ARTICULUS II.

RECITANTUR OBJECTIONES g 1.

Contra primam conclusionem Argumenta aliquorum modernorum.

Quantum ad secundum articulum, arguitur contra conclusiones. Et quidem, contra primam arguitur sic ab aliquibus modernis. Primo. Impossibile est quod in eodem instanti sint in eodem (a) contraria. Sed actus appetendi aliquid, et actus renuendi illud, sunt contrarii. Igitur, si sunt simul in rerum natura, non sunt in eodem subjecto. Sed manifestum est quod sunt simul in homine; quia illud idem quod homo appetit per appetitum sensitivum , renuit per appetitum intellectivum.

Confirmatur per Philosophum, 3. de Anima (t. c. 53), qui dicit quod in eodem sunt appetitus contrarii; hoc autem non esset, si essent nati recipi in eodem subjecto. Secundo. Quia eadem forma substantialis non potest simul et semel habere duos actus appetendi, respectu ejusdem objecti. Sed frequenter in homine sunt simul actus volendi aliquod objectum, et actus appetendi illud appetitu sensitivo. Igitur illi actus non sunt in eodem subjecto. Tertio. Quia eadem forma non simul elicit actum appetendi aliquid naturaliter, et libere alium. Sed voluntas libere vult aliquid, et appetitus sensitivus appetit illud naturaliter. Igitur, etc. Quarto. Sensationes sunt subjective in anima, mediate vel immediate; et non sunt subjective in anima intellectiva. Igitur anima sensitiva differt (6) ab intellectiva. Major patet : quia nil aliud potest assignari subjectum sensationum, nisi anima vel potentia; et, si potentia sit accidens animae, erit subjective in anima. Minor probatur : quia aliter omnis apprehensio animae sensitivae esset intellectio, quia esset subjective in anima intellectiva. Item : tunc anima separata posset sentire; quia ex quo sensato esset subjective in anima intellectiva, et Deus omne accidens potest conservare in suo subjecto sine quocumque alio, posset conservare sensationem in anima intellectiva separata. Consequens est falsum. Quinto. Eadem forma numero non est extensa et inextensa, materialis et immaterialis. Sed anima sensitiva, in homine, est extensa et materialis; anima (a) vero intellectiva non, quia est tota in toto, et tota in qualibet parte. Sexto. Quia homo, in generando hominem, producit animam sensitivam ; anima vero intellectiva creatur. Igitur in homine est anima sensitiva distincta ab intellectiva. Antecedens probatur : Quia, nisi sic (5) sit, sequitur quod homo sit ex se ignobilioris conditionis, quoad actum generandi et continuandi suam speciem, quam caetera animalia. Quod non videtur rationabile : quia natura non deficit in necessariis, et maxime in rebus perfectis, secundum Philosophum, 3. de Anima (t. c. 45), et Commentatorem, coram. 45. Tum quia potentia nutritiva, est in homine nobilior quam in aliis animalibus ; ergo potentia generativa, est in eo perfectior; igitur potest in effectum ita nobilem, sicut potentia generativa bruti. Sed illa potest in animam sensitivam. Igitur potentia generativa hominis, potest in animam sensitivam. Ponatur ergo quod in generatione hominis Deus non creet animam intellectivam, sequitur quod homo generabit aliquod verum animal; igitur ita facit cum Deus creat animam intellectivam, cum ista creatio non impediat actionem hominis. Tum quia complexio hominis nobilior est quam complexio aliorum animalium; igitur forma complexionalis ejus nobilior est quam caeterorum. Cum igitur in caeteris sit anima, sequitur quod in homine hujusmodi forma sit anima. Haec argumenta recitat Gregorius (dist. 16, q. 2). Multa alia possunt objici contra eamdem conclusionem, de quibus videbitur post. 5) 2.

Contra secundam conclusionem Argumenta Aureoli.

Contra secundam conclusionem arguit Aureolus (dist. 15, q. 2, art. 1), probando quod elementa in mixto non totaliter corrumpantur, sed remaneant secundum aliquam realitatem pertinentem ad rationem formae, ita quod in forma lapidis est aliqua realitas quae fuit formae ignis, et aliqua quae fuit formae terrae, et ita de aliis. Primo sic. Mixtum resolvitur in quatuor elementa, non secundum alias et alias partes signatas, sed secundum eamdem partem quantumcumque minimam et signabilem, ita quod non est dare partem signatam, quae non resolvatur in quatuor elementa. Igitur in mixto sunt aliquae realitates pertinentes ad rationem formae elementorum. Antecedens patet ad sensum. Comburatur enim lignum, ad sensum patet quod resolvitur in quasdam partes igneas, et quasdam fumales, et quasdam aqueas, quasdam autem cinereas. Et hoc idem patet de corpore projecto in aquam. Consequentiam probo sic : Aut mixtum resolvitur in quatuor elementa, sive realitates quatuor elementorum, propter ^exsistentiam illorum in mixto; aut propter conditionem agentis, aut materiae; aut propter conditionem qualitatum ; aut propter ordinem naturalem formarum, sicut vinum convertitur quandoque in acetum. Sed nullus illorum (a) modorum potest dari, nisi primus. Igitur, etc. Major patet sufficienti divisione. Sed minorem probo inducendo. Quando enim lignum resolvitur in praedicta, non potest illa resolutio esse ratione agentis, puta ignis : quia idem, ut idem, semper facit idem ; ignis autem, ex natura sua, inquantum est generans, habet quod faciat ignem, non aquam ; igitur agendo semper causabit ignem ; et lignum combustum, quantum est ex parte ignis, resolveretur tantummodo in ignem, et non in aquam. Confirmatur : Quia oppositum non est per se causa oppositi; igitur ignis non est causa terrae, cum forma terrae opponatur formae ignis. Item,secundo, talis resolutio non est ex parte materiae : quia, pari ratione, cum elementum corrumperetur, resolvetur in tales realitates; aequalis enim est materia in utraque parte immediate sub utroque; igitur aequaliter utrumque resolveretur in materiam. Item, tertio, non est ex parte qualitatum symbolicarum, scilicet: quod ideo mixtum resolvatur in elementa quorum sunt illae qualitates, quia habet qualitates similes illis ; ignis enim ratione qualitatis symbolicae generat aerem, et quia aer est symbolicus cum aqua, generat aquam. Hoc enim non valet : quia ignis et aer habent qualitatem symbolam, puta caliditatem, aer vero et aqua humiditatem ; igitur ignis agens in lignum converteret unam partem in aerem, et aliam in aquam, si resolutio fiat ratione symboli; quod est falsum : quia ignis per se generat ignem tantum ; etiam tunc ignis generaret qualitatem oppositam suae qualitati; et praeterea, aqua nullam habet qualitatem symbolicam cum igne; igitur ignis non poterit resolvere partem ligni in aquam. Igitur, cum ignis ageret in mixtum, non corrumperet qualitates oppositas suae qualitati. Igitur non generabit formas aliorum elementorum ; alias oppositum generabit oppositum, et calor generabit frigiditatem. Item, quarto, talis resolutio non est propter ordinem formarum, ut dicunt quidam. Quia scilicet non quodlibet convertitur in quodlibet, sed determinatum in determinatum ; unde vinum non corrumpitur nec convertitur in aquam, sed in acetum; (6) sic dicunt quod ordo formarum est in causa quod mixtum non convertatur in materiam primani, sed in quatuor elementa. Unde ita parum realitas aceti est in vino, sicut realitas aquae; et tamen vinum convertitur in acetum, non in aquam, propter ordinem illarum duarum formarum ad invicem. Et sic dicunt in proposito, quod omne mixtum habet quod resolvatur in quatuor elementa, propter ordinem elementorum ad formam mixti.

Contra hoc arguitur : Quia unum mixtum potest converti in aliud mixtum; igitur non valet quod dicitur de ordine mixti ad elementa.

Dicetur quod intelligitur de omnino ultima resolutione, quae proprie dicitur resolutio : aliud enim est corruptio, aliud (") resolutio; mixtum autem bene corrumpitur in mixtum, sed non resolvitur in illud.

Contra. Ex hoc habetur propositum : ex quo enim resolutio non est corruptio, sed solutio; igitur illud quod resolvitur continebat illa in quae resolvitur, alias esset vera corruptio. Item, dato quod sit ordo formarum, ista resolulio fit per aliquod agens vincens et praedominans. Quiero quid sit illud agens. Non ignis, quia ignis non generat per se suum oppositum. Igitur oportet dare aliud agens. Quaero quid est illud; et non potest dari. Ergo, posito quod sit talis ordo, cum ordo sit relatio, non erit causa talis resolutionis, causa dico efficiens; cum non possit dari causa efficiens aliqua, quin sequatur quod oppositum generet oppositum, non videtur juvare propositum ille ordo.

Nec potest dici quod ista resolutio fiat propter continentiam virtualem, ut ideo ignis resolvat lignum in qualuor elementa, quia lignum continet virtualiter quatuor elementa; quia, pari ratione, dicam quod intellectivum resolvitur in vegetativum, quia continet illud virtualiter. Unde nunquam aliquid resolvitur in illud quod continet virtualiter.

