ARTICULUS I.

PONUNTUR CONCLUSIONES Quantum ad primum articulum, sit Prima conclusio : Quod Eucharistia est sacramentum. Hanc ponit et probat sanctus Thomas, 3 p., q. 73, art. 1, ubi sic dicit : " Sacramenta Eeclesiae ordinantur ad subveniendum homini in vita spirituali. Vita autem spiritualis vitae corporali conformatur, eo quod corporalia similitudinem spiritualium gerunt. Manifestum est autem quod, sicut ad vitam corporalem requiritur generatio, per quam homo vitam accepit, et augmentum, quo homo producitur ad perfectionem vitae; ita requiritur alimentum, per quod homo conservatur in vita. Et ideo, sicut ad vitam spiritualem oportuit esse baptismum, qui est spiritualis generatio, et confirmationem, quae est spirituale augmentum; ita oportuit esse sacramentum Eucharistiae, quod est spirituale alimentum. "

Haec ille. Item, octava distinctione hujus, q. 1, art. 1, q i , sic dicit : " Eucharistia sacramentum quoddam est; alio tamen modo ab omnibus aliis sacramentis. Sacramentum enim, secundum sui nominis proprietatem, sanctitatem active importat. Unde secundum hoc aliquid habet rationem sacramenti, secundum quod habet rationem sanctitatis, vel sanctificationis, qua fit aliquid sanctum. Dicitur autem aliquid sanctum dupliciter. Uno modo, simpliciter et per se, sicut quod est subjectum sanctitatis, sicut dicitur homo sanctus. Alio modo, secundario et secundum quid, ex eo quod habet ordinem ad sanctitatem hanc : vel sicut habens virtutem sanctificandi, sicut chrisma dicitur sanctum; vel quocumque alio modo ad aliquod sanctum deputetur, sicut altare sanctum. Et ideo ea quibus aliquid fit sanctum primo modo, dicuntur sacramenta simpliciter; illa autem quibus aliquid fit sanctum secundo modo, non dicuntur sacramenta, sed sacramentalia magis. In aliis ergo sacramentis fit aliquid sanctum primo modo, scilicet homo suscipiens sacramentum; non autem elementum corporale sanctificans hominem , quia est sanctum secundo modo. Et ideo hoc quod pertinet ad sanctitatem materiae in omnibus sacramentis aliis, non est sacramentum, sed sacramentale; sed hoc quod pertinet ad usum materiae, qua homo sanctificatur, est sacramentum. In hoc autem sacramento, illud quod est sanctificans hominem, est sanctum primo modo, quasi subjectum sanctitatis, quod est ipse Christus. Et ideo ipsa sanctificatio materiae est hoc sacramentum; sed sanctificatio hominis est effectus sacramenti. Et ideo hoc sacramentum in se consideratum, est dignius omnibus aliis sacramentis : quia habet absolutam sanctitatem, etiam praeter suscipientem; omnia autem alia non habent nisi in ordine ad aliud. Et ideo hoc sacramentum est perfectio aliorum sacramentorum : quia omne quod est per aliud, reducitur ad id quod est per se; sicut patet de substantia et accidente, u

