DISTINCTIO VI (ae).

Ex praemissis autem etc. *. Sic opponunt quidam : Esse Deum est esse quid, et esse hominem est esse quid; sed Christus est homo et Deus; ergo est quid et quid: ergo duo. - Adhuc, Christus est unus unitate increata, et est unus unitate creata ; sed istae sunt diversae unitates, et ita Christus erit duo.

Item, una natura facit tres personas unum in essentia ; ergo duae naturae facere debent unam personam duo in essentia. -Adhuc, forma substantialis facit substantialiter differre; ergo duae formae substantiales facient duo ab invicem differre. Sed in Christo sunt duae formae substantiales; ergo Christus est duo substantialiter differentia. - Adhuc, corpus et anima uniuntur in unam personam, nec tamen corpus est anima, nec e converso. Similiter, cum ibi duae naturae uniuntur in unam personam, nec dicetur quod Deus est homo, nec e converso * (= nn. 25, 27).

In hac distinctione tanguntur tres opiniones , quarum una dicit quod assumpsit hominem ; unde dicit quod (Christus) est duo. Alia opinio dicit quod assumpsit naturam ; et illa dicit quod Christus est unum. Tertia opinio dicit quod non assumpsit quid; unde unio illa fuit tamquam accidentis cum subiecto.

[Deum factum hominem, 573, 16]. "Talis fuit susceptio illa, ut faceret Deum hominem et hominem Deum" ; et ita aliquis homo factus est Deus. - Sed si iste terminus 'aliquis' supponit personam, falsa est; similiter si supponat naturam vel hominem assumptum (= n. 20).

Haec est vera: 'Filius hominis est divina natura'; quare non similiter dicitur quod 'Filius Dei est humana natura'?

Dicendum quod ex parte Filii Dei idem est ' quod est' et 'quo est', sed in Filio hominis nequaquam (=n. 24).

Augustinus, De dogmatibus : "Sicut pars non potest esse totum, sic nec assumens non potest esse assumptum ". Qualiter ergo homo assumptus est Deus, vel Deus est iste homo? - Dicendum quod Deus non assumpsit 'aliquem hominem' ; et tamen 'aliquis homo' est assumptus, ut patet in rege capiente non liberum, et tamen liber est assumptus. Dicendum (ergo) quod assumens secundum rem non est assumptum, sed tamen secundum rationem idem est (= n. 21).

Et ne de suo etc. *; et utrumque simul * . 'Utrumque' dicit distinctionem naturarum, sed 'duo' dicit distinctionem personarum; ideo non sequitur: utrumque simul, ergo duo.

Iste homo *. Per hunc terminum 'iste homo', aut supponitur persona, aut humana natura. Si persona, ergo non fiebat '[una] persona cum Deo' [575, 9] quoniam semper fuit. Si humana natura: sed illa nunquam fiebat persona. -Dicendum quod supponitur individuum, quod est medium inter naturam et personam.

Secundum Bernardum, Ad Eugenium papam 1: "Est unitas collectiva, secundum quam acervus lapidum est unus. Est etiam unitas constitutiva, ut multa membra unum corpus, I Cor. 12,12. Et coniugativa, secundum quam mulier et vir una caro, 2 Gen., 24. Est etiam unitas naturalis, qua anima et caro sunt unus homo. Est etiam unitas potestativa, qua homo virtutis non instabilis semper sibi unus nititur inveniri. Et est consentanea, cum per caritatem multorum hominum est cor unum, 4 Act., 32: Multitudinis credentium erat cor unum et anima una. Et votiva, cum anima, votis omnibus Deo adhaerens, unus spiritus est, I ad Cor. 6, 17: Qui adhaeret Deo. Et dignativa, qua limus noster a Verbo in unam assumptus est personam Dicitur etiam unitas sacramentalis, cum ex visibili signo et gratia invisibili vel charactere fit unum sacramentum (= n. 31).

Quicumque homo *. Argumentum quod gratia adoptionis factus est ille homo Christus. - Dicendum quod in genere fit collatio .

Haberet omnem scientiam [576,9-10]. Ipse unitus habet omnem scientiam, sed non omnipotentiam (= nn. 29-30).

Sunt autem et alii etc. *. Haec autem opinio dicit quod Christus est unum. Boethius : "Ex utrisque non manentibus fit tertium, ut ex melle et aqua; sed ex utrisque manentibus fit tertium ut Christus " *.

De hoc Augustinus etc. *. Hieronymus, in libro De assumptione : "Ipsum Dei Filium adoramus, qui nihil in se pro assumpto homine est auctus, neque, quod Verbum caro factum est, imminutus vel immutatus. Et ideo unus idemque semper cum Deo Patre adoratur, nec recens ex tempore, nec alienus natura vel genere".

