ARTICULUS II.

PONUNTUR OBIECTIONES 5 1.

Contra secundam conclusionem I. Argumenta Aureoli.

Quantum ad secundum articulum, arguitur contra secundam conclusionem. Unde Aureolus (dist. 38, q. 1, art. 1) arguit Primo sic. Si Deus ageret ad actum positivum voluntatis substratum (a) deformitati, necessario ageret ad deformitatem; cujus oppositum dicunt Sancti. Probatur consequentia : quia quando aliqua sic se habent quod unum est privatio in alio et inseparabile ab alio, quodcumque agens agit in unum, necessario agit in reliquum ; sed ita se habet deformitas ad actum; igitur, etc. Major patet : quia enim privatio albedinis et negatio est inseparabiliter annexa nigredini, ideo producens nigredinem, necessario producit non albedinem. Minorem probo. Accipio enim istum actum qui est odire Deum : ita concomitatur deformitas istum actum, quod impossibile est eam separari vel tolli; et hoc est quod dicunt Doctores, quod Deus non potest dispensare in preceptis primae tabulae, quia exse habent annexam deformitatem. Secundo, quia quae sunt mala ex objecto, non possunt fieri sine deformitate. Ratio est, quia sunt de se convoluta cum malitia.

Confirmatur hoc per Aristolelem, 3. Ethicorum (cap. 5). Ipse enim ibi quaerit utrum habitus insit nobis voluntarie ; et dicit quod sic, quia voluntarie elicita) substratum. - subtractum Pr. mus actus ex quibus necessario generatur habitus; quia quidquid est causa causae, est causa necessario causati ab illa causa secunda. Sed deformitas in actu, sequitur necessario naturam actus, non minus quam habitus. Ergo, si Deus causet actum quoad substratum, necessario causabit deformitatem.

Item, agens, quantum dat de forma, tantum dat de consequentibus ad formam, 8. Physicorum; et si hoc est verum in positivis, magis verum est in privativis.

Confirmatur. Quia quando Deus prohibet aliquam deformitatem ne fiat, non tantum prohibet actum quoad deformitatem, immo quoad substratum , scilicet concupiscere. Secundo principaliter arguit sic. Si Deus coagit actui voluntatis : aut hoc est quia sequitur determinationem voluntatis in illo actu, sic quod voluntas prius natura determinet se ad actum illum, et ex hoc Deus coagit voluntati determinatae; aut econtra, prius Deus determinat se ad agendum, et voluntas nostra sequitur determinationem ejus; aut veniunt ad istam actionem ex aequo. Sed (a) nullo istorum modorum. Igitur, etc. Major patet per sufficientem divisionem. Minor probatur. Primo, quod non primo modo : quia tunc Deus voluntarie coageret ad peccatum; et etiam habetur propositum, cum in illo determinate non coagit sibi Deus, et sic non est causa omnis actus positivi. Nec potest dari secundus modus : quia tunc voluntas determinaretur a Deo ad peccatum; igitur non ageret a se, sed ab alio; et ita voluntas non peccaret, quia de se non haberet unde esset causa peccati, quia non libere; determinaretur enim ab extrinseco. Nec est possibilis tertius modus : tum quia iste modus esset casualis; tum quia Deus voluntarie coageret ad peccatum. Tertio. Non minoris potestatis est voluntasrespectu actus sui, quam agentia naturalia respectu propriorum actuum. Sed agentia naturalia sic eliciunt actus suos per se, quod Deus non cooperatur active, nisi per conservationem. Igitur, etc. Probatur minor auctoritatibus et ratione. Prima auctoritas est Augustini, 7. de Civitate Dei, cap. 30, sic dicentis : Sic Deus (6) administrat omnia qux creavit, ut ipsa proprios exercere et affere motus sinat. Alia est Ecclesiastici, 15(v. 14) : Deus ab initio constituit hominem, et reliquit eum in manu consilii sui. Alia est etiam Commentatoris, 12. Metaphysicae, qui deridet Sarracenos, eo quod negant res habere proprias operationes. Ratione etiam probatur dicta minor. Primo (y) : quia non apparet quare Deus non posset communicare creaturae actionem quae non est creatio sed extractio perfectibilis ad complementum, cum illa non requirat in agente virtutem infinitam. Secundo, quia, aut in eductione formae de materia, si Deus coagit agenti naturali, ambo faciunt idem totaliter; aut Deus unam partem, et agens naturale aliam. Non potest dici (i) primum; quia impossibile est idem simul esse a duabus causis totalibus in eodem genere. Nec secundum : tum quia aliquando forma illa simplex est, carens partibus; tum quia tunc sequitur quod ad partem quam facit agens naturale, Deus non coagit; quod est propositum. II. Argumenta aliorum.

