DISTINCTIO X (L).

Solet etiam quaeri *; Secundum habet multiplicem rationem [594,7-8]. Aliquando enim notat unitatem personae, ut ' Christus secundum quod homo dimittit peccata'. Notat conditionem naturae divinae, ut 'Deus (!) secundum quod Deus est misericors; causam efficientem, ut 'Christus secundum quod Deus resurrexit'; materialem, ut 'Christus secundum quod homo redemit nos'; formalem, ut 'Christus secundum quod homo est aliquid'; quasi formalem, ut 'Christus secundum quod Deus est, est aliquid' (= n. 1).

a. Anselmus, in libro De incarnatione: "Sicut Pater est Deus, et Filius Deus, et Spiritus Sanctus Deus, ita in Christo Deus est persona, homo est persona". Sed Christus in quantum Deus est persona ; ergo in quantum homo (= n. 2).

b. Item, est aliquid secundum quod homo: ergo hoc aliquid secundum quod est iste homo. Sed hoc aliquid est 'individua substantia' etc.; ergo persona (= n. 2).

c. Respondet A n s e 1 m u s: Si secundum individuas hypostases separarentur huiusmodi, esset persona: coniuncta tamen, persona non est, quia idem individuum est et eadem collectio accidentium. Nec valet argumentum: 'Secundum quod homo est substantia' etc, quia substantia ibi sumitur pro essentia; 'ille homo': sumitur substantia ibi pro hypostasi; 'Filius Dei substantia': ibi sumitur similiter substantia pro essentia.

d. Ad quod dicendum quod non sequitur: 'est hypostasis individua, ergo persona', quia non omne individuum est persona, sed potius e converso: quia persona dignitatem dicit distinctivam, et in relatione ad actum illius dignitatis dicitur persona in grammatica, ut de qua fit sermo. Si tamen separarentur, utrumque propriam haberet dignitatem.

Item, quidquid convenit isti ho mini , convenit Filio Dei: sed isti convenit esse praedestinatum; ergo Filius Dei est praedestinatus.

Respondeo: non sequitur; immo, potius est praedestinatus secundum quod est homo. Unde notandum quod 'isti homini' quaedam praedicata conveniunt per naturam, et de talibus intelligitur dicta regula. Quaedam conveniunt ei per gratiam, ut esse adoptivum, praedestinari; et haec non conveniunt Filio Dei, quia quae per gratiam creatam, quae proprie est in praedestinatione, conveniunt fiho hominis; [quae] per increatam, Filio Dei, et praedestdnatio dicit ut datio (= n. 2).

Si vero quaerltur *; et infra: natura Deus *. Natura quandoque ponitur pro essentia, cum dicitur: assumpsit persona naturam. Quandoque ponitur secundum quod natura 'vis insita rebus ex similibus' etc. ; et sic Filius Dei est Deus natura (= n. 3).

Sed hic opponitur *; non adoptione sed per unionem *. 2 ad Philip., 11, textus: Dominus est in gloria Dei Patris, Glossa

Augustini : "Gratuita donatione dedit homini Christo, non Deo, quia Christus, non in quantum Deus, sed in quantum homo per gratiam accepit nomen Dei. Sed non per gratiam adoptionis, sed per gratiam unionis, ut non sit adoptione Deus, sed verus [Deus] cui flectatur omne genu " (= n. 19).

Hic verus et proprius est Filius [ 19]. Contra, Augustinus, Contra Maximinum : "Homo nempe ad similitudinem Dei factus; tamen, quia non est unius eiusdem [que] substantiae, non verus filius est; et ideo fit gratia filius Dei, non natura ".

Solvenda est illa contrarietas secundum diversas naturas, quia una auctoritas loquitur secundum divinam naturam, alia secundum humanam (= n. 19). 14. Item, Ambrosius, ad Rom. 1,4: Qui praedestinatus est Filius : " Volvi et revolvi Scripturas, et Filium Dei nusquam adoptivum inveni " (= n. 6).

