DISTINCTIO XIII (ae).

Praeterea, sciendum est etc. *. In hac distinctione ostendit Christum plenum esse gratiae. - Augustinus : Gratiam accepit "non particulariter, sed universaliter ; non per subdivisiones ", sed in toto. Universaliter autem accipere gratiam est non ad unum solum accipere, sed ad omnia. - Vel aliter: dicendum quod in sanctis est praeeminentia respectu alicuius doni, secundum quod dicitur : Non est inventus similis illi: sed in Christo est praeeminentia respectu omnium donorum. - Vel aliter: dicatur quod 'Omne illud quod Filius Dei habuit per naturam, habuit filius hominis per gratiam' ; ergo, cum plenitudinem recepit per naturam, et plenitudinem habet per gratiam * (= n. 21).

[Non ad mensuram, 603, 22]. Omnis creatura est finita et circumscripta ; sed gratia Christi est creatura; ergo finita et circumscripta, et ita ad mensuram data. Adhuc, omnia creata sunt in numero, pondere et mensura ; sed gratia Christi est creatura; ergo ad mensuram creata - [Contra], Augustinus, super 3 Ioan., 34: Non ad mensuram : "Incarnato Filio suo totum spiritum suum dedit: non particulariter, non per divisiones, sed generaliter et universaliter".

Dicendum quod duplex est mensura gratiae, scilicet secundum quantitatem substantiae eius et secundum quantitatem virtutis . Dicendum ergo quod gratia quae est animae Christi finita est secundum substantiam, infinita tamen est secundum ea ad quae est. Et similiter gratia quae est in eo secundum divinam naturam est infinita (= n. 21).

Quod omni gratia plenus est *. 22 Is., 24: Suspendam super eum omnem gloriam; 7 Sap., 23: Omnem virtutem habens. - Nota quod triplex est gratia in Christo. Est enim gratia generalis in Christo, et gratia inhabitans, et gratia unionis. Unde corporaliter inhabitat [603,22-23], quoniam secundum trinam dimensionem (= n. 19).

Videtur quod non habeat plenitudinem donorum, quoniam non habuit fidem, neque spem; et ita non habuit omnes virtutes. - Dicendum quod est plenitudo numerositatis, ut in Ecclesia; et est plenitudo perfectionis, prout dicitur : Aue Maria, gratia plena; et est plenitudo sufficientiae, 13 Rom., 10: Plenitudo legis est caritas: et est plenitudo consummationis, 2 Lucae : Plenum gratiae et veritatis. Christus autem non habuit fidem nec spem, quoniam ipsa sunt ad consummationem et eorum quae nondum habentur (= n. 20).

Adhuc, si plenitudinem gratiae dedit, aut plenius dare potuit, aut non. Si plenius dare potuit, ergo non dedit gratiam non ad mensuram . Si non plenius potuit, ergo sua potentia finita. - Dicendum quod finita est potentia ipsius in comparatione ad recipientem: sed in comparatione ad ipsum dantem, infinita.

[in Sanctis, ad mensuram, 604, 2-3]. Augustinus. De libero arbitrio : "Nos de plenitudine eius accepimus, [et] gratiam pro gratia , pro modulo nostro, tamquam particulas nostras, ut bene vivamus, sicut Deus partitus est mensuram fidei , quoniam unusquisque habet proprium donum a Deo ; et ipsa est gratia. Et iterum accipiemus gratiam ex gratia ". - Sicut accidit in circulo, quod nihil est ibi principium, nihil finis, sic in gratia et in scientia Christi accidit. Et sicut in omnibus figuris angularibus est aliquid finis et aliquid principium, sic in gratia et scientia aliorum hominum est aliquid principium et aliquid finis (= n. 19).

[De Illius plenitudine, 604, 4]. Utrum de plenitudine Christi in eo quod homo accepimus. Quod non, videtur, quoniam secundum quod homo non potest dare gratiam.

- Dicendum quod non ab eo effective sumpsimus gratiam in eo quod homo est, sed in eo quod Deus est solum (= n. 23).

Utrum omnes gratiae possint adaequari gratiae Christi.

- Dicendum quod non. Quod videtur quoniam illae gratiae sunt in aliis divisae, sed in Christo sunt unitae; unde non est proportio inter illas. Et adhuc, Christus habuit quamdam gratiam, quam nullus habere potuit, scilicet gratiam unionis ( = n. 24).

Utrum angeli acceperunt de plenitudine eius. Quod videtur. Dionysius : Deus revelavit quibusdam angelis secreta suae incarnationis.

Dicendum quod angeli habent unam gratiam in assistendo, et hanc non receperunt a plenitudine Christi ; habent etiam aliam gratiam in ministrando, et hanc receperunt de eius plenitudine (= n. 25).

