ARTICULUS II.

RECITANTUR (DEJECTIONES I. Argumenta Aureoli.

Quantum ad secundum articulum, recitandae sunt obiectiones adversariorum. Quippe contra determinationem supra dictam arguit Aureolus (dist. 8, q. 1, art. 3), Primo sic. Quia, secundum Commentatorem, primo tractatu de Substantia orbis, et 12. Metaphysica;, comm. 36, 37, in substantiis abstractis et separatis non solum est potentia volitiva et cognitiva, sed etiam potentia motiva in loco; et potest ratio secundum ejus intentionem sic formari : substantia intellectualis, in eo quod intellectualis, habet desiderium; sed unde habet desiderium, habet quod habeat virtutem motivam in loco vel ad locum; igitur, etc. Major patet; quia omnem apprehensionem sequitur desiderium. Minor probatur : quia desiderium est ad uniendum cum desiderato ; ad hujusmodi autem unionem requiritur necessario actus motionis; igitur. Unde in omnibus substantiis motius sunt ista tria : apprehensio, desiderium, et virtus motiva (a); et secundum quod apprehensio sive imaginatio est perfectior vel imperfectior, secundum hoc, desiderium et motus sunt perfectiora proportionabiliter. Si autem aliqua haberent desiderium, et non haberent virtutem motivam qua possent consequi desiderium, illud esset imperfectum, et natura fecisset aliquid frustra, et deficeret in necessariis.

Dicetur forte, quod, licet sit in eis potentia motiva, tamen illa non est alia ab intellectu et voluntati apprehensio, desiderium ei virtus motiva. - Om. Pr. tate, sed sicut ad intellectionem sequitur volitio, quam intellectus imprimit in voluntate, ita volitionem sequitur immediate positio objecti voliti extra, ita quod in substantiis separatis, quando voluntas vult tale quid, statim ponitur in effectu a voluntate eliciente illud. - Sed contra hoc arguitur. - Tum quia incidit in articulum excommunicatum Parisii. , qui dicit : quod angelus moveat corpora per intellectum et voluntatem solum, error.

Tum quia, si motio in loco, qua angelus movet corpus, esset a volitione, aut esset a volitione ut est imperium nullo exequente, aut ut est imperium ipsamet exequente, vel ut est imperium aliquo alio exequente. Primus modus est impossibilis, ut scilicet motus fiat nullo exequente. Nec secundus modus; quia velle voluntatis nihil aliud est quam imperium, puta, volo quod festuca moveatur; non est autem idem imperium et executio : quod patet, quia tunc voluntas ferretur supra seipsam ut exequens est. Nec tertius modus potest dari, quod executio sit ab illo mobili; quoniam tunc tale idem moveret se. Ergo oportet dare necessario, quod potentia motiva sit alia a mobili et a voluntate et a volitione.

Confirmatur. Quia alias actus voluntatis esset productivus; quod est falsum, ut patet. Nam, 1. Ethicorum (cap. 7) et 9. Metaphysicae (t. c. 16), dicit Philosophus quod operationes intellectus et voluntatis sunt fines, ita quod ab ipsis non sunt alia operata. Secundo sic. Potentia motiva in loco immediate exequendo non est in nobis voluntas, nec intellectus; igitur nec in angelo. Tenet consequentia, quia ex hac similitudine in nobis reperta arguit adversarius, putans quod, sicut in nobis non est alia potentia motiva pneter intellectum et voluntatem, ita nec in angelo. Assumptum probatur. Et suppono (a) quod idem sit in nobis quandoque motus voluntarius et naturalis; quod possibile est, et de facto contingit : sicut motus palpebrarum; et cordis, qui est respirare : potes enim voluntarie respirare, ettamen cogeris necessario respirare. Sunt tamen quidam motus omnino voluntarii, quidam autem omnino naturales. Nunc ostendo quod motus iste qui est naturalis et cum hoc voluntarius, non sit immediate a voluntate, sic. Cessante potentia agere (6), necessario cessat motio quae attribuitur illi potentiae, vel cessat ejus effectus. Sed intellectu, et desiderio, et imaginatione cessante, non cessat motus respirationis, nec palpebrarum. Igitur, etc. Tertio. Quia Philosophus, 7. Ethicorum (cap. 13), dicit quod virtus motiva non (y) est obediens intellectui et voluntati, sicut patet in paralyticis; et comparat illam potentiam motivam appetitui incontinentis. Tunc sic. Impossibile est quod potentia eliciat actum, et quod actus ille non sit in ejus obedientia, sive (a) sit totaliter sive principaliter elicitus ab ea. Quarto. Potentia motiva ponit objectum suum in esse reali; ponit enim motum. Sed potentia intellectiva vel volitiva non ponit sic objectum suum in esse reali; ex hoc enim quod res est volita vel intellecta, non habet res quod sit posita in esse reali. Igitur, etc. Quinto sic. Actus genere differentes reducuntur ad potentias genere differentes. Sed intelligere et velle, ex una parle, et movere secundum locum, ex alia, sunt actus differentes genere; quia intelligere et velle sunt actus vitales, non autem movere secundum locum. Igitur.

