DEFENSIONES THEOLOGIAE DIVI THOMAE AQUINATIS IN SECUNDO SENTENTIARUM

 Tomus III

 DISTINCTIO I.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO III.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO II.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS 11.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO III.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 g 6.

 DISTINCTIO IV.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO V.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO VI.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS i.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO VII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO VIII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO IX et X.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XI.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS 11.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS 11.

 ARTICULUS III.

 Tomus IV

 DISTINCTIO XII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XIII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XIV.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XV.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS 111.

 DISTINCTIO XVI.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XVII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XVIII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XIX.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS 1.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XX.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXI.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXIII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXIV.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS 11.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXV.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXVI.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXVII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXVIII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXIX.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXX.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXXI.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 DISTINCTIO XXXII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS 11.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXXIII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS 1.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXXIV.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXXV.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS 11.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXXVI.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXXVII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXXVIII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXXIX

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS 11.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XL.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS 11.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XLI.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XLII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS 11.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XLIII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XLIV.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

ARTICULUS 1.

PONUNTUR CONCLUSIONES Quantum ad primum articulum, sit Prima conclusio : Quod est devenire ad tam parvam carnem, vel ad Iam parvum os, vel ossis partem, quod non potest naturaliter esse minor, saltem separabilis, et per se exsistens. Istam conclusionem ponit sanctus Thomas, in Scripto super 1. Physicorum (lect. 9), ubi sic dicit : ut Si partes alicujus totius non habent aliquam determinatam magnitudinem vel parvitatem, sed contingit eas quantascumque esse, vel secundum magnitudinem vel parvitatem (a), necesse est quod totum non habeat determinatam magnitudinem vel parvitatem, sed contingit totum esse cujuslibet magnitudinis vel parvitatis. Et hoc ideo, quia quantitas totius dependet ex partibus, vel consurgit ex illis. Sed hoc intelligendum est de partibus exsistentibus actu in toto, sicut sunt caro, nervus et os, quas actu exsistunt in animali. Et hoc est quod dicit Aristoteles : Dico autem talium aliquam partium, in quam, cum insit, dividitur totum. Et per hoc excluduntur partes continui totius, quae sunt in potentia in ipso. Sed impossibile est quod animal, vel planta, vel aliquid hujusmodi, habeat se indeterminate ad quamcumque magnitudinem vel parvitatem. Est enim aliqua quantitas ita magna, ultra quam nullum animal extenditur; et aliqua ita parva, infra quam nullum animal invenitur. Et similiter dicendum est de planta. Ergo sequitur, a destructione consequentis, quod neque aliqua partium sit indeterminatae quantitatis; quia simile est de toto et de parte. Sed caro et os et hujusmodi sunt partes animalis, et fructus sunt partes plantarum. Ergo impossibile est quod caro et os et hujusmodi habeant indeterminatam quantitatem, vel secundum magis, vel secundum minus. Non est igitur possibile quod partes carnis aut ossis sint insensibiles propter parvitatem. Videtur autem quod hic dicitur contrarium esse divisioni continui in infinitum. Si enim continuum in infinitum est divisibile, caro (S) autem continuum quoddam(-r)est, videtur quodsit in infinitum divisibilis. Omnem igitur parvitatem determinatam transcendit pars carnis secundum divisionem infinitam. Sed dicendum quod, licet corpus, mathematice acceptum, sit divisibile in infinitum, corpus tamen naturale non est in infinitum divisibile. In corpore enim mathematico non consideratur nisi quantitas, in qua nihil invenitur divisioni in infinitum repugnans; sed in corpore naturali consideratur forma naturalis, quae requirit determinatam quantitatem, sicut et alia accidentia. Unde non potest inveniri quantitas in specie carnis, nisi infra aliquos terminos determinatos. "

Haec sanctus Thomas. Simile ponit, 1 p., q. 7, art. 3, ubi sic dicit : " Omne corpus naturale habet determinatam for- la) a verbo sed usque ad parvitatem, om. Pr. (g) caro. - totum Pr. (y) quoddam. - quod Pr. IV. - U mani. Cum igitur ad formam naturalem consequantur accidentia, necesse est quod ad determinatam formam sequantur determinata accidentia, inter quae est quantitas. Unde omne corpus naturale habet determinatam quantitatem, et in majus, et in minus. " - Haec ille. Idem ponit, 2. Sentent., dist. 30, q. 2, art. 2 : " Corpus, inquit, naturale non est divisibile in infinitum; sed solum mathematicum, ut ex 1. Physicorum (t. c. 36), ex verbis Philosophi et Commentatoris haberi potest. Et dicitur corpus mathematicum , corpus consideratum sub dimensione quantitatis. Hoc enim in infinitum dividi potest; quia in ratione quantitatis continuae non est aliquid quod divisioni repugnet. Corpus autem naturale dicitur, quod consideratur secundum aliquam determinatam speciem et virtutem. Et hoc non potest dividi in inlinitum : quia qualibet species determinatam quantitatem requirit, et in plus, et in minus; sicut dicitur, 2. de Anima (t. c. 41), Omnium natura constantium positus est terminus, et ratio magnitudinis et augmenti; et ideo est invenire aquam minimam, et minimam carnem, ut (a) dicitur, 1. Physicorum (t. c. 38), quae, si divideretur, non esset ulterius aqua, vel caro, ti