Item, per te, non continet elementa virtualiter, nisi quia determinat sibi proprietates elementorum et qualitates; sed probatum est quod ex conlinentia talium qualitatum non potest oriri talis resolutio; ergo restat primum, ut scilicet talis resolutio fiat in quatuor elementa, propter inexsistentiam eorum aliquo modo; quod est propositum nostrum. Confirmatur. Quia nunquam aliter salvatur natura resolutionis, ut distinguitur a corruptione, nisi quia resolvere est rem solvere in exsistentia in re, ila quod nihil aliud est nisi facere quod illa quae erant confusa et in potentia prius, fiant in actu et distincta; corruptio vero est non in praeexsistens, sed est in aliud ad quod tantummodo materia erat in potentia. Confirmatur. Quia ista est ratio Philosophi, 2. de Generatione (I. c. 49); ibi enim probat quod mixta componuntur ex elementis, quia resolvuntur in illa. Secundo principaliter arguit sic. Ex eisdem nutrimur et sumus. Sed non nutrimur ex (6) aliquo simia) aliud. - aut Pr. (6) ex. - Olii. IV. plici, sed ex quatuor elementis. Ergo sumus non ex aliquo simplici, sed ex quatuor elementis. Istam dicit esse rationem Philosophi, 2. de Generatione, cujus minorem probat ibidem Philosophus (t. c. 50). Dicit enim quod nutriuntur omnia mixta multis. Etenim qiix videntur uno nutriri, ut plantce ex (a) aqua, nutriuntur ex aqua mixta :est enim illa aqua mixta cum terra; unde rustici contemperant, miscentes funum abundanter.

Dices quod ideo nutritur mixtum ex quatuor elementis, quia indiget, ad conservandam suam qualitatem complexionalem, quatuor qualitatibus proportionalibus, non autem ideo quod componatur ex quatuor elementis. - Contra. Non apparet quare in uno simplici eadem virtus digestiva non possit inducere qualitatem conformem sibi, qu;e est qualitas comptionalis, absque concursu quatuor elementorum. Arguitur enim sic : Agens, quantum dat de forma, tantum dat de qualitatibus consequentibus formam. Igitur quod dat formam simplicem, potest dare omnem qualitatem quae consequitur illam formam. Sed virtus digestiva et nutritiva dat formam mixti; nec requiritur (6) in hac parte forma elementaris. Igitur dabit absque illa (y) qualitatem complexionalem quae consequitur formam mixti. Et ideo Aristoteles (2. de Generatione, t. c. 49) non attribuit hoc qualitatibus, sed compositioni intrinsecae mixtorum (8). Unde Commentator dicit, ibidem : " Quapropter necesse est ut terra sit pars mixtorum ; " et non dicit quod qualitas sit pars mixtorum. Igitur, etc. Tertio sic; et dicit hanc esse rationem Philosophi, 2. de Generatione (t. c. 48) : Mixtio non est corruptio simpliciter illorum miscibilium. Sed, nisi remanerent aliquae realitates ipsorum miscibilium in ipso mixto, erit corruptio simpliciter ipsorum miscibilium. Igitur, etc. Minor probatur : quia tunc est corruptio simpliciter, cum forma dans esse totaliter corrumpitur. - Dices quod ibi manent qualitates; et ideo ex hoc concludit Aristoteles quod elementa non corrumpuntur simpliciter, nam manent secundum aliquid, puta secundum qualitates eorum reductas ad medium in forma complexionali.

Contra : Si (e) ista responsio sit bona, sequitur quod quando ignis generatur ex aere, non corrumpatur aer, cum maneat qualitas symbola in generato et corrupto : poterit enim (X,) dici, secundum hoc, quod aer remanet secundum suam qualitatem, puta secundum caliditatem et raritatem. Et ideo deceptio est, quia corruptio et generatio non denominantur a formis accidentalibus, sed substantiali- U) enim. - etiam Pr. bus.

Confirmatur : Quia, secundum Aristolelem, 1. de Generatione (t. c. 88), si gutta vini apponatur mille amphoris aquae, non fit ibi mixtio, sed corruptio ; et subdit causam, dicens : mutatur enim species. Quarto arguit sic. Elementa non sunt in mixto sicut in potentia materiae solum. Sed, si corrumpuntur totaliter quantum ad omnes sui realitates, erunt in mixto sicut in potentia materiae solum. Igitur, etc. Major probatur per Philosophum, 2. de Generatione (a), cap. de Mixtione (t. c. 48), ubi, postquam dixerat quod miscibilia erant in mixto in potentia, subdit modum : Dico autem in potentia, non sicut materiae. Et Commentator, 1. Physicorum, ait quod Philosophus vocat subjectum non materiam, quae non est ens nisi in potentia, cum sit indeterminate et in potentia omne ens generabile et corruptibile; medium autem, cum habeat aliquid de actu et aliquid de potentia, non est in potentia pura, sicut est potentia materiae. Sed elementa sunt in mixto, medio modo inter potentiam et actum, secundum Philosophum et Commentatorem, in multis locis. Quinto sic. Secundum Philosophum, 1. de Generatione (t. c. 90), mixtio est miscibilium alteratorum unio. Sed nisi elementa aliquo modo manerent in mixto, non esset mixtio vera unio. Probatur : quia ubi non sunt extrema unionis, non est unio, quae est relatio.

Dices quod unio potest accipi vel prout importat habitudinem quamdam unitorum; secundo modo, potest accipi pro forma continente, in qua dicuntur aliqua uniri, non per modum unionis quae est relatio, sed per modum unitiva? perfectionis; quia quae in se sunt distincta, in illa forma illimitata sunt unum, eo modo quo omnes perfectiones omnium generum dicuntur unitive contineri in Deo. Hoc igitur modo capiendo unionem, scilicet pro habitudine et relatione, bene concludit ratio, quod oportet extrema aliquo modo esse in actu; sed non concludit de unione secundo modo, immo oppositum, quia, si haberent esse in actu in se, quantumcumque imperfecto, non dicerentur in forma tertia unitive contineri. Ad propositum ergo, mixtio non est unio quae est relatio, sed est unitiva continentia ipsorum elementorum, quae reperitur in forma simplici ipsius mixti, sicut in rationali est unitiva continentia sensitivi et vegetativi.

Contra. Ista solutio non evadit difficultatem. Arguo enim sic : Aut elementa remanent secundum suas naturas aliquo modo in mixto, et in ista continentia unitiva; et sic habeo propositum, quia tunc forma mixti erit vere conflata ex realitatibus elementorum inexsistentium aliquo modo in actu. Aut remanent in forma mixti, sicut in aliquo eminenti, sicut tu imaginaris de vegetativo et sensitivo in anima rationali; et tunc . - QUAESTIO I. non erit elementorum vera mixtio, nec illa tertia forma erit resolubilis in miscibilia, nec erit mixta. Deus enim, quia continet eminenter plures perfectiones, non dicitur mixtus ex eis; nec anima rationalis est mixta ex vegetativo et sensitivo, et resolubilis in illa.

Confirmatur. Quia, secundum hoc, nova mixtio non esset aliud quam (a) nova generatio illius formae eminentis. Sed hoc est falsum : non enim mixtio est generatio, nec corruptio, ut probat Philosophus. Quod specialiter patet: quia, postquam Philosophus egit de generatione et corruptione, agit de mixtione, quasi intendens quod mixtio sit aliud ab utroque. Sexto. Quia Aristoteles, 5. Metaphysicae (t. c. 4), diffiniens elementum, dicit quod elementum est illud ex quo componitur res, et remanet in re. Sed hoc non esset verum, nisi elementum per suam formam maneret in mixto in aliquo gradu. Igitur, etc. Septimo (ibid., art. 2) sic : Non (6) magis simplex est forma substantialis mixti, quam sit forma hujus syllaba? ba, quae est qualitas quaedam, inquantum est sonus : est enim, ut communiter dicitur, sonus in genere qualitatis. Sed iste sonus ba , non obstante ejus simplicitate, ex propriis realitatibus b et a, sive ex propriis sonis b et a, vere conflatur, non quod in aliquo gradu in ipso sono ba remaneant realitates b et a, in quarum qualibet reservetur integritas soni proprii 6 et a, sed conflatur ex realitatibus sonorum b et a, ablatis solis terminationibus propriis b et a. Igitur similiter, forma mixti, non obstante ejus simplicitate, constituetur ex realitatibus formarum elementarium, in quarum tamen nulla salvabitur forma, sive species, sive nomen et diffinitio formae elementaris; sed manent ibi, amissis propriis terminationibus earum.

Confirmatur ista ratio. Quia est Philosophi, et Commentatoris, 7. Metaphysicae (t. c. 33 et 59), per quam investigat formam mixti. IJiide arguit quod, sicut se habent b et a ad hanc syllabam ba , sic se habent elementa ad formam mixti, puta lapidis.

