ARTICULUS II.

PONUNTUR OBJECTIONES Contra tertiam conclusionem I. Argumenta Scoti. - Quantum ad sec undum articulum, arguendum est contra conclusiones, singulariter contra tertiam. Contra quam Scotus arguit (dist. i9, q. 13), probando quod impassibilitas corporis gloriosi non proveniat ex pleno dominio animae super corpus, nec ex cessatione motus caeli. Non quidem propter primum. Quia arguitur sic : Quia anima non repugnat qualitatibus elementaribus quae sunt in corpore suo, etiam inquantum contrariae, et (y) non reductae ad medium in quo sunt activae. Patet : quia supponit eas in suo susceptivo; et nihil repugnat ei quod exigit in suo susceptivo. Nec etiam repugnat effectibus illarum qualitatum : quia, si agunt mutuo, non agunt nisi actione univoca. Saltem effectus illi non repugnant animae usque ad magnam intensionem : quia cum hoc stant cum anima, licet intendantur usque ad magnum gradum ; ergo tunc non repugnabunt (o) animae ut est (t) arguitur. - arguit Pr. forma informans. Si ergo anima prohibet actionem illarum qualitatum non propter repugnantiam sui ad actionem illarum, sed propter imperium sui, per actum Voluntatis, quasi ex pleno dominio super corpus,

hoc non videtur probabile : quia supremus angelus per solum imperium suae voluntatis non potest impedire actionem alicujus causae naturalis; causae enim naturales non obediunt angelis ad nutum, quantum ad actionem et alterationem earum. Dicetur forte quod imperium voluntatis non prohibet qualitates illas ad invicem agere, sed ex anima plenarie beata redundat in corpus quaedam qualitas prohibens hujusmodi passionem corruptivam, sicut durities est quaedam impassibilitas, scilicet prohibens hanc passionem qua? est faciliter incidi.

Sed contra hoc. Quia illa qualitas non est qualitas coelestis : tum quia nec perspicuitas, nec lux, nec lumen; tum quia corpus humanum, cum sit mixtum, non est receptivum qualitatis caelestis. Vel ergo erit qualitas elementaris, vel propria mixti. Sed, sive sic, sive sic, non impedit omnem actionem vel passionem. Patet hoc etiam in exemplo : quia, licet durities prohibeat incisionem, non tamen combustionem, vel aliam passionem destructivam. Hoc etiam probatur per rationem : quia omnes formae ejusdem susceptivi (a) proximi sunt ejusdem generis physici, ex 5(t. c. 33) et 10. Metapliysicae (t. c. 22); sed omnes tales sunt contrariae vel mediae, ut habetur in eodem 10. Afeta-physicx (ibid.); omnesautem hujusmodi non prohibent actionem mutuam , immo sunt principia actionis mutuae; ergo ista qualitas, si (?) est elementaris, vel mixti, et per consequens ejusdem susceptivi, non prohibebit omnem passionem corruptivam, sed magis erit principium agendi et patiendi. Item : illa qualitas, aut repugnat aliis qualitatibus, et tunc non prohibet omnem actionem, quia est ejusdem rationis; aut non repugnat, et tunc non prohibet actionem alicujus illarum in aliam, quia istae aliae sunt inter se repugnantes, et ita principia mutuo agendi, et ita nulli earum actioni repugnat. Quod autem cessatio motus coeli non sit causa hujus impassibilitatis, probatur. Tum quia contra hoc est articulus : Stante coelo, approximato igne stuppae, qitod ignis non corrumpat stuppam,

Error. Tum quia, secundum Philosophum, 2. de Generatione (t. c. 55), motus coeli pro tanto est causa generationis, quia adducit generans; ergo tantummodo facit ad praesentiam vel approximationem generantis respectu niateriae; ergo, si sine motu habetur eadem praesentia, vel approximatio, aeque foret generatio. Exemplum hujus : si subito, per divinam potentiam, sol fieret praesens aeri, sicut (a) susceptivi. - suscepti Pr. (t) ni. - Olii. Pr. nunc fit per motum, eodem modo illuminaret et calefaceret silji supposita, sicut nunc calefacit; immo tunc quidem non cessaret agere quousque totaliter corrupisset sibi suppositum, si posset corrumpere se; nunc autem, quia non immoratur super passum suppositum, minus agit eflicaciter in ipsum. II. Argumenta Aureoli.

Contra eamdem conclusionem arguit Aureolus fdist. 44, q. 1, art. 3), probando quod ista impassibilitas non proveniat ex aliqua forma passiva. Primo (oc). Quia impassibilitas corporum non solum consistit in non posse pati abjectionem formae convenientis, sed etiam translationem violentam de loco ad locum. Sed hanc secundani impassibilitatem non videtur habere posse corpus per aliquam qualitatem. Quia sic oporteret quod per illam fieret fortius et universalius in resistendo, quam sit quoecumque potentia motiva creata. Probatur consequentia per Aristolelem, in de Motu animalium, qui dicit quod oportet potentiam resistentis fortiorem quidem esse potentia movente. Sed non est dare, ut videtur, aliquam potentiam in corpore glorioso excedentem vim motivam omnium angelorum, vel aliorum moventium. Ergo, etc. Secundo. Quia illa virtus tolleret passibilitatem abjectivam, impediendo agens ne ageret. Aut ergo hoc erit subtrahendo actionem agenti, aut passionem materiae. Sed nulla virtus creata potest suspendere virtutem activam ab agere, nec materiam a pati : eo quod nulla virtus creata potest separare subjectum a sua propria passione; agere autem videtur prima passio esse virtutis aclivae, sicut calefacere caloris, et hoc, passivo praesente; similiter passio materiae est pati, 1. de Generatione (t. c 55) (6). Tertio. Quia nulla virtus creata potest auferre illud quod convenit alicui in secundo modo dicendi per se. Sed composito ex elementis convenit per se in (y) secundo modo pati et corrumpi; quia, 1. Caeti et mundi (in fine), dicitur quod per se est quod omne corruptibile corrumpatur, et omne passibile patiatur. Quarto. Numquam abjectiva passio potest ab aliqua forma impediri, nisi propter manutenentiam formae contrariae. Sed quaecumque forma manuteneatur in corpore glorioso, non est tantae activitatis quod possit resistere omni agenti contrario. Ergo nulla talis forma in corpore glorioso potest sic manuteneri, ut per hoc excludatur omnis passio abjectiva. - Dices quod illa qualitas est ligans formam cum materia, vel unam formam cum alia, et reddens impossibilem separari ab alia; et ideo, licet forma non habeat de se quod possit manuteneri in subjecto per resistentiam ejus contra omne corruptivum, tamen hoc potest babere mediante illa qualitate.

