DISTINCTIO V.

Post haec sciendum *. V distinctio. Quia non illorum est, sed Dei est [773, 4-5 ]. Per hoc solvitur quod quaerit Augustinus in libro De unico baptismo , qualiter quis potest dare baptismum quod non accepit et " utrum approbandum sit baptisma ". - Respondet Augustinus : " Nequaquam dubitarem eos habere Baptismum, qui ubicumque et a quibuscumque illud verbis evangelicis consecratum, si tamen sine sua simulatione et cum aliqua fide accepissent ; quamquam ad salutem spiritualem eis non prodesset, si caritate caruissent qua catholicae inseruntur Ecclesiae". Sed causa tangitur hic: "Quia non illorum " etc. [773, 4-5 ].

Et homicida et adulter *. a. Quaeritur hic: si sacerdos nolit baptizare sine pretio, quid erit agendum: Simoniacum enim est dare pretium pro Baptismo. - Respondemus: si adultus est, non permittat se baptizari, quia fides ad tempus in hoc casu sufficit. Non enim facienda sunt mala ut veniant bona . Si vero fuerit parvulus, in necessitate potest cum pater baptizare. Quod si volens baptizare, non possit habere aquam a sacerdote sine pretio, non debet tunc baptizare ; quia non debet se morti spirituali exponere ut alius spiritualiter salvetur.

b. Sed quid de parvulo si decedat in hoc casu, cum non fuerit ex parentum negligentia ? Damnabiturne ? cum dicatur superius quod " Omnipotentis benignitas supplet quod sacramento defuerat" [768,8-9]. Habetur autem contrarium supra, ubi dicitur: " Si absque Baptismo decedant parvuli, etiam cum ad Baptismum deferuntur, damnabuntur "[768,27-29].

Quod nemo debet in aliquo repetere [773,26-774,1]. Extravagantibus III, in titulo De baptismo et eius effectu , ubi quaeritur utrum inviti vel amentes vel qui dormientes sunt baptizati suscipiant characterem baprismalem. Ibi " distinguunt inter invitum et invitum, coactum et coactum. Nam qui violenter attrahitur et, ne detrimentum incurrat salutis, Baptismi suscipit sacramentum, sicut is qui ficte accedit, characterem suscipit christianitatis, et tamquam conditionaliter volens cogendus est ad observationem fidei christianae. Ille vero qui nunquam consentit sed penitus contradicit, nec rem nec characterem suscipit sacramenti, quia plus est expresse contradicere quam minime consentire ; sicut nec ille notam alicuius reatus incurrit, qui contradicens et reclamans idolis thurificare cogitur. Dormientes autem ac amentes, si prius quam amentiam incurrerent aut dormirent in contradictione perstiterant, quia intelligitur contradictionis propositum perdurare, si fuerint immersi, characterem non suscipiunt sacramenti. Secus autem est si prius essent catechumeni et haberent propositum baptizandi: unde tales in necessitatis articulo consuevit Ecclesia baptizare. Tunc ergo characterem imprimit sacramentalis operatio, cum obicem non invenit resistentem ". Intellige: ex parte suscipientis. .

Quia ministerium *; Quid noverat Ioannes Baptista *. a. Ita dicit Augustinus in Glossa Ioannis : Super quem etc.: " Sciebat quod esset Agnus tollens peccata, quod ab eo debebat baptizari ; sed nesciebat quod sibi esset retenturus et nulli Baptismi potestatem traditurus".

b. Contra hoc Hieronymus : "Ostendit Ioannem nescire per baptismum Christi mundum esse redemptum, nam sciebat eum Filium Dei esse et natum in carne ". Et ita in hac parte Hieronymus contradicit Augustino .

c. Respondemus: hoc verum est quod dicit Augustinus, quod cognovit ipsum per instinctum columbae esse Filium Dei qui tollit peccata mundi ; sed non novit utrum potestatem excellentiae sibi esset retenturus. Illud vero Hieronymi ita intelligitur: quod licet Ioannes haberet fidem Christum esse redempturum, non novit tamen prius quod iste esset qui erat redempturus, quam fiat ibi demonstratio sub istis formis sensibilibus. Hoc autem novit cum dixit : Ecce Agnus Dei etc. Praeterea, per quid tolleret peccata, quia per Baptismum, novit cum dictum est ei : Hic est qui baptizat, et cum descendit columba super eum . Quod explanat Rabanus dicens: "Comparatione huius cognitionis nesciebat ; nam ex visu, licet corporali, et auditu multum profecit in cognitione maiestatis et potestatis divinae, revelatis oculis (mentis ; ".

Potestatem baptismi dominici in nullum [774, 15-16]. [Contra]: aut enim loquitur de potestate baptismi creata aut increata. Si de increata, planum est quod scivit illam in nullum purum hominem transituram. Si vero de creata, sed illam scivit transituram : haec est enim potestas ministerii. - R. e s p o n d e m u s: loquitur de potestate excellentiae quam sibi Christus retinuit. Est enim triplex potestas: auctoritatis, excellentiae et ministerii. Prima est Dei, scilicet dimittendi culpas. Secunda fuit Christi, ut sine clave media remitteret peccata, scilicet quoad poenam, sicut aliquis qui aperit ostium digito. Potestas auctoritatis (est) a se et per se. Potestas excellentiae non est a se, sed per se. Tertia vero, quae est ministerii, est puri hominis, cui conferuntur claves et Ordo sacerdotalis; et ista nec a se nec per se.

