ARTICULUS II.

PONUNTUR OBJECTIONES CONTRA TERTIAM CONCLUSIONEM I. Argumenta Durandi.

Quantum ad secundum articulum, arguitur contra conclusiones, potissime eontra tertiam. Contra quam arguit Durandus (dist. ii, q. 1), dicens quod cuicumque materiae anima uniatur in resurrectione, ex quo est eadem forma secundum numerum, per consequens erit idem Petrus secundum numerum. Quod probatur Primo sic, ex natura materiae. Secundum Philosophum, 7. Metapliysicae (I. c. 8), materia, secundum se, nec est quid, neque quantum, neque quale, nec aliud praedicamentorum; nec tamen est nihil, nec negatio, nec privatio; sed est tantum pura potentia, susceptiva formarum corporalium et privationum. Et ideo dicit beatus Augustinus, 12. Confessionum (cap. 3 et 6), quod materia nec est corpus, nec forma, nec aliquid de se formatum ; et sic est prope nihil; et tamen non est nihil; sed est aliquid informe, receptivum omnium formarum. Et Commentator, de Substantia orbis (cap. 1), dicit quod materia substantiatur per posse. Ex quo patet quod ad intrinsecam naturam materiae nulla actualitas omnino pertinet, sed pura potentialitas ad recipiendum quamcumque actualitatem in materia possibilem recipi. Ex hoc arguitur sic : Quando aliquid nullam diversitatem ex se, sed omnem (a) quam habet, vel habere potest, trahit ex alio, non solum effective, sed etiam formaliter, tale debet judicari idem vel diversum ex alio. Sed materia prima, in se et ex se nullam diversitatem habet ad aliam materiam; sed omnem quam habet, vel habere potest, trahit ex alio (6), scilicet ex forma sibi indita, et ex dante formam, ex uno formaliter, et ex alio effective. Engo materia debet judicari eadem vel diversa solum ex forma sibi indita. Exsistente ei-go eadem forma, omnis materia sibi unita nunc et prius debet judicari eadem ; si autem haec (7), et compositum. Major de se manifesta est. Minor probatur ex natura materiae, quae est quod materia sit pura potentia, ut statim dictum est. Quia, ex quo materia est pura putentia, de se non habet aliquod esse, sed solum posse esse; sed totum suum esse est a forma; et, per consequens, identitas et diversitas, cum ab eodem habeat quodlibet esse, et esse unum in se, et diversum ab alio. Materia ergo, cum de se nullam habeat entitatem (0), sed solum potentiam ad entitatem, ex se non habet aliquam diversitatem, sed solum polentiam ad diversitatem. Et hoc est quod dicit Commentator, super 2. Metaphysica), quod in fundamento naturae nihil est distinctum. Vocat autem fundamentum naturae materiam primam. Et sic (e) palet minor. Sequitur ergo conclusio. Secundo sic. Nisi tota unitas materiae et compositi esset a forma, tunc animal quod nutritur, post conversionem alimenti non esset simpliciter idem quod prius, etiam (5) quoad essentiam. Consequens est falsum. Ergo et antecedens. Falsitas consequentis patet per Damascenum (de Fid. Orth.), lib. 4, cap. 13, ubi dicit quod panis et vinum et aqua in corpus et sanguinem comedentis transmutantur, nec tamen ut aliud corpus quam primo. Et idem videtur sentire Aristoteles (t,), primo de generatione. Est etiam ad hoc ratio : quia, si animal (t) entitatem.