Contra. Quia tunc oporteret quod qualitas illa fundaret formalem contrarietatem ad activa (a) quae apta nata sunt agere in corpus, ex quo esset corpori ratio resistendi omni agenti. Quo posito, sequitur quod illa qualitas posset compati omne contrarium : quia, si posset diminui, posset corrumpi; et ita non redderet corpus incorruptibile.

Haec ille Aureolus. III. Argumenta Durandi.

Contra eamdem conclusionem arguit Durandus (dist. 44, q. 4), probando quod impassibilitas corporum gloriosorum non erit per aliquam formam inhaerentem, sed solum per divinam virtutem assistentem beatis, et prohibentem actionem cujuslibet extrinseci inferentis passionem. Quod probat Primo sic. Quia sicut statui (6) beatorum repugnat passio contra naturam, sic et motus localis contra voluntatem : utrumque enim horum importat violentiam et displicentiam (y) in cognoscentibus. Sed quod corpora beata non possint moveri contra voluntatem, non convenit eis per aliquam virtutem inhaerentem, sed solum per divinam virtutem eis assistentem. Ergo idem sentiendum de passione quae est contra naturam. Probatio minoris : si enim esset in corporibus beatis per aliquam virtutem intrinsecam quod non possent ab alio moveri contra voluntatem, oporteret (o) quod in quolibet beato esset tanta virtus in resistendo, quanta esset in quocumque alio in (e) impellendo. Istud autem non est verum : quia, secundum hoc, oporteret (J) in minimo beato, ad hoc quod non posset moveri contra voluntatem, esse tantam virtutem quanta est in quocumque homine vel angelo, alioquin, si non esset tanta, posset moveri ab alio contra voluntatem ; ponere autem in minimo beato aequalem virtutem cum omnibus aliis, tam hominibus quam angelis, inconveniens est, cum secundum naturam angeli excedant homines, et secundum gloriam sint gradus tam in hominibus quam in angelis. Ergo, etc. Secunda ratio talis est : Quia passibilitas proprie dicta et corruptibilitas sibi correspondent. Ergo et impassibilitas et incorruptibilitas. Sed incorruptibilitas beatorum non erit per aliquam virtutem inhaerentem , ut probabitur. Ergo nec impassibilitas. Probatur minor : quia effectus communis requirit causam communem ; sed incorruptibilitas post resurrectionem erit communis bonis et malis; ergo in eis erit per aliquam causam communem; sed in malis incorruptibilitas non erit per aliquam formam inhaerentem ; ergo nec in bonis. Quod autem in malis non sit incorruptibilitas per aliquam formam inhaerentem, probatur ex dictis aliorum qui tenent oppositam opinionem ; hoc enim expresse concedunt. Et probatur per rationem : quia, cum passio proprie dicta sit via ad corruptionem (ut dicitur, 2. de Generatione), si aliqua forma prohiberet corruptionem in damnatis, prohiberet et passionem; quia ad utrumque se extenderet virtus ejus, nec ageret libere, ut unum prohiberet, aliud vero permitteret; cum ergo in damnatorum corporibus non prohibeatur passio proprie dicta, patet quod non prohibebitur corruptibilitas per aliquam formam inhaerentem. Tertia ratio talis est : Quia (a) Augustinus in Epistola ad Consentium (ep. 205, al. 146), sic dicit : Sicut ab igne fornacis Chaldaeorum abstulit Deus virtutem comburendi quantum ad aliquid, quia scilicet corpora puerorum illaesa servata sunt, sed mansit quantum ad aliquid, quia illo igne comburebantur ligna; ita auferet ab omnibus corruptionem, et dimittet eis naturam modo praedicto, scilicet impediendo excessum actionis. Et sic impassibilitas erit in corporibus beatorum per hoc quod virtus divina, beatis assistens, prohibebit actionem cujuslibet extrinseci inferentis corruptionem. Quarta ratio est : Quia effectus privativus non requirit nisi causam privativam. Sed esse impassibile est quidam effectus privativus. Ergo non requirit nisi causam privativam. Non ergo oportet quod corpora gloriosa sint impassibilia per aliquam formam inhaerentem.

Haec Durandus. IV. Argumenta Henrici.

Contra eamdem conclusionem arguit Henricus, 9. Quodlibeto, q. 16, ubi sic dicit : Oportet quod illud per quod corpus beatum est impassibile, sit tale quod praeservet ipsum ne ab aliquo interiori vel exteriori pati possit, nisi a solo Deo. Nec hoc poni potest virtus elementaris, ut dictum (6) est; nec coelestis, quia coelum non venit in compositionem cuiuscumque corporis. Oportet engo quod sit aliquid positivum, supernaturale, per quod corpus beatum omnino sit impassibile. Dicunt autem aliqui, quod haec virtus non erit aliud quam gloria animae, per quam corpus suum erit plenarie subjectum sibi; propterquod in corpore non poterit esse aliqua passio contra ejus disponi Quia. - Quod Pr. (6) dictum.

argumentum Pr. sitionem, quia passio non fit ab aliquo agente in passum, nisi quia dominium formae debilitatur supra patiens. Sed hoc non sufficit. Quia, quantumcumque corpus sit subjectum animae, non erit impassibile (a), si nihil receptum (G) sit in corpore, per quod in se vel a se sit impassibile : quia, quod non patiatur, hoc habet exilia subjectione, ut dicunt; ex hoc ergo bene habebit quod nunquam patietur, sed non quod, quantum est de se, sit impassibile. Nos autem quaerimus causam impassibilitatis, qua nec pati possit. Si enim dominium animae super corpus non potest debilitari, posset tamen debilitari dominium alicujus qualitatis, etsi nunquam debilitaretur; et sic posset fieri passio a qualitate vincente. Nos autem quaerimus corpus impassibile, quod ex se necesse est non pati. Unde ex ista ratione non potest poni corpus impassibile propter gloriam animae, nisi ponendo quod anima in homine det esse corporeum, ut homo non sit compositus nisi ex anima et materia prima; ubi non video aliquam mixtionem, nec formam elementi, nec illam quae est ex elementis, nec aliam corruptionem quam separationem animae a materia. Nunc autem nos ponimus separationem animae a corpore quod habet esse corporeum per formam quae resultat ex elementis ex quibus componitur, quae, per suam praesentiam, continet forma illa quae est anima quantum potest, ut dicitur in fine 1. de Anima (f). Quia, si sola anima sit forma in homine, non video causam corruptionis, sive anima sit glorificata, sive non. Quare (o), si corpus humanum ex se passivum est secundum aliam formam quam sit anima, oportet quod sit impassibile ex dispositione positiva, secundum se, praeter animam, et quod immutet corpus immediate, cum de passibili fit impassibile, et similiter homo de mortali factus immortalis, non novam vitam assumendo, sed quemdam modum vita?, ita quod, si (t), per impossibile, anima non gloriosa corpori exsistenti cum tali dispositione conjungeretur, immortalis esset homo. Si autem homo esset compositus ex anima et sola materia prima, cum materia prima ex se sit incorruptibilis, sicut corpus cum illa dote, non potest poni ista via quod sit ex se corruptibilis.

