COMMENTARIUM IN SENTENTIARUM, ''SIVE,

 I.

 DISTINCTIO I.

 DISTINCTIO II.

 DISTINCTIO III.

 DISTINCTIO IV.

 DISTINCTIO V.

 DISTINCTIO VI.

 DISTINCTIO VII.

 DISTINCTIO VIII.

 DISTINCTIO IX.

 DISTINCTIO X.

 DISTINCTIO XI.

 DISTINCTIO XII.

 DISTINCTIO XIII.

 DISTINCTIO XIV.

 DISTINCTIO XV.

 DISTINCTIO XVI.

 DISTINCTIO XVII.

 DISTINCTIO XVIII.

 DISTINCTIO XIX.

 DISTINCTIO XX.

 DISTINCTIO XXI.

 DISTINCTIO XXII.

 DISTINCTIO XXIII.

 DISTINCTIO XXIV.

 DISTINCTIO XXV.

 DISTINCTIO XXVI.

 DISTINCTIO XXVII.

 DISTINCTIO XXVIII.

 DISTINCTIO XXIX.

 DISTINCTIO XXX.

 DISTINCTIO XXXI.

 DISTINCTIO XXXII.

 DISTINCTIO XXXIII.

 DISTINCTIO XXXIV.

 DISTINCTIO XXXV.

 DISTINCTIO XXXVI.

 DISTINCTIO XXXVII.

 DISTINCTIO XXXVIII.

 DISTINCTIO XXXIX.

 DISTINCTIO XL.

 DISTINCTIO XLI.

 DISTINCTIO XLII.

 DISTINCTIO XLIII.

 DISTINCTIO XLIV.

 DISTINCTIO XLV.

 DISTINCTIO XLVI.

 DISTINCTIO XLVII.

 DISTINCTIO XLVIII.

 II.

 DISTINCTIO I.

 DISTINCTIO II.

 DISTINCTIO III.

 DISTINCTIO IV.

 DISTINCTIO V.

 DISTINCTIO VI.

 DISTINCTIO VII

 DISTINCTIO VIII.

 DISTINCTIO IX.

 DISTINCTIO X.

 DISTINCTIO XI.

 DISTINCTIO XII.

 DISTINCTIO XIII.

 DISTINCTIO XIV.

 DISTINCTIO XV.

 DISTINCTIO XVI.

 DISTINCTIO XVII.

 DISTINCTIO XVIII.

 DISTINCTIO XIX.

 DISTINCTIO XX.

 DISTINCTIO XXI.

 DISTINCTIO XXII.

 DISTINCTIO XXIII.

 DISTINCTIO XXIV.

 DISTINCTIO XXV.

 DISTINCTIO XXVI.

 DISTINCTIO XXVIII.

 DISTINCTIO XXIX.

 DISTINCTIO XXX.

 DISTINCTIO XXXI.

 DISTINCTIO XXXII.

 DISTINCTIO XXXIII.

 DISTINCTIO XXXIV.

 DISTINCTIO XXXV.

 DISTINCTIO XXXVI.

 DISTINCTIO XXXVII.

 DISTINCTIO XXXVIII.

 DISTINCTIO XXXIX.

 DISTINCTIO XL.

 DISTINCTIO XLI.

 DISTINCTIO XLII.

 DISTINCTIO XLIII.

 DISTINCTIO XLIV.

 III.

 DISTINCTIO I (ae).

 DISTINCTIO I (L).

 DISTINCTIO II (ae).

 DISTINCTIO II (L).

 DISTINCTIO III (ae).

 DISTINCTIO III (L).

 DISTINCTIO IV (ae).

 DISTINCTIO IV (L).

 DISTINCTIO V (ae).

 DISTINCTIO V (L).

 DISTINCTIO VI (ae).

 DISTINCTIO VI (L).

 DISTINCTIO VII (ae).

 DISTINCTIO VII (L).

 DISTINCTIO VIII (ae).

 DISTINCTIO VIII (L).

 DISTINCTIO IX (ae).

 DISTINCTIO IX (L).

 DISTINCTIO X (ae).

 DISTINCTIO X (L).

 DISTINCTIO XI (ae).

 DISTINCTIO XI (L).

