DISTINCTIO XXXII.

Quoniam supra dictum est, originale peccatum esse vitium etc. * . a. Originale peccatum transit reatu et remanet actu ; sed macula totaliter transit: ergo originale peccatum non est macula. - Dicendum quod originale peccatum aliunde dicitur 'fomes' et aliunde 'macula'; quoniam, ut dicitur carentia debitae iustitiae, macula est; et ut est pronitas ad peccandum, sic fomes est et sic causa peccati .

b. Cum in Baptismo tollitur tam culpa quam poena, qualiter post Baptismum remanet poena?- Dicendum quod duplex est poena, scilicet carentia visionis Dei, et haec tollitur in Baptismo: est etiam alia poena, quae aliquo modo potest ordinari ad bonum, scilicet pronitas, et haec non tollitur.

c. Unum et idem dicitur vitium, peccatum, poena, pronitas: quoniam 'peccatum' dicitur ratione deformitatis: et 'vitium' ratione corruptionis gratuitorum; et 'poena' respectu peccati primi parentis: et 'pronitas' respectu peccati subsequentis. Et omnibus istis modis considerari potest originale peccatum.

Originale transit reatu et remanet actu, sed actuale e converso ; sed peccatum ignorantiae aliquando sic, aliquando non; ergo neutrum horum erit. - Ad manifestationem autem huius rei, intelligendum quod primus actus in genere boni est cognitio boni: secundus est inclinatio ab bonum operandum: tertius est ipsa bona operatio. In genere autem mali sunt tres oppositi actus, ut primus est carentia cognitionis boni; secundus, pronitas ad inclinandum ad malum: tertius, ipsa mala operatio. Est ergo actus originalis ex pronitate, et actus ignorantiae ex carentia cognitionis debitae, sed actus peccati actualis ex ipsa operatione. Sed reatus originalis est ex deformitate prima ipsa obligatio [carentiae iustitiae debitae et visionis Dei]; et reatus ignorantiae ex parte voluntatis adiunctae [ipsa obligatio] carentiae (cognitionis debitae]; reatus autem actualis est obligatio ad poenam sensibilem et materialem. Et sic patet qualiter (actuale) transit actu et remanet reatu, et originale e converso.

Lex carnis tripliciter potest exstingui: aut enim respectu actualis peccati, aut respectu venialis, aut respectu pronitatis ad utrumque. Et quoad omnia ista erat exstinctio in B. Virgine. Sed cum stimulus carnis sit poena, et ita bonum, videtur quod in ea non exstingui deberet, cum nullum bonum in adventu Domini exstinguebatur. - Contra, Augustinus , super illud : Non dabis sanctum tuum videre corruptionem: " Virgo purgata erat ab omni corruptione ", et ita a stimulo carnis. - Quidam dicunt quod in ipsa remansit stimulus carnis, sed sua ratio superavit omnem concupiscentiam; unde habuit eum tamquam positum in carcere Anselmus, De conceptu virginali : " Decebat ut illius hominis conceptio de matre purissima fieret: ea autem puritate, qua maior sub Deo nequit intelligi, Virgo niteret, quam Deus Pater Filio suo matrem eligebat ". Et sic videtur quod cum tanta puritate non potest remanere stimulus .

Duplici vero ratione etc. *. Nota quod est lex naturae, et lex Moysi, et lex gratiae, et lex carnis. Super 7 Rom., 23, habetur de istis . Et nota quod uno modo differunt penes fines, et alio modo penes vires animae. Lex enim gratiae est ad bonum, lex Moysi a malo: unde huius finis est timor, et illius finis est amor. Unde Augustinus, Contra Adimantum : "Illud ad veterem hominem, hoc ad novum hominem pertinet ". Lex autem naturae habilitat ad utrumque, ut super 1 Rom. habetur ; sed lex carnis inclinat ad malum. Differunt adhuc penes vires animae, quoniam prima vis est sensualitas; secunda est inferior portio rationis: tertia est superior portio rationis; quarta est ipsa ratio ut est quaedam natura in se. Unde Ioannes Damascenus vocat ipsam 'voluntatem naturalem'.

Dicendum ergo quod lex naturae est regula voluntatis naturalis; et lex gratiae est regula voluntatis secundum superiorem partem rationis) et lex Moysi est regula voluntatis secundum inferiorem partem rationis: et lex carnis secundum voluntatem sensualitatis se habet. Lex, ut ad bonum est, recipit tres differentias, et unam solam ut ad malum est; et hoc, quoniam plures conditiones exiguntur ad bonum quam ad malum. Unde ad esse boni requiruntur inclinativa extrinseca, ut leges ligantes: sed nosmet habemus inclinativa ad malum intrinseca.

b. Lex carnis est poena: ergo iusta, et sic bona; qualiter ergo ordinat in malum? - Dicendum quod lex carnis dicitur quasi 'ad carnalia trahens', et sic ordinat in malum; vel lex carnis dici potest quoniam est pro peccato (primi) parentis in carne tamquam quaedam corruptio, et sic poena.