Haec Henricus. Et in hoc secundus articulus terminatur. VII. - 5 LIBUI IV. S AMICULUS 111. PONUNTUR SOLUTIONES Ad argumenta contra tertiam conclusionem I. Ad argumenta Scoti.

Quantum ad tertium articulum, respondendum est obiectionibus supradictis. Et quidem ad argumenta Scoti primo loco inducta contra conclusiones, scilicet de dominio animae beatae super corpus gloriosum,

dicitur primo, quod anima beata non prohibet actionem qualitatum elementarium ad invicem in corpore glorioso propter repugnantiam sui ad tales qualitates, vel ad earum eftectus, nec solum propter solum imperium voluntatis; sed tertio modo, quia scilicet (a) ex anima plenarie beata redundat quaedam qualitas in corpus, prohibens hujusmodi passionem corruptivam, sicut in argumento recitatur. Unde, licet impassibilitas secundum rationem nominis videatur importare solam privationem, tamen causa ejus erit in corporibus gloriosis aliqua forma passiva. De hoc sanctus Thomas, praesenti distinctione, q. 2, art. 1, in solutione secundae quaestiunculae, sic dicit : " Impassibilitas potest dupliciter considerari : vel secundum se, vel secundum causam suam. Si secundum se consideretur, quia solam negationem vel privationem importat, non suscipit magis et minus, sed erit aequalis in omnibus beatis. Si autem consideretur secundum causam suam, sic erit in uno major quam in alio. Causa autem ejus est dominium animae super corpus. Quod quidem dominium causatur (6) ex hoc quod fruitur Deo inviolabiliter. Unde in illo qui perfectius fruitur est major impassibilitas. "

Haec ille.

Item, ibidem, prima quaestiuncula, in solutione secundi, sic dicit : " Forma ligat potentiam materiae, determinando ipsam ad unum, secundum quod dominatur super eam. Et quia in rebus corporalibus non perfecte dominatur forma supra materiam, non potest perfecte ligare ipsam, quin recipiat interdum per aliquam passionem dispositionem contrariam formae. Sed in sanctis, post resurrectionem, anima dominabitur supra corpus; nec illud dominium aliquo modo poterit auferri, quia ipsa erit immutabiliter Deo subjecta (quod non fuit (y) in statu innocentiae). Et ideo in corporibus illis manet eadem potentia ad formam aliam quae nunc est, quantum ad substantiam potentiae; sed erit ligata, propter victoriam animae supra corpus, ut nunquam in h) fuit. - fit Pr. actum passionis exire possit. " - Haec ille.

Item, art. 3, in solutione prima) quaestiunculae, sic dicit : " Corpus gloriosum erit omnino subjectum animae glorificatae, non solum ut nihil in eo sit quod resistat voluntati spiritus (quia hoc fuit etiam in corpore Adae), sed etiam ut sit in eo aliqua perfectio effluens ab anima glorificata in corpus, per quam habile reddatur ad praedictam subjectionem. Quae quidem perfectio dos glorificati corporis dicitur. Anima autem conjungitur corpori non solum (a) ut forma, sed ut motor; et utroque modo oportet quod corpus gloriosum animae glorificatae sit summe subjectum, etc. " Item, dist. 49, q. 4, art. 5, in solutione tertiae quaestiunculae, sic dicit : " Anima est forma corporis, et motor. Unde, cum dotes corporis ad hoc ordinentur ut corpus perfecte subjiciatur animae, hoc erit ut subjiciatur ei perfecte, et sicut formae, et sicut motori. A forma autem in materia tria causantur : scilicet esse substantiale; vires et formae secundariae, scilicet accidentales; et amborum conservatio. Corpus ergo gloriosum, inquantum perfecte subditur animae quantum ad esse substantiale quod ab ea habet, sic est dos subtilitatis : ex hoc enim corpus gloriosum subtile dicitur, quod perfecte ab anima informatur. Inquantum vero perfecte subditur ei ut formae, secundum formas accidentales quae sunt in corpore ab anima, sic est dos claritatis. Inquantum vero corpus gloriosum perfecte ab anima conservatur, sic est dos impassibilitatis : ex hoc enim impassibile dicitur, quod ex vi animae conservatur immune ab omni laesione. Sed inquantum corpus perfecte subditur animae ut motori, sic est dos agilitatis : corpus enim secundum hoc dicitur agile, quod ad omnes actus animae est expeditum et paratum (6). "

Haec ille.

Item, ibidem, in solutione secundae quaestiunculae, sic dicit : " Beatitudo, vel gloria, principaliter est in mente; sed, per quamdam redundantiam, derivatur etiam ad corpus, ut beatitudo hominis secundum corpus dicatur secundum quod imperium animae Deo conjunctae perfecte exequitur. Unde, sicut dispositiones quae sunt in anima beata ad perfectam operationem qua Deo conjungitur, dicuntur animae dotes; ita dispositiones quae sunt in corpore glorioso, ex quibus corpus efficitur perfecte animae subjectum, dicuntur corporis dotes. "

Haec ille.

Ex quibus apparet quod, secundum mentem ejus, quaelibet dos corporis gloriosi est aliquid positivum, subjective exsistens in corpore glorioso. Tum quia hoc requirit perfecta subjectio corporis gloriosi ad animani. Tum quia hoc requirit nobilitas impassibilitatis regiminis, excedens impassibilitatem primi status Adae. Tum quia hoc requirit impassibilitas patriae, excedens impassibilitatem viae, quae posset praestari alicui per solam virtutis divinae assistentiam, ut in probatione conclusionis dictum fuit. Pro hac parte arguit Petrus de Palude (dist. 44, q. 2), dicens quod " probabile videtur quod impassibilitas sit per aliquid positivum ex parte animae, quo ipsa ita plene (a) dominetur corpori, ut a sua subjectione non possit eripi, nec auferri sibi. Sicut enim in originali justitia anima erat subjecta Deo, et corpus animae; ita multo magis in gloria. Propter quod, sicut habitus habet, quibus perfecte Deo subditur, sic probabile est quod habeat babitus, quibus convenientius praesit corpori; non quibus corpori alligetur, ne corrumpatur sicut aliae formae, quia ipsa est incorruptibilis. Nec iste habitus est ut ipsa (6) conjungatur corpori, quia nihil cadit medium; sed magis consequitur unionem illam; sive sit in esse animae respectu corporis, sicut gratia respectu Dei; sive in potentia intellectus, aut voluntatis, ut contra voluntatem nihil in corpore patiatur, quod esset poena; sive ille habitus sit una de dotibus animae, sive gratia magis perfecta, sive aliquid aliud.