Majorem probo. Quia iste sonus ba est una qualitas : non enim capio ibi duo sonos; alias essent ibi duae syllabae, et non esset una syllaba; una enim syllaba est unus sonus simplex. Ergo, cum ba sit una syllaba, esset unus sonus simplex (t), sicut et quaecumque forma mixti, puta lapidis, quae est una forma. Minorem probo. Quia cum dico sta, in isto sono aliquid habeo de sono s, et aliquid de sono t, et aliquid de sono a ; sed tamen (S) nihil est in eo, quod sit sonus alicujus eorum. Primum patet; quia dicere oppositum, esset negare sensum. Et apparet hoc, reducendo u) ad tactum linguae : quilibet enim experitur quod in isto sono sta, in eodem instanti tangit aliquid de sono s, et aliquid de sono t, et aliquid de sono a, licet non secundum proprias terminationes, sed secundum realitates imperfectas. Probatur etiam secundum, scilicet quod ibi non sint soni illarum litterarum, etiam in quocumque gradu. Quia nullus sonus littera in quocumque gradu est, quin per se sonet, ut patet ad experientiam : proferas diminute, quantumcumque volueris. Igitur, si in sono hujus syllabae sta des sonos litterarum cum suis terminationibus in quocumque gradu, jam quaelibet littera sonabit per se; et tunc patet quod non fiet sonus iste sta unus, sed fiet sonus iste discretus s t a, qui nullam habet unitatem, nisi acervi. Igitur, ad hoc quod habeatur unus sonus sta, oportet quod propria; terminationes sonorum illarum litterarum sintabstra-ctae vel ablatae, nec tamen illi soni totaliter corrumpantur, alias non remaneret aliquid illorum sonorum s, t, a; quod apparet sensui esse falsum. Dicetur forte, quod non est simile de sono et de forma mixti, puta carne; quia forma carnis est magis simplex quam forma syllabae, ut est quidam sonus : ut sic enim, ipsa est quaedam qualitas, habens quamdam partibilitatem , et ideo possibilis est truncari et frangi; forma autem substantialis, simplex est in se, et non potest illo modo truncari vel frangi.

Sed hoc non valet. Quia forma substantialis non excedit accidentalem quoad esse simplex et unum; licet excedat eam quantum ad dare esse, quia dat esse simpliciter, accidentalis autem tantum dat esse secundum quid ; dat enim forma substantialis nomen et diffinitionem, forma autem accidentalis non. Sed, loquendo de simplicitate, non apparet dissimilitudo : non enim est quoad hoc diferentia magis inter formam substantialem et accidentalem ; sicut enim sunt aliquae qualitates simplices et extremos, et aliquae mixtae et mediae, sic omnino intelligendum est de formis substantialibus. Praeterea, falsum dicitur, quod forma accidentalis habeat partes. Nulla enim forma substantialis, aut accidentalis, habet partes qualitativas formales, in quibus salvetur ratio alicujus formae. Unde hoc modo sonus syllabae est simplex, et indivisibilis in plures sonos. Aliqua tamen forma bene habet partes materiales, et potest esse divisibilis, et acquiri successive. Et tales partes bene habet sonus unius syllabae, cum successive proferatur. Et sic etiam de forma accidentali, dico quod omnis forma accidentalis habet partes, non quidem formales, in quibus salvetur ratio formae, sed materiales. Et ideo forma mixti est una simplex indivisibilis formaliter et qualitative; est tamen divisibilis materialiter, ac perhoc habens partes materiales, in quibus nullius formae ratio salvatur. Dicetur forte, quod in syllaba sunt soni litterarum, licet sint imperceptibiles.

Hoc non valet. Quia pono quod proferatur sonus b. Certum est quod profertur in instanti. In instanti autem non est nisi unus sonus. Tunc quaeritur : utrum sonus a proferatur in eodem instanti, vel in alio? Si in eodem, igitur idem sonus est quod sonus b, quia pro eodem instanti tantum profertur unus sonus. Si in alio instanti, cum instantia non sint consequenter se habentia, inter ea erit tempus medium; igitur est dare tempus intermedium inter a et b; et tunc sonus ba erit sonus discretivus, nec erit unus, sed duo discreti, etc. Octavo (dist. 15, q. 1, art. 1) arguit sic. Secundum Aristolelem, in libro de Coloribus, elementa habent proprias luces et colores; unde aqua habet in se virorem, aer autem albedinem, ignis albedinem, terra nigredinem. Etsi dicas quod colores sunt accidentia mixti,

conceditur de colore mixto. Hujusmodi autem qualitates simplices concurrunt ad unum colorem mixtum, diversimode, secundum quod praedominatur alterum elementorum, et qualitas sua : sicut patet de pomo, quod primo est viride propter dominium aquae, secundo subalbum propter dominium aeris, tertio rubeum propter dominium ignis. Tunc, cum istae qualitates simplices miscentur et concurrunt agendo ad invicem, quaero : aut una totaliter vincit, corrumpendo omnes alias; aut neutra vincit, nec corrumpitur, sed manet quaelibet in suo gradu ; aut utraque manet secundum aliquid, et corrumpitur secundum aliquid, et reducuntur ad medium; et tunc habeo propositum. Non potest dari primus modus; quia tunc non venirent ad medium, sed totaliter corrumperentur. Nec potest dari secundum ; quia tunc non resultaret unum, sed esset acervus. Igitur oportet quod detur tertium. Et sicut argutum est de qualitatibus, ita arguitur de formis substantialibus elementorum : quoniam quae non agunt nec patiuntur ad invicem, non possunt misceri ad invicem, nisi forte mixtione ad sensum, quae est secundum partes minimas. Tunc, ex tali actione : aut utrumque corrumpitur, et sic non esset mixtio, sed esset mera corruptio (a); aut utrumque manet totaliter, et tunc erit tantummodo mixtio ad sensum; aut utrumque manet secundum substantiam, et corrumpitur secundum accidentia, et tunc erit acervus; aut utrumque corrumpitur secundum substantiam, et manet secundum accidentia, et tunc illud non erit mixtum substantiale, sed accidentale; aut unum totaliter corrumpitur, et aliud manet, et tunc non est mixtio, sed conversio. Igitur oportet quod utrumque secundum aliquid maneat, et secundum aliquid corrumpatur; et tunc fiet forma media, quae non est alterum extremorum, pro eo quod licet in ea sit aliquid extremi, non tamen est in ea aliquid habens nomen et diffinitionem extremi, sed omnes tales realitates simul concurrunt ad unam tertiam rationem. Et haec est vera mixtio, quae non est concursus secundum unam quantitatem, aut unum situm, aut secundum contactum, sed secundum qualitatem substantialem. Et secundum hanc viam procedit Commentator, et Philosophus, 1. de Generatione (t. c. 90). Nono (ibid. q. 2, art. 2) arguit sic. Quando aliquae realitates sunt tales, quod terminatio et distinctio earum ab invicem super aliquo fundatur in eis, quo ablato, possunt remanere, si illud tale fundamentum, sive ratio fundandi, aufertur, eo ipso illae realitates possunt conflare secundam realitatem, vel formam tertiam unam. Cujus probatio est : quia eo ipso quod aufertur ab eis illud quod erat ratio distinctionis unius ab altera, necesse est quod veniant ad unitatem. Verbi gratia : si dividam aliquod lignum, facta sunt statim duo puncta in actu, quae ante erant in potentia. Ratio est : quia ante omnem divisionem carebant propriis terminationibus, quae dantur eis in divisione, per hoc quod datur eis aliquid quod est proximum fundamentum propriae terminationis et distinctionis unius ab alio ; et, si puncta illa remaneant semper in actu, nunquam unirentur, nisi tollatur a quolibet proprium fundamentum suae terminationis et distinctionis; et ex hoc statim transeunt in potentiam, et non habent actum, nisi tertii conflati ex partibus sic unitis; et remanent eorum realitates, terminationibus ablatis. Sic etiam dico de albedine. Si enim capiam aliquam realitatem albedinis, et ejus integram rationem, in qua salvatur ratio formae, tunc habeo albedinem cum illa realitate quae est proximum fundamentum suae terminationis et distinctionis a nigredine. Si autem ab albedine et nigredine, illa positiva per quae fundant proprias distinctiones et terminationes, tollantur, tollitur eorum terminatio et distinctio; et remanent, illis ablatis, non quidem in se, quia impossibile est aliquid tale in se et per se esse, sed in alio, puta in forma media conflata, quae est color medius. Unde terminatio est quaedam negatio. Similiter, distinctio est quaedam relatio. Ista autem in albedine et tiigre-dine non insunt, nisi mediante aliquo absoluto positivo, quod complet rationem albedinis in albedine, et rationem nigredinis in nigredine, quo posito, albedo est albedo, et nigredo est nigredo, quo remoto, non remanet albedo nisi fracta, et similiter nigredo, sicut circulus remanet in semicirculo. Et ideo terminatio et distinctio propria non dantur albedini, nisi dato illo positivo; nec auferuntur, nisi (a) illo ablato. Similiter dico de nigredine. Illud tamen positivum in albedine et nigredine, non potest auferri in se, ita quod in se remaneat, illis ablatis; sed tollitur per hoc quod haec realitas et illa cedunt in unitatem mediam, et constituunt formam mediam ; et manent in illa, ablatis suis distinctionibus. Sic igitur patet major. Tunc ponitur minor sic. Formae elementares sunt tales, ratione suae imperfectionis, quod (a) ab eis potest auferri id quod erat fundamentum et ratio propriae terminationis in eis. Igitur, illis ablatis, necessario venient ad unitatem mediam alicujus tertii, et illud est forma conflata. Ex quo sequitur quod manent in forma media, quae est forma mixti, secundum proprias realitates, non tamen integras et perfectas, quia ablata est ab eis aliqua realitas, quae dabat eis complementum in sua ratione. Quod autem formae elementorum illo modo possint frangi, probatur per exemplum de forma quae est sonus litterae : ibi enim apparet evidenter quod soni litterarum sunt aliquo modo in sono syllabae, non tamen integri, sic (6) quod salvetur ratio aut diffinitio talis soni litterae. Decimo arguitur per auctoritates Commentatoris. Quarum prima est, 1. Metaphysices, comm. 16, contra Anaxagoram, ubi dicit quod natura mixti non fit permixtionem partium, quia hoc est ad sensum tantum, sed per hoc quod alterantur, donec ex eis fiat forma tertia. Illud autem alterari, non est nisi frangi, et amittere aliquam realitatem dantem complementum. - Secunda est, 5. Physicorum, comm. 6, ubi dicit quod medium est utrumque extremum, non in pura potentia; sed in eo est utrumque extremum in actu, sed non in ultima perfectione. Ex quo patet quod, secundum eum, elementa suntin mixto secundum aliquid sui, non tamen secundum ultimam perfectionem.