Haec ille. Item, ibidem, arguit sic, secundo loco : " In omni sacramento novae legis, id quod figuratur, efficitur per id quod figurat, vel per signum figurans. Sed species panis et vini, quae figurant et significant corpus Christi verum et mysticum, non efficiunt illud. Ergo Eucharistia non est sacramentum novae legis. " Ecce argumentum. Sequitur responsio : " Dicendum, inquit, quod sicut ad species sensibiles aliorum sacramentorum se habet virtus quae interius inest, quae sanctitatem acquirit, ex qua sacramentum efficit, secundum Hugonem (lib. 1 de Saci:, part. 9, c. 2); ita in hoc sacramento se habet verum corpus Christi, quod per consecrationem sub speciebus illis fit. Unde sicut in aliis sacramentis materiale elementum non est causa virtutis quae in ipso est, neque alicujusspiritualis effectus in homine, nisi mediante virtute, secundum quod ex elemento et virtute unum quasi efficitur; ita in hoc sacramento species non sunt causa corporis Christi, nec alicujus effectus spiritualis in anima, nisi mediante corpore Cbristi vero, secundum quod ex speciebus et corpore Christi fit unum sacramentum. " - Haec ille. Ex quibus potest formari talis ratio pro conclusione : Omnesignum sensibile sanctificativum hominis, est sacramentum novae legis. Sed Eucharistia est hujusmodi. Igitur, etc. Secunda conclusio est quod Eucharistia est unum sacramentum, et non plura sacramenta. Hanc ponit sanctus Thomas, 3 p., q. 73, art. 2, ubi sic dicit : " Sicut dicitur, 5. Metaphysica? (t. c. 9, etc), unum dicitur non solum quod est indivisibile, vel quod est continuum, sed etiam quod est perfectum; sicut (a) cum dicitur una domus, et VI. - 10 NTENTIAItUM LIBRI IV. S unus homo. Est autem unum perfectione, ad cujus integritatem concurrunt omnia quas requiruntur ad finem ejusdem; sicut homo integratur ex omnibus membris necessariis operationi anima?, et domus ex partibus quae sunt necessaria; ad inhabitandum. Et sic hoc sacramentum dicitur unum. Ordinatur enim ad spiritualem refectionem, quae corporali conformatur. Ad corporalem autem refectionem duo requiruntur : scilicet cibus, qui est alimonium siccum; et potus, qui est alimentum humidum. Et ideo etiam ad integritatem hujus sacramenti duo requiruntur, scilicet spiritualis cibus, et spiritualis potus, secundum illud Joan. C (v. 56) : Caro mea vere est cibus, et sanguis meus vere est potus. Ergo hoc sacramentum multa quidem materialiter est, sed unum est formaliter et perfective. "

Haec ille. Item, prima quaestione hujus distinctionis, art. 1, q 2, sic dicit : a; Per se unum simpliciter, et quod est numero unum, dicitur tripliciter. Uno modo, sicut indivisibile est unum, ut punctus et unitas, quod neque est multa actu, neque potentia. Alio modo, quod est unum continuitate, quod tamen est multa potentia, sicut linea. Tertio modo, quod est unum perfectione, sicut dicitur calceamentum unum, quod habet omnes partes quae requiruntur ad calceamentum; et haec unitas dicitur in omnibus illis ad quorum integritatem aliqua exiguntur, sicut unus homo, una domus. Et quia ad esse sacramenti multa concurrunt, sicut forma, et materia, et hujusmodi; ideo ab hac unitate dicitur sacramentum unum esse. Illa enim sunt de integritate alicujus instrumenti, quae requiruntur ad operationem illam ad quam instrumentum est deputatum. Hoc autem sacramentum deputatum est, ex divina institutione, ad cibationem spiritualem, quae per cibationem corporalem significatur. Et quia cibatio corporalis duo requirit, scilicet aliquid per modum cibi, et aliquid per modum potus; ideo ad integritatem hujus sacramenti, ex divina institutione, est aliquid per modum cibi, scilicet corpus Christi, et aliquid per modum potus, scilicet sanguis (a). " - Haec ille. Ex quibus potest formari talis ratio pro conclusione : Omne continens plura requisita ad alicujus totius integritatem, et habens omnia ordinata ad unam principalem operationem, est et dicitur unum perfectione. Sed Eucharistia est hujusmodi. Ergo. Tertia conclusio est quod forma hujus sacramenti consistit in verbis praedictis a principio. Hanc ponit sanctus Thomas, 3 p., q. 78, art. 1, ubi sic dicit : " Hoc sacramentum differt ab aliis sacramentis in duobus. Primo, quantum ad hoc quod hoc sacramentum perficitur in consecratione materiae, alia vero sacramenta perficiuntur in usu materiae consecrata;. Secundo, quia in aliis sacramentis consecratio materiae consistit solum in quadam benedictione, ex qua materia consecrata accipit instrumentaliter quamdam spiritualem virtutem, quae per ministrum, qui est instrumentum animatum, potest ad instrumenta inanimata procedere; sed in hoc sacramento consecratio materiai consistit in quadam miraculosa conversione substantiae, quae a solo Deo perfici potest. Unde minister, in hoc sacramento perliciendo, non habet alium actum, nisi prolationem verborum. Et quia forma dicitur esse conveniens rei, ideo forma hujus sacramenti differt a formis aliorum sacramentorum in duobus. Primo, quiaforniae aliorum sacramentorum important usum materia;, puta baptizationem, vel confirmationem; sed forma hujus sacramenti importat solam consecrationem materia?, quae in transmutatione consistit, puta cum dicitur, Hoc est corpus meum, vel, Hic est calix sanguinis mei. Secundo, quia formae aliorum sacramentorum proferuntur ex parte ministri, sive per modum exercentis actum, sicut cum dicitur, Ego baptizo te, vel, Ego confirmo te, sive per modum imperantis, sicut in sacramento ordinis dicitur, Accipite potestatem, etc, sive per modum deprecantis, sicut cum in sacramento extremae unctionis dicitur, Per istam unctionem et nostram intercessionem , etc; sed (") forma hujus sacramenti profertur ex persona ipsius Christi loquentis, ut detur intelligi quod minister in perfectione hujus sacramenti nihil agit, nisi quod profert verba Christi. "