Hice ille. II. Argumentum Henrici.

Arguit etiam Henricus, 13. Quodlibeto , q. 0. Proprium est, inquit, Deo, quod sola voluntate producit res. Ergo hoc non debet attribui angelo nec homini; non enim ex hoc quod angelus vel homo volunt aliquid, statim illud est factum, sed post voluntatem requiritur alia vis motiva quae de proximo producit opus. Primum ergo principium motus in nobis est intellectus repraesentans appetibile. Secundum est voluntas determinans et imperans viribus motivis (6). Tertium sunt vires motivae. Unde angelus movet per intellectum, ut per primum principium ; per voluntatem, tanquam per principium medium; sed per vim motivam, tanquam per principium proximum. III. Argumenta Godefridi.

Arguit etiam GodolYidus, 1. Quodlibeto, q. 4. Primo. Quia in solo Deo non differt velle et agere. Ergo in angelo virtus motiva est alia a voluntate. Secundo sic. Sicut potentiae apprehensivae est apprehendere actum exterius transeuntem, et in hoc dirigere appetitum; ita (y) actus appetitus est velle talem actum, et imperare quod fiat. Sed velle vel imperare quod aliquid moveatur, non est movere, vel actum elicere, vel exequi (8). Ergo in angelo praeter voluntatem requiritur alia virtus motiva exequens motum imperatum a voluntate. Terlio. Quia angelus secundum intellectum et voluntalem [equaliter se habet ad propinquum et distans. Sed secundum potentiam qua movet corpus, non aequaliter se habet ad propinquum et distans, quia ibi est, ubi operatur. Oportet ergo ponere aliquod principium activum praeter intellectum et voluntatem. IV. Alia argumenta. - Potest etiam argui contra conclusionem. Primo. Nam sanctus Thomas, de Potentia Dei, q. 6, art. 3, in solutione secundi, dicit contrarium conclusionis. Ait enim sic: a Fornice rerum naturalium in mente angelica exsistentes, sunt magis actuales quam formae quae sunt in materia; et propter hoc sunt immediatum principium operationis quae est intelligere; operationis vero quae est actio materiam transmutans, non sunt immediatum principium, sed mediante voluntate, et voluntas mediante virtute, et virtus immediate movet motum localem, quo motu mediante, est causa aliorum motuum, et est causa aliqua inductionis formae in materia. " Item, in solutione tertii, dicit simile. Et sic videtur quod conclusio principalis non est de mente ejus; vel, si sic, tunc contradicit sibiipsi. Secundo. Quia, 9. Quodlibeto, art. 10, in solutione secundi, sic dicit : " Angelus agit in haec corpora, movendo ea localiter per imperium ; sed hoc imperium non est sine virtute activa, quam oportet aliquo modo contingere corpus motum, cum movens et motum oporteat esse simul, ut probatur, 7. Physicorum (t. c. 10). "

Haec ille.

Ex quibus videtur dicere contrarium conclusionis. Et in hoc secundus articulus terminatur.