Tertia est in 3. Coeli et Mundi, comm. 67, ubi dicit : " Necesse, inquit, est, cum ex quatuor elementis generatur forma mixta, ut corrumpantur formae eorum secundum medietatem ; quoniam, si corrumperentur secundum totum, tunc materia prima primo et aequaliter reciperet omnes formas, et non reciperet formas compositorum mediantibus istis corporibus, j

Haec ille in forma. g 3.

Contra tertiam conclusionem I. Argumenta quorumdam.

Contra tertiam conclusionem arguitur primo (apud Gregorium, dist. 16 et 17, q. 2, concl. 1), probando quod in homine sint plures formae, secundum diversitatem praedicatorum substantialium. Primo sic. Si per eamdem formam homo est homo et animal, omne quod inest homini per formam per quam homo est homo, inest ei per formam per quam homo est animal. Omne autem quod inest homini per formam per quam est animal, inest ei inquantum est animal. Igitur, si per eamdem formam, etc. (y), omne quod inest homini per forti) quod. - quo Pr. (6) sic. - Om. Pr. (t) etc. - Om. Pr. mam per quam est homo, inest ei inquantum est animal; et per consequens, virtute reduplicationis, inest omni animali. Sed esse risibile inest homini per formam per quam est homo. Igitur esse risibile inest omni animali (a); quod est falsum. Quod autem omne quod inest homini per formam per quam est animal, insit ei inquantum est animal, probatur : Quia omne tale, aut inest ei secundum quod est homo, aut secundum quod est animal. Non secundum quod est homo; quia sentire debetur Socrati (6) per formam qua est animal, et non inest ei secundum quod homo. Igitur secundum quod animal. Secundo. Quia forma generis potest remanere, corrupta forma speciei. Igitur sunt realiter distincte. Antecedens probatur : quia plura accidentia eadem numero remanent in generato et corrupto, quorum subjectum est compositum ex materia et forma (y) ; igitur eadem forma substantialis manet; et illa non est forma speciei; igitur est forma generis. Tertio. Sicut dicit Philosophus, 7. Metaphysicx (t. c. 33), diffinitio est sermo habens partes, et partibus diffinitionis respondent partes rei. Igitur generi respondet alia pare diffiniti ab ea quae respondet differentiae. Sola autem materia non respondet generi; quia genus dicit formam mediam inter potentiam et actum, ut dicit Commentator, 1. Metaphysicx, comm. 17. Igitur respondet sibi vel forma tantum, vel materia cum forma alia ab ea quae respondet differentiae. Quarto. Philosophus, 2. Metaphysicx (t. c. 6 et seq.), volens probare quod non sit processus in infinitum in causis formalibus, probat non esse processum in infinitum in praedicatis in quid. Igitur videtur velle quod secundum diversitatem talium praedicatorum diversificentur formae in eodem individuo.

Ad hoc videtur esse auctoritas Commentatoris, 1. Metaphysicx, comm. 17, ubi dicit quod materia primo (S) recipit formas universales, et, mediantibus illis, alias, usque ad individuales (e). Tales autem formae, quarum una mediante alia recipitur, differunt ab invicem, cum nihil sit medium recipiendi se ipsum. Igitur, etc. Secundo principaliter arguitur (apud Gregorium, ibid., concl. 4), probando quod, praeter animam intellectivam, sit in homine alia forma substantialis, scilicet forma corporeitatis. Et hoc Primo sic. Homo vere est corpus; et non per animam intellectivam, cum illa sit forma spiritualis; igitur per aliam formam substantialem. Seeundo. Quia homo est compositus ex anima (y) et forma. - Om. Vi.

TENTURUM rationali et ex corpore, ut omnes concedunt. Aut ergo corpus ex quo componitur, est materia sola ; aut materia cum aliquo accidente; aut materia cum anima intellectiva; aut materia cum alia forma substantiali. Non materia solum : quia tunc etiam ignis, et quodlibet aliud elementum, et similiter quodlibet corpus mixtum, esset compositum ex corpore et forma; quod nullus dicit : sola enim animalia dicuntur composita ex corpore et forma. Nec est materia cum aliquo accidente ; quia nullum accidens est de essentia hominis. Nec materia cum anima intellectiva; quia anima intellectiva, est altera pars compositi hominis, corpori condistincta. Igitur est materia cum forma substantiali; et habetur propositum. Terlio. Quia quando aliquod animal moritur, materia pro nullo instanti est sine forma corporeitatis. Aut igitur illa praeerat in animali, dum viveret; et habetur propositum. Aut est noviter introducta; et hoc rationabiliter dici non potest. Quoniam nullus effectus unus secundum speciem, producitur indifferenter a quolibet, et ab uno vel pluribus secundum speciem, nec etiam indifferenter secundum quamlibet transmutationem primam; sed a determinata causa (ot), et a determinata transmutatione prima. Nunc autem videmus quod, si hos, aut aliud animal, occidatur gladio vel fuste, aut suffocetur, vel submergatur, aut aliquo alio modo moriatur, semper cadaver ejus est ejusdem rationis; et per consequens, forma cadaveris illius est ejusdem rationis. Igitur non tunc de novo producitur illa forma; sed praeerat in vivente, producta a determinato et proprio generante suae speciei. Et ita etiam de homine probari potest. Quarto. Quia, mortuo animali, manent eadem accidentia numero, quae prius erant. Igitur habent idem subjectum numero; quia accidens non migrat de subjecto in subjectum. Nunc autem subjectum eorum non est materia prima ; quia illa non immediate recipit accidentia absoluta. Igitur remanet aliqua forma substantialis praecedens; et non sensitiva; igitur forma corporeitatis. Quinto. Hoc probatur specialiter de homine. Quia, si corporeitatis forma non distinguitur ab anima intellectiva, sequitur quod corpus Christi in sepulcro nunquam fuisset pars essentialis naturae humanae in Christo, nec fuisset idem corpus numero vivum et mortuum, nec fuisset divinitas unita illi corpori, nisi per novam assumptionem ; quod videtur absurdum. - Similiter, non essent eadem corpora Sanctorum viva et mortua; et per consequens, non essent adoranda sicut corpora Sanctorum, quia illa corpora nunquam habuerunt. Igitur magis concordat cum fide Rcclesiae, ponere distinctionem inter illas formas, quam unitatem. Sexto. Hoc idem probatur specialius de Christo, multipliciter. Primo sic. Corpus Christi fuit formatum a Spiritu Sancto, et hoc in instanti; et per consequens, Spiritus Sanctus causavit in eo formam corporeitatis. Sed illa forma remansit cum anima rationali in Christo. Ergo in eo fuerunt plures formae. Probatur minor. Quia, si illa forma corporeitatis fuerit corrupta : aut fuit corrupta in instanti infusionis animae; aut in alio instanti. Non in alio instanti. Quia : aut illud instans praecessisset instans infusionis animae; aut secutum fuisset. Non potest esse quod praecederet. Quia tunc inter illud instans et instans infusionis animae, fuisset tempus medium; quod est falsum : quia sequeretur quod non in eodem instanti in quo Spiritus Sanctus formavit corpus, infusa esset anima; quia in illo tempore medio nullam formam haberet; quia, si habuisset aliquam, quaeretur de illa, sicut de prima, utrum remanserit cum anima, aut fuerit corrupta, et si corrupta, in quo instanti fuit corrupta. Si autem illud instans corruptionis illius formae fuit secutum instans infusionis animae, sequitur quod illa forma aliquo tempore fuit simul cum anima; et per consequens, habetur propositum. In instanti autem infusionis animae, non potuit corrumpi : quia tunc fuit corpus formatum a Spiritu Sancto; per consequens, tunc habuit illam formam corporeitatis, quam Spiritus Sanctus ei contulerat. Relinquitur ergo quod illa forma remanserit, saltem aliquo tempore, in Christo cum anima. Secundo. Auctoritas Ecclesiae et multi Sancti dicunt Christum habuisse corpus a matre sua. Sed corpus dicit aliquam formam substantialem. Ergo Christus habuit a matre sua aliquam formam substantialem. Sed hoc non potuit esse anima rationalis, quae a solo Deo habetur. Igitur Christus habuit aliquam formam substantialem, praeter animam, manentem cum anima. Item tertio. Multae auctoritates Sanctorum dicunt Christum habuisse tres substantias, seu naturas, scilicet : divinitatem, animam, et carnem. Ergo illud quod caro includit, est aliquid praeter animani; et sic idem quod prius. Item quarto. Corpus Christi fuit idem vivum et mortuum. Sed hoc non fuisset, nisi remansisset eadem forma substantialis in corpore ejus mortuo, quae fuerat in vivo. Ergo, saltem in ejus corpore vivo, erant multae formae.