Item, in corpore hoc etiam poni potest, ut sicut per sanitatem naturalem est magis subjectum animae, sic et per talem habitum, qui sanitas et vigor dicitur : quia unumquodque agitur sicut natum est agi; unde, cum corpus sit natum retineri ab anima certa periodo, mediantibus quibusdam qualitalibus, non est inconveniens supei infundere qualitates quibus perpetuo ibi teneatur. Et si dicatur quod illic qualitates sunt propter interiorem consumptionem in mixtis,

non est verum. Immo etiam in simplicibus (7), quie non possunt corrumpi ab intra, sed tantum ab extra, sunt qualitates quibus defendunt se a corruptione violenta. Ne ergo perfectio corporum inferiorum, quae non solum divina protectione sed a se defenduntur, illis desit, sic et hic : sicut beati, licet divina protectione possint a peccato praeservari, quod laedit animam, tamen etiam intra se habent aliquid quo possunt se praeservare; sic, et quamvis divina virtus aeque sine forma inhaerente possit praeservare corpus a contrario, tamen ad nobilitatem eorum pertinet non subjici alii corpori, a quo non solum non patiantur, sed nec possint pati; unde tunc non poterunt nec a luce coelesti alterari, nec a calore vel frigore; et hoc propter se.

Item : Aliter fuit corpus Christi incorruptibile in triduo, et aliter post resurrectionem. Sed in triduo erat incorruptibile per virtutem assistentem solum. Ergo post resurrectionem per virtutem inhaerentem.

Item : Quaudo Christus assumpsit similitudines dotum, ambulando super Hquas, et hujusmodi, non propter hoc habuit dotes; sed tunc habuit virtutem assistentem. Ergo dotes [Z) iste habitus est ut ipsa.

ut ipsa est Pr. (y) simplicibus. - similibus Pr. 1 dicunt aliquid intrinsecum in eis positivum. Unde Apostolus dicit (1. Corinth. 15, v. 53) quod oportet corruptibile induere incorruptionem (a); et (ibid., v. 52) quod immutabimur (6); et multa alia, quae notant qualitates informantes. "

Haec Petrus, et bene. Dicitur secundo, quod prima improbatio hujus responsionis non valet; quia procedit ex insufficienti divisione. Dicitur enim quod impassibilitas, et quaelibet alia dotum corporis gloriosi, non est qualitas coelestis, nec qualitas elementaris, nec qualitas corporis mixti; sed qualitas supernaturalis, non dependens effective ex actione alicujus corporis, nec ex quacumque actione vel passione seu mixtione corporum resultans. Potest tamen dici qualitas mixti subjective; quia subjectum ejus erit mixtum, scilicet corpus humanum. Et ideo, cum sit supernaturalis, potest prohibere omnem actionem corporis intrinsecam, vel extrinsecam, subjecti proprii corruptivam. De hoc sanctus Thomas, dist. 43, q. 1, ait. 1, in solutione tertiae quaestiunculae, sic dicit: a Est aliquis motus, sive actio, cujus natura non est principium, nec terminus. Et alius (y) motus quandoque est a principio supra naturam, ut patet de glorificatione corporis, etc. " Item, dist. 44, q. 2, ait. 1, q 1, in solutione tertii, sic dicit : " Qualitates elementares sunt instrumenta animae, ut patet, 2. de Anima (t. c. 40 et 50), ubi dicitur quod calor ignis in corpore animalis regulatur inactu nutriendi per virtutem animae. Quando autem agens est perfectum, et ila non est aliquis defectus in instrumento, nulla actio procedit ab instrumento nisi secundum dispositionem principalis agentis. Et ideo in corporibus sanctorum, post resurrectionem, nulla aclio vel passio poterit provenire a qualitatibus elementaribus, quae sit contra dispositionem animae, quae intendit conservare corpus. "

Haec ille. Dicitur tertio, quod secunda improbatio responsionis non valet. Cum enim dicitur quod omnes formae ejusdem susceptivi proximi, sunt ejusdem generis physici, etc,

hoc solum habet verum in formis naturaliter educibilibus de potentia subjecti, et ad quas subjectum est in potentia passiva naturali; non autem de illis ad quas se habet solum in potentia obedientiali; cujusmodi sunt qualitates corporis gloriosi. De hoc sanctus Thomas, dist. 48, q. 2, ait. 1, in solutione tertii, sic dicit : " Pro tanto dicitur Deus, die septimo a novis creaturis condendis cessasse, quia nihil postea factum est, quod prius non praecesserit in aliqua similitudine secundum genus vel speciem, vel ad minus sicut in principio seminali, vel etiam sicut in potentia obedientiali. Dico ergo quod novitas mundi futura processit quidem in operibus sex dierum in quadam remota similitudine, scilicet in gloria vel gratia angelorum; processit etiam in potentia obedientia, quae creaturae tunc est indita ad talem novitatem suscipiendam a Deo agente. " - H:ec ille. - Simile dicit, 1 p., q. 73, art. 1, in solutione tertii argumenti. Dicitur quarto, quod tertia improbatio supradicta? conclusionis non valet. Tum quia supponit illud quod statim negatum est, scilieet quod qualitas quae dicitur impassibilitas, sit ejusdem generis cum qualitatibuselementaribus. Tum quia supponit quod forma alteri non repugnans non prohibet actionem illius. Dicitur enim quod impassibilitas non repugnat qualitatibus elementaribus, sed compatitur eas; nec prohibet omnem actionem vel passionem illarum, sed solum actionem vel passionem quae sit contra dispositionem animae, et ejus naturalem intentionem et inclinationem , quae intendit conservare corpus, ut dictum est. Dicitur quinto, quod a principio dici potuit, quod, licet anima, inquantum est forma informans, non repugnet qualitatibus elementaribus activis et passivis, nec omnibus effectibus illarum, aut actionibus et passionibus; tamen, inquantum ipsa est forma perfecte dominans suae materiae, et perfecte eam sibi subjiciens, et ligans ejus potentiam, et determinans ejus confusionem ad unum actum, ipsa, ut sic, repugnat inordinatis actionibus et passionibus qualitatum sui susceptivi, per quas posset ab ejus dominio et subjectione eripi, et ad aliam dispositionem disponi. Isto modo enim forma coeli dominatur suae materiae, secundum multos, qui ponunt in ccelo materiam ejusdem rationis cum materia corporum generabilium et corruptibilium. Et ideo anima sic dominans suo corpori prohibet omnem passionem adjectivam, tam ab intrinseco quam ab extrinseco. Et tale dominium est prima causa formalis impassibilitatis; licet causa proxima dici possit aliqua qualitas effluens ab anima in corpus sic sibi subjectum. Et sic patet quod argumenta Scoti primo loco contra conclusionem inducta non procedunt. Ad ea vero quae secundo loco contra eamdem conclusionem inducit, dicitur primo, quod cessatio motus coeli est aliqualis causa incorruptibilitatis corporum tam beatorum quam damnatorum, licet divina justitia sit causa principalis talis incorruptibilitatis. De hoc sanctus Thomas, dist. 44, q. 3, art. 1, in solutione secundae quaestiuncula;, sic dicit : " Cum in omni .motu oporteat esse aliquod principium motus, dupliciter aliquis motus vel mutatio a mobili removetur : uno modo, per hoc quod deest principium motus; alio modo, per hoc quod principium impeditur. Corruptio autem mutatio quaedam est. Unde dupliciter potest contingere I ut corpus, quod ex conditione suorum principiorum corruptibilitatem habet, incorruptibile reddatur. Uno modo, ex hoc quod principium ad corruptionem movens totaliter tollitur. Et hoc modo corpora damnatorum incorruptibilia erunt. Cum enim coelum sit principium alterans per motum suum localem, et omnia alia agentia secunda in virtute ipsius agant, et quasi ab ipso mota, oportet quod, cessante motu coeli, nihil sit agens quod possit per alterationem aliquam corpus transmutare a sua naturali proprietate. Et ideo, post resurrectionem, motu coeli cessante, nulla qualitas erit sufficiens ut corpus humanum alterare possit a sua naturali qualitate. Corruptio autem est terminus alteratio-nis, sicut et generatio. Unde corpora damnatorum corrumpi non poterunt. Et hoc deservit divinae justitiae, ut perpetuo viventes, perpetuo puniantur; quod divina justitia requirit; sicut etiam nunc corruptibilitas corporum deservit divinae providentia?, per quam ex aliquibus corruptis alia generantur. Alio modo contingit ex hoc quod principium corruptionis impeditur. Et hoc modo corpus Adae incorruptibile fuit : quia contraria? qualitates in corpore (a) hominis exsistentes, continebantur per gratiam innocentiae (f5), ne ad dissolutionem corporis agere possent. Et multo plus continebuntur in corporibus gloriosis, quae erunt omnino subjecta spiritui. Et sic in corporibus beatorum, post communem resurrectionem, conjungentur duo praedicii modi incorruptibilitatis. "