identitatem Pr. esset aliud essentialiter post nutrimentum quam i ante, aut esset aliud secundum se (a) totum, aut secundum partem solum. Non secundum se totum, ut de se patet : tunc enim in omni nutritione esset nova generatio; quod est falsum. Nec secundum partem : quia, aut secundum formam, aut secundum materiam. Non secundum formam : quia, ut dicitur in 1. de Generatione (t. c. 39 et seq.), in hoc differt nutritio a generatione, quod in nutritione non accipit materia novam formam quae prius non fuit, sed fit solum sub forma quae prius exstitit; in generatione autem accipit materia novam formam , quae omnino non fuit. Nec secundum materiam : quia, aut secundum totum, aut secundum partem. Non secundum totum : quia materia animalis praeexsistens non simul tota abjicitur, et alia totaliter nova inducitur, ut de se patet. Nec secundum partem : quia materia non habet de se partem et partem in essentia sua, circumscripta partialitate quantitativa, de qua non loquimur; ergo idem animal penitus quoad substantiam in toto et in parte est ante nutritionem, et post. Et sic patet falsitas consequentis. Probatio consequentiae : quia per nutritionem forma animalis fit de novo in materia alimenti, quae, si de se haberet aliquam unitatem praeter illam quam habet a forma, tunc materia post nutritionem differret a materia ante nutritionem, sicut differt totum a parte, et, per consequens, esset aliud animal, saltem in parte. Patet ergo quod materia de se nullam habet identitatem aut diversitatem, nisi quam habet a forma; et sic, manente eadem forma, erit eadem materia, undecumque veniat; et, per consequens, idem compositum. Tertio (6) arguit. Quia rationes partis oppositae non procedunt. Arguunt enim sic quidam, dicentes quod, si anima Petri uniretur materiae, non quam hic habuit, sed illi quam Paulus habuit, non esset homo idem numero simpliciter. Quia, variato uno de illis quae sunt de necessitate ad unitatem compositi, variatur compositum. Sed sic est hic. Ergo, etc. Major ab omnibus conceditur. Probatio minoris, quoad illam partem, quod scilicet unitas compositi dependet non solum ex forma, sed ex forma simul et materia : Quia ab illo habet aliquid unitatem, a quo entitatem. Sed compositum habet entitatem essentialem non solum a forma, sed a forma et materia simul; alias tota entitas et essentia hominis esset in anima separata. Ergo et unitatem essentialem.

Item, probatio quod materia non sit una, unitate suae essentiae, quae est potentia, a forma : Quia unum convertitur cum ente; unde, sicut in materia est triplex entitas, sic et triplex unitas. Est enim in materia primo (y) potentia quaedam, a solo Deo effective, et a nullo alio, quomodocumque; secundo, participat a forma esse actuale; tertio a quantitate esse extensum. Primo debetur unitas substantialis potentialis; secundo unitas substantialis actualis; tertio unitas accidentalis, quae est principium numeri. Modo ista ultima numeratur numero quantitatis, cujus est effectus formalis : ita quod illi qui dicunt quod in augmento tota quantitas praeexsistens corrumpitur, et nova generatur, non possunt salvare quod sit idem quantum puer et senex, licet sit idem homo; et similiter, si in corpore Christi vivo et mortuo resuscitato non esset eadem quantitas numero, non esset idem quantum numero. Sed, quoad secundum, est unitas actualis substantialis a forma substantiali; unde ista est tota a forma substantiali et sola, sicut prima a forma accidentali. Tertia est unitas potentialis, quam habet a se, non ab alio, formaliter, sicut nec entitatem : verbi gratia, in generato et corrupto est una materia numero numerositate essentiali potentiali, non actuali, nec accidentali. Hanc rationem alii deducunt aliter, dicentes sic : Ab eodem habet aliquid entitatem et unitatem (a) in se, et distinctionem ab alio. Sed materia habet entitatem essentialem non a forma, nec per formam, licet non sine forma. Ergo habet unitatem in se, et distinctionem ab alio, non a forma, nec per formam. Non ergo habet materia totam unitatem et distinctionem a forma, sicut supponunt priores rationes. Probatur minor tripliciter. Primo : quia materia est ingenerabilis et incorruptibilis, ut dicitur, 1. Physicorum (t. c. 82); sed nulla entitas quae sit in materia per formam, vel a forma, est ingenerabilis et incorruptibilis, cum per generationem acquiratur, et per corruptionem amittatur; ergo, etc. Item, secundo : realis compositio est ad minus duorum realiter differentium; sed materia et forma faciunt compositionem essentialem, vel realem; ergo sunt duo realiter distincta; quod non esset, nisi materia secundum se haberet aliquam realem unitatem praeter illam quam habet a forma. Item, tertio : subjectum manet idem sub utroque termino transmutationis; sed materia est subjectum transmutationis quae est a forma in formam; ergo eadem est materia sub diversis formis; quod non posset esse, si materia haberet totam unitatem suam a forma. Sed quod istae rationes non concludant, patet. Quia, cum materia de se sit in pura potentia ad esse, ex tali entitate competit ei duplex distinctio : una, qua distinguitur a puro non ente, per hoc quod ipsa est aliquo modo ens ; alia, qua distinguitur ab actu, per hoc quod ipsa est potentia. Et de hac duplici distinctione procedit ratio quae probat quod materia habet aliquam entitatem et unitatem (a) entitatem et unitatem. - unitatem et entitatemPr.