Si dicas quod non, immo quod fuit ibi facta resolutio usque ad primam materiam, et quod fuit introducta ibi nova forma; et tamen, cum hoc, corpus Christi vivum et mortuum , fuit idem corpus, propter unitatem suppositi ;

Contra hoc : Quia sicut albedo, ut videtur, non supponit pro supposito, sed ejus denominativum, puta album ; ita, ut videtur, corpus non supponit pro supposito habente naturam corpoream, - QUAESTIO I. sed hoc quod dico corporeum, quod est denominativum descendens ab hoc quod dico corpus; et sic non potest dici idem corpus, propter identitatem suppositi. Tum quia, super illud (Psalm. 15, v. 9), Caro mea requiescet in spe, dicit Glossa : id est, non deficiet in interitu. Sed quod non deficit in interitu, non corrumpitur. Ergo caro Christi non fuit corrupta in morte. Sed hoc non fuisset verum, nisi remansisset eadem forma carnis in carne mortua, quae fuerat in viva. Ergo eadem forma carnis fuit in carne Christi viva, quae fuit in mortua. Et sic, ut prius, non potest dici eadem, solum propter unitatem suppositi; quia caro non supponit pro supposito.

Si dicas quod illud verbum Glossae intelligitur de corruptione quae est putrefactio et pulverizata, non autem quin in morte Christi fuerit resolutio usque ad primam materiam ;

Contra. Quia dicit Augustinus, in sermone de Assumptione Beatse Virginis, quod privilegium Christi fuit non corrumpi secundum carnem, quantum ad corruptionem de qua fit mentio in praedicta Glossa, et de qua dicit Psalmus (15, v. 10) : Non dabis sanctum tuum videre corruptionem. Sed non incinerari, vel non putrefieri, non fuit privilegium Christi; quia, ut pie creditur, hoc contulit matri suae. Ergo non intelligitur de putrefactione. Confirmatur. Quia super illum locum Psalmi (49, V.1): Deus deorum Dominus locutus est, dicit Augustinus, quod eamdem carnem ostendit Christus discipulis post resurrectionem, quam viderant in cruce, et quae latuerat in sepulcro. Ergo eadem caro fuit in vivo et mortuo. Ergo eadem forma substantialis. Confirmatur. Quia Hilarius, 10. de Trinitate, dicitquod Christus mortuus est, caro spoliata; et loquitur ibi de spoliatione qua caro fuit spoliata ab anima. Ex hoc sic potest argui : Idem numero est illud quod prius est vestitum, et postea spoliatum. Sed caro Christi viva, fuit vestita ex ipsa anima; caro vero mortua, fuit spoliata ipsa anima. Ergo caro Christi viva et mortua, fuit eadem numero. Confirmatur. Quia privatio ponit subjectum, licet neget formam. Sed caro spoliata anima, dicit carnem privatam anima. Ergo hoc quod dico caro spoliata, ponit carnem. Sed non poneret carnem, immo negaret, si esse carnis corrumperetur, et non maneret. Igitur eadem caro, et idem esse carnis remansit in morte. Item quinto. Christus assumpsit corpus a matre virgine. Sed non potest dici quod assumpsit ab eo suppositum. Ergo corpus Christi non stat pro supposito; nec per consequens, sufficit ad unitatem corporis Christi vivi et mortui, in Christo, unitas suppositi. Confirmatur. Quia oportet ponere in corpore Christi mortuo aliquam formam, qua esset corpus. Sed illa forma non fuit introducta de novo in morte Christi, etc. Minor probatur : Quia, si fuisset ibi nova forma introducta, fuisset ibi nova assumptio; quod est falsum. Item, si fuisset nova forma introducta, fuisset nova unio materiae corporis Christi ad suppositum Christi. Probatur : quia materia non est assumptibilis, nec unibilis, nisi mediante forma substantiali, quia materia non potest esse, nec per consequens assumi, sine forma tali; sed illud quo mediante unitur materia supposito divino, est immediatum fundamentum unionis materiae ad dictum suppositum; posito autem immediato fundamento novo ipsius unionis, ponitur nova unio, quia relatio necessario innovatur innovato fundamento ; igitur, si introducta fuisset nova forma in corpore mortuo, fuisset nova unio. Hoc autem est inconveniens : quia unio sequens non potest advenire, nisi ablata priori unione; sed materia ante mortem erat unita divino supposito; igitur non potuit de novo uniri, nisi ablata priori unione; sed priorem unionem tolli, est inconveniens; igitur, etc. Sexto. Substantia panis convertitur in corpus Christi, ita quod forma panis convertetur in aliquam formam substantialem corporis Christi. Sed non convertitur in animam. Igitur in corpore Christi est alia forma substantialis, in quam convertitur forma panis, alia ab anima. Major patet per fidem. Minor probatur. Quia, secundum Augustinum, quodcumque corpus potest converti in quodcumque corpus, sed corpus non potest converti in spiritum. Sed anima est forma spiritualis. Ergo forma corporalis ipsius panis non potest converti in animam rationalem. Confirmatur. Quia anima ponitur a Sanctis et a Magistris esse in Sacramento Altaris, non virtute sacramenti, sed concomitative. Sed illud in quod convertitur forma panis, est sub sacramento virtute sacramenti. Ergo forma panis non convertitur in animam rationalem, sed in aliam formam exsistentem cum ea. Si dicas quod per corpus intelligitur materia cum dimensione et organizatione;

Contra. Corpus, quod assumitur in verbis quibus fit conversio panis in corpus Christi, significat substantiam corpoream. Sed haec differentia corporea, prout contrahit substantiam, sumitur ab aliqua forma substantiali, sicut et quaelibet alia differentia generis substantiae. Ergo per corpus in praedictis verbis positum, intelligitur compositum ex materia et forma substantiali, et non materia cum dimensione. Si dicas, quod fit conversio in animam prout dat esse corporeum ;

