in fine. De quo utique ante passionem potuisset instruere, nisi proprie intelligi vellet quod regenerationis sacramentum ex sua resurrectione gratiam acceperit ". Et ita videtur quod Baptismus primum assumat gratiam ex eius resurrectione. - Respondetur ad Rom. 4,25: Mortuus est propter delicta nostra, et resurrexit propter iusti ficationem ; in quo datur intelligi quod passio in remissionem peccatorum fuit, et resurrectio propter introitum gloriae. Baptismus autem virtutem habet a passione quantum ad remissionem poenae originalis peccati et actualis ; et virtutem habet a resurrectione quoad effectum introitus ianuae paradisi. Et ideo puer immergitur et extrahitur in significationem passionis et resurrectionis.

Quae ex ipsius morte et passione *. Quaeritur de hoc quod dicit 'a passione'. Quod autem a passione virtutem habeat Baptismus, ad Rom. 6, 3: In morte ipsius baptizati sumus, Glossa: "Mors eius est causa huius purificationis ".

Contra: videtur quod ante passionem multi erant baptizati Baptismo Christi, in quibus Baptismus habuit effectum gratiae. -Respondemus: est effectus conferendi gratiam et dimittendi culpam et poenam materialem ; et est effectus tollendi carentiam visionis Dei. Quantum ergo ad prima potuit habere effectum ante passionem, non autem quantum ad ultimum. - Cum ergo dicitur in Glossa quod 'mors est causa huius purificationis', intelligendum est de plena, a poena carentiae visionis Dei. Praeterea, omnis purificatio habet virtutem ex fide mortis Christi.

Nunc vero etc. * ; in poenitentiam etc. *. Id est ut moveret ad poenitentiam, et hoc ex parte poenitentis; remissio vero ex parte Dei per gratiam.

Sed in Ioannis baptismo non dabatur etc. [752, 24-25]. a. Baptismus Ioannis non contulit remissionem peccati, Petri vero baptismus contulit: ergo potius 'Petri baptismus' quam 'IoaninV dici debet. - Respondemus: quia Ioannes primus baptizavit, et non ex vi sui baptismi conferebatur remissio peccati, sed fiebat habilitatio ad baptisma Christi, ideo dictus est discretive 'baptismus Ioannis' et 'Ioannes Baptista', ad differentiam baptismi Christi et discipulorum. Unde ab institutione nominatio, quia Ioannes et Christus instituerunt. Unde ministrantes non dicuntur baptistae.

b. Item, obicitur: videtur enim falsum quod in baptismo Ioannis non dabatur remissio peccatorum. Medius enim fuit inter circumcisionem et baptismum Christi. Cum ergo sacramentum posterius sit perfectius priore in circumcisione vero fuit aliquis effectus gratiae: ergo videtur quod in Ioannis baptismo sit ille effectus ad minus. - Contra: in proximo dicetur capitulo quod "visibilis erat operatio Ioannis tantum exterius lavantis" [753, 6-7]. - Respondemus quod non fuit medium secundum naturam. Cuius signum est, quod circumcisio tempore Ioannis habuit virtutem remittendi originale peccatum usque ad baptismum Christi. Sed propter hoc est medius, quia expressius erat signum baptismi Christi: quantum ad formam, in parte, et quantum ad materiam, quia ille 'in nomine venturi , hic autem 'in nomine Christi' . Quantum ergo ad rationem significandi fuit perfectius, non quantum ad rationem causandi: nam in circumcisione remittebatur peccatum, non autem in baptismo Ioannis.

Baptismus ille erat a Deo etc. [753, 8-9]. Quaeritur quare dicitur 'evangelium Paulf potius quam 'baptismus', cum interius operetur Deus in utroque, hic nebulam mentis fugando, ibi culpam remittendo. - Respondemus: aliter imponitur hoc nomen 'evangelium', et aliter hoc nomen 'baptismus'. Baptismus enim dicitur ab ablutione, quae principaliter est in ablutione interiori . Evangelium dicitur quasi bonum nuntium. Nuntiare vero pertinet ad ministrum ; abluere vero ad auctorem, propter hoc quod, cum dicitur 'baptismus Christi', respicitur plus quod est interius.