in se, per quam est ingenerata, et incorruptibilis, et alia a forma realiter, et subjectum transmutationis quae est a forma in formam. Et ad hoc sufficit entitas potentialis solum, et unitas proportionabiliter ei correspondens. Sed de hac non loquimur; sed solum quaerimus de distinctione materiae a materia, et ejus unitate. Talem autem distinctionem impossibile est invenire in materia secundum se : cum omnis materia sit pura potentia tantum, et per hoc una non potest distingui ab alia secundum communem rationem potentiae, cum in hac conveniant; nec secundum numeralem distinctionem potentiae a potentia, quia numerus eorum quae sunt unius rationis, supponit actualitatem eorum, seu entitatem actualem eorum, qua numerantur, si sunt actu plura; si autem solum possunt esse, et nondum sunt, possunt quidem plura esse secundum numerum, sed nondum sunt. Cum ergo materia non habeat aliquam entitatem actualem secundum se, sed omnem quam habet, habeat per formam et a forma, consequens est quod secundum se non potest habere aliquem numerum, quo distinguatur actu ab alia materia. Si autem aliquis diceret quod tota distinctio numeralis est quidem per formam vel a forma, sed solum quantum ad fieri, non autem quantum ad conservari, ac per hoc materia quae est facta per formam diversa numero a quacumque alia materia, semper remanet alia, nec recipit aliam unitatem numeralem sub quacumque forma fiat de novo, sed semper retinet praeexsistentem, et sic non oportet quod materia quae fit sub alia forma, sit eadem numero cum omni materia quae prius fuit sub eadem ;

dicendum quod non valet. Quia, licet in causis efficientibus aliquid possit esse causa in fieri, et non in conservari, non tamen in causis formalibus ; nihil enim potest esse album sine albedine. Cum ergo forma sit causa entitatis et unitatis materiae, per quam una distinguitur ab alia, non efficiens, sed formalis, impossibile "sttalem distinctionem fieri vel conservari sine forma. Patet ergo quod, remanente eadem forma secundum numerum, quaecumque materia adveniat, et undecumque, est idem homo secundum numerum, propter hoc quod tota unitas actualis cujuscumque rei est a forma. Quarto arguit. Quia, secundum hanc viam, evaduntur multoe difficultates quae sunt circa materiam resurrectionis : sicut est illa de costa Adae, de qtia formatum est corpus mulieris, ut dicitur, Genes. 2 (v. 21 et 22); et ita illa qua quaeritur : si aliquis homo nutriatur (x) ex carnibus alterius hominis, et de superfluo alimenti generetur alius homo, in quo illorum talia resurgent? Secundum enim ea quae dicta sunt prius, non differt (6) quantum ad unitati) nutriatur. - nutritur Pr (6) differt. - differunt Pr. tem numeralem resurgentis, in quo talis materia resurgat; cum ipsa de se nullam habeat unitatem aut pluralitatem, sed omnia ista competunt ei per formam, quae si est eadem, totum compositum erit idem.

Haec Durandus. II. Argumenta Johannis de Neapoli.