Contra. Terminus conversionis est res vera. Intentiones autem secundum quas res potest ratione differre a seipsa, ut est corporea, et ut est animala, non sunt termini conversionis, nisi per accidens. Eorum autem quae sunt termini conversionis per accidens, qua ratione unum ponitur terminus, et aliud. Ergo non potest dici quod forma panis convertatur in animam ut dat esse corporeum, sicut non convertitur in eam ut dat esse animatum. Confirmatur. Quia conversio non fit in intentionem, sed in rem. Et ideo, si forma panis convertitur in animam ut dat esse corporeum, (a) convertitur in rem quae est anima ; et por consequens, anima vere esset sub Sacramento vi sacramenti. Hoc autem non videtur verum, eum anima non sit ibi nisi per concomitantiam. Confirmatur. Quia uniformiter lit conversio panis in coriuis Christi vivum et mortuum. Sed, Christo mortuo, non fit conversio forma: panis in animam ut dat esse corporeum ; quia tunc corpus Christi non est corpus per animam. Ergo nec Christo vivente fit conversio in animam prout dat esse corporeum. Confirmatur. Quia ponatur quod aliquis consecrasset in die caenae, et reservasset illam hostiam usque ad sabbatum sequens. Tunc quiero ; utrum corpus Christi sit sub illa hostia sacramentaliter, aut non? Non potest dari quod non; quia, manente hostia, videtur manere corpus Christi sub illa. Si autem ponatur corpus Christi esse sub hostia, quaero : utrum corpus Christi vivum sit sub hostia, aut corpus Christi mortuum? Non corpus Christi vivum; quia tunc non erat vivum. Nec corpus Christi mortuum, nisi remanserit aliqua forma corporeitatis, quae fuerat in vivo, in quam facta fuerat illa conversio; quia, si nova forma est introducta in morte, in quam non fuerit conversa forma panis, illa forma corporis mortui non esset sub Sacramento, sed solum materia prima. Ergo oportet ponere aliquam formam corporeitatis in Christo, praeter animam, in quam fiat praedicta conversio. Confirmatur. Quia corpus constitutum ex nova forma introducta, quam tu ponis, non plus fuisset corpus Christi, quam ignis generatus ex aere corrupto sit corpus aeris; quia utrobique non remanet aliquid commune, nisi prima materia, generato et corrupto. Sed ignis generatus ex aere, non est corpus aeris ex quo generatur. Ergo, stante illa hypothesi, illud corpus mortuum, non fuisset corpus Christi; nec per consequens, si aliquis consecrasset tempore mortis Christi, (6) convertisset panem in corpus Christi; quod est falsum. Confirmatur. Quia, si corpus constitueretur ex anima rationali et materia prima, quantum ad esse substantiale corporeum, tunc corpus sic dictum, esset commune ad hominem, et praedicaretur de eo, sicut animal. Sed homo, de corpore quod praedicatur de ipso, non potest dicere, proprie loquendo, corpus meum, sed solum, corpus quod ego sum; sicut nec de animali quod praedicatur de ipso, potest dicere, hoc est animal meum, sed solum, hoc est animal quod sum ego. Ergo corpus in quod convertitur substantia panis, de quo dicit Dominus, corpus meum, non est compositum ex anima rationi non. - Ad. Pr. (6) non. - Ad. Pr. nali et ex materia. Relinquitur ergo quod sit compositum ex materia et ex aliqua alia forma substantiali. Item septimo (a). Si in materia corporis Christi fuisset introducta nova forma in morte, illa fuisset forma cadaveris, quae est forma putredinis. Sed non decuit talem formam introduci. Igitur. Minor probatur : Quia, tali forma introducta, corpus Christi incepisset putrefieri : quia propria operatio formae putredinis est putrefacere; forma autem non destituitur a propria operatione. Sed hoc est contra Sacram Scripturam, quae dicit (Psalm. 15, v. 10) : Non videbis Sanctum tuum videre corruptionem. Ergo in morte Christi non fuit introducta nova forma; sed remansit prior, quae fuerat cum anima. Confirmatur. Quia magis congruit ordini naturae, Deum praeservare materiam sine forma, vel praeservare aliquam formam in ea quae praefuit in unione, quam introducere novam formam, et privare eam propria operatione. Sed praesumendum (6) est Deum ordinasse de corpore Christi secundum illud quod magis congruebat ordini naturae. Ergo tenendum est quod in materia corporis Christi nulla forma introducta fuit in morte. Confirmatur. Quia poenalitates quas Christus voluntarie assumpsit pro nobis, sunt assumpte ad complendum opus redemptionis nostrae. Sed praedictum opus completum fuit in morte. Ergo istae poenalitates cessaverunt in morte. Sed forma putredinis dicit poenalitatem ex peccato originali contractam. Ergo talis forma non debuit induci post mortem in corpore Christi. Confirmatur. Quia ubi natura sufficit, non est recurrendum ad miraculum. Sed, si nova forma introduceretur, oporteret postea eam miraculose corrumpi, in reunione animae ad corpus, in resurrectione ; quod miraculum non oportet ponere, concedendo quod nulla forma introducta sit in morte Christi. Et sic videtur quod in homine Christo, fuit forma corporeitatis, alia a forma substantiali. Tertio loco (y), contra tertiam conclusionem, arguitur quod in homine, praeter animam intellectivam, sint aliae formae partium hetherogenicarum, puta ossis, carnis. Primo (8). Quia, si praeter animam intellectivam non esset in homine aliqua alia forma substantialis, sequitur quod carnes, ossa, nervi, sanguis et aliae ejusdem partes organicae, non differrent substantialiter specifica differentia. Consequentia patet. Sed consequens est falsum. Nam hujusmodi partes habent propria accidentia, et proprias operationes specifice differentes. Talis autem diversitas accidente vel - Ad. Pr. (y) loco. - principaliter Pr. (I) Primo. - Om. Pr. tium et operationum, necessario arguit diversitatem formarum specificarum substantialium; alias nunquam posset argui quod aliqua differrent specifice, in genere substantioe; quod est inconveniens dicere. Confirmatur. Omnis actio, saltem naturalis, cujuslibet agentis, est in virtute formae substantialis ipsius. Sed eadem forma non potest esse principium contrariarum actionum. Ergo ubi sunt contrariae actiones, sive operationes, oportet esse plures formas substantiales. Sed in diversis partibus animalis sunt contrariae operationes; quia cor desiccat, cerebrum humectat. Igitur in illis partibus sunt diversae formae substantiales. Confirmatur. Quia forma prout est in una parte, non est corruptiva suiipsius, sive suae exsistentiae, in alia parte. Sed operatio cordis intensa, nata est corrumpere cerebrum, et exsistentiam animae in cerebro, et e converso. Ergo alia forma substantialis est illa in virtute cujus est operatio cerebri, et alia illa in virtute cujus est operatio cordis. Confirmatur. Quia quando caro abscisa, vel os abscisum conjungitur, statim reliquae parti in loco abscisionis reunitur et reintegratur. Sed hoc non esset, nisi in carne abscisa remaneret aliqua forma substantialis, et aliquae dispositiones super eam fundatae, super quas fit animalis reintegratio et unio; quia alia caro non posset ita reuniri. Igitur, praeter animam, erat alia forma in carne, antequam abscideretur. Confirmatur. Quia sanguis est in corpore sicut vinum in dolio. Sed forma vini stat cum forma dolii, et sunt diversae formae. Ergo forma sanguinis stat cum forma carnis, et est diversa ab illa. Confirmatur. Quia homo nutritur : aut ergo nutritur per hoc quod aliqua forma nutriti educitur de potentia nutrimenti, et totum aggregatum unitur reliquae carni et ossi ipsius; aut per hoc quod nutrimentum spoliatur forma sua, et materia efficitur sub forma ipsius nutriti praeexsistente. Sed istud secundum non potest dari. Quia tunc sequeretur quod ille humor me nutriret, qui plus haberet de materia, et citius spoliaretur forma sua. Sed hoc est falsum: quia humor qui me nutrit, est sanguis; et tamen in corpore humano est alius humor plus habens de materia, et facilius spoliabitis forma sua, quam sanguis. Ergo relinquitur quod homo nutritur per hoc quod aliqua ejus forma educitur de potentia nutrimenti. Sed anima rationalis non potest educi de potentia nutrimenti vel materiae. Igitur, praeter animam rationalem, oportet esse aliam formam in homine, educibilem de potentia materiae. Nec valet, si dicatur quod anima rationalis, secundum unam rationem educitur, et secundum aliam creatur :

quia ratio non educitur, nec creatur, sed res; res autem quae est anima, totaliter creatur; ergo nihil est dictu, quod anima secundum unam rationem educitur, et secundum aliam creatur. II. Argumenta Scoti.

Contra praedictas conclusiones arguit Scotus (4. Senteni., dist. 11, q. 3). Primo. Quia, si hostia consecrata in caenaa Christo, in pixide fuisset conservata, in triduo permansisset ibi eadem res primo contenta. Illud autem in quod primo fiebat conversio, non fuit materia prima, nec accidentia, nec compositum ex materia et ex accidente; ergo compositum ex materia et forma substantiali. Illud ergo semper mansisset in triduo. Sed tunc non erat compositum ex prima materia et anima intellectiva; quia Christus fuit vere mortuus in cruce; et ita anima intellectiva vere fuit separata. Sed non potest esse simul separata et unita corpori. Secundo. Quia terminus hujus conversionis, oportet quod sit ens reale; quia conversio est realis. Sed anima intellectiva, ut dat esse corporeum, distinguendo contra esse intellectivum, secundum te, non est esse reale, sed tantummodo quoddam abstractum per actum intellectus, sicut commune est aliquid praeter singularia, secundum te. Ergo ista conversio non potest esse in animam ut dat esse corporeum; nec ipsa, ut sic, est terminus hujus conversionis. Terlio. Aut illud corpus quod ponis terminum primum conversionis, est corpus mathematicum, aut corpus naturale; non enim Philosophus distinguit plura corpora. Si mathematicum, igitur concludit actu quantitatem; igitur quantitas esset ibi primo ex vi conversionis; nec erit transsubstantiatum, sed transaccidentatio, si accidens per se requiratur in termino. Si sit corpus naturale, ergo est naturale per formam substantialem, vel per qualitatem. Si primo modo, habetur propositum; quia illa forma non est anima intellectiva. Si secundo modo, cum qualitas naturalis praesupponat quantitatem, adhuc habetur propositum, quod primus terminus conversionis includit materiam cum quantitate et qualitate; et ita erit dupliciter ens per accidens, etc. Quarto. Quia non sunt efficaciora verba super sanguinem, quam super corpus. Sed dicendo, Hic est sanguis meus, vel calix, non potest ibi fingi terminus conversionis sola materia sub modo quantitativo; quia illud non est sanguis, cum sanguis dicat aliquam substantiam qua? generatur ex nutrimento sumpto, et est proximum convertendum in carnem, nec generaretur, nec converteretur, nisi haberet propriam formam substantialem. Igitur, etc. Quinto. Quia, cum dicitur, Hoc est corpus, corpus (a) non ponitur ad distrahendum de veritate carnis et ossis et hujusmodi, sed potius ut includit omnes partes ejus quod est primo animabile. Sed, si diceretur, Hoc est caro, vel, Hoc est os, videretur esse fictio ponere terminum conversionis esse tantummodo materiam sub modo quantitativo, vel mate- TENTURUM riam sine forma substantiali. Ergo multo magis est in proposito, accipiendo corpus ut est quoddam includens omnia illa, ut hic accipitur. Sexto. Quia ista via non solum non salvat sufficienter veritatem Eucharistiae, sed nec salvat veritatem rei contentio in Eucharistia, scilicet veritatem corporis Christi; quia, sicut in exsistentia naturali, ita et in Eucharistia erat idem corpus vivum et mortuum , ut probatur per multas auctoritates Sanctorum. Similiter, nec identitatem sanguinis effusi super terram de latere Christi mortui. Septimo. Quia non potest regulariter idem effectus esse a quocumque et a quantumcumque diversis agentibus. Sed a quocumque et qualitercumque corrumpatur corpus vivum, dum tamen non resolvatur in elementa, semper producitur cadaver (a) idem et ejusdem rationis; patet ad sensum. Sed idem non potest esse proprius terminus actionis illius et istius agentis. Ergo non est noviter productum per actionem corruptivam ipsius (fS) animati, sed est derelictum. Apparel in speciali : si bos per cultellum, vel submersionem, vel interfectionem, vel aliis modis corrumpatur, semper derelinquitur idem cadaver et ejusdem rationis. Corrumpentia autem haec et illa, non sunt nata inducere eamdem formam, et hoc slatim (y), absque omni alteratione praevia; immo, si deberet eadem talis forma induci, et ab eodem agente, adhuc (o) videtur uniformis alteratio necessario praevia. Sed hic, quantumcumque difformis alteratio praecedat ab alio et alio agente, semper sequitur idem terminus. Ergo in tali cadavere est aliqua forma, quae prius fuerat simul cum anima, tam in homine quam in aliis. Octavo. Quia contradictio est immediata ratio distinguendi plura sub ente : utpote, si hoc et illud recipiunt contradictionem in essendo; quia, si hoc est et illud non est, non sunt idem ens in essendo. Sic in proposito : forma animae non manente, corpus et forma corporeitatis manent; et ideo universaliter, in quolibet animato, necesse est ponere aliam for mani qua coruus est corpus, ab illa qua est animatum. Non loquor de illa qua corpus est hoc animatum individuum corporis, quod est genus, et hahens corporeitatem ; sed loquor de altera parte compositi, quae (e) nec est hoc individuum, nec species in genere corporis, immo nec in genere substantiae, sed tantummodo per reductionem.

