DEFENSIONES THEOLOGIAE DIVI THOMAE AQUINATIS IN SECUNDO SENTENTIARUM

 Tomus III

 DISTINCTIO I.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO III.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO II.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS 11.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO III.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 g 6.

 DISTINCTIO IV.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO V.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO VI.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS i.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO VII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO VIII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO IX et X.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XI.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS 11.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS 11.

 ARTICULUS III.

 Tomus IV

 DISTINCTIO XII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XIII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XIV.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XV.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS 111.

 DISTINCTIO XVI.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XVII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XVIII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XIX.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS 1.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XX.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXI.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXIII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXIV.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS 11.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXV.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXVI.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXVII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXVIII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXIX.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXX.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXXI.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 DISTINCTIO XXXII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS 11.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXXIII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS 1.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXXIV.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXXV.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS 11.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXXVI.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXXVII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXXVIII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXXIX

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS 11.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XL.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS 11.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XLI.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XLII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS 11.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XLIII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XLIV.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

ARTICULUS I.

PONUNTUR CONCLUSIONES Quantum ad primum articulum, sit Prima conclusio : Quod in statu innocentia; fuisset generatio per coitum. Hanc ponit sanctus Thomas, 1 p., q. 98, art. 2, ubi sic : " Quidam antiquorum doctorum, considerantes concupiscentiae feditatem quae invenitur in coitu in statu isto, posuerunt quod in statu innocentiae non fuisset generatio per coitum. Unde Gregorius Nyssenus, in libro quem fecit de homine (de Hominis Opificio, cap. 17), dicit quod in Paradiso aliter fuisset multiplicatum genus humanum, sicut multiplicati sunt angeli absque concubitu per operationem divinae virtutis; et dicit quod Deus ante peccatum fecit masculum et feminam, respiciens ad modum generationis qui futurus erat post peccatum, cujus Deus praescius erat. Sed hoc non dicitur rationabiliter. Ea enim quae sunt naturalia homini, neque subtrahuntur neque dantur homini per peccatum. Manifestum est autem quod homini, secundum animalem vitam quam etiam ante peccatum babebat, naturale est generare per coitum, sicut et caeteris animalibus perfectis; et hoc declarant naturalia membra (a) ad hunc usum deputata. Et ideo non est dicendum quod usus horum membrorum naturalium non fuisset ante peccatum, sicut et caeterorum membrorum. Sunt igitur in coitu duo consideranda secundum praesentem statum. Unum, quod natura est, scilicet maris et feminae conjunctio ad generandum : in omni enim generatione requiritur virtus activa et passiva; unde, cum in omnibus in quibus est distinctio sexuum, virtus activa sit in mare, virtus vero passiva in femina, naturae ordo exigit ut ad generandum conveniant per coitum mas et femina. Aliud autem quod considerari potest, est quaedam deformitas immoderatae concupiscentiae : quae in statu innocentiae non fuisset, quando inferiores vires omnino rationi subdebantur; unde Augustinus ait, 14. de Civitate Dei (cap. 26) : Absit ut suspicemur prolem tunc seri cum libidinis morbo; sed eo voluntatis nutu moverentur (fj) illa membra, quo casta) et. - Ad. Pr. (6) moverentur. - moveremur Pr. tara, et sine (a.) ardore et illecebroso stimulo, cum tranquillitate animae et corporis. "

Haec ille.

