DEFENSIONES THEOLOGIAE DIVI THOMAE AQUINATIS IN SECUNDO SENTENTIARUM

 Tomus III

 DISTINCTIO I.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO III.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO II.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS 11.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO III.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 g 6.

 DISTINCTIO IV.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO V.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO VI.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS i.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO VII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO VIII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO IX et X.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XI.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS 11.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS 11.

 ARTICULUS III.

 Tomus IV

 DISTINCTIO XII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XIII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XIV.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XV.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS 111.

 DISTINCTIO XVI.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XVII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XVIII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XIX.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS 1.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XX.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXI.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXIII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXIV.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS 11.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXV.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXVI.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXVII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXVIII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXIX.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXX.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXXI.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 DISTINCTIO XXXII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS 11.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXXIII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS 1.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXXIV.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXXV.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS 11.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXXVI.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXXVII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXXVIII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXXIX

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS 11.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XL.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS 11.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XLI.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XLII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS 11.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XLIII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XLIV.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

ARTICULUS I.

PONUNTUR CONCLUSIONES Quantum ad primum articulum, sit Prima conclusio : Quod caro non est subjectum peccati originalis, sed anima. Hanc conclusionem ponit sanctus Thomas, l 2 , q. 83, art. 1, ubi sic dicit : " Aliquid potest esse in aliquo dupliciter. Uno modo, sicut in causa principali vel instrumentali. Alio modo, sicut in subjecto. Peccatum ergo originale omnium hominum fuit quidem in ipso Adam sicut in causa principali, secundum illud Apostoli, Roin. 5 (v. 12) : In quo omnes peccaverunt. In semine autem corporali est peccatum originale sicut in causa instrumentali, eo quod per virtutem activam seminis traducitur peccatum originale in prolem simul cum natura humana. Sed sicut in subjecto peccatum originale nullo modo potest esse in carne, sed solum in anima. Cujus I ratio est, quia hoc modo peccatum originale ex voluntate primi parentis traducitur in posteros per quamdam generativam motionem, sicut a voluntate hominis alicujus derivatur peccatum actuale ad alias partes ejus. In qua quidem derivatione hoc potest attendi, quod quidquid provenit ex motione voluntatis peccati ad quamcumque partem hominis, quae quocumque modo potest esse particeps peccati, vel per modum subjecti, vel per modum instrumenti, habet rationem culpae, sicut ex voluntate gulae provenit concupiscentia cibi ad concupiscibilem, et sumptio cibi ad manus et os, quae, inquantum moventur a voluntate ad peccatum, sunt instrumenta peccati. Quod vero ulterius derivatur ad vim nutritivam et ad interiora membra quae non sunt nata moveri a voluntate, non habet rationem peccati vel culpae. Sic igitur, cum anima possit esse subjectum culpae, caro autem de se non habeat quod sit subjectum culpae, quidquid pervenit de infectione vel corruptione primi peccati ad animam, habet rationem culpae; quod autem pervenit ad carnem, non habet rationem culpae, sed poenae. Sic igitur anima est subjectum peccati originalis; non autem caro, s

Haec ille.

Ex quo potest colligi taris ratio. Illud non est subjectum peccati originalis, quod non potest esse subjectum culpae. Sed caro non potest subjectum esse culpae. Igitur nec peccati originalis. Secunda conclusio est quod peccatum originale prius est subiective in essentia animae quam in ejus potentiis. Hanc ponit sanctus Thomas, ubi supra (l 2 , q. 83), art. 2, ubi sic dicit: " Illud animae est principaliter subjectum alicujus peccati, ad quod primo pertinet causa motiva ad peccandum; sicut, si causa motiva ad peccandum sit delectatio sensus, quae pertinet ad vim concupiscibilem sicut proprium objectum ejus, sequitur quod vis concupiscibilis sit proprium subjectum illius peccati. Manifestum est autem quod peccatum originale causatur per originem. Unde illud animae quod primo attingitur ab origine hominis, est primum subjectum peccati originalis. Attingit autem origo animam ut terminum generationis, secundum quod est forma corporis; quod quidem convenit ei secundum propriam essentiam. Unde anima secundum essentiam est primum subjectum peccati originalis. "

Haec ille.

Ex quo potest formari talis ratio. Anima secundum illud sui est primum subjectum peccati originalis, quod primo attingitur per originem vitiatam. Sed essentiaanimae est hujusmodi secundum suam essentiam, etnon secundum sui potentias. Igitur per essentiam et non per potentias est primum subjectum peccati originalis.