Ex eo sensu quo legalia etc. *. a. Quaeritur utrum baptismus Ioannis esset sacramentum Novae Legis aut Veteris. Et videtur quod non Novae, quia non efficiebat quod figurabat ;figurabat enim remissionem peccatorum.

b. Quod autem non sit sacramentum Veteris Legis, patet ex sua forma, quoniam in nomine venturi fiebat ; quod non invenitur in sacramentis Veteris Legis. - Praeterea, baptizati illo baptismate per impositionem manuum recipiebant Spiritum Sanctum, ut dicitur Act. 8,17: quod non erat in aliis.

c. Respondemus quod transitus a sacramento Veteris Legis simpliciter in sacramentum Novae simpliciter fit per medium sacramentum habens aliquam convenientiam cum utroque. Baptismus enim Ioannis quoad rationem significandi conveniebat cum sacramento Veteris Legis, et quoad terminationem etiam. Sicut enim cessavit circumcisio, et baptismus Ioannis. Conveniebat autem in materia, et in forma in parte, cum sacramento Novae Legis, quia in aqua et in nomine venturi, qui est Christus. De hoc in Luc. 3, 16, super illud: Ego in aqua baptizo, Glossa: " Sicut nativitatem Christi, ita et baptismum eius suo praecurrit: imitatione sacramenti, non virtute ".

[Sine Spiritu Sancto, 754,10]. Effundam de Spiritu Sancto etc, Ioel 2,28, dicit Glossa: " Quia sine Spiritu Sancto et mysterio Trinitatis, quidquid in unam et alteram personam accipitur, imperfectum est ".

ADDITIO CODICIS P.

Post interiori (p. 44, lin. 11):

Hic considerandum etc. * ; in nomine venturi etc. *. a. Si Ioannes baptizavit in nomine venturi, venturus autem sit idem qui Christus, quare non erant baptizati qui a Ioanne erant baptizati sicut qui ab aliis ?

b. Item, quaeritur an in baptismo Ioannis imprimebatur character, cum ipse baptizaret in nomine venturi, id est Christi, in quo "intelligitur tota Trinitatis" * ; ex verbo autem ipso sanctificante aquam imprimitur character. Si ergo imprimebatur, non licebat rebaptizare baptizatos a Ioanne.

Contra quod est, quod Paulus, Act. 19,5, praecepit tales baptizari.

c . Praeterea. videtur quod non liceret, per hoc Act. 8,17: Tunc imponebant etc. ubi Glossa " Ecce exemplum Confirmationis)). Et iterum ibi dicit Glossa de Philippo, baptizato discipulo, [et] baptizatis quibusdam, ad quos missi sunt Petrus et Ioannes ut imponerent super illos manus: " Quod convenit episcopis ", scilicet Confirmatio, quae per manuum impositionem convenit solum baptizatis ; ergo illi baptizati sunt.

d. Quod in baptismo Ioannis non imprimebatur character, habetur, quia nec in circumcisione, quae est maioris efficaciae quam baptismus Ioannis.

e. Respondeo quod non erant baptizati, quia iste baptismus fuit tantum in aqua in nomine venturi ; nec voce ipsa nec intellectu exprimitur Trinitas ; sed in nomine Christi exprimitur. Item, nec adhuc collata est per contactum corporis dominici aquae vis abluendi animam: nec hic fuit forma aliqua instituta ab Ecclesia, sicut et reliqua constituta 'in nomine Christi', Act. 8, 12. De baptizatis in nomine venturi, Act. 19, 2: dicebant: Sed nec si Spiritus Sanctus est audivimus.

f. Contra hoc tamen videtur Glossa Act. 8, 16, dicens illos baptizatos in aqua.

Respondeo: 'baptizatus in aqua' dicitur vel ad differentiam baptismi Christi, vel ad differentiam baptismi flaminis, quo baptizati sunt super quos in signo visibili descendit Spiritus Sanctus . Sic erant illi baptizati in aqua.