Haec ille.

Item, ibidem, in solutione tertiae quaestiunculae, sic dicil: (( Principalis causa quare corpora damnatorum ab igne non consumentur, erit divina justitia, qua eorum corpora ad poenam perpetuam sunt addicta. Sed divinae justitioe servit etiam naturalis dispositio ex parte corporis patientis, et ex parte agentium. Quia, cum pati sit recipere quoddam, dupliciter est modus passionis, secundum quod aliquid in alio recipi potest dupliciter. Potest enim aliqua forma recipi in aliquo subjecto secundum esse naturale materialiter, sicut calor recipitur ab igne in aere. Et secundum hunc modum receptionis, est unus modus passionis, qui dicitur passio naturae. Alio modo aliquid recipitur in ad tero spiritualiter, per modum cujusdam intentionis, sicut similitudo albedinis recipitur in aere et in pupilla. Et haec receptio assimilatur illi receptioni qua anima recipit similitudines rerum. Et, secundum hunc modum receptionis, est alius modus passionis, qui vocatur passio animae. Quia ergo, post resurrectionem, motu caeli cessante, non poterit corpus aliquod alterari a sua naturali qualitate, ut dictum est, nullum corpus pati poterit passione naturae. Unde, quantum ad hunc modum passionis, corpora damnatorum impassibilia erunt, sicut et incorruptibilia. Sed, motu coeli cessante, adhuc remanebit passio quae est per modum animae : quia aer sole illuminabitur, et colorum differentias deferet (a). Unde, secundum hunc modum passionis, corpora damnatorum passibilia erunt. Et quia tali passione sensus perficitur, ideo in corporibus damnatorum sensus pcenae erit sine mutatione naturalis dispositionis. Corpora vero gloriosa, etsi recipiant aliquid, et quodammodo patiantur in sentiendo, non tamen passibilia erunt : quia nihil recipient per modum afflictivi et laesivi, sicut recipient corpora damnatorum, quae ob hoc passibilia dicuntur. "

Haec ille. Dicitur secundo, quod prima improbatio hujus responsionis, quae fundatur in articulo Parisiensi, non valet. Tum quia articuli Parisienses indigent bona correctione, ut dicit Godofridus, 8. quodlib., q. 5 (6); potissime ubi tangunt doctrinam sancti Thomae. Tum quia articuli illi tam per Ecclesiam quam per universitatem Parisiensem revocati sunt, ubi tangunt dictam doctrinam. Tum quia articulus recipit glossam, sicut dicta Christi et sanctorum et Canonis, quae sunt majoris auctoritatis. Potest enim sic glossari, quod erroneum est asserere quod, stante coelo, ignis approximatus stuppae, non posset stuppam corrumpere, per quamcumque potentiam, creatam vel increatam; quia hoc esset derogare divinae omnipotentiae. Non autem est erroneum, si intelligatur quod hoc non potest fieri per causas naturales, nec sine miraculo. Et multis aliis modis potest articulus glossari. Dicitur tertio, quod secunda improbatio non valet. Non enim motus coeli est causa generationis et corruptionis tantummodo quia adducit et abducit generans et corrumpens, nec solum quia facit ad praesentiam aut absentiam solis vel alterius coelestis corporis; verum etiam quia omnes alii motus corporales naturales et alterativi corporum dependent ab illo sicut a primo sui generis, et sicut ab actione causae superioris, scilicet substantis separatae. De hoc beatus Thomas, de Potentia Dei, q. 5, art. 8, sic dicit: " Sicut habetur in libro de Causis, quando prima causa retrahit actionem suam a causato, oportet (y) quod causa secunda retrahat actionem suam ab eodem, eo quod causa secunda habet hoc ipsum quod agit per actionem causae primae, in cujus virtute agit. Cum autem omne agens agat secundum quod est in actu, oportet secundum hoc accipere ordinem causarum agentium, secundum quod est ordo earum in actualitate. Corpora autem inferiora minus habent de actualitate quam corpora coelestia : nam in corporibus inferioribus non est tota potentialitas completa peractum, eo quod materia substans uni formae remanet in potentia ad aliam formam; quod non est in corporibus coelestibus; nam materia coelestis corporis non est in potentia ad aliam formam; unde sua potentialitas tota est terminata per formam quam habet. Substantias vero separata? sunt perfectiores in actualitate quam etiam corpora coelestia : quia non sunt compositae ex materia et forma; sed sunt quaedam formae subsistentes ; quae tamen deficiunt ab actualitate Dei, quae est suum esse; quod de aliis formis separatis non contingit. Sicut etiam videmus quod elementa etiam se superant invicem secundum gradum actualitatis, eo quod aqua plus habet de specie quam terra, et aer quam aqua, et ignis quam aer; ita est etiam in corporibus coelestibus, et in substantiis separatis. Elementa ergo agunt in virtute corporum coelestium, et corpora coelestia agunt in virtute substantiarum separatarum (a). Unde, cessante actione substantia; separata?, oportet quod cesset actio corporis coelestis; et, ea cessante, oportet quod cesset actio corporis elementaris (6). Sed sciendum quod corpus habet duplicem actionem. Unam quidem secundum proprietatem corporis, ut scilicet agat per motum : hoc enim est proprium corporis, ut motum moveat et agat. Aliam autem actionem habet, secundum quod attingit ad ordinem substantiarum separatarum, et aliquid participat de modo ipsarum : sicut naturae inferiores consueverunt aliquid participare de proprietate naturae superiorum, ut apparet in quibusdam animalibus, quae participant aliquam similitudinem prudentiae , quae est propria hominum. Haec autem est actio corporis, quae non est ad transmutationem materiae, sed ad quamdam diffusionem similitudinis formae in medio, secundum similitudinem spiritualis intentionis quae recipitur de re in sensu vel intellectu. Et hoc modo sol illuminat aerem, et color speciem suam multiplicat in medio. Uterque autem modus actionis in istis inferioribus causatur ex corporibus coelestibus : nam ignis calore suo transmutat materiam, ex virtute corporis coelestis; et corpora visibilia multiplicant suas species in medio, virtute luminis, cujus fons est in coelesti corpore. Unde, si actio utraque corporis coelestis cessaret, nulla actio in istis inferioribus remaneret. Sed, cessante motu coeli, remanebit prima actio, et non secunda. Et ideo, cessante motu coeli, erit quaedam actio in istis inferioribus illuminationis et immutationis medii a sensibilibus (y); non autem erit actio per quam transmutatur materia, quam sequitur generatio et corruptio. "