Contra eamdem conclusionem arguit Johannes de Neapoli, secundo Quodlibeto, q. 6, ubi sic dicit : Si anima Petri uniretur materiae Pauli, vel lapidis, esset idem Petrus numero qui fuit. Quod potest sic probari: Exsistente eadem forma numero, et eadem materia, est idem compositum numero. Sed sic est in proposito. Ergo, etc. Major patet de se : quia, sicut entitas realis compositi dependet intrinsece et essentialiter ex sola entitate materiae et formae, sic et unitas numeralis ex unitate numerali. Minor etiam, quantum ad unam partem, supponitur, scilicet quod sit eadem forma. Sed quantum ad aliam, declaratur. Ad cujus evidentiam, sciendum est quod duplex unitas attribuitur materiae. Una (a) intrinseca et essentialis; et illa (6) est potentia quaedam, de genere substantiae; et, quantum ad talem unitatem, dicitur esse una materia omnium generabilium et corruptibilium, seu invicem transmuta-bilium, ut patet in 1. de Generatione. Et alia est superveniens, scilicet unitas actualis. Et haec est etiam duplex : quia quaedani est substantialis, quam scilicet habet a forma substantiali, ratione cujus dicitur esse una materia in uno composito; et quaedam est actualis accidentalis, quam habet a quantitate dimensiva, secundum quam dicitur esse una materia generati et corrupti, quia formae earum succedunt sibi in eadem parte materiae, materia autem partialitatem habet a quantitate dimensiva. Sed constat quod, si anima Petri uniretur materiae lapidis, vel Pauli, esset eadem materia quae prius exsistit sub forma Petri (y), primo modo identitatis, et secundo. Ad unitatem autem numeralem compositi istae duae unitates materiae sufficiunt; nec requiritur tertia. Quod probatur dupliciter. Primo, quia plures partes materiae quantitativae distinctae possunt concurrere et de facto concurrunt ad unum numero : ut patet de diversis partibus materiae elementorum concurrentibus ad generationem mixti, quod est unum numero; et de materia cibi et cibati, quae, post nutritionem, sunt in nutrito, quod est unum numero. Secundo : quia, si aliqua mulier de carnibus humanis nutriretur, sic quod materia faetus fuisset sub forma substantiali alterius hominis, et tandem proles continue de humanis carnibus vesceretur, constat quod in resurrectione finali materia talis prolis esset sub formis illorum hominum quota) Uria. - scilicct Pr. rura carnibus talis proles nutrita fuisset, et mater ejus pasta; et, per consequens, sub forma talis prolis esset alia materia isto modo ab ea quae prius fuit sub eadem forma; et tamen talis esset idem homo in numero qui prius fuit, propter unitatem numeralem formae substantialis, et propter unitatem materiae numeralem primam et secundam de tribus praedictis, quamvis deesset tertia. Ergo praedictae duae sufficiunt ad unitatem numeralem compositi; nec requiritur tertia. Per quod etiam patet conclusio principalis, quod, si anima alicujus hominis desineret esse in tota sua materia, et de novo uniretur toti alicui alteri materiae, esset idem homo numero qui fuit. Secundo principaliter. Quia hanc secundam conclusionem, cum praedicta secunda ratione, expresse ponit Augustinus, 22. de Civitate Dei, cap. 20, ubi agens de resurrectione finali, quaerit de illis qui vescuntur carnibus humanis, sub qua forma resurgent; et respondet quod sub forma illorum quorum fuerunt illaa carnes, et materiam in tali homine Deus aliunde supplebit, et nihilominus erit idem homo numero qui fuit. Unde dicit sic : Quaritur, cum caro hominis mortui etiam sit viventis caro, cui potius eorum in resurrectione reddatur? utpote quispiam confectus fame, atque compulsus, vescatur cadaveribus hominum. Et subdit responsionem, paucis interpositis : Reddetur caro illi homini, cujus caro humana primitus esse coepit. Sua vero illi(a) quem fames exinanivit, ab eo qui potest etiam exhalata revocare, reddetur. Et subdit (quod est ad propositum) : Quamvis etsi omnibus periisset modis, nec ulla ejus materies in ullis naturse latebris remansisset, unde vellet, eam repararet Omnipotens.

Tertio. Quia haec videtur esse sententia Johannis Baptistae, Matth. 3 (v. 9) : Potens est Deus de lapidibus istis suscitare filios Abrahoe. Ex quo videtur quod animae filiorum Abrahae, qui jam mortui erant, possent uniri materiae lapidis; et essent nihilominus iidem filii Abrahae, qui fuerant. Unde dicit Thomas, super Matthaeum, praedicta verba exponens : " In quo Dei indicat potentiam, ut qui de nihilo cuncta fecerat, possit et saxis de durissimis populum procreare. Prima enim sunt rudimenta fidei, credere Deum posse quidquid velit (6). "

Haec Johannes. Et in hoc secundus articulus terminatur. (a.) vero illi. - illi vero Pr. (6) Haec non reperiuntur in Commento S. Thomae in Matthaeum, bene vero in Catena aurea. Prima verba, In quo Dei, etc, desumuntur ex Hieronymo (sup. Matth.); ultima vero, Primu enim sunt, etc, ex Glossa afferuntur.