ARTICULUS I.

PONUNTUR CONCLUSIONES Quantum ad primum articulum, sit Prima conclusio : Quod sacramenta veteris legis, et aliae caeremonise legales, cessaverunt, quoad vini obligandi, et quoad utilitatem eorum, in adventu Christi. Hanc conclusionem ponit sanctus Thomas, 4. Senteni., dist. 1, q. 2, art. 5, q 2, ubi sic dicit: " Triplex est praecipua ratio cessationis legalium. Una est, quia lex fuit instituta ad significandum gratiam novi Testamenti, quae per Christum facta est; et ideo, adveniente Christo, cessare debuerunt, sicut, veniente corpore, cessat umbra. Et hanc causam tangit Apostolus, Hebr. 10 (v. 1): Umbram habens futurorum bonorum, etc. Alia est ex imperfectione: quia in legalibus gratia non conferebatur, quam oportebat in novo Testamento dari. Sicut enim virtus rei naturalis rei naturali proportionatur, ita virtus sacramentalis sacramento; unde oportuit alia sacramenta institui, in quibus amplior gratia conferretur. Et hanc causam assignat Apostolus, Heb. 7 (v. 18) : Reprobatio quidem fit prioris mandati, propter Infirmitatem et inutilitatem. Tertia accipitur ex parte eorum quibus lex data est, qui erant parvuli; et ideo erant paulatim a pristina consuetudine idolatriae abstrahendi, ut sic eis concederetur ea offerre Deo, quae prius idolis obtulerunt, vel offerri viderunt, sicut Rabbi Moyses dicit. Sed postmodum, quando ad perfectam aetatem genus humanum pervenit, debuit ab his observantiis liberum esse. Et hanc causam tangit Apostolus, Galat. 3 et 4, et Petrus, Actuum 15, ostendens illa legalia in onus esse imposita populo rudi. "

Haec ille. Item, ibidem, in solutione priniae quaestiunculae, sic dicit : " Cum venit quod perfectum est, sic evacuari debet quod ex parte est, si ad idem ordinetur: quia gratia non facit per duo quod potest facere per unum, sicut nec natura. Circumcisio autem imperfecta erat respectu baptismi tripliciter. Primo, quantum ad significationem : quia non ita expresse significabat emundationem totius hominisab immunditia culpae originalis, sicut ablutio baptismalis. Secundo, quantum ad efficientiam : quia non tam abundans gratia ad bene operandum et reprimenduny fomitem dabatur in circumcisione sicut in baptismo. Tertio, quantum ad utilitatem : quia non erat ejus utilitas ita communis sicut baptismi; cum haberet determinatum populum, determinatum sexum, determinatum membrum, ettempusjsed in baptismo non ita accidit. Et ideo, adveniente tempore plenitudinis, debuit cessare, baptismo substituto. "

