DISTINCTIO XXVIII.

Id vero inconcusse etc. *. a. In hac distinctione ponitur haeresis pelagiana, quae dicebat quod liberum arbitrium sine gratia operatur bonum et ad vitam aeternam. Secundo ponit aliam haeresim, confirmantem quod scientia est donum Dei et caritas non; unde posuit quod scientiam non habemus sine gratia, sed operari bene sine gratia contingit. Tertia haeresis est, quod parvuli nascuntur sine originali peccato.

b. Et sumpsit Pelagius unam propositionem Augustini , hanc scilicet: "Quis peccat in eo quod caveri non potest"? Sed originale illud a puero caveri non potest: ergo non habet illud tamquam peccatum.

Adhuc, dicit Augustinus : " Nostrum est credere "; ergo multo fortius nostrum est bene operari, et ita sine gratia, ex libero arbitrio.

c. Dicendum ad hoc quod origo peccati fuit primo in carne ab anima; ideo nos corruptionem traximus a primo patre, cum nostra caro ex traduce sit ex sua. Et postea revertitur corruptio a carne nostra corrupta ad animam, unde prius venit; et ideo anima non sine originali nascitur, nec ligatur cum corpore a quo trahit illud.

(Sine gratia praeveniente, 452, 25]. Alius non potest mereri alii primam gratiam nisi habeat gratiam; unde, si aliquis mereretur sibi primam gratiam, sequeretur quod illam haberet.

Illam vero gratiam Dei *. 26 Is., 12: Omnia opera nostra operatus es in nobis, Domine. II Cor. 3,5: Non sufficientes sumus [cogitare] aliquid ex nobis . Super illud: Misericordia Domini, 3 Thren., 22 : " Non potest homo diu stare contra insultus diaboli, nisi misericordia Dei sustentetur ". In Ioanne : Sine me nihil potestis facere .

Primum bonum est increatum, et ipsius non est principium; deinde est bonum creatum, et hoc aut bonum naturae, aut bonum in genere, aut bonum ex circumstantiis, aut bonum gratiae, aut bonum gloriae.

a. Quaeratur ergo an liberum arbitrium per se possit in aliquod bonum. Boni enim naturalis est principium natura, et boni gratuiti principium est gratia; ergo [si] liberum arbitrium esset principium alicuius boni, nonnisi boni in genere. - Sed [contra]: cum liberum arbitrium sua voluntate aversum sit a summo bono, et sic per consequens ab omni bono: ergo de se non erit potens in aliquod bonum.

b. Quaeratur utrum liberum arbitrium possit de se resistere veniali peccato. Quod non, videtur, quoniam ipsum est vulneratum in naturalibus: unde in sui natura debilitatum est: Corpus quod corrumpitur aggravat animam, et terrena inhabitatio deprimit sensum ; et caro concupiscit adversus animam ; et ita videtur quod de se veniali resistere non potest. Super illud Psalmi Confitemini, versus: Humiliatum est cor eorum , dicitur quod ita infirmati sunt, ut " non sint potentes resistere vitiis. Deo enim ab auxilio desistente, laborare potes contra vitia, sed non vincere ". - Isidorus, in libro De virtutibus : " Sciant liberi arbitrii defensores nihil posse in bonum sua praevalere virtute, nisi divinae gratiae munimine sustententur " .

Sed tunc ad contrarium, sic: si non sit potens resistere, ergo de se non potest illud vitare; sed nemo peccat in eo quod vitare non potest .

c. Quaeratur utrum liberum arbitrium possit resistere mortali. Quod non, videtur: habet enim fomitem declinantem ipsum, et diabolum suggerentem, et in se est vulneratum. Qualiter ergo resistere potest de sui natura?

d. Ad praedicta dicendum quod liberum arbitrium, ut est natura, potens est in bonum naturae; sed ut est liberum arbitrium, potens est in bonum in genere: et ut est liberum arbitrium habens gratiam gratis datam, potens est in bonum ex circumstantiis: et ut est liberum arbitrium habens gratiam superadditam, potens est in bonum difficile. Deinde est habens gratiam qua liberamur a malo; deinde sequitur gratia qua bene operamur; deinde sequitur gratia qua possit stare; postea sequitur gratia unde proficere possit.

In iustificatione hominis quaeratur utrum homo prius moveatur in Deum, an actus Dei in hominem primo. 13 Iob, 22: Voca me et ego respondebo tibi, aut certe loquar tibi et tu responde mihi: et ita videtur quod prior sit actus Dei ad hominem, et prior sit actus hominis ad Deum. Gregorius respondet : " Voca me eligendo, et ego respondebo tibi obediendo) aut certe loquar desiderando, responde mihi quod desidero dando ". -Origenes : " Cum obtulerimus quae ex nobis sunt, consequemur quae ex Deo sunt. Cum enim obtulerimus nostram fidem et affectum, tunc largitur diversa dona ".