 DISTINCTIO XII (ae).

 DISTINCTIO XII (L).

 DISTINCTIO XIII (ae).

 DISTINCTIO XIII (L).

 DISTINCTIO XIV (ae).

 DISTINCTIO XIV (L).

 DISTINCTIO XV (ae).

 DISTINCTIO XV (L)

 DISTINCTIO XVI (ae).

 DISTINCTIO XVI (L).

 DISTINCTIO XVII (ae).

 DISTINCTIO XVII (L).

 DISTINCTIO XVIII (ae).

 DISTINCTIO XVIII (L).

 DISTINCTIO XIX (ae).

 DISTINCTIO XIX (L).

 DISTINCTIO XX (ae).

 DISTINCTIO XX (L).

 DISTINCTIO XXI (ae).

 DISTINCTIO XXI (L).

 DISTINCTIO XXII (ae).

 DISTINCTIO XXII (L).

 DISTINCTIO XXIII (ae).

 DISTINCTIO XXIII (L).

 DISTINCTIO XXIV (ae).

 DISTINCTIO XXIV (I).

 DISTINCTIO XXV (ae).

 DISTINCTIO XXV (L).

 DISTINCTIO XXVI (ae).

 DISTINCTIO XXVI (L).

 DISTINCTIO XXVII (ae).

 DISTINCTIO XXVII (L).

 DISTINCTIO XXVIII (ae).

 DISTINCTIO XXIX (ae).

 DISTINCTIO XXIX (L).

 DISTINCTIO XXX (ae).

 DISTINCTIO XXX (L).

 DISTINCTIO XXXI (ae).

 DISTINCTIO XXXI (L).

 DISTINCTIO XXXII (ae).

 DISTINCTIO XXXII (L).

 DISTINCTIO XXXIII(ae).

 DISTINCTIO XXXIII (L).

 DISTINCTIO XXXIV (ae).

 DISTINCTIO XXXIV (L).

 DISTINCTIO XXXV (ae).

 DISTINCTIO XXXV (L).

 DISTINCTIO XXXVI (ae).

 DISTINCTIO XXXVI (L).

 DISTINCTIO XXXVII (ae)

 DISTINCTIO XXXVII (L).

 DISTINCTIO XXXVIII (ae).

 DISTINCTIO XXXVIII (L).

 DISTINCTIO XXXIX (ae).

 DISTINCTIO XXXIX (L).

 DISTINCTIO XL (ae).

 DISTINCTIO XL (L).

 IV.

 DISTINCTIO I.

 DISTINCTIO I.

 DISTINCTIO II.

 DISTINCTIO III.

 DISTINCTIO IV.

 DISTINCTIO V.

 DISTINCTIO VI.

 DISTINCTIO VIII.

 DISTINCTIO IX.

 DISTINCTIO X.

 DISTINCTIO XI.

 DISTINCTIO XII.

 DISTINCTIO XIII.

 DISTINCTIO XIV.

 DISTINCTIO XV.

 DISTINCTIO XVI.

 DISTINCTIO XVII.

 DISTINCTIO XVIII.

 DISTINCTIO XIX.

 DISTINCTIO XX.

 DISTINCTIO XXI.

 DISTINCTIO XXII.

 DISTINCTIO XXIII.

 DISTINCTIO XXIV.

 DISTINCTIO XXV.

 DISTINCTIO XXVI.

 DISTINCTIO XXVII.

 DISTINCTIO XXVIII.

 DISTINCTIO XXIX.

 DISTINCTIO XXX.

 DISTINCTIO XXXI.

 DISTINCTIO XXXII.

 DISTINCTIO XXXIII.

 DISTINCTIO XXXIV.

 DISTINCTIO XXXV.

 DISTINCTIO XXXVI.

 DISTINCTIO XXXVII.

 DISTINCTIO XXXVIII.

 DISTINCTIO XXXIX.

DISTINCTIO XII (L).

Solet quaeri atrum [601, 5] et aliam animam et aliam carnem [601, 7-8]. Et secundum hoc conceditur: si plures animas assumpsisset, 'qui' est iste homo est ille homo, personaliter: non tamen 'quod' est iste homo est ille.