Haec ille. Eamdem conclusionem ponit, l 2 q. 103, art. 3. Ex quibus potest formari multiplex ratio pro conclusione. Secunda conclusio est quod sacramenta legalia non possunt observari pro nunc sine peccato mortali. Hanc ponit sanctus Thomas, praesenti distinctione, ubi supra (q. 2, art. 5), in solutione tertiae quaestiunculae : " Haec, inquit, quaestio videtur habere difficultatem ex quibusdam contrarietatibus, quae super hoc inveniuntur, tam in canone, quam in dictis Sanctorum. Quandoque enim inveniuntur legalia esse observata tempore gratiae, quandoque autem prohibita. Et de hoc etiam Petrus a Paulo redargutus videtur, Galatar. 2 (v. 11, etc). Et ideo super hoc Hieronymus et Augustinus diversa sensisse videntur. Volebat enim Hieronymus, quod legalia, statim post passionem Christi, quantum ad illos ad quos gratia novi Testamenti manifeste divulgata erat, fuerunt mortifera; sed Apostolos, quadam pia dispensatione, his usos fuisse, ad vitandum scandalum Judaeorum. Et ideo Petrus judaizans non peccavit, dispensatorie id faciens, secundum quod dicitur, 1. Corinth.9 (y. 22): Omnibus omni a factus sum. Et similiter, Paulus dispensatorie eum redarguit, ne Gentiles, exemplo Petri, quorum ipse Apostolus erat, sacramenta illa quasi necessaria quaererent; quia et ipse invenitur pia simulatione ea servasse. Et sic uterque excusatur, et Petrus a culpa, et Paulus a procaci reprehensione. Sed quia non videtur conveniens quod Apostoli contia veritatem doctrinae fecissent, ad vitandum scandalum Judaeorum, nec iterum videtur conveniens quod Paulus in Epistola ad Galatas aliquid simulate diceret, ubi dicit Petrum fuisse reprehensibilem (a); ideo Augustinus (epist., ad Hieron.) (6) dicit aliter, et melius, quod, ante passionem, legalia fuerunt observanda, ex necessitate divina? jussionis, et habuerunt adhuc effectum; sed, post Christi passionem, ante divulgationem Evangelii, observari poterant a Judaeis ad fidem conversis, non spem in illis ponentibus, quasi alicujus virtutis essent, aut quasi sine eis gratia Christi non sufficeret ad salutem, sed ne omnino videretur lex vetus reprobanda, si statim quasi idolatria fugeretur; et hoc modo erat deducenda mater synagoga ad tumulum cum honore. Sed, post divulgationem Evangelii, non solum non sunt salutifera, sed mortifera. Medio ergo tempore. Petrus et Paulus, et alii Apostoli, legalia observabant, non simulatorie, sed vere. Petrus tamen incaute se habuit in observatione legalium, nimis condescendens Judaeis (6) Haec epistola in Operibus S. Augustini, cura Monachorum Congregationis S. Mauri editis, invenitur sub numero 40. illis qui legalia illa observanda esse dicebant, ita ut aliqui exemplo ejus inducerentur ad ea observanda quasi necessaria; et ideo vere reprehensibilis erat, et aliquam levem culpam incurrit; et Paulus vere et non dispensative ipsum reprehendit. " - Haec ille. Item, ibidem, in solutione primi, sic dicit: " Ante Christi passionem, quando Christus ea servavit, non erant mortua, nec mortifera, sed salutifera; tempore vero Apostolorum, ante divulgationem Evangelii, erant quidem mortua, quasi nullius exsistentia utilitatis, sed non mortifera. " - Haecille. Item, 1" 2 , q. 103, ait. 4, ponit eamdem conclusionem, ubi sic dicit : " Omnes caeremoniae sunt quaedam protestationes fidei, in qua consistit interior fidei cultus. Sic autem (idem interiorem potest homo protestari factis, sicut verbis; et in utraque protestatione, si aliquid falsum homo protestatur, peccat mortaliter. Quamvis autem eadem sit fides quam habemus de Christo, et quam antiqui Patres habuerunt, tamen, quia ipsi praecesserunt Christum, et nos sequimur, eadem fides diversis verbis significatura nobis, et ab ipsis : nam ab eis dicebatur (Isaiae 7, v. 14), Ecce virgo concipiet et pariet filium, quae sunt verba futuri temporis; nos autem idem repraesentamus per verba praeteriti temporis, dicentes quod concepit et peperit. Et similiter, caeremoniae veteris legis significabant Christum nasciturum et passurum; nostra autem sacramenta significant ipsum ut natum et passum. Sicut ergo peccaret mortaliter, qui nunc, suam fidem protestando, diceret Christum nasciturum, quod antiqui pie et veraciter dicebant; ita etiam peccaret mortaliter, si quis nunc caeremonias observaret, quas antiqui pie et fideliter observabant. Et hoc est quod Augustinus dicit contra Faustum (lib. 19, cap. 16) : Jam non promittitur nasciturus, passurus, resurrecturus, quod illa sacramenta quodammodo personabant; sed annuntiatur quod natus sit, passus sit, resurrexit, quod haec sacramenta quae a Christianis aguntur, jam personant. "