Et potestatem suam poterat constituere [775, 1-2]. a. Quaeritur quare non dedit Deus Christo secundum quod homo potestatem creandi sicut remittendi peccata aut redimendi, cum magis sit recreare quam creare vel aequalis potentiae, ut in Luc. 15, 7, super illud: Nonaginta novem iustis etc. ibi Glossa "Videtur maius iustificare impios quam creare iustos et conservare: et si utrumque aequalis potentiae, maioris est hoc gaudii et misericordiae ". - Quod autem habuit potestatem dimittendi peccata, habetur in Matth. 9, 6: Ut autem sciatis quoniam Filius hominis habet potestatem dimittendi peccata etc. - Quod redimendi, tertio libro supra, distinctione XIX, cap. Unde ipse vere dicitur, ubi dicitur: " Saepius dicitur redemptor, quia in se suscepit et implevit sacramenta nostrae redemptionis" [638, 1-3].

b. Respondemus: recreare proprie est Dei . Recreatio enim proprie pertinet ad remissionem culpae; nam homo nihil est quoad esse gratiae per culpam, sicut nihil est simpliciter ante creationem ; et ideo Christi est recreatio in quantum est Deus. Sed redimere respicit poenam vel obligationem ad poenam; unde convenit Christo secundum quod homo potestas redimendi. Dimittere autem peccata solius Dei est: unde in Marc. 2, 10: Filius hominis habet potestatem, Glossa: " Solus Deus dimittit peccata, et Filius hominis habet potestatem dimittendi peccata; ergo idem est Deus et Filius hominis. Et ita homo Christus per divinitatem peccata dimittit, per humanitatem pro peccatoribus potest mori ".

Hic quaeritur quae sit illa *. Hanc quaestionem solvit Augustinus, I ad Cor. 1,15: Ne quis dicat quod in nomine meo baptizati estis, Glossa Augustini : "Poterat quidem Dominus Iesus baptismi sui potestatem dare alicui vel aliquibus praecipuis servis suis, ut, quemadmodum per virgam florentem demonstratus est Aaron sacerdos , ita per aliquod signum visibile demonstrarentur excellentioris dignitatis ministri qui soli baptizare deberent ; sed si hoc fieret, ipsorum esset Baptismus, licet eis a Domino attributus". Sed in Glossa super Ioan. 1,32, dicit: Sed " ut una sit columba ", ut in Canticis , non fit uniusmodi divisio.

Sed potentiam creatam, qua servus posset dimittere [776, 2-3 ]. a. Quaerkur utrum possit homo secundum quod huiusmodi, sive Christus sive alius, potestatem habere dimittendi peccata quoad culpam. - Videtur quod sic, per hoc quod alicui corporali creaturae confert virtutem mundandi a morbo corporali; ergo spirituali potuit conferre ut mundaret a morbo spirituali. Sed hoc est per dimissionem culpae; ergo creaturae potuit dare illam potestatem.

b. Praeterea, plus est eicere daemonem quam seminatum per ipsum. Cum ergo sancti habuerunt potestatem eiciendi daemones, et quod seminatum est per ipsum eiciendi potestatem habuerunt.

c. Item, Act. 15,9: Fide purificans corda eorum. Cum ergo haec potestas creata sit collata fidei, videtur quod potius posset conferri animae creatae ad imaginem Dei.

d. Contra: anima creata est immediate a Deo; ergo et suum optimum est immediate a Deo. Hoc autem gratia ; ergo gratia immediate a Deo; non ergo potest esse ab homine.

Ergo mundatio vel dimissio peccati non potest convenire homini tamquam efficienti.

e. Quod concedimus. Is. 43, 25: Ego sum ipse qui deleo iniquitates propter me. Nec posset anima habere illam potestatem creatam quam habet gratia, quia esse subiectum privationi et esse speciem oppositam illi privationi sunt disparata. Cum ergo anima, in eo quod vertibilis, sit subiecta gratiae et culpae, quae est eius privatio, non erit opposita illi ut species ; ergo non habebit vim delendi culpam.

f. Ad primo obiectum dicendum est per similitudinem medicinae, quod sicut potestas corporalis confertur medicinae ut per quam natura operatur, sic et gratiae confertur potestas spiritualis ut per quam Deus operetur delendo culpam, non autem ut per animam deleat culpam de anima.

g. Ad aliud de potestate expellendi daemones, dicendum est quod potestas illa est expellendi quoad vexationem corporalem, non autem quantum ad effectum peccati in anima. Licet enim non praesideat diabolus animae per essentiam, praesidet tamen ipsi per operationis effectum: quam expulsionem solus Deus per gratiam operatur.