Aliam rationem innuit ibidem (arg. sed contra), dicens: " Peccatum originale dicitur peccatum naturale. Anima autem est forma et natura corporis secundum essentiam suam, et non secundum potentias. Ergo anima est subjectum peccati originalis, principaliter secundum suam essentiam. " Item, tertio arguit, ibidem (ad 2 ), sic : Idem est primum subjectum peccati originalis, quod erat in primo statu subjectum primum originalis justitiae. Sed " originalis justitia pertinebat originaliter ad essentiam animae : erat enim donum datum divinitus humanae natura?, quam per prius respicit essentia animae quam potentiae. Potentiae autem animae magis videntur pertinere ad personam,inquantum sunt principia personalium actuum; unde sunt propria subjecta peccatorum actualium, quae sunt peccata personalia. " Igitur, etc. Tertia conclusio est quod peccalum originale causatur in anima virtute seminis intecti, vel a carne infecta. Hanc conclusionem intendit sanctus Thomas, ubicumque loquitur de hac materia. Nam, de Malo, q. 4, art. 1, in sexto loco, arguit sic : " In libro de Ecclesiasticis Dogmatibus (cap. 43, alias 76) dicitur : Bona est caro, utpote a bono Deo creata. Sed bonum non est causa mali, secundum illud (a) Matthaei 7 (v. 18) : Non potest arbor bona malos fructus facere. Igitur peccatum originale non contrahitur per carnis originem. " Ecce argumentum. Sequitur responsio : tt Dicendum, inquit, quod caro nostra, in sui natura, bona est; sed secundum quod est privata originali justitia propter peccatum primi parentis, sic causat originale peccatum. "

Haec ille.

Item, septimo arguit sic : " Plus dependet anima a carne postquam est ei unita quam in ipsa ejus unione. Sed postquam anima jam est carni unita, non potest inlici a carne, nisi per suum consensum. Ergo neque in ipsa unione. Ergo peccatum originale non potest contrahi per carnis originem. " Ecce argumentum. Sequitur responsio : " Dicendum, inquit, quod peccatum originale, per se loquendo, est peccatum naturae, non autem personae, nisi ratione naturae infectae. Actus autem generationis proprie deservit naturae; quia ordinatur ad conservationem speciei. Sed carnem jam esse unitam animae, pertinet ad constitutionem personae. Et ideo caro magis causat originale peccatum, prout est in via generationis, quam prout est jam unita. "

Haec ille.

Item, nono loco, arguit sic : " Si peccatum originale contrahitur per carnis originem, hoc non est nisi inquantum caro est corrupta. Aut ergo illa corruptio est moralis, aut naturalis. Sed moralis esse non potest; quia caro non est subjectum corruptionis moralis, sed anima. Similiter nec naturalis; quia sequeretur quod inficeret animam naturali actione, scilicet per qualitates activas et passivas; quod patet esse falsum. Nullo modo igitur peccatum originale contrahitur per carnis originem. " Ecce argumentum. Sequitur responsio : " Dicendum, inquit, quod corruptio, quae est in carne, est quidem actu naturalis, sed intentione et virtute est moralis. Ex peccalo enim primi parentis, destituta est caro ejus illa virtute, ut ex ea posset discindi semen per quod originalis justitia in alios propagaretur; et sic in semine, defectus hujus virtutis est defectus moralis corruptionis, et quosdam intentio ejus, sicut dicimus intentionem coloris esse in aere, et intentionem animae esse in semine; et ex hoc etiam est ibi virtus ad similitudinem perfectionis, sicut est ibi virtus ad productionem humanae naturae in prole generata. "

Haec ille.

Item , decimo loco, arguit sic : " Defectus qui consecutus est ex peccato primi parentis, est carentia originalis justitia?, ut dicit Ansellinus (de Concept. Virg., cap. 27). Et sic, cum originalis justitia sit quid spirituale, sequitur quod defectus praedictus sit etiam spiritualis. Corruptio autem carnis est quoddam corporale. Spiritualia autem et corporalia sunt diversorum generum. Et sic spirituale non potest causare effectum corporalem. Non ergo ex peccato primi parentis potuit causari corruptio in carne nostra, ex qua in nobis peccatum per originem transfunderetur. " Ecce argumentum. Sequitur responsio : " Dicendum, inquit, quod nihil prohibet a causa spirituali causari effectum corporalem. Nam et Boetius dicit, in libro de Trinitate, quod formio quae sunt in materia, venerunt a formis quae sunt sine materia; et in nobis ipsis a voluntate movetur inferior appetitus, ad cujus motum sequitur transmutatio corporalis. "

Haec ille.