Haec ille. Ex quibus potest formari talis ratio pro conclusione illa : Forma verborum competit sacramento, quae perfecie proportionatur consecrationi sacramenti, quantum ad omnia quae ad illam concurrunt. Sed sic est de praediclis verbis (S). Ergo praedicta verba competunt sacramento per modum formae. Quarta conclusio est quod forma consecrationis panis, conveniens et completa, duntaxat et praecise consistit in his verbis, Hoc est corpus

meum.

Hanc ponit, 3 p., q. 78, art. 2, ubi sic dicit : " Haec est conveniens forma consecrationis panis. Dictum est enim (art. praec.) quod haec consecratio consistit in conversione panis in corpus Christi. Oportet autem formam sacramenti significare illud quod in sacramento efficitur. Unde et forma consecrationis panis debet significare istam conversionem panis in corpus Christi. In qua tria considerentur : scilicet illa conversio, et terminus a quo, et terminus ad quem. Conversio autem potest considerari dupliciter : uno modo, ut in fieri; alio modo, ut in

(a) quia.

Ad. Pr. (o) verbis.

formis Pr T IX. - yUAESTIO I. facto esse. Non debuit autem significari conversio in hac forma ut in fieri, sed ut in facto esse. Primo quidem, quia haec conversio non est successiva, sed instantanea; in hujusmodi autem mutationibus fieri non est nisi facium esse. Secundo, quia ita se liabent formae sacramentales ad significandum effectum sacramenti, sicut se habent formae artificiales ad repraesentandum effectum artis. Forma autem artificialis, est similitudo ultimi effectus, in quem fertur intenlio artificis; sicut forma artis, in mente aedificatoris, est forma aedificati principaliter, sed aedificationis per consequens. Unde et in hac forma debet exprimi conversio ut in facto esse, ad quod fertur intentio. Et quia conversio exprimitur in hac forma ut in facto esse, necesse est quod extrema conversionis significentur ut se habent in facto esse conversionis, (a)Tunc autem termmusad quem habet propriam naturam suae substantiae; sed terminus a quo non manet secundum suam substantiam, sed solum secundum accidentia, quibus sensui subjacet, et ad sensum terminari potest. Unde convenienter terminus a quo conversionis exprimitur per pronomen demonstrativum relatum ad accidentia sensibilia, quae manent; terminus autem ad quem exprimitur per nomen significans naturam ejus in quod fit conversio, quod quidem est totum corpus Cbristi, et non sola caro ejus. Unde haec est forma convenientissima, Hoc est corpus meum. "

Haec ille. Item, octava distinctione Quarti, q. 2, art. i, in solutione primae quaestiunculae, sic dicit : c( Per formam cujuslibet sacramenti oportet quod exprimatur hoc in quo substantia sacramenti consistit; sicut, in forma baptismi, ablutio exterior exprimitur, qua baptismi perficitur sacramentum. Tota autem perfectio hujus sacramenti in ipsa materiae consecratione consistit, quae est per transsubstantiationem panis in corpus Christi. Et hanc transsubstantiationem exprimunt verba haec : Hoc est corpus meum. Et ideo haec verba sunt forma hujus sacramenti. "

Haec ille. Item, ibidem, in solutione secundae quaestiunculae, sic dicit : a In hoc sacramento, sicut et in aliis, duo sunt: scilicet consecratio materiae, et usus materiae consecratae. Et haec duo per verba Domini exprimuntur. In hoc enim quod dicitur, Accipite et manducate ex hoc omnes, praecipitur usus sacramenti ; in hoc quod dicitur, Hoc est corpus meum, traditur materiae consecratio. Et quia consecratio materiae est ad usum fidelium, ideo usus praemittitur in institutione ifi) sacramenti, quamvis sequatur in executione; quia finis est prior in intentione et cognitione, et ultimus in executione vel operatione. Sed quia usus materiae in hoc sacramento non est de essentia sacramenti, sicut in aliis; ideo illa verba quae ad usum pertinent, non sunt de forma, sed tantum illa quae ad consecrationem materiae pertinent, scilicet, Hoc est corpus meum. "