Haec ille.

Ex quibus patet quod (a) colestia agunt in virtute substantiarum separatarum.

substantiarum separatarum agunt in virtute Pr. (6) elementaris.

elementorum IV. (f) sensibilibus. - sensibus IV. Linrti iv. se actio materialis ipsius ignis dependet ab actione coeli, et actio coeli ab actione substantiae separatae; quae quidem actio est motus localis coeli. Unde sanctus Thomas, ubi supra (de Potentia Dei), q. 6, art. 3, sic dicit : " Cum idem, manens idem, semper natum sit idem facere; quod autem generatur vel corrumpitur, aut alteratur, vel augetur vel diminuitur, non semper eodem modo se habet; oportet quod illud quod est generans et movens ad hujusmodi, non sit semper eodem modo se habens, sed aliter et aliter. Hoc autem non potest esse substantia separata : quia omnis talis substantia est immobilis; omne enim quod movetur, est corpus, ut 6. Physicorum (t. c. 32, 86, etc.) probatur. Unde illud quod est immediata causa reducens formam de potentia in actum per generationem et alteratio-nem, est corpus, aliter et aliter se habens, secundum quod accedit et recedit per motum localem. Et inde est quod substantia separata suo imperio in corpore causat immediate motum localem; et, eo mediante, causat alios motus, quibus mobile acquirit aliquam formam. Et hoc rationabiliter accidit : nam motus localis est primus et perfectissimus motuum, utpote qui non variat rem quantum ad rei intrinseca, sed solum quantum ad exteriorem locum; et ideo per primum motum localem corporalis natura a spirituali movetur, etc. "

Haec ille.

Item, ibidem, in solutione secundi, sic dicit : " Formae rerum naturalium in mente angelica exsistentes sunt magis actuales quam formae quae sunt in materia; et, propter hoc, sunt immediatum principium perfectionis quae est intelligere. Operationis vero quae est actio materiam transmutans, non sunt immediatum principium, sed mediante voluntate, et voluntas mediante virtute, et virtus immediate movet motum localem, quo mediante, est causa aliorum motuum, et est causa inductionis formae in materia. "

Haec ille.

Similia dicit, 1 p., q. 110, art. 2, in solutione secundi, dicens : (t Illud quod potest virtus inferior, potest virtus superior; non tamen eodem modo, sed excellentiori modo; sicut intellectus cognoscit sensibilia excellentiori modo quam sensus. Et sic angelus excellentiori modo transmutat materiam corporalem quam agentia corporalia, scilicet movendo ipsa agentia corporalia, tanquam causa superior. "

Haec ille.

Et, in primo articulo illius quaestionis, allegat (in arg. Sed contra) dictum Augustini, 3. de Trinitate (cap. 4), dicens quod omnia corpora reguntur, per spiritum vitae rationalem; et dictum Gregorii, 4. Dialogor. (cap. 6), dicentis quod in hoc mundo visibili nihil nisi per creaturam invisibilem disponi potest. - Ex quibus patet quod, cessante motu coeli, ignis non posset sine miraculo stuppam corrumpere. Verumtamen de hoc adhuc erit sermo, cum de poena tractabitur damnatorum. Sed haec pro nunc sufficiunt ad argumenta Scoti pro articulo Parisiensi. Dicitur quarto, quod auctoritas Philosophi, 2. de Generatione (t. c. 55), inepte allegatur ad propositum. Quia Philosophus ibi non loquitur de motu primi mobilis, quem nos dicimus causam omniuni aliorum motuum, et ad cujus cessationem dicimus omnes alios cessaturos; sed loquitur de motu Zodiaci, vel obliqui circuli. Quod patet, quia, post dicta verba, subdit (t. c. 56): Quoniam autem continua est in rebus generatio et corruptio, dicimus autem causam esse allationem generationis; manifestum quod una certa allatione non contingit fieri ambo, quia contraria sunt. Idem enim et similiter se (a) habens, semper idem natum est facere. Quocirca generatio semper erit, aut corruptio. Oportet autem multos esse motus, et contrarios, aut allatione, aut inaequalitate : contrariorum enim contraria causa. Ideoque non prima allatio causa est generationis et corruptionis, sed quae circa obliquum circulum. In hac enim et continuum inest, et moveri secundum (6) duos motus. Necesse enim, si erit semper continua generatio et corruptio, semper aliquid moveri, ut non deficiant transmutationes; duo autem, ut non alterum contingat solum. Continuitatis quidem (y) ergo totius allatio causa; praesentiae vero et absentia?, inclinatio. Contingit enim quandoque longe fieri, quandoque prope. Inaequali vero distantia, inaequalis erit motus. Quocirca, si in adveniendo et prope esse generat, et in recedendo et (S) longe fieri idipsum corrumpit.