Haec ille. Item, ibidem, in solutione primi, sic dicit : (c Circa hoc diversimode sensisse videntur Hieronymus et Augustinus. Hieronymus enim (epist. 75, olim 11, inter op. Aug.; et super illud Galat. 2, Sed cum vidissem) distinxit duo tempora. Unum tempus ante passionem Christi, in quo legalia non erant mortua, quasi non habentia vim obligatoriam aut expiatoriam pro suo modo; nec etiam mortifera, quia non peccabant ea servantes. Statim autem post passionem Christi, inceperunt esse non solum mortua, quasi non habentia virtutem et obligationem, sed etiam mortifera, ita scilicet quod peccabant observantes ea. Unde dicebat quod Apostoli nunquam legalia observaverunt post passionem Christi secundum veritatem, sed solum quadam pia simulatione, scilicet ne scandalizarent Judaeos, et eorum conversionem impedirent. Quae quidem simulatio sic intelligenda est, non quidem ita quod illos actus secundum rei veritatem non facerent, sed quianon faciebant tanquam legis caeremonias observantes : sicut si quis pelliculam membri virilis abscinderet propter sanitatem, non causa legalis circumcisionis observandae. Sed quia indecens videtur quod Apostoli ea occultarent propter scandalum quae pertinent ad veritatem vitae et doctrinae, et quod simulatione uterentur in his quae pertinent ad salutem fidelium, ideo convenientius Augustinus (epistola 40, olim 9) distinxit tria tempora: scilicet unum quidem ante passionem Christi, in quo legalia non erant mortua, nec mortifera; aliud autem tempus post Evangelii divulgationem, in quo legalia sunt et mortua et mortifera; tertium autem est tempus medium, scilicet a passione Christi usque ad divulgationem Evangelii : in quo legalia fuerunt quidem mortua, quia neque vim aliquam habebant, neque aliquis ea observare tenebatur; non tamen fuerunt mortifera, quia illi qui conversi erant ad Christum ut Judaei, poterant illa legalia licite observare, dum tamen non sic ponerent spem in eis, ut ea reputarent sibi necessaria ad salutem, quasi sine legalibus fides Christi justificare non posset. His autem qui convertebantur ex Gentilitate ad Christum, non erat causa ut ea observarent. Et ideo Paulus circumcidit Timotheum, qui ex matre Judaea natus erat; Titum autem, qui ex Gentilibus genitus erat, circumcidere noluit. Ideo autem voluit Spiritus Sanctus ut non statim prohiberetur his qui ex Judaeis convertebantur, observatio legalium, sicut inhibebatur his qui ex Gentilibus convertebantur, gentilitatis ritus, ut quaedam differentia inter hos ritus ostenderetur : nam gentilitatis ritus repudiabatur tanquam omnino illicitus, et a Deo semper prohibitus; ritus autem legis cessabat, tanquam impletus per passionem Christi, utpote a Deo in figura Christi constitutus, vel institutus. "

Haec ille. Ex quibus potest formari talis ratio pro conclusione : Esse mendacium in protestatione fidei catholicae, est peccatum mortale. Sed observatio legalium, inquantum hujusmodi, praesenti tempore facta, est mendacium circa protestationem fidei. Ergo, etc. Tertia conclusio est quod baptismus non obligavit ad sui susceptionem, nec cadebat sub praecepto, ante passionem Christi. Hanc ponit sanctus Thomas, 4. Sentent., dist. 2, q. 1, art. 4, q 3, ubi sic dicit : " Sacramenta novae legis dupliciter instituta sunt. Primo, ad documentum et exercitium quoddam; et sic potuerunt esse ante passionem Christi. Secundo, quantum ad necessitatem et obligationem; et sic eorum institutio non fuit ante passionem, quia adhuc legalia non fuerunt DISTINCTIO I. 11. ET mortua. Unde a tempore praedicationis Christi usque ad passionem, sacramenta novae legis simul currebant cum legalibus, et utraque ad salutem operabantur. Sic ergo, quantum ad secundum modum institutionis, omnia simul in passione Christi instituta sunt. Sed, quantum ad primuni, oportuit ut primo instituerentur illa quae sunt majoris necessitatis. Unde, statim in principio praedicationis, praedicavit poenitentiam, ut legitur, Matth. 4 (v.l7); et baptismum docuit, ut legitur, Joan. 3. Alia sacramenta processu temporis instituit et docuit. "