Haec Scotus, in forma. III. Argumenta Aureoli. - Contra praediela arguit Aureolus (dist. 34, q. 1, ari. 2). Primo. Omnes, inquit, concedunt quod homo non creatur secundum carnem, sed solum secundum animani. Ergo homo secundum carnem generatur, et est ex traduce. Tunc sic : Aut secundum carnem est homo ex traduce materialiter, quia sola materia est ex traduce ; et hoc non : quia tunc caro mea esset ex pisce, sicut ex patre meo, quia pater meus comedit piscem, qui conversus est in semen patris mei, quo me generavit. Aut intelligitur quod caro sit ex traduce secundum esse accidentale, quia accidentia carnis sunt ex traduce; et hoc non potes tu dicere : quia, si anima intellectiva uniretur immediate materiae primae, oportet quod in adventu ejus omnia accidentia corrumpantur; quia, secundum te, accidentia non habent materiam primam pro subjecto, sed mediante aliqua forma substantiali, quae corrumpitur, perte, in adventu formae quae est anima. Confirmatur : quia accidentia consequuntur formam substantialem; igitur ab eodem agente a quo sunt accidentia ex traduce, est forma substantialis; ergo, si modo manent accidentia (a) quae sunt ex traduce, igitur manet forma quae est ex traduce, vel accidentia erunt sine subjecto. Aut tertio modo, caro est ex traduce, quia manet forma quae erat secundum esse formale; et tunc : vel est caro per animam intellectivam, et sequitur quod non est ex traduce, cum anima intellectiva non sit ex traduce ; vel est per aliam formam ab anima, et habetur propositum. Confirmatur. Quia, si forma non est ex traduce, nec effectus formae est ex traduce. Sed anima, secundum omnes, non est ex traduce; per te (6) autem, esse carneum est effectus formalis animae. Igitur esse carneum, in homine^ non est ex traduce. Non igitur debet dici quod homo secundum carnem sit a parentibus. Nec Christus ex Virgine, secundum quod homo ; sed a Deo immediate : quia ab eodem est effectus formalis et forma; sed forma est a Deo immediate; igitur esse carneum et corporeum, in Christo, est immediate a Deo. Secundo principaliter arguit sic : Materia et forma realiter distinguuntur, ita quod sunt reali lates distincta;, non in actu, sed in potentia, quia in actu sunt unum, sed in potentia plura. Sed anima et corpus, secundum Philosophum, se habent ut forma et materia. Igitur anima et corporeitas sunt realitates distinctae. Major nota est per Philosophum et Commentatorem, in pluribus locis 7. et l 2. Metaphysicae. Sed minor habetur, 8. Metaphysicae (comm, 16), ubi dicitur quod ex anima et corpore fit unum, sicut ex cera et figura. (Dices quod accipit ibi corpus pro toto composito.

Contra : Tunc propositio Philosophi esset falsa.) Item, 8. Metaphysicx (t. c. 7), ubi quaerit utrum nomen significet materiam vel formam, exemplificat, sicut hoc nomen homo, animam vel corpus. Item, Philosopnus, 2. de Anima (t. c. 4), dividit substantiam in potentiam et actum ; et ibi dicit quod anima non est materia (a), quia non est corpus, corpus autem est materia et subjectum. Et Commentator, ibidem, comni. 4 : " Corpus est substantia, quae est subjectum ; " et non loquitur ibi de toto, certum est, quia totum non est subjectum. Unde, secundum eum, anima respicit corpus, sicut albedo subjectum; et sicut album non est subjectum, sed compositum, sic in proposito. Item, 8. Metaphysicos, commento ultimo, dicit quod, " sicut non accidit quaestio in comparatione ligurae cum cupro, sic in compositione (6) animae cum corpore; anima enim sic se habet ad corpus, ut figura ad cuprum. " Item, 2. de Anima, comm. 7, dicit idem. Item, ad idem, ex diffinitione animae, 2. de Anima (t. c. 6) : Anima est actus corporis organici, physici, etc.

Respondetur quod verum est conjunctim, scilicet ratione conjuncti, ita quod corpus accipitur ibi pro conjuncto; et hoc probant, quia sequitur infra (t. c. 10) : Corpus autem non est abjiciens animam.

Contia. Ibi investigatur duplex substantia, una quae est materia, alia quae est forma; et ibi dicit quod corpus est materia et subjectum : sed compositum non est materia et subjectum. Item, infra (ibid.), dicitquod sicut se habet potentia visiva ad pupillam, sic anima ad corpus; sed pupilla se habet ad potentiam, sicut et materia ; ergo et corpus respectu animae. Item, Commentator dicit, ibidem (comm. 7), quod non est quaerenda causa nec ratio quare ex anima et corpore fit unum, nisi quia hoc est perfectibile, et illud perfectio.

Ad illud vero quod dicit Aristoteles, quod corpus non est abjiciens animam,

verum est; sed tunc est fallacia consequentis : corpus non est abjiciens animam, ergo corpus est compositum. Infertur enim a pluribus causis veritatis ad unam : nam compositum non abjicit animam, nec corpus abjicit animam, licet aliter et aliter. Unde aequivocatio est in expositione Philosophi : nam Philosophus ibi dixerat quod corpus est substantia, quae est potentia respectu animae; modo, quia posset sic intelligi, quod corpus sic esset potentia respectu animae, sicut semen est potentia ipsum generabile, sic quod abjiciatur forma generabilis , stante forma seminis; corpus autem non sic est potentia, quod abjiciat animam istam, dum est actu forma corporis; ideo, ad hoc designandum, dicit notabiliter, corpus non abjicit ani7iiam, hoc est, quod anima et forma corporis sunt simul, et non se abjiciunt. Ex quo patet quod auctoritas magis est ad oppositum quam ad propositum. Tertio principaliter arguit sic : Si anima daret esse corporeum, et immediate uniretur materia? primae, vel immediate informaret primam materiam, sequitur quod anima esset actus substantias in pura potentia, scilicet (a) materiae, non autem substantioe in actu. Sed consequens est falsum, et contra Commentatorem, 5. Metaphysices, comm. 15, ubi dicit quod anima est forma entis in actu, ad differentiam aliarum formarum, quae sunt forma entis in potentia; unde distinguit ibi formas corporum simplicium a forma hominis, quae est anima, quia forma hominis est forma substantias in actu, aliae vero sunt formae substantiae in potentia materiae. Quarto sic. Philosophus, 1. de Anima (t. c. 25, 54etseq.), improbat opinionem Empedoclis, ponentis quod anima est forma mixti, conflata ex elementis. Aristoteles enim probat, ibidem, quod illa opinio non est vera, quod scilicet anima sit harmonia vel forma mixti, sicut aliae forma?. Tunc sic : Caro hominis et os sunt formae mixtae, conflatae ex elementis. Sed anima non est talis forma. Igitur, etc. Major probatur per Philosophum, 7. Metaphysicae, et Commentatorem, in fine, dicentes quod caro et os sunt formae conflatio ex realitatibus elementorum. Unde, ibidem, dicit quod quaedam sunt formae mediae ex realitatibus elementorum ; et tunc subdit: illae forrme in quibusdam sunt caro, in quibusdam sunt os, etc. Et Commentator, ibidem, dicit, commento ultimo, quod sicut litterae componunt syllabam, ita elementa carnem. Minor patet per Philosophum, ubi supra (1. de Anima), contra Empedo-clem. Et habet Aristoteles contra eum tres rationes. Prima est : quia nullum compositum ex elementis, habet dominium super alia; sed anima movet corpus, secundum plenum dominium; igitur, etc. Secunda est : quia enim membra hominis sunt composita ex elementis, ideo operationes membrorum indigent elementis, ut auris aere, visus aqua, et sic de aliis; sed operatio animae non eget aliquo elemento; igitur, etc. Tertia est : quia multae sunt mixtiones in corpore, puta carnis, et ossis, et diversae diversorum membrorum ; sed anima est una ; quare anima non est mixtio, nec forma mixta. Et Philosophus et Commentator dicunt, ibi, quod inter omnes opiniones de anima, illa Empedoclis est probabilior; et hoc non sine ratione, cum appareat quod ex corruptione animae corrumpitur mixtio, et econtra. Et Commentator dicit, ibi, comm. 60 : " Si anima est aliud a forma carnis (arguit pro Empedocle), quare corrumpitur corruptione membrorum et harmoniae corporis? o Et dicit quod hoc est quia corrumpitur corrupto quodam alio, scilicet debita dispositione corporis. Item, Commentator, 2. de Anima, comm. 14, probat quod anima non est mixta : quia omnis forma de genere mixtorum, de necessitate est gravis vel levis ; sed anima, secundum eum, non est hujusmodi ; quod probat, quia alias non esset principium augmenti in animali. Cujus ratio est : quia omnis IV. - 5 talis forma habet motum ad unam dimensionem tantum, ut patet de gravi et levi; sed anima est principium motus ad omnem dimensionem, in longum, latum et profundum. Ex quo patet quod falsum est illud dictum, seilicet quod anima continet virtualiter formam mixti. Non enim potest esse principium talium operationum, nec subjectum qualitatum, puta gravitatis vel levitatis, quae sequuntur formam mixti, sed elementum praedominans. Hinc est quod dicit Philosophus, 8. Physicorum (t. c. 17), quod in nobis est duplex motus, unus qui est ex anima, alius qui est ex elementis. Quinto principaliter arguit. Quia idem non movet seipsum. Sed anima movet corpus. Ergo ejus realitas est alia a realitate corporis. Vel sic : Si eadem esset realitas animae et corporis, impossibile esset quod anima moveret corpus. Cujus ratio est : quia tunc idem, ratione ejusdem realitatis, esset motor et motum; quod est impossibile, apud Philosophum. Sed anima movet corpus; est enim primus motor in corpore, secundum Philosophum, in de Motu animalium, et 8. Physicorum (t. c. 51). Et ista est ratio Commentatoris, 3. Caeli et Mundi, comm. 28, ubi dicit quod motor distinguitur essentialiter a moto, in animalibus. Hoc idem dicit, 8. Physicorum, comm. 18. Et comm. 30, magis expresse dicit quod anima, quae est motor in animalibus, distinguitur a moto per essentiam. Et quia ex hoc. dicitquod animal potest movere seipsum per formam suam, corpora autem simplicia non possunt se movere per formam suam ; et ibi instat contra se, dicens quod in corporibus simplicibus forma differt realiter a materia, igitur ista possunt se movere ratione formae, et moveri ratione materiae, nec sequitur quod movens et motum sit idem ; (a) tunc respondit, quod, licet materia differat a forma, tamen ista non potest esse motum per se, cum non sit ens actu, sed potentia; corpus autem, in animali, est ens actu. Ecce expresse quomodo ibi vult quod corpus motum, ut distinguitur ab anima, non est materia tantum, quia tunc ita parum posset moveri ab anima, sicut materia a forma.