Haec ille, in forma. Et vocat allationem totius primum motum localem, vel motum primi mobilis, quem sequuntur omnia corpora coelestia; inclinationem vero vocat motum Zodiaci et obliqui circuli. Cum autem dicit quod prima allatio non est causa generationis et corruptionis, intelligit quod non est causa proxima et immediata talis varietatis, scilicet quod modo sit generatio, modo corruptio; sed causa immediata illius est motus obliqui circuli. Quod enim motus primi mobilis sit causa omnium aliorum, prima (e) vel remota, testatur ipse, 8. Physicorum, in multis locis, praesertim cap. 8, quod incipit : At vero aliud facientibus principium, etc. Ibi enim ostendit quod motus localis est prior aliis causalitate et tempore. Dicit enim sic (t. c. 56) : Amplius hinc considerantibus erit manifestum quod loci mutatio prima. Primum enim, sicut in aliis, sic et in motu dicetur utique primum multifarie. Dicitur autem prius, quo non exsistente, non erunt alia, illud vero sine reliquis; et quod secundum substantiam; et quod tempore. Quare (Q, quoniam

motum quidem necesse est esse continue, erit utique continue, aut (a) qui continuus, aut qui consequenter. Magis autem qui continuus, et dignius est continuum quam consequenter esse. Dignius autem semper accipimus in natura, si possibile est. Possibile est autem continuum esse. Manifestabitur autem posterius, nunc autem hoc sup-ponatur, et hunc neque unum alium possibile esse nisi (6) loci mutationem. Necesse est igitur (y) lationem esse primam. Neque enim una necessitas est augmentari neque alterari quod fertur, neque fieri, aut corrumpi. Horum autem neque continget aliquem fieri, nisi continuus sit, quem movet primum movens.

Haec ille.

Simile dicit Commentator, commento 56, ubi sic : " Prius secundum naturam est illud quod, cum non fuerit, non erit secundum; et, cum fuerit, nondum necesse erit secundum. Verbi gratia : unum et duo, quando unum non fuerit, non erunt duo; et, si unum fuerit, non est necesse ut duo sint. Et talis est dipositio motus localis ad caeteros motus : quia, cum alii motus fuerint, erit motus localis; et, cum motus localis fuerit, non sequitur ut alii motus sint, etc. " Sequitur : ti Motus localis est prior caeteris secundum naturam, et secundum causam, etc. j) Et, commento 76, dicit quod ille motus localis qui est prior aliis, est motus circularis primi mobilis. Ex praedietis patet ad argumenta Scoti secundo loco inducta contra conclusionem. II. Ad argumenta Aureoli.

Ad primum Aureoli contra eamdem (quod est idem in substantia cum primo argumento Durandi), respondet Petrus de Palude (dist. 44, q. 2), (licens quod " non est simile de motu locali, qui est a fortiori virtute, et non est per se ad corruptionem (unde dos impassibilitatis non per se ab illa passione praeservat) et de alia passione, quae immediate fit a solo corpore, cui absurdum est corpus gloriosum esse subjectum. Nec videtur incredibile vel impossibile ponere in corpore humano glorioso nobiliorem et fortiorem virtulem omni alia quae sit in quocumque alio corpore, sicut nobiliorem et perfectiorem claritatem quam in sole. Propter quod, si est in eo qualitas per quam possit resistere intensissimo calori et frigori et incisioni, sicut et per duritiem adamas ferro et calibi resistit, nullum impossibile est etiam de motu locali, si est in eo qualitas per quam a nullo corpore possit impelli. Nec propter hoc erit immoderatae virtutis, si transcendit virtutem alterius corporis ignobilioris. Sed respectu angeli non oportet : quia nec corta) continue, erit utique continue, aut. - continue autem Pr. pus natum est esse virtuosius angelo, nec etiam anima. Ergo, ne patiatur a spiritu, est per divinam protectionem; sed ne a corpore, est per propriam qualitatem. Dicunt etiam aliqui, quod adversus spiritum etiam resisti posset per qualitatem, et adversus omnem per (a) virtutem in corpore vel in anima : quia multo major virtus requiritur ad agendum quam ad resistendum; quia natura agendo se multiplicat, et se servat in simili tantum; sed resistendo conservat se in seipsa, ad quod natura (6) habet majorem inclinationem, ut quibusdam videtur. Unde, quamvis imperfectissimus calor sit perfectior maximo frigore, quia secundum totam speciem excedit, nihilominus tamen magnum frigus resistit parvo calori; et quamvis minimus angelus habeat nobiliorem virtutem gravitate terrae, non tamen propter hoc posset movere totam terram; ita, et si virtus in corpore glorioso vel in anima esset ad resistendum molui angeli, non propter hoc esset nobilior simpliciter virtute angeli. Non tamen oportet ponere virtutem per quam resisteret omnibus angelis simul, sicut nec per quam resisteret Deo : hoc enim est impossibile, nec est necesse. In illis ergo in quibus illa virtus non sufficit, divina virtus subvenit; in quibus autem illa potest sufficere, dignitatem corporis et animae decet eam habere, j

Haec Petrus, et bene. Ad secundum, negatur minor. Nec valet ejus probatio. Quia agere in quodcumque subjectum non est propria passio virtutis activa;, sed solum agere in passum dispositum et actionis ejus susceptivum. Similiter nec pati a quocumque activo est propria passio materiae, sed posse pati a (y) determinato agente. Unde, si ista ratio aliquid valeret, aeque concluderet quod in coelo, aut in quocumque alio corpore, non est aliqua qualitas prohibens actionem ignis in illud. Ad tertium similiter negatur minor : quia pati et corrumpi non est propria passio compositi ex elementis; sed habere polentiam ad pati et corrumpi. Et illa remanet in corpore humano glorioso. Sed illa potentia non poterit exire in actum, propter superveniens impedimentum, ut supra dictum est. Unde hoc argumentum solvit sanctus Thomas, discutione praesenti, q. 2, art. 1, q 1, in solutione secundi, ubi sic dicit : " Duplex est potentia : ligata, et libera. Et hoc non solum est verum de potentia activa, sed etiam passiva. Forma enim ligat potentiam m.ateri;e, etc, " ut supra recitatum fuit, in principio hujus articuli. Ad quartum patet responsio ex solutione primi. Et ulterius, responsio quam recitat arguens, sufficienter evacuat argumentum, ut patet ex dictis statim ad tertium.

Et ad ejus improbationem, dicitur quod corpus gloriosum per illam qualitatem resistere poterit omni corruptivo, ligando potentiam materiae, et determinando eam ad unum, ne possit recipere aliquid contrarium vel repugnans dispositioni qua perficitur ab anima, vel perfecto dominio animae super corpus; non autem qua perficitur fundando novam contrarietatem, vel auferendo antiquam ad activa (x) quae nata sunt agere in corpus; sicut qualitas caeli, ipsum praeservans a corruptione vel passione abjectiva, non habet contrarium; licet non sit per omnia simile, quia materia cceli secundum se nullo modo est in potentia ad corruptionem, nec ad peregrinas impressiones, secundum ponentes in caelo materiam alterius rationis a materia corporum inferiorum. Sed sufficit ista similitudo, quod non oportet qualitatem corporis gloriosi esse formaliter contrariam qualitatibus activis et passivis, quamvis sit ratio resistendi eorum actioni. III. Ad argumenta Durandi.