Item, duodecimo loco, arguit sic : " Anima rationalis non advenit alicui formae praeexsistenti; quia tunc non adveniret materiae tanquam forma substantialis, sed tanquam forma accidentalis, quae advenit subjecto jam exsistenti in actu. Ergo oportet quod adveniente anima rationali deficiant omnes formae praeexsistentes, et per conse-quensomnia accidentia. Cessat ergo et ipsa corruptio seminis, si qua erat a generante. Non ergo anima adveniens, per carnem potest inquinari. " Ecce argumentum. Sequitur responsio : " Dicendum, inquit, quod in semine est corruptio peccati originalis, non actu, sed virtute, eo modo quo est ibi virtute natura humana; quae quidem virtus activa in semine est in spiritu spumoso, ut Aristoteles dicit in libro de Generatione animalium (lib. 2, cap. :t); non autem in materia, quae recipit unam formam, et amittit aliam. "

Haec ille.

Ex quibus manifeste patet quod, secundum eum, infectio originalis peccati causatur in anima instrumentaliter a semine patris, vel a carne prolis, dum est in fieri et generari. Et potest ex dictis ejus colligi talis ratio. Quidquid est causa effectiva vel productiva alicuj us naturae, est causa productiva propriae passionis consequentis naturam, vel illius quod consequitur eam quasi propria passio. Sed semen patris est causa instrumentaliter productiva naturae humanae in prole, ad quam sequitur peccatum originale in generatis ex et ab Adam ante remedium peccati. Igitur tale semen erit productivum peccati originalis. Eamdem conclusionem tenet, l 2 , q. 81, art. 1. Nam in solutione secundi, sic dicit : " Etsi anima non traducatur, quia virtus seminis non potest causare animam rationalem, movet tamen ad ipsam dispositive. Unde per virtutem seminis traducitur humana natura a parente in prolem, et simul cum natura naturae infectio. Ex hoc enim fit iste qui nascitur consors culpae primi parentis, quod naturam ab eo sortitur per quamdam generativam motionem. "

Haec ille.

Item, in solutione tertii, sic dicit : " Etsi culpa non sit actu in semine, est tamen ibi virtute natura humana, quam concomitatur talis culpa. " Item, in solutione quarti, sic dicit: " Semen est principium generationis, quae est proprius actus naturae, ejus propagationi deserviens. Et ideo magis inficitur anima per semen quam per carnem jam perfectam, quae jam est determinata ad personam." Item, 2. Sentent., dist. 30, q. l,art. 2, insolutione tertii, sic dicit : " Peccatum originale non traducitur traductione sui subjecti quod est anima rationalis; sed per traductionem seminis. Quia, ex quo anima patris per peccatum infecta fuit, sequitur etiam inordinatio in corpore, subtracto illo ordine quem natura instituta prius acceperat. Et ita etiam ex semine illo generatur corpus tali ordine destitutum. Unde et anima quae tali corpori infunditur, deordinationem culpae contrahit, ex hoc ipso quod corporis humani forma efficitur, cum oporteat perfectionem perfectibili proportionatam esse; sicut propter aliquam corruptionem seminis contingit non tantum defectum esse in corpore prolis ex illo semine generandas, ut lepra, podagra, vel aliquae hujusmodi infirmitates, sed etiam defectus in anima, ut jSatet in his qui a nativitate sunt stolidi. " Item, in solutione quarti, sic dicit : " Licet semen non habeat in se infectionem culpae in actu, habet tamen in virtute; sicut patet quod (a) ex semine leprosi generatur leprosus, quamvis in ipso semine non sit lepra in actu : est enim virtus aliqua deficiens, ex cujus defectu contingit defectus leprae in prole. Similiter etiam ex (6) hoc ipso quod in semine est talis dispositio, quae privatur illa impassibilitate et ordinabili-tate ad animam, quam in primo statu corpus humanum habebat, sequiturquod in prole, quae est susceptiva peccati originalis, efficiatur peccatum originale in actu. " Item, in solutione quinti, sic dicit : " Anima non inficitur per infectionem corporis, quasi corpore agente in animam, sed per quamdam limitationem unius ad alterum; quia forma recipitur in materia secundum conditionem ipsius materiae, cum omne quod recipitur in alio, sit in eo per modum recipientis. Et ideo ex hoc ipso quod corpus illa virtute privatur, qua perfecte erat subicibile animae, sequitur etiam quod anima illa virtute careat qua perfecte corpus subditum regat; et talis defectus originalis justitiae, culpa est naturae, prout consideratur ut consequens ex voluntate alicujus habentis naturam. "

Haec ille. Et in hoc primus articulus terminatur.