Summa gratia in unione *. Contra: gratia fruitionis celsior secundum quam est beatitudo, quia " beatitudo est status omnium aggregatione bonorum perfectus "; ergo prima.

Respondeo: erat in Christo unio animae ad divinitatem, et secundum illam est fruitio, quia merito illius unionis Christus habuit omnes dotes; et haec communis est animabus sanctis. Est unio divinitatis ad carnem, quae propria erat Christo, et haec erat causa beatitudinis ; et ideo dicito ' summa', et de hac loquitur hic (= n. 1).

Vinceret inimicum *. Anselmus, libro Cur Deu homo: " Si genus Adae per alium hominem relevaretur, qui non esset de eodem genere, non in illam dignitatem, quam habiturus erat Adam si stetisset, homo restauraretur, et ideo non esset integra restauratio". Ergo de genere Adam oportuit esse (= n. 3).

Item, quaerit Anselmus: si Pater eamdem animam et idem corpus assumpsisset, utrum Pater et Filius essent idem homo; et reputat istam nullam quaestionem. Sic Anselmus, De incarnatione Verbi: " Si unus homo in pluribus personis est una persona, necesse est plures personas, quae aliae sunt ab invicem, esse unam eamdemque personam: quod non est possibile. Quapropter impossibile est, Deo incarnato secundum unam quamlibet personam, illum eidem homini secundum aliam personam incarnari" (= n. 2).

Conceptum, Ades, non libido [601, 22-23] Augustinus, libro De virginitate: " Beatior est Maria concipiendo fidem Christi quam concipiendo carnem; nam dicenti: Beatus venter qui te portavit, respondet : Immo, beati etc. Sic materna propinquitas nihil matri profuisset, nisi felicius Christum corde quam carne gestasset" (= n. 4).

Ideo non immerito *. Quaeritur an ille homo potuit peccare. Anselmus, libro Cur Deus homo: Potuit proferre has tres dictiones: Non scio eum, et proferendo peccaret; ergo potuit mentiri, [et: ita] peccare. Idem: " Omnis potestas sequitur voluntatem. Cum enim dico 'possum loqui', subauditur 'si volo' ". Si ergo non potuit [velle mentiri, nec potuit] mentiri et nec peccare (= n. 5).

Si esset non unita Verbo, posset peccare *. Contra: confirmata est; ergo nec separata peccare posset.

Intelligendum: si nunquam fuisset unita (= n. 6).

ADDITIONES CODICIS E.

Loco Utrum... mentiri (p. 125, lin. 5-11):.

a. Utrum ille homo potuit mentiri. Anselmus, Cur Deus homo, opponendo dixit: Nonne potuit, cum dixit: Si dixero quoniam non scio eum, ero similis vobis, mendax, proferendo has dictiones non scio eum' ? Et ita potuit mentiri, et ita peccare.

Respondeo: hoc dicere potuit, et peccare non potuit. Quod probat Anselmus in eodem sic: Omnis potestas sequitur voluntatem. Cum enim dicitur 'possum loqui', subauditur 'si volo'; ergo, cum non potuit velle mentiri aut peccare, non potuit mentiri nec peccare (= nn. 5,13).

b. Sed obicitur ex hoc : Si non potuit peccare, ex necessitate servavit iustitiam ; ergo non est laudandus, sicut nec angeli si non possent nec prius potuissent peccare.

Respondeo: angeli non sunt laudandi quia peccare nequeunt, sed quia a se quodam modo habent quod peccare nequeunt. Deus autem laudandus est ex suis bonis, quae servat aeterna immutatione. Homo autem ille qui est Deus, quia omne bonum quod ipse habet, a se habet, non necessitate, sed Ubertate a se iustus, et ideo laudandus est. Nam si humana natura habeat hoc a Deo, nihilominus a se habet, quia Deus et homo est una persona.

c Item, Ioannes Damascenus, cap. De ignorantia, libro IV : "Si, secundum theologum Gregorium, separabis quod videtur ab eo quod intelligitur, et serva dicetur caro et ignorans ; propter hypostaseos autem, id est personae identitatem, ditata est Domini anima futurorum cognitione. Sciendum enim quod 'servam' non possumus dicere: haec enim non substantiae, sed scheseos, id est habitudinis, sunt significativa ".