Haec ille. Ex quibus potest formari talis ratio : Illa est completa et praecisa forma consecrationis panis in sacramento Eucharistiae, quae, ex institutione Christi, perfecte exprimit illud quod in sacramento et consecratione panis efficitur. Sed praedicta forma est hujusmodi. Ergo, etc. Quinta conclusio : Quod prodicta locutio quam profert sacerdos in consecratione panis, scilicet : Hoc est corpus meum, vera est. Hanc probat sanctus Thomas, 3 p., q. 78, art. 5, ubi sic dicit : " Circa hoc fuit multiplex opinio. Quidam enim dixerunt quod in hac locutione, Hoc est corpus meum, haec dictio hoc importat demonstrationem ut conceptam, non ut exercitam, quia tota ista locutio sumitur materialiter, cum recitative proferatur; recitat enim sacerdos Christum dixisse : Hoc est corpus meum. Sed hoc stare non potest. Quia, secundum hoc, verba non applicarentur ad materiam corporalem praesentem; et ita non perficeretur sacramentum. Dicit enim Augustinus, super Joan. (tract. 80) : Accedit verbum ad elementum, et fit sacramentum. Et ex hoc totaliter non evitatur hujus difficultas quaestionis (a) : quia eaedem rationes manent circa primam prolationem, (pia Christus protulit haec verba; in qua manifestum est quod non materialiter, sed significative sumebantur. Et ideo dicendum est quod, etiam quando proferuntur a sacerdote, significative, et non tantum materialiter accipiuntur. Nec obstat quod sacerdos etiam ea recitative profert, quasi a Christo dicta : quia, propter infinitam virtutem Christi, sicut ex contactu carnis suae mundissimae vis regenerativa pervenit non solum ad illas aquas quae Christum tetigerunt, sed ad omnes ubique terrarum per omnia fuluia saecula, ita etiam ex prolatione ipsius Christi haec verba virtutem consecrativam sunt consecuta, a quocumque sacerdote dicantur, ac si Christus ea praesentialiter et personaliter proferret. Et ideo alii dixerunt quod haec dictio hoc in hac locutione facit demonstrationem non ad sensum, sed ad intellectum, ut sit sensus : Hoc,est corpus meum, id est, significatum per )wc, est corpus meum. Sed nec lioe stare potest : quia, cum in sacramentis hoc efficiatur quod significatur, non fieret per hanc formam ut corpus Christi sit in hoc sacramento secundum veritatem, sed solum sicut in signo; quod est haereticum. Et ideo alii dixerunt quod haec dictio hoc facit demonstrationem ad sensum, sed intelligitur haec demonstratio non pro illo instanti locutionis quo profertur haec dictio, sed pro ultimo instanti locutionis : sicut, cum (a) aliquis dicit, Nunc taceo, hoc adverbium nunc facit demonstrationem pro instanti immediate sequenti locutionem; est enim sensus : Statim dictis his verbis, taceo. Sed nec hoc stare potest. Quia, secundum hoc, hujus locutionis sensus est : Corpus meum est corpus meum; quod praedicta locutio non facit, quia hoc fuit etiam ante prolationem verborum. Et ideo aliter dicendum est, quod haec locutio habet virtutem factivam conversionis panis in corpus Christi. Et ideo comparatur ad alias locutiones, quae solum habent vim significativam, et non factivam, sicut comparatur conceptio intellectus practici, quae est factiva rei, conceptioni intellectus nostri speculativi, quae est accepta a rebus; nam voces sunt signa intellectuum, secundum Philosophum (1. Periher-menias, cap. 1). Et ideo, sicut conceptio practici intellectus non praesupponit rem conceptam, sed facit eam ; ita veritas hujus locutionis non praesupponit rem significatam, sed facit eam. Sic enim se habet verbum Dei ad res factas per verbum. Haec autem conversio non fit successive, sed in instanti. Et ideo oportet quidem intelligere praedictam locutionem secundum ultimum instans prolationis verborum : non tamen ita quod praesupponatur ex parte subjecti id (6) quod est terminus conversionis, scilicet quod corpus Christi sit corpus Christi; neque etiam id quod fuit ante conversionem, scilicet panis; sed id quod communiter se habet quantum ad utrumque, scilicet contentum in generali sub istis speciebus. Non enim faciunt haec verba quod corpus Christi sit corpus Christi, neque quod panis sit corpus Christi, sed quod contentum sub his speciebus, quod prius erat panis, sit corpus Christi. Et ideo signanter non dicit Dominus, Hic panis est corpus meum, quod esset secundum intellectum secundae opinionis; neque, Hoc corpus meum est corpus meum, quod esset secundum intellectum tertiae; sed in generali, Hocest corpus meum, nullo nomine apposito a parte subjecti, sed solo pronomine, quod significat in communi substantiam, sine qualitate, id est, sine forma determinata. "