Ex quibus potest formari talis ratio. Illud quod pertinet ad perfectionem hominis secundum statum animalis vitae, non defuisset homini in statu innocentiae. Sed generare sibi simile in specie et per coitum, pertinet ad perfectionem hominis secundum statum animalis vitae. Ergo non defuisset homini in statu innocentiae. Major et minor patent ex dictis. Secunda conclusio est quod in statu innocentiae coitus conjugalis non solvisset totaliter virginitatem, sed quoad aliquid. Hanc ponit sanctus Thomas, 2. Sentent., dist. 20, q. 1, art. 2, in solutione primi, ubi sic : " Ad perfectionem virginitatis duo concurrunt, scilicet integritas carnis cum integritate mentis : quorum alterum, scilicet mentis integritas, honorabilius est; reliquum vero, essentialius est virginitati. Dicendum ergo quod in omni concubitu solvitur virginitas, quantum ad integritatem carnis, etiam in primo statu. Sed integritatem mentis contingit solvi dupliciter. Vel quantum ad habitum, et sic solvitur per illicitum concubitum, qui tollit habitum castitatis. Vel quantum ad actum; et sic in statu post peccatum solvitur etiam per concubitum matrimonialem, eo quod propter vehementiam delectationis, ratio in ipso actu absorbetur. In primo vero statu, neutro modo integritas mentis soluta fuisset, sed sola integritas carnis, cui praeponderasset fecunditas prolis, j

Haec ille. Item, 1 p., q. 98, art. 2, in solutione quarti argumenti, sic dicit : a In illo statu, ut dicit (6) Augustinus, 14. de Civitate Dei (cap. 26) : Nulla corruptione integritatis infunderetur grentio maritus uxoris. Ita enim poterat utero conjugis, salva integritate foeminei genitalis, virile semen immitti, sicut nunc potest, eadem integritate salva, ex utero virginis fluxus menstrui cruoris emitti. Ut enim ad pariendum non doloris gemitus, sed maturitatis (y) impulsus faeminea viscera relaxaret, sic ad concipiendum non libidinis appetitus, sed voluntarius usus naturam utramque conjungeret. "

Ha?c ille. Item, 2- 2", q. 152, art. 1 : n Nome.i virginitatis a virore sumptum videtur. Et sicut illud virens dicitur in suo virore persistere, quod non est ex superabundantia caloris adustum vel adustionem expertum; ita etiam virginitas hoc importat, quod persona cui inest, immunis sit a concupiscentiae adustione, quae esse videtur in consummatione maximae delectationis corporalis, qualis est venereorum delectatio. Unde Ambrosius dicit in libro de Virginitate (lib. 1, cap. 5), quod castitas virginalis est expers contagionis integritas. In delectatione autem venereorum est tria considerare. Unum, quod est ex parte corporis, scilicet violatio signaculi virginalis. Aliud autem ext in quo conjungitur id quod est animae cum eo quod est corporis, scilicet ipsa resolutio seminis delectationem sensibilem causans. Tertium autem est solum ex parte animae, scilicet propositum perveniendi ad illam delectationem. In quibus tribus, illud quod primo positum est, per accidens se habet ad actum moralem, qui non consideratur per se, nisi secundum ea quae sunt animae. Secundum vero materialiter se habet ad actum moralem; nam sensibiles passiones sunt materia virtulum moralium, vel moralium actuum. Tertium vero se habet formaliter et completive; quia ratio moralium in eo quod est rationis completur. Quia igitur virginitas dicitur per remotionem praedictae corruptionis, consequens est quod integritas membri corporalis per accidens se habeat ad virginitatem. Ipsa autem immunitas a delectatione quae consistit in seminis resolutione, se habet materialiter. Ipsum autem propositum perpetuo abstinendi a tali delectatione se habet formaliter et completive in virginitate. "