ADDITIONES CODICIS E.

Post mortuus est (p. 114, lin. 18):

Item, Christus secundum quod homo est aliquid; quaeratur: Quid ? Non homo, quia idem non est sui ipsius causa ; nec aliud, quia non Deus, quia tunc esset haec vera: 'Christus secundum quod homo est Deus',

Et responderi debet quando quaeritur 'Christus quid est'; substantia: et addendum est: animata, rationalis. Sic enim tangitur natura. Si vero quaeratur utrum Deus an aliud, dicendum quod fit processus a natura ad rem naturae.

Post persona (p. 115, lin. 2):

Item, obicitur: cum dicitur: 'Persona est substantia individua', esse individuum est esse incommunicabile. Cum autem hoc dicitur, aut privatur actus, aut potentia. Si actus tantum, ergo anima separata a corpore est persona. Si potentia, aut divina, aut creata. Si divina, nullus homo est persona, quia posset unumquemque sibi unire. Si creata, tunc iste homo est persona.

Si concederetur quod Iesus, in quantum Iesus, sit persona, contra: in Nicaeno concilio habetur quod in incarnatione Filii Dei persona increata consumpsit creatam. Sed qualiter hoc verum est, cum non sit Dei auferre aliquod bonum creaturae, sed potius conferre ?

Respondeo quod non est usquequaque simile. Non enim ea est comparatio personae ad essentiam essentialis, quae est essentiae ad personam. Unde, licet sit verum quod Pater, in quantum Pater, aeternus sit Deus, non tamen Christus secundum quod homo est persona vel 'iste homo', nisi demonstretur divina hypostasis, non individuum hominis.

Ad aliud dicendum quod non sequitur: 'est individua etc., ergo est persona', cum hac determinatione 'secundum quod homo'.

Ad aliud dicendum quod secus est de habitudine quae est per gratiam et de illa quae est per naturam ; nam anima respicit per naturam corpus, non sic autem humana natura vel homo Deum.

Ad ultimum dico quod privatur potentia passiva communicandi. Licet enim Deus possit quemlibet unire, non tamen quilibet potest uniri.

Item, quidquid convenit isti homini, convenit Filio Dei; sed iste homo est praedestinatus ut sit Filius Dei; ergo Filius Dei est praedestinatus (= n. 10).

Item, sequiturne quod Filius Dei sit praedestinatus ? Item, estne haec vera, quod Filius Dei est praedestinatus esse homo ? Item, ex parte suppositi, quod convenit homini, convenit Filio Dei: quare non ex parte appositi, ut dicatur 'praedestinatus est Filius', sicut 'praedestinatus est esse homo' ?

Item, cap. Sed adhuc aliter etc. *, super illud: Christus secundum quod homo praedestinatus est [594, 21-22]. Respondeo: non sequitur: 'est praedestinatus secundum quod homo ut sit Filius, ergo secundum quod homo est Filius Dei', sed: 'ergo secundum quod homo, per gratiam est Filius Dei; ergo secundum quod homo est Filius Dei. Et est quid et simpliciter in hac argumentatione: 'sccundum quod homo, per gratiam est Filius: ergo secundum quod homo est Filius Dei'. Tamen illud tenet: 'est per gratiam Filius Dei: ergo est Filius Dei', sed cum reduplicatione.

Post Virgine (p. 116, lin. 9):

Augustinus, super illud 2 Philip., 11: Quia Dominus Iesus Christus etc., Glossa : " Gratuita donatione dedit homini Christo, non Deo, quia Christus, non in quantum Deus, sed in quantum homo per gratiam accepit nomen Dei; sed non per gratiam adoptionis, sed per gratiam unionis, ut non sit adoptivus Deus, sed verus, cui flectitur omne

genu "etc. (= n. 12).- Item, Augustinus, Contra Maximinum: "Homo nempe ad similitudinem Dei factus; tamen, quia non est unius eiusdemque substantiae, non est verus filius; et ideo fit gratia filius, non natura" (= n. 13).