Ad primum Durandi patet responsio; quia idem est cum primo argumento Aureoli. Ad secundum respondet Petrus (dist. 44, q. 2), dicens quod " non est simile in corpore damnatorum et beatorum, cum ibi nihil supernaturale pertinens ad gratiam et dignitatem poni debeat, sicut hic. Et praeterea, cum ibi sit passibilitas sine corruptione, hic vero neutrum, non oportet quod sit eadem causa, ubi est tam differens effectus ".

Haec Petrus, et bene.

Verumtamen de hoc multa sunt superius dicta, dum ad argumenta Scoti respondetur : quia aliunde provenit impassibilitas et incorruptibilitas beatorum quam damnatorum, prima ex duplici causa, secunda ex una illarum tantum. Ad tertium respondet Petrus (ibid.), dicens quod " divina virtus assistens non excludit a corporibus gloriosis formam intrinsecam inhaerentem ".

Haec ille, et bene; nam ex dictis Augustini haberi potest quod impassibilitas corporis gloriosi est quid positivum exsistens in corpore, ab anima gloriosa derivatum. Ait enim in Epistola ad Dioscorum (epist. 118, al. 56, cap. 3) : Tam potenti natura Deus fecit animam, ut ex ejus plenissima beatitudine redundet in corpus plenitudo sanitatis et incorruptionis vigor.

Haec Augustinus.

Et recitatur a sancto Thoma, 3 p., q. 14, art. 1; et q. 54, art. 3 (ad 1 "), et multis aliis locis (6). Ad quartum respondet ( ) Petrus (ibid.) dicens quod " eirectus privativus non requirit causam positivam formalem ; nullam enim talem habet causam. Sed necesse est quod habeat causam positivam tam efficientem quam fundamentalem : nunquam enim aliquid habet rationem causae, nisi sit positivum. Sed causa positiva inlinit in effectum positivum; et sic causat ipsum. Sed effectum privativum non causat influendo directe, sed per subtractionem propriae influentiae, ut esset de Deo, si res annihilaret, et de nauta, si inter pericula maris navem non regeret; vel impediendo influentiam alterius, sicut obstaculum positum in fenestra causat tenebram impediendo illuminationem solis, et eodem modo terra interposita inter solem et lunam causat eclipsim. Similiter impassibilitas non potest alicui convenire, nisi per naturam ad quam sequitur privatio principiorum, mediantibus quibus inest alicui passibilitas; vel per naturam impedientem passionem quae ab aliquo posset fieri. Et utroque modo impassibilitas est a causa positiva, vel inhaerente, vel assistente J.

Haec Petrus, et bene.

Concordat enim dictis sancti Thomae in principio tertii articuli recitatis. IV. Ad argumenta Henrici.

Ad objecta Henrici respondet (a) Bernardus de Gannato, in impugnatione illius quaestionis, dicens : " Cum dicit Henricus, quod quantumcumque corpus sit subjectum animae, si nihil sit receptivum in corpore, etc, ex hoc habebitur quod sit impassibile quia non patietur, sed tamen de se erit passibile;

dicendum quod dos ista est aliquid positivum in corpore, ut sit perfecte subjectum quodammodo, vel realiter, vel secundum intellectum. Nec est inconveniens, si corpus compositum ex contrariis, suae naturae relictum, sit sic passibile. Nec hic quaerimus quod sit impassibile, nisi inquantum est gloriosum.

Quod autem dicit, quod posset debilitari dominium qualitatis in corpore,

contradictio est : quia, si non potest debilitari dominium anirnae super totum corpus, impossibile est quod debilitetur aliqua qualitas, vel disponatur aliquo modo contrario isti dominio.

Quod autem aliquod corpus ex se sit necesse non pati, de composito ex contrariis impossibile est, nisi per aliquod additum, hoc poni, nisi ponendo quod anima dat esse corporeum (6);

dicendum quod anima dat totum esse substantiale quod est in homine, cum ipsa includat virtutes omnium formarum ordine essentiali praecedentium. Nec homo est compositus nisi ex anima et materia appropriata animae, quae habet conditiones convenientes operationibus animae, ut sunt organa, quibus omnibus anima dat esse substantiale, absque alia forma subtantia^ Et ita vera mixtio est (y) in homine, sicut in aliis; quia anima dat illud esse quod daret forma substantialis mixti. Praeter hoc autem est in homine . - QUAESTIO III. forma mixti accidentalis, quae resultat ex proportione primarum qualitatum, et diverse ex diversa proportione, sicut est durities ossis, et mollities carnis, et sic de aliis. Formae etiam elementorum sunt in virtute in homine, sicut in aliis mixtis, et eodem modo ac si poneretur (a) in homine alia forma substantialis praeter animam. Et eodem modo sunt actiones et passiones qualitatum in homine, ac si illa forma poneretur, quae non prius faceret actionem vel passionem qualitatum quam faciebat anima. Finalis autem corruptio hominis nulla est nisi separatio animae a corpore, ad quam disponunt actiones et passiones qualitatum. Unde figmentum est ponere illam aliam formam.

Quod autem dicit, quod materia est incorruptibilis, sicut corpus cum dote,

dicendum quod essentia materiae incorruptibilis est; sed dispositiones quae requiruntur in ea ut sit materia propria animae, sunt corruptibiles, quantum est de se, sicut in aliis mixtis. "

Haec Bernardus, et bene. Ad argumentum contra quaestionem (6) respondet (y) sanctus Thomas, dist. 44, q. 2, art. 1, q 1, in solutione primi argumenti, ubi sic dicit: " Secundum Anselmum (Cur Deus homo, lih. 2, cap. 11), mortale ponitur in diffinitione hominis a philosophis, qui non crediderunt hominem totum aliquando posse esse immortalem, quia non viderunt homines nisi secundum hujus mortalitatis statum. Vel potest dici quod, secundum Philosophum, in 8. Metaphysicorum (t. c. 5), quia differentia? essentiales sunt nobis ignotae, utimur quandoque differentiis accidentalibus ad significandum essentiales differentias, quae sunt accidentalium causae. Unde mortale non ponitur in diffinitione hominis quasi ipsa mortalitas ad essentiam hominis pertineat, sed quia illud quod nunc est causa passibilitatis et mortalitatis secundum praesentem statum, scilicet compositio ex contrariis, est de essentia hominis; sed tunc non erit causa ejus, propter victoriam animae super corpus. "

Haec ille. Et haec de quaestione sufficiant. De qua benedictus Deus in aeternum. Amen. (a) poneretur. - proponeretur Pr. (6) quaestionem.

conclusionem Pr. (f) respondet.

respondit Pr.