Haec ille. Similia dicit, secunda quaestione hujus distinctionis, art. 1, q 4, in solutione primi. Ex quibus potest formari talis ratio pro conclusione : Locutio vel oratio practice factiva alicujus effectus vel operationis, exprimens illud quod efficit sufficienter et praecise, eo modo quo efficit, vera est. Sed hujus forma consecrationis est hujusmodi. Igitur, etc. Sexta conclusio est quod sola conveniens et completa forma consecrationis sanguinis Christi est haec : Hic est calix sanguinis mei, novi et oeterni Testamenti, mysterium fidei, qui pro vobis et pro multis effundetur in remissionem peccatorum.

Hanc probat sanctus Thomas, 3 p., q. 78, art. 3, ubi sic dicit : " Circa hanc formam est duplex opinio. Quidam enim dixerunt quod de substantia formae hujus est hoc solum quod dicitur, Hic est calix sanguinis mei, non autem ea quae sequuntur. Sed hoc videtur inconveniens : quia ea quae sequuntur, sunt determinationes praedicati, id est sanguinis Christi; unde pertinent ad integritatem locutionis. Et, propter hoc, sunt alii qui melius dicunt, quod omnia sequentia sunt de substantia formae, usque ad hoc quod sequitur postea, scilicet Haec quotiescumque feceritis; quae pertinent ad usum sacramenti hujus; unde non sunt de substantia formae. Et inde est quod sacerdos eodem ritu et modo, scilicet tenendo (") calicem in manibus, omnia haec verba profert. Lucae etiam 22, interponuntur verba sequentia verbis praemissis (6), cum dicitur (v. 20) : Hic calix novum testamentum est in sanguine meo. Dicendum est ergo quod omnia praedicta verba sunt de substantia formae. Sed per prima verba, Hic est calix sanguinis mei, significatur ipsa conversio vini in sanguinem, eo modo quo dictum est in forma consecrationis panis. Per verba autem sequentia designatur virtus sanguinis effusi in passione, quae operatur in hoc sacramento. Quae quidem ad tria ordinatur (y). Primo quidem, et principaliter, ad adipiscendam aeternam haereditatem, secundum illud Hebraeor. 10 (v. 19), Habentes fiduciam in introitu sanctorum per sanguinem ejus; et ad hoc designandum, dicitur, Novi et aeterni testamenti. Secundo, ad justitiam gratiae, quae est per fidem, secundum illud Romanor. 3 (v. 25 et 26), Quem proposuit Deus propitiatorem per fidem in sanguine ejus, ut sit ipse justus et justificans eum qui ex fide est Jesu Christi; et, quantum ad hoc, subditur, Mysterium fidei. Tertio, ad removendum impedimenta utriusque praedictorum, scilicet peccata, secundum illud Hebraeor. 9 (v. 14), Sanguis Christi emundabit conscientiam nostram ab operibus mortuis, id est, peccatis; et, quantum ad hoc, subditur, Qui pro vobis et pro multis effundetur in remissionem peccatorum. ))

Haec ille. Similia dicit, octava distinctione hujus, q. 2, art. 2, in solutione primae quaestiunculae. Ex quibus potest formari talis ratio pro conclusione : In illis verbis praecise et adaequate consistit forma conveniens et completa consecrationis santi) tenendo.

tenendi Pr. (6) praemissis,

primis Pr. (f) ordinatur.

ordinantur Pr. DISTINCTIO Vili. ET IX. - QUAESTIO I. guinis, quae continent omnia et singula pertinentia ad integritatem locutionis consecrativae, quam Christus consecrando protulit, et quae congruunt modo et ritui sacerdotis consecrantis secundum usum apostolicum et romanum. Sed praedicta verba sunt hujusmodi. Ergo. Et in hoc primus articulus terminatur.