Sed forte ad hoc dicetur, quod anima non movet corpus immediate, sed mediante potentia, ita quod potentia ejus est primus motor. Potentia autem est qualitas distincta. Et tunc dicitur quod corpus, quod dicit compositum ex materia prima et ex anima, est ens actu. Et hoc movetur non ab anima, quia tunc idem seipsum moveret primo, sed a potentia animae. Ideo anima movet mediate et per accidens, sed est motum per se.

Contra. Nullum accidens movet ad utramque partem, nisi primum movens sit anima respectu accidentis. - Item : quia responsio contradicit expresse textui Aristotelis, qui dicit quod anima, quae est forma, movet corpus, ideo animal movet se per formam suam. Item, in de Causa motus animalium, dicit quod anima est primum movens; et Commentator, in multis locis, dicit idem.

Item, hoc est contra sensum : quia videmus corpus animalis simul totum moveri usque ad indivisibile; unde musculus movetur a spiritu, et omnes spiritus moventur usque ad unum punctum. Et ex hoc arguit Philosophus sic : In hujusmodi motibus : aut movet ille punctus, qui apparet immobilis; aut movet totum compositum ex anima et corpore ; aut anima, et non punctus. Non quidem punctus; quia motus physicus, est necessario a quanto. Nec a toto; quia illud est per se motum. Ergo movens, necessario est anima, cujus motus est ad punctum. Et quantum ad hoc, illa non movet corpus organice. Sexto arguit sic : Si anima rationalis non diceret aliam realitatem a realitate corporis, tunc sequuntur duo inconvenientia, scilicet (a) : quod anima est extensa; vel quod pes meus est substantialiter idem cum oculo; (6) quia non differunt in materia, nec in forma (vel non differunt in anima), quia anima est tota in toto, et tota in qualibet parte. Etiam, si anima non esset aliud a corpore, non esset aliud esse animatum ab esse corporeo et carneo; et sic caro hominis erit vere tota in toto, et tota in parte, cum sit caro per solam animam.

Dices quod differunt per quantitatem.

Contra : aut quantitas ista extendet animam, et sic anima erit extensa; aut non, et ita effectus formalis ejus non est esse extensum, ita quod esse carneum non erit esse.extensum. Septimo. Si anima est sola forma in homine, quaero : quid est subjectum quantitatis? Aut sola materia; et tunc nihil extendetur in homine, nisi sola materia; et sic sequitur quod ens in pura potentia, erit subjectum accidentis, quod tu negas, et quantitatis terminatae, quod Philosophus et Commentator habent pro inconvenienti ; quaelibet enim res prius est ens actu, quam tale accidentale ens. Aut subjectum quantitatis est totum compositum ex materia et forma; et tunc anima necessario erit extensa. Aut tertio, subjectum quantitatis erit materia cum aliqua alia forma substantiali; et tunc habetur propositum, quod in homine est alia forma ab anima.

Dices quod compositum ex anima et corpore est subjectum quantitatis; nec tamen propter hoc anima est extensa, sed compositum.

Sed contra. Impossibile est quod aliquid sit subjectum formae, et non recipiat effectum formalem ; non enim effectus formalis est aliud a forma, sive formam esse in subjecto, et subjectum recipere illam formam. Sed, in proposito, effectus formalis animae non est aliud nisi animam corpus informare, et corpus ab anima informari; sed effectus quantitatis est esse quantum partibile, sive partitum. Igitur, si totum compositum ratione cujuslibet partis est subjectum quantitatis, quaelibet pars recipiet effectum formalem quantitatis.

Confirmatur. Quia impossibile est quod aliqua forma respiciat materiam mediantibus dimensionibus, et non sit extensa. Et haec est ratio Commentatoris, in de Substantia Orbis.

Octavo arguit sic. Nutritio est (a) quaedam pardalis adgenerato. Tunc quaero : aut nutritur anima; aut accidens; aut substantia exsistens actu per aliam formam ab anima; aut sola materia. Non primum : quia quod nutritur, per corruptionem potest deperdi et abjici; anima autem non est passibilis et transmutabilis transmutatione physica. Nec potest dari secundum, scilicet quod accidentia; quia, secundum Philosophum, 2. de Generatione, unumquodque nutritur, inquantum est quid. Nec potest dari quod sola materia, per hoc quod sola materia nutrimenti additur ad priorem formam. Restat igitur quod illud nutritur, quod potest in substantia sua perfici et deperdi, sicut compositum ex forma substantiali quae est alia ab anima et ex materia. Nono (dist. 30, q. 1, art. 1) arguit sic. Quia in nutritione hominis, aut alterius animalis, acquiritur nova forma, vel pars formae. Ergo, cum non acquiratur aliqua pars animae rationalis, sequitur quod in homine est alia forma substantialis ab anima rationali. Assumptum probatur. Quaero, inquit, de propria actione formae rei nutriendae : ad quid terminatur? Aut enim terminatur ad solam corruptionem formae alimenti. Et hoc non potest dari, secundum physicam veritatem. Agens enim non est per se corrumpens : non enim corrumpit, nisi quia generat; unde agens non intendit negationes per se, 5. Meta-physicae, comm. 3; unde repugnantia est dicere actionem esse tantummodo privativam. Aut secundo, illa actio terminatur ad copulationem prioris formae cum materia. Et hoc non potest dici. Tum quia illa copulatio est relatio; generatio autem non per se terminatur ad relationem. Tum quia talis copulatio, quae ponitur relatio, non cadit inter formam et materiam. Tum quia agens est extrahens de potentia in actum, 12. Metaphysicae (comm. 18). Sed per hoc quod ageret istam copulationem, non esset vere extrahens de potentia ad actum : quia ibi nihil esset quod deduceretur de potentia ad actum, sed forte ibi esset eductio de potentia non unita ad potentiam unitam; unde nihil esset ibi eductum de potentia materiae. Aut tertio, illa actio terminatur ad primam formam carnis de novo inductam. Sed hoc non potest dari; quia novae actionis est novus terminus formalis. Unde restat quod per actionem nutritivae educatur nova forma in actum. Decimo arguit sic. Uniformiter fit nutritio in homine et in aliis animalibus. Sed non fit nutritio in aliis animalibus, sine acquisitione novae formae partialis. Quod patet. Quaero enim : aut tota forma praeexsistens, et informans priorem materiam, informat noviter materiam alimenti; aut pars ejus. Si tota, hoc est impossibile : quia, secundum hoc, sensitiva bruti esset indivisibilis et inextensa, sicut anima intellectiva, et esset tota in toto, et tota in qualibet parte; quod Philosophus improbat, 1. de Anima (t. c. 93 et 94), ubi dicit quod hujusmodi forma est una in actu, et multae in potentia, ad modum continui; et exemplum ad hoc manifestum est in animalibus anulosis. Nec potest dari secundum, scilicet quod aliqua pars formae praecedentis informat materiam advenientem, scilicet alimenti : quia, in talibus formis extensis, sicut totum correspondet toti, ita pars correspondet parti adaequate; quia, sicut tota forma non potest esse forma alterius simul totius, sic nec pare partis.

Confirmatur. Quia ita impossibile est quod forma substantialis migret de subjecto in subjectum, sicut est impossibile de forma accidentali. Tu autem ponis quod migret; quia praeexsistens informat noviter novam materiam. ^- Item : Secundum te, materia est causa distinctionis et multitudinis. Igitur alietas materia; faciet alietatem formae. Igitur oportet quod forma quae inducitur in ista materia, sit distincta a forma quae inducitur in aliam materiam, simpliciter, vel saltem secundum partem. Haec sunt argumenta Aureoli, in forma. Multa alia argumenta fiunt; sed ex solutione praemissorum, patet solutio aliorum. Ideo in hoc secundus articulus terminatur.