Haec ille. Secunda conclusio est quod cornus Evae, tan-(iiiii ei (ale, quantum et quale luit in sua formatione, fieri de costa Adae, aut de aliquo minimo ossis vel carnis, absque additione materiae, non fuit possibile. Hanc ponit sanctus Thomas, 1 p., q. 92, art. 3, in solutione primi, ubi sic dicit : " Quidam dicunt quod per multiplicationem materias, absque alterius additione, fuit formatum corpus mulieris, ad modum quo Dominus quinque panes multiplicavit. Sed hoc est omnino impossibile. Multiplicatio enim predicta, aut accidit secundum transmutationem substantia: ipsius materia. , aut secundum transmutationem dimensionum ejus. Non autem secundum transmutationem substantiae ipsius materiae : tum quia materia secundum se considerata, est omnino intransmutabilis, utpote exsistens in potentia, et babens solum rationem subjecti; tum etiam quia multitudo et magnitudo sunt proter essentiam ipsius. Et ideo nullo modo potest multiplicatio ipsius materia: intelligi, manento eadem materia, absque additione, nisi per hoc quod majores dimensiones accipiat. Hoc autem est rarefieri, scilicet eamdem materiam accipere majores dimensiones (fi), ut Philosophus dicit, i. Physicorum (t. c. 8-i). Dicere ergo materiam multiplicari absque rarefactione, est ponere contradictoria simul, vel diffinitionem (x) ut. - ei IV. (6) dimensiones. - divisiones IV. absque diffinito. Unde, cum non appareat rarefactio in talibus multiplicationibus, necesse est ponere additionem materiae, vel per creationem, vel, quod probabilius est, per conversionem. Unde Augustinus dicit, super Joannem (tr. 24), quod hoc modo Christus ex quinque panibus satiavit quinque millia hominum, quomodo ex paucis granis producit multitudinem segetum; quod fit per conversionem alimenti. Dicitur tamen, vel ex quinque panibus turbas pavisse, vel ex costa mulierem formasse, quia additio facta est ad materiam praeexistentem panum vel costae. ))

Haec ille. Simile dicit in alio proposito, q. 119, art. 1 : " Non est, inquit, possibile materiam multiplicari, nisi talis multitudo attendatur vel secundum quantitatem tantum, sicut accidit in rarefactis, quorum materia suscipit majores dimensiones, vel secundum substantiam materiae (a). Sola autem (6) eadem substantia materiae manente, non potest dici quod sit multiplicata : quia idem ad seipsum non constituit multitudinem, cum necesse sit omnem multitudinem ex aliqua divisione causari. Unde oportet quod aliqua alia substantia materiae adveniat, vel per creationem, vel per conversionem alterius in ipsam. Unde relinquitur quod non potest aliqua materia multiplicari, nisi per rarefactionem, sicut cum ex aqua fit aer; vel per conversionem alterius rei, sicut multiplicatur ignis per additionem lignorum; vel per creationem materiae. Sed manifestum est multiplicationem materiae in humanis corporibus non accidere per rarefactionem ; quia sic corpora hominum perfectae aetatis, essent imperfectiora quam corpora puerorum. Nec iterum per creationem novae materiae; quia, secundum Gregorium (Morai., lib. 33), omnia sunt simul creata secundum substantiam materiae, licet non secundum speciem formae. Unde relinquitur quod multiplicatio corporis humani non sit nisi per hoc, quod alimentum convertitur in veritatem corporis humani, etc.): Item, 2. Sentent., dist. 18, q. 1, art. 1, sic dicit : (cQuidam,ut Magister (2. Sentent., dist. 18),et Hugo de saucio Victore (de Sacr., lib. 1), volunt ex costa viri, sine alicujus exterioris materiae additione, vel novae materiae creatione, corpus mulieris formatum fuisse. Hoc autem intelligibile non videtur. Si enim per multiplicationem materiae hoc factum dicant, oportet multiplicationem hanc, aut secundum quantitatem tantum attendi, aut secundum essentiam materiae. Si primo modo, sic oportet ut eadem materia numero, quae prius fuit sub parvis dimensionibus, postmodum majores dimensiones accipiat. Hoc autem idem est quod rarefieri, ut ex i. Physicorum (atext. 74 ad 87) patet. Et ita sequeretur corpus mulieris ex costa viri (r)per modum rarefactionis (") materiae. - multiplex Pr. (6) autem.

Om. Pr. (y) viri.

Om. IV. esse formatum; quod expresse impossibile est. Si vero multiplicatio essentiam materiae contingat, cum nihil aliud sit multiplicari quam aliquid fieri quod prius non erat, oportet quod aliquid materiae sit sub forma corporis mulieris, quod prius sub forma costae non erat. Hoc autem aliter esse non potest, nisi per conversionem alterius corporis in corpus mulieris, cujus materia sub forma ejus remaneat; vel per hoc quod ibi aliquid materiae sit de novo creatum. Et ita oportet quod per additionem materiae, vel de novo creatae, vel sub forma alterius corporis exsistentis, ex costa corpus mulieris formatum sit. Et sic etiam panum multiplicatio intelligi potest. Verius tamen videtur quod per additionem materiae praeexsistentis hoc facium fuerit, cum omnia simul creata fuisse, ad minus in materia, Sancti communiter tradant. " - Haec ille. Ex quibus potest formari talis ratio : Quandocumque corpus magnum fit ex parvo, hoc contingit per rarefactionem, aut per additionem. Sed corpus mulieris magnum factum fuit ex costa parvae quantitatis. Igitur hoc fuit per rarefactionem, aut (i) per additionem. Non per rarefactionem; quia corpus mulieris non erat rarius costa, in tanta proportione, in quanta erat majus. Igitur hoc fuit per additionem, modis superius expositis. Et in hoc primus articulus terminatur.