Haec ille. Ex quibus potest formari talis ratio. Coitus qui non tollit omnia, nec principaliter pertinentia ad virginitatem, non tollit simpliciter virginitatem. Sed coitus qui fuisset in statu innocentiae, non sustulisset omnia, immo nec principaliter pertinentia ad virginitatem. Igitur. Major nota est. Minor probatur : quia principale in virginitate est propositum abstinendi ab experimento delectationis venereae contra rectam rationem, vel integritas carnis; sed in statu innocentiae alterum vel utrumque illorum permansisset cum coitu conjugali; igitur, etc. Tertia conclusio est quod in statu innocentiae non omnes qui nunc sunt electi nati fuissent, et multi qui nunc sunt damnandi nati essent, licet tunc non damnarentur. Hanc ponit sanctus Thomas, sententialiter, Quodlibeto 5, q. 8, ubi sic : " Cum in generatione hominis, sicut et aliorum animalium, semen patris sit agens, materia vero a matre ministrata sit sicut patiens ex quo corpus humanum formatur, impossibile est eumdem filium nasci, sive sit alius pater, sive sit alia mater; sicut etiam non est idem sigillum in numero, sive sit alia cera, sive sit aliud corpus sigilli, ex cujus impressione cera sigillatur. Et quamvis superfluum alimenti sit semen, secundum Philosophum, diversitas tamen alimentorum non sufficeret ad diversificandum filios qui ex semine nascuntur; quia ex illis cibis non sumitur semen, nisi quatenus aliqualiter in substantiam TENTURUM J7i MBRI II. SE parentum convertuntur. Dicunt autem quidam, sequentes Anselmum, quod, si homo non peccasset in illa prima tentatione, statim confirmatus fuisset ipse et omnes qui abeo nascerentur, ita quod omnes qui nascerentur essent electi. Unde, cum nunc multi qui salvantur ex peccatoribus nascantur, consequens est quod essent alii parentes salvandorum, et per consequens alii filii. Sed haec positio non videtur esse vera. Quia, secundum Augustinum, 14. de Civitate Dei, status corporis in homine proportionabiliter respondet statui animae. Quamdiu ergo homo habuit corpus animale, potens mori et non mori, indigens alimentis, tamdiu habuit animam potentem peccare et non peccare. Habuit autem (a) corpus animale quamdiu fuit in statu generandi : quod etiam fuisset, si post illam primam tentationem non peccasset; et ideo possibile fuisset, si primus homo tunc non peccasset, quod etiam ipse vel ejus posteri postmodum peccassent, ut dicit lingo de Sancio Victore. Unde ex hoc non sequitur parentum diversitas, quod nunc sint aliqui peccatores, tunc autem non essent; sed est aliud, unde necesse est ponere diversitatem parentum; quia in primo statu unus homo non habuisset plures uxores, nec etiam aliqui ex fornicatione vel adulterio nascerentur; quod nunc contingit, etiam in his qui salvantur: multi enim filii unius patris ex pluribus uxoribus nati salvantur, sicut patet de liliis Jacob; multi etiam ex fornicatione vel adulterio nati, alioquin eis frustra sacramenta salutis adhiberentur. Unde relinquitur quod aliqui nunc salvantur, qui, si primus homo non peccasset, non nascerentur, et per consequens non salvarentur. Nec tamen Dei praedestinatio falleretur, quia Deus praedestinavit homines habens scientiam futuri eventus. Quod vero dicit Gregorius (4. Moralium), quod, si primus homo non peccasset, nequaquam ex se filios gehenna: generasset, indubitanter verum est: non enim in filios transfunderet peccatum originale, secundum quod homines nascuntur filii irae. Quod etiam subdit, quod hi soli qui nunc salvandi sunt nascerentur, intelligendum est, quod pronomen facit simplicem demonstrationem : quia scilicet soli electi nascerentur, quantum est ex ratione originis; non autem demonstrationem personalem, quia aliae personos essent hominum qui salvantur. "

Haec ille.

Ex quibus potest formari talis ratio. Variatis parentibus, variantur filii. Sed in statu innocentiae, non iidem, sed alii fuissent parentes et genitores, quam modo sint, salvandorum. Ergo non omnino iidem, sed alii fuissent filii, et salvati, quam modo sint. Major supponitur. Minor probatur : tum quia unus vir non coisset cum multis mulieribus; tum quia nulla mulier coisset cum pluribus viris : cujus oppositum modo contingit, et ex tali concubitu (a) autem. - etiam IV. nascuntur modo filii, qui salvantur; tunc autem nec nati, nec salvati essent. Et in hoc primus articulus terminatur.