Hic autem videtur [obviare] quod etc. *. Utrum eadem scientia sit in Christo secundum quod homo et secundum quod Deus. - a. Quod autem eadem sit, videtur: eadem est persona Dei et hominis ; sed habitus debetur personae; ergo eidem personae idem habitus, et ita eadem scientia.

b. Contra, Ioannes Damascenus : "Quorum sunt diversae naturae, eorum sunt diversae operationes", et operationibus proportionantur habitus: ergo diversae operationes, cum sint ex diversis naturis, causant diversos habitus - In Christo secundum divinam naturam est scientia quae eadem est cum divina natura ; sed secundum humanam naturam est scientia in Christo quae non est eadem cum illa natura humana; ergo in Christo non est eadem scientia secundum quod Deus et secundum quod homo.

c. Dicendum quod non est eadem scientia in Christo secundum quod Deus et secundum quod homo ; et diversitas habituum concomitatur diversitatem naturarum, et non personarum.

Nota quod quinque modis est scientia in Christo, scilicet secundum divinam naturam et secundum humanam. Sed secundum divinam naturam est scientia quae eadem est cum divina natura. Sed secundum humanam naturam quatuor modis est scientia. Primus est secundum gratiam unionis; et sic habuit scientiam secretorum incarnationis. Secundus fuit secundum gratiam comprehensionis, quoniam ipse fuit comprehensor in via ; et haec est de omnibus pertinentibus ad beatitudinem. Tertius modus fuit secundum integritatem naturae quam recepit ab Adam; et sicut Adam cognitionem habuit de omnibus quae facta sunt propter ipsum, sic et Christus. Quinta vero scientia est secundum naturam poenalem quam suscepit; et sic per experientiam scivit quae prius non per experientiam scivit (= n. 26).

Alibi tamen scriptum reperitur etc. *. Ioannes Damascenus : "Proficere dicebatur sapientia, eam quae sibi inerat sapientiam in manifestationem ducens; amplius eam quae hominum in sapientia et gratia proficientiam, propriam proficientiam faciens, familiare ubique faciens quod nostrum est". - Item, Damascenus, cap. De perfectione, III libro : "Qui ipsum proficere dicunt sapientia et gratia, ut additamentum suscipientem, non ex mera carnis exsistentia factam fuisse unionem dicunt, neque eam quae secundum hypostasim est unionem venerantur; a Nestorio autem inania sapiente suasi, habitudinalem unionem et nudam inhabitationem praesagantur" (= nn. 27-28).

Leo papa 3: " Adoraverunt Magi puerum, quantitate [parvulum], ahenae opis indigentem, fandi impotentem, ab humanae infantiae generalitate in nullo dissimilem". Et ita videtur quod crementum ex parte scientiae recepit sicut alii pueri. - Dicendum quod non oportet dicere ipsum crevisse secundum scientiam, licet dicatur ipsum crevisse secundum corpus. - Sed, cum corpus immediate unitum fuit divinae naturae sicut anima, videtur quod statim perfectionem secundum corpus recipere deberet sicut secundum animam (= nn. 29-30).

Anselmus, Cur Deus homo , quaerit: Cum ex humana natura potuit esse mortalis, videtur quod similiter ex humana natura potuit fieri ignorans. Respondet: " Quomodo tot et tanta potuit facere sine immensa sapientia " ? In eodem: "Nihil amatur quod non cognoscitur ; et sicut nihil boni est quod non amet, sic nihil boni est quod ignoret". - Anselmus, in eodem: "Bonum autem nemo perfecte novit, nisi qui scit illud a malo discernere "; nullum ergo erit malum quod ignorabit. - Dicendum quod dupliciter cognoscitur malum: aut enim per experientiam, aut per absentiam sui oppositi. Et ultimo modo cognovit Christus malum (= n. 31).

[Ut omnia impleret descendit, 605,24-25]. Est impletio in creatione, 23 Ier., 24: Caelum et terram ego impleo. Est etiam impletio in recreatione. Unde Augustinus : "Implendo caelum et terram fecit omnia". Secunda impletio fuit in incarnatione.

[Crucemque veneramur, 606, 5]. Ioannes Damascenus : "Ipsum pretiosum lignum, vere venerabile, in quo se ipsum, vere hostiam, pro nobis Christus obtulit, ut tactu sui corporis sanctificatum et sanguinis decenter adorandum ". " Honoramus typum pretiosae crucis, et si ex alia materia facta sit, non materiam, sed Christi notam ". " Ubi enim fuerit signum, ibi et ipse erit" (= n. 33).

Haec verba Ambrosii etc. *. Super illud: Obedientiam Patris, 5 Hebr., 8, dicitur quod didicit per experientiam. II Cor. 5,21: Eum qui non noverat peccatum, fecit pro nobis peccatum (= n. 35).

17. Utrum scientia quae erat per experientiam permansit in eo, anima separata. Sed cum illa scientia fuit de genere bonorum, et nullum bonum defuit ei; ergo illa scientia non defuit ei facta separatione; ergo permansit. - Contra: scientia per experientiam ad passionem pertinebat ; ergo tunc cum non fuit patiens, non fuit sciens scientia experimentali. - Dicendum quod haec scientia est ex parte; unde evacuabitur (= n. 37).

Sed Iuxta duas naturas *. Contra: sapientia est communis toti Trinitati; ergo idem est quod essentia, et ita non genita. - Dicendum quod uno modo personaliter, alio modo essentialiter sumitur (= n. 34).