c. Lex Moysi dicitur ' spiritualis', et lex evangelii dicitur 'spiritus' ; sed cum nos habemus legem unam 'carnis', quare non similiter habemus legem unam 'carnalem'? - Dicendum est quod amplius est esse 'legem spiritus' et 'legem spiritualem', quoniam lex spiritus plenam dat gratiam; sed eadem est illa quae est 'carnis' et quae est 'carnalis'. Augustinus, Contra Adimantum : " Quid mirum si bona throni sui dat spiritualiter servientibus sibi, et bona scabelli pedum suorum dat carnaliter sibi servientibus, cum spiritus sit superior et caro inferior ".

quodam modo reviviscat [475, 6-7]. Argumentum quod redit originale peccatum, et ita iterum baptizari debet. - Hic aperte insinuat in Baptismo *. Rabanus dicit : " Non solum peccata quae post Baptismum homo egerit, reputantur ei in poenam, sed et peccata originalia, quae in Baptismo sunt dimissa ".

Solet hic quaeri utrum ipsa caro in Baptismo etc. *. Ioannes Damascenus, in cap. De Baptismo parvulorum : " Quoniam duplex homo ex corpore et anima est, duplicem dedit nobis purgationem, per aquam et Spiritum: Spiritu quod secundum imaginem et similitudinem est renovante, aqua vero per gratiam Spiritus corpus a peccato purgante et a corruptione liberante: et mortis imaginem explente aqua, vitae vero arrham tribuente Spiritu ".

Utrum originale sit poena; et si hoc, utrum sit poena sui ipsius ut culpa est, vel alterius peccati: et utrum in parvulis sit poena illius peccati quod erat in parentibus. - Dicendum quod originale dicitur poena solum prout pronitas est, sed est poena ei culpa prout est carentia debitae iustitiae. Est enim poena prout contrahitur ex corruptione carnis parentis; et est culpa in comparatione qua per illam carentiam obligatur ad carentiam visionis Dei. Dicendum ergo quod, prout est pronitas, dicitur poena sui ipsius prout est carentia debitae iustitiae.

Carnem vero non ab illa foeditate purgari [476, 17-18]. Est corruptio poenalitatis, et haec inflicta est a Deo; est autem corruptio vitii, et haec a Deo non est inflicta, sed a primis parentibus contracta per propagationem.

Praeterea solet quaeri utrum concupiscentia etc. *. Augustinus, De civitate Dei : " Concupiscentiam, sordibus libidinum mixtam, bonum esse dicere desinite, cuius auctorem non Deum, sed diabolum credite " .

Illud etiam non immerito quaeri potest etc. *. a. Anima humana creata est innocens et infusa est innocens: ergo si fiat nocens, non imputabitur nisi Deo infundenti eam. - Universae viae Domini misericordia et veritas ; cum ergo infundit animam : corpori, quaeratur in quo ostenditur eius misericordia, et in quo ostenditur eius iustitia, ex quo ipsa, innocens, per infusionem facta est nocens. - Dicendum quod anima naturaliter appetit corpus; ergo opus misericordiae consistit in attribuendo ei hoc quod naturaliter appetit; et cum a corpore contrahat peccatum, verus et iustus est Deus in hoc quod ipsa anima punitur.

b. Cum anima naturaliter appetat corpus quo maculatur, quaeratur ergo utrum sciat corpus corruptum esse, an ignoret. Si sciat, ergo peccat appetendo illud. Si ignoret, ergo cum illa ignorantia sit poena, erit poena ante peccatum.

Anselmus, De originali peccato : " Iustitia est rectitudo voluntatis "; ergo non est nisi in voluntate. Sed in eodem est absentia iustitiae, in quo est iustitia; ergo in voluntate est absentia iustitiae; quare ipsum originale erit in voluntate. -Adhuc, " nihil est poena, nisi quod est contra voluntatem " ; ergo voluntas sola principaliter punitur. Sed originale peccatum est poena; ergo in voluntate. - Dicendum quod originale peccatum est voluntarium: quoniam a voluntate non, sed quoniam in voluntate: actuale vero peccatum est voluntarium quoniam a voluntate et in voluntate.

Quaeratur quare peccato originali respondet haec poena quae est carentia visionis Dei. - Dicendum quod triplex erat appetitus Adae: unus quo appetiit comestionem pomi, et alius quo appetiit non mori, et tertius quo appetiit scientiam boni et mali; et propter istum ultimum appetitum inflicta est ei haec poena, scilicet carentia visionis Dei.

Si vero quaeritur cur Deus etc. *. B. Gregorius Byzanzenus : " Anima socio deteriori ligata est duabus de causis. Una est, ut virtutum praemia non tantum ex dono speret, sed ex labore. Alia est causa, ut hanc deteriorem substantiam secum traheret, ut quod Deus est animae, ipsa sit corpori ".

Hic a quibusdam quaeri solet etc. *; Et dicitur illa naturalis bonitas *. Super 38 Iob, 29, textus: Quis de caelo : " Iudaeos, quos naturaliter Deus condidit bonos, iusto iudicio per [eorum] malitiam a se frigidos exire permisit " 2 Eph., 3, contra: Omnes nascimur filii irae, et [ita] nullos bonos condidit. - Dicendum quod omnes naturaliter bonos condidit, sed filii irae nascuntur quantum ad gratuita.