Isidorus, in libro Differentiarum : " Inter gratiae divinae infusionem et humani arbitrii voluntatem hoc interest, quod arbitrii voluntas potest per se bona aut mala appetere: gratia autem est divinae misericordiae donum, per quod est bona voluntas et bonae voluntatis exitus ".

Augustinus, in libro Confessionum : " Invoco te in animam meam, [quam praeparas] ad capiendum te ex desiderio quod inspiras ".

Quod autem etc. *; et recte vivitur *. Argumentum quod homo voluntate mereri potest, quoniam voluntate recte vivitur. - Dicendum quod, licet sola voluntate peccatur, non tamen sola voluntate recte vivitur, sed cum gratia.

Similiter etiam etc. *; unam bonam ex Deo etc. *. 7 Eccl., 21: Non est homo in terra qui faciat bonum et non peccet. I Ioan. 1,8: Si dixerimus quod peccatum non habemus etc. 24 Prov., 16: Septies in die cadit iustus. 20 Prov., 9: Quis potest dicere: mundum est cor meum?

Alibi etc. *; volumus, facimus *. Augustinus : " Voluntas nostra non esset voluntas, nisi in nostra potestate esset. Porro, quia in nostra potestate est, ideo libera est".

Sic etiam etc. *; quae eam praeparatur a Domino *. Contra: 16 Prov., l: Hominis est animum praeparare. - Dicendum quod praeparatur a Domino pulsante, ab homine consentiente.

In Expositione quoque quarumdam propositionum etc. *. a. Dubium solet esse utrum quis teneri potest ad impossibile Super illud: Diliges, 22 Matth., 37 : "Nullus potest perseveranter diligere Deum, quod est ex tota mente ". Ioannes Chrysostomus : " Qui occupatur in aliquo circa temporalia, non ex tota mente diligit Deum ". Super illud: Levavit, 3 Thren., 28 : " Ultra vires naturae corruptae est, quidquid novitatis imperatur "; sed omnia praecepta in Evangelio sunt praecepta novitatis) ergo illa sunt ultra vires liberi arbitrii,

b. Augustinus, in libro De perfectione iustitiae : " Dura necessitas secuta est voluntatem peccati ". " Per arbitrii libertatem factum est ut homo esset cum peccato; sed poenalis vitiositas subsecuta, ex libertate fecit necessitatem. Unde ad Deum fides exclamat: De necessitatibus meis erue me". Unde homo non potest esse sine peccato. Sed hoc " aut est a voluntate, aut a natura. Si a natura, peccatum non est: si a voluntate, tunc facile valde potest voluntas voluntate permutari ". - Respondet Augustinus : " Magna est haec praesumptio, cum dicat Apostolus, ad Gal. 5,17: Caro concupiscit adversus spiritum etc. Haec ad invicem adversantur, ut non quae vultis faciatis ". Unde ponit optimum simile : " Homo debet esse sine claudicatione: et si debet, potest. Nec tamen cum vult, potest, sed cum medicina adiuverit voluntatem ".

c. Super illud: Diliges Dominum Deum tuum, 6 Deut., 5 : " Debuit in hac vita haec perfectio praecipi, quamvis in hac vita non possit compleri. Non enim recte curritur, si quo curritur ignoratur ". Augustinus, Contra Iulianum : Nullus homo in hac vita misera potest hoc praeceptum Non concupisces perficere ; " sed quia id perficere in hac carne mortali non possumus, ideo Apostolus dicit : Velle adiacet mihi, perficere non invenio ".

11. Videtur quod solum liberum arbitrium sufficit ad virtutes. Super illud: Habens sub me milites, 8 Matth., 9 " Milites et servi centurionis sunt virtutes naturales, quarum copiam multi ad Dominum venientes secum deferunt". Super illud: Erat docens, 4 Matth., 23 : " Docens naturales virtutes, iustitiam, castitatem etc, quas naturaliter habet homo ". 31 Iob, 18: Ab infantia crevit mecum miseratio, Glossa dicit: " Etsi eius fuit arbitrii ut cum illo proficeret, tamen eius arbitrii non fuit ut cum illo exiret "; et ita, cum virtutes habuerit naturales, videtur quod liberum arbitrium secundum se potuit in illis. - Dicendum quod naturale dicitur vel a principio efficiente, et sic virtutes non sunt naturales) vel a principio inclinante, et sic sunt virtutes naturales .

Id ergo de gratia et libero arbitrio etc. *. Hieronymus : " Est voluntas quae inest libero arbitrio, quae sola potest sufficere et praemium habere ". Super illud 17 Ex, 16: Quia manus Domini, quae dicitur gratia Domini, quae sola pugnavit contra Amalec .

Dicendum quod sola voluntas sufficere potest, scilicet sine aliis viribus vel sine operibus sufficere potest.

Qui dicunt hominem peccare non posse *. Super illud: Domine, in iudicium posuisti, 1 Hab., 12 : " Nesciebam diabolum (tantam) in mundo accepisse potestatem, cuius viribus nullus potest resistere ". Hieronymus : " Tu, Domine, constituisti eum quasi carnificem, ut nullus vel rarus ei resistere possit ".