Contra eamdem arguunt alii (apud Greg., dist. 34, q. 1, art. 3). Primo. Quia, si eumdem actum malum facit Deus, quem facit homo, igitur, sicut homo peccat faciendo illum actum, sic Deus peccaret; quod est impossibile. Patet consequentia; quia non propter aliud ille homo peccat, nisi quia facit actum malum. Secundo. Si Deus faciat actum malum, Deus est auctor malorum ; cujus oppositum dicit Augustinus, in de Moribus Manichaeorum (cap. 2), et in multis aliis locis. Patet consequentia; quia non est aliud esse auctorem mali, quam facere actum malum. Tertio. Quia tunc, Deo auctore, fieret homo deterior; contra eumdem Augustinum, Octogintatrium quaestionum, q. 3. Probatur consequentia : quia qui causat actum quo fit homo deterior, eo auctore, fit ille homo deterior; si autem conclusio sit vera, Deus causat actum quo homo est deterior; igitur, etc. Quarto. Deus est ultor mali actus. Igitur ejus non est auctor. Antecedens certum est per fidem. Probatur consequentia auctoritate Fulgentii, dicentis (deDupl. Praedest. Dei, lib. 1, cap. 19), quod Deus, cujus rei est ultor, ejus non est auctor. Item, Augustinus, in libro qui dicitur Confutatio catholica quorumdam sibi false impositorum, dicit quod ab auctore naturae prorsus alienum est quidquid in unoquoque damnandum est. Quinto. Si Deus est causa partialis actus mali, posset esse causa totalis ejusdem, ita quod solus ipse causaret actum illum. Consequens est falsum; quia tunc posset causare actum odiendi Deum, et mendacium (S), ac per hoc mentiri. Consequens est falsum. Probatur consequentia : Quia quemcumque actum potest Deus producere concurrente causa secunda, potest absque illa; alias non sibipsi sufficeret ad omnem effectum suum causandum, sed ad aliquem causandum indigeret adjutorio creaturae. Hoc autem est falsum, dicente Beato Augustino,. 1. de Libero Arbitrio, cap. 2, quod nullus de Deo optime aestimat, qui non eum credit nulla adjutum esse natura in causando, quasi qui non sibi sufficeret.

Sexto. Si Deus facit istum actum malum quem TKNTIARUM etiam facit iste homo, Deus vult istum actum esse. Igitur vult istum hominem facere istum actum malum. Et ultra : igitur iste homo, faciendo istum actum malum, facit illud quod Deus vult eum facere, et per consequens non peccat. Et sic sequitur quod quemcumque actum homo faciat, nunquam peccat; nam sic potest de quolibet argui. III. Argumenta Durandi. - Arguit ad idem Durandus (dist. 37, q. 1). Primo. Sumatur, inquit, aliqua singularis actio, puta hoc adulterium, quae secundum se separari non potesta deformitate culpae. Impossihile est quod Deus sit immediata causa talis actionis; quia necessario esset causa deformitatis, ita quod sibi attribueretur defectus sicut et actus. Quod patet. Ad defectum enim culpabilem tria concurrunt, scilicet: quod defectus culpabilis non causetur nisi ab agente; quia culpa est malum quod facimus; defectus vero non culpabiles aliunde causari possunt, scilicet ex indispositione materiae : sicut tibia claudi non potest recte incedere, licet non sit defectus ex parte virtutis gressivae, sed ex indispositione materiae. Secundo, ad hoc quod defectus sit culpabilis, oportet quod sit in potestate agentis; quia quae non sunt in potestate nostra, non sunt nobis culpabilia. Tertio, requiritur quod defectus non sit ignoratus ignorantia quae excuset. Ex quibus arguitur sic : Omnis defectus culpabilis imputatur agenti producenti, et habenti dominium super actum, et non ignoranti defectum. Si ergo Deus immediate causet actum hujus adulterii, cum non agat ex necessitate naturae, sed libere, habens plenum dominium actus, nec ignoret defectum adjunctum, non video quin sibi debeat ad culpam imputari sicut et bomini, vel magis quam homini, cujus ignorantia potest eum quandoque totaliter excusare, vel culpam alleviare.

Confirmatur . Quia, quando duo sunt conjuncta inseparabiliter, quicumque, sciens utrumque, eligit unum, eligit et alterum : quia etsi illud non eligeret absolute quia malum, ex quo tamen conjunctum est ei quod vult, nec separari potest ab eo, necesse est quod utrumque velit; sicut patet in voluntariis mixtis, ut cum aliquis projicit merces in mari ut salvetur, quas tamen secundum se non vellet projicere. Cum igitur Deus non ignoret defectum conjunctum actui, si vult unum, vult et alterum. Non operatur autem nisi sciens et volens. Igitur, etc. Secundo arguit : Quia defectui non assignatur causa nisi ratione actus. Ubi ergo actus et defectus sunt inseparabiles, quidquid est causa actus, est causa defectus. Sed in actione peccati, puta in verbo blasphemiae, actus et defectus sunt inseparabiles. Ergo, cum Deus non sit causa defectus, alioquin Deo imputaretur peccatum, videtur quod non sit causa actus. Et in hoc secundus articulus terminatur.