Haec ille. Item, 3 p., q. 66, art. 2, sic dicit : ot Sacramenia ex sua institutione habent quod gratiam conferant. Unde tunc videtur aliquod sacramentum institui, quando accipit virtutem producendi suum ellectum. Hanc autem virtutem accepit baptismus, quando Christus est baptizatus. Unde tunc vere baptismus institutus fuit, quantum ad ipsum sacramentum. Sed necessitas utendi hoc sacramento indicta (a) fuit hominibus post passionem et resurrectionem : tum quia in passione Christi terminata sunt figuralia sacramenta, quibus succedit baptismus, et alia sacramenta novae legis; tum etiam quia per baptismum figuratur homo passioni et resurrectioni Christi, inquantum moritur peccalo, et incipit novam vitam justitioe. Et ideo oportuit Christum pati prius et resurgere, quam hominibus indiceretur necessitas se configurandi morti et resurrectioni ejus. "

Haec ille. Item, ibidem, in solutione secundi, sic dicit : " Homines non debebant multiplicibus figuris arctari (6) per Christum, qui venerat sua veritate liguras impletas auferre. Et ideo, ante passionem suam, baptismum institutum non posuit sub precepto, sed voluit homines ad ejus exercitium assue-fieri, et praecipue in populo Judaeorum, apud quem omnia facta figuralia erant, ut Augustinus dicit contra Faustum (lib. 4, cap. 2). Post passionem vero et resurrectionem, non solum Judaeis, sed etiam Gentilibus, suo praecepto necessitatem baptismi imposuit, dicens (Matth. 28, v. 19) : Euntes docete omnes gentes. "

Haec ille. Item, ibidem, in solutione tertii, sic dicit: et Sacramenta non sunt obligatoria, nisi quando sub praecepto ponuntur. Quod quidem non fuit ante passionem. Quod enim ante passionem Dominus disit Nicodemo, Joann. 3 (v. 5), JVtsJ quis renatus fuerit ex aqua et Spiritu Sancto, non potest introire in regnum Dei, magis videtur ad futurum respicere quam ad praesens tempus. "

Haec ille. Ex quibus potest formari talis ratio pro conclusione : Sacramenta novae legis non cadebant sub praecepto, nec erant obligatoria, durantibus legata) iiulirta. - inducia Pr. libus sacramentis. Sed sacramenta legalia obligabant usque ad passionem et resurrectionem Christi. Ergo, etc. Quarta conclusio est quod sacramenta novae legis conferunt urat iam alterius rationis quam sit oratia donorum et virtutum. Hanc conclusionem ponit sanctus Thomas, 3 p., q. 62, art. 2, ubi sic dicit: a Gratia secundum se considerata perficit essentiam animae, inquantum participat quamdam similitudinem divini esse (a). Et sicut ab anima fluunt ejus potentiae, ita et a gratia fluunt quaedam perfectiones ad potentias animae, quae dicuntur dona et virtutes, quibus potentiae perficiuntur in ordine ad suos aclus. Ordinantur autem sacramenta ad quosdam effectus speciales necessarios in vita christiana : sicut baptismus ordinatur ad quamdam spiritualem regenerationem, qua homo moritur vitiis, et fit membrum Christi; qui quidem eilectus est aliquid speciale praeter actus potentiarum animae. Et eadem ratio est in aliis sacramentis. Sicut ergo virtutes et dona addunt super gratiam communiter dictam, quamdam perfectionem determinate ordinatam ad proprios actus potentiarum; ita gratia sacramentalis addit super gratiam communiter dictam, et supra virtutes et dona,quoddam divinum auxilium ad consequendum sacramenti finem. Et per hunc modum gratia sacramentalis addit super gratiam donorum et virtutum. "

Haec ille. Similia dicit, 4. Sentent., dist. 1, q. 1, art. 4, in solutione quintae quaestiuncula?, ut fuit recitatum prima quaestione hujus distinctionis. Ex quibus potest formari talis ratio pro conclusione : Ad speciales effectus gratificos, distinctos a communibus actibus potentiarum animae, requiritur speciale principium gratificum. Sed sacramenta novae legis ordinantur ad tales effectus. Ergo conferunt speciale principium gratificum. Hoc autem dicitur gratia, communi nomine. Et in hoc primus articulus terminatur.