Hieronymus, in eodem : " Christus Iesus, in quo est Deus et homo, sic unitus in una persona, ut legatur quam saepe in divinis Scripturis homo Deo coaeternus propter unitatem substantiae, ac deinde Deus homini videatur esse compassus, cum nec ininitiabilis sit homo nec passibilis Deus; sic tamen unitus est suo corpori, ut nullam patiatur fieri distantiam, ne forte alius Filius Dei, alius Filius hominis credatur: praesertim cum Scriptura sic concorporat Deum et hominem, ut nec tempore quis hominem a Deo, nec passione Deum ab homine possit discernere. Unde si ad tempus respicias, semper invenies Filium hominis cum Filio Dei; si autem ad passionem, semper Filius Dei cum Filio hominis unitur. Ut autem haec verba apertius intelligas, audi verba Ioannis dicentis : Nemo ascendit in caelum, nisi qui descendit de caelo ". - Anselmus, De incarnatione Verbi : "Non est alius Deus, alius homo, licet aliud sit Deus et aliud h omo " (= nn. 32-34).

[Unam hypostasim compositam, 578, 3]. Ioannes Damascenus, libro III, 8 cap. : "Impossibile est ex duabus voluntatibus unam compositam dicere, quemadmodum ex duabus naturis unam hypostasim. Si enim voluntatum compositionem diceremus, et aliorum naturalium idiomatum et actionum compositionem cogeremur dicere, videlicet creabilis et increabilis et consimilium Amplius, si unam compositam [voluntatem] in Christo dicemus, a Patris voluntate (ipsum) separabimus ; non est enim Patris composita voluntas. Relinquitur igitur dicere solam hypostasim Christi compositam et communem naturarum et naturalium eius" (= n. 35).

Richardus de S. Victore : "Proprium est divinae naturae pluralitatem personarum habere in unitate substantiae. Econtra proprium est humanae naturae pluralitatem substantiarum habere in unitate personae Angelicae autem naturae proprium est nec pluralitatem personarum nec substantiarum habere ". - Nota quod persona est hypostasis distincta per proprietatem dignitatis; hypostasis est exsistentia incommunicabilis ex quibuscumque individuantibus, supposita essentia. Unde omnis persona est hypostasis, et non convertitur (= n. 32).

Quod creabile est etc.'' [578, 4-5].

S''unt etiam et alii etc. [578, 30]. Haec opinio dicit quod Christus non est aliquid Alexander papa " Cum Christus sit perfectus Deus, perfectus homo, qua temeritate quis audet dicere quod Christus secundum quod homo non est aliquid ? Ne autem tanta in Ecclesia Dei possit suboriri abusio, convocatis Magistris sub anathemate interdicatur " (= n. 36).

[Propter assumentem Deum, 579, 17-18]. Ioannes Damascenus, libro III, cap. 2 : "Ex duabus naturis perfectis, divina et humana, inquimus generatam unitionem: non secundum commassationem, vel confusionem, vel anacrasim id est repletionem, ut dicit Dioscorus ; neque secundum prosopicam, id est personalem ; neque secundum scheticam, id est habitudinalem; neque secundum cataxiam, id est dignitatem; neque secundum tautobuliam, id est voluntatem eamdem ; neque secundum homotimiam, id est coaequalitatem honoris ; neque secundum homonymiam, id est aequivocationem; neque secundum eudokiam, id est acceptationem, ut dixit Nestorius ; sed secundum compositionem, scilicet secundum hypostasim invertibiliter et inconfusibiliter et inalterabiliter in duabus naturis perfecte se habentibus " * (= n. 37).

Et mulier *. Augustinus, 83 Quaestionum : "Ut utrumque sexum redimeret, oportuit utrique aliquo modo copulari: mulieri scilicet, de qua carnem sumeret ; et viro, ut cuius carnem sumeret".

Augustinus, in eodem : " Deus cum liberat, non partem liberat sed totum, cum forte est in periculo. Hominis autem liberatio in utroque sexu debuit apparere. Ergo, quia virum oportuit suscipere, qui sexus honorabilior est, consequens erat ut feminei sexus ex hoc liberatio appareret, quod ille vir de femina" (= n. 39).

Cum caro accedit animae [579, 27-28]. Contra: cum anima sit forma corporis, potius anima dicetur accedere carni quam e converso.

Dicendum quod totum regimen dicitur esse attributum animae; ideo dicitur caro accedere animae. - [Calceatum, 580, 10]. Gregorius : " Dum per carnem gentibus innotuit, quasi calceata ad nos divinitas venit". 18. [Verumtamen, 580,15]. In isto capitulo prosequitur Magister divisionem quadrimembrem, scilicet quod unum habet aliud ita quod utrumque mutatur, vel ita quod neutrum; vel ita quod habens mutatur et habitum non; vel quod habetur mutatur sed habens non. Et exempla horum patent in littera. - Sed notandum quod haec triplex opinio fundata est super triplex esse. Est * esse naturale, et morale, et rationale. Et nota quod quando Christus dicitur secundum personam, tunc dicitur secundum esse morale; quando autem secundum naturam humanam, tunc dicitur secundum esse naturale ; quando autem secundum essentiam, tunc dicitur secundum esse rationale. Unde Christus est unus secundum quod homo et secundum quod Deus, loquendo secundum esse morale ; secundum vero esse naturale, Christus est duo, quoniam duae naturae; secundum vero esse rationale, Christus non dicitur quid, sed quale (= n. 38).

Ita sane factum *. Contra haereticos qui dicebant deitatem esse in Christo loco animae.

Quod si difficile intelligitur *. Bernardus : "Vis intelligere ? Sis sanctus, et intelliges ".