DEFENSIONES THEOLOGIAE DIVI THOMAE AQUINATIS IN Quartum SENTENTIARUM

 Tomus VI

 EXPLICIT TABULA SEXTI VOLUMINIS DEFENSIONUM JOHANNIS CAPREOLI

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS 11.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO III.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO IV.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 DISTINCTIO V ET VI.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO VII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO VIII ET IX.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II. ponuntur objectiones

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO X.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO III.

 ARTICULUS 1.

 ARTICULUS 11.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO IV.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XI.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 DISTINCTIO XIII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XIV.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS 11.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XV

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XVI.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XVII

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XVIII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XIX.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS 11. PONUNTUR OBJECTIONES

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XX

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXI.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXIII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXIV.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXV.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIONES XXVI, XXVII, XXVIII, XXIX.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIONES XXX, XXXI, XXXII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXXllI, ET NOVEM SEQUENTES

 QUESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 Tomus VII

 DISTINCTIO XLIII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS 11.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XLIV.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO III.

 ARTICULUS I. PONUNTUR CONCLUSIONES

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO IV.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XLV.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIONES XLVI, XLVII, XLVIII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XLIX.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS 11.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO III.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO IV.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS 11.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO V.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO VI.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS 11.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO L.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS I

 ARTICULUS II

 ARTICULUS III

ARTICULUS III.

PONUNTUR SOLUTIONES g 1.

Ad argumenta contra primam CONCLUSIONEM Ad argumenta Scoti.

Quantum ad tertium articulum, respondendum est objectionibus supradictis. Et quidem Ad primum Scoti contra primani conclusionem, dicitur quod consequens illatum non est inconveniens : quia episcopatus est ordo, accipiendo ordinem uno modo, secundum quod videbitur in sequenti quaestione. Ideo de hoc non amplius dicitur pro praesenti. Ad secundum, negatur consequentia : quia non solum sacerdos, verum etiam subdiaconus et diaconus et ceteri ordinati habent spiritualem potestatem , et recipiunt characterem in sua ordinatione. De hoc sanctus Thomas, praesenti distinctione, q. 1, art. 2, in solutione secundae quaestiunculae, sic dicit : a Circa hanc quaestionem fuit triplex opinio. Quidam enim dixerunt quod in solo ordine sacerdotali imprimitur character. Sed hoc non videtur verum : quia actum diaconi nullus potest exercere licite nisi diaconus; et ita patet quod habet aliquam potestatem spiritualem in dispensatione sacramentorum, quam alii non habent. Et propter hoc alii dixerunt quod in sacris ordinibus imprimitur character, non autem in minoribus. Sed hoc iterum nihil est : quia per quemlibet ordinem aliquis constituitur supra plebem in aliquo gradu potestatis ordinatio ad sacramentorum dispensationem; unde, cum character sit signum distinctivum ab aliis, oportet quod in omnibus character imprimatur. Cujus etiam signum est, quod perpetuo manent, et nunquam reiterantur. Et haec est tertia opinio, quae (a) vel tredecim.

Om. Pr. I (6) Cfr. Dist. praeced., art. 1, concl. 1. communior est. " - Haec ille.

Item, ibidem, in solutione primi, sic dicit : a Quilibet ordo vel habet actum circa ipsum sacramentum, vel ordinatum ad sacramentorum dispensationem: sicut ostiarii liabent actum admittendi homines ad divinorum sacramentorum inspectionem; et sic de aliis. Et ideo in omnibus requiritur spiritualis potestas. "

Haec ille.

Cum autem dicitarguens, quod laicus potest facere quidquid potest diaconus, quamvis non licite, etc;

dicitur quod hoc confirmat propositum : quia actus licitus et actus illicitus, licet quandoque sint ejusdem speciei in esse naturae, differunt tamen specie vel genere in esse moris vel juris; et ideo laicus non potest facere actum ejusdem speciei secundo modo dictae cum illo quem potest facere ordinatus; et sic oportet quod ordinatus habeat aliquam potestatem spiritualem, absolutam vel respectivam, quam non habet laicus, vel non ordinatus. Item, quidquid sit de actibus exterioribus, tamen character ordinis aliquem actum interiorem habet, cui similem non potest habere non ordinatus : puta signare, distinguere et configurare. De qua materia diffuse loquitur sanctus Thomas, quarta distinctione hujus, q. 1, art. 1. Verumtamen ad hoc argumentum diffusius respondet Petrus de Palude (dist. 24, q. 2), dicens : " Quidam dicunt quod non in omni ordine est character proprie dictus. Ubi est sciendum quod, secundum eos, cum character sit potestas per quam homo (a) operatur divinas actiones, sicut aliquid habet dupliciter rationem potestatis, sic et characteris. Poteslas enim proprie dicitur per quam possumus in actum in quem alias non possemus; sed potestas secundum quid, est per quam licite possumus quod alias poteramus sed non licite. Et sic character simpliciter, dicitur potestas per quam possumus in actum in quem prius non poteramus; sed character secundum quid, dicitur potestas per quam licite possumus in actum in quem prius poteramus sed non licite. Accipiendo ergo (6) characterem pro potestate simpliciter dicta, sic character non imprimitur nisi in sacerdotio; non autem in inferioribus ordinibus. Cujus rationem assignant : quia cuicumque confertur aliqua potestas spiritualis simpliciter talis, potest in spiritualem effectum in quem non poterat piius, ut dictum est; sed sacerdos, post suam ordinationem, potest in spiritualem effectum in quem non poterat prius, quia potest conficere sacramentum Eucharistiae, et absolvere in foro poenitentia;, quod prius non poterat; diaconus vero et inferiores ordines, post ordinationem suam, non possunt in aliquem effectum in (y) quem prius non possent, quamvis liceat eis nunc quod non licebat prius; prius enim poterat Evangelium legere, et sacerdoti ministrare, sed non licebat; ergo in ordine sacerdotis confertur potestas spiritualis simpliciter dicta, non autem in ordine inferiorum; si ergo character sit potestas spiritualis, sequitur quod character proprie et simpliciter dictus imprimatur in sacerdotio, et non in inferioribus ordinibus. Nec est instantia nisi de exorcista, qui videtur in sua ordinatione accipere potestatem ad effectum spiritualem, scilicet ad impediendum potestatem daemonis. Sed istud, secundum Cyprianum, non cogit : quia ipse ponit quod exorcismus nihil facit, sed tantum significat illud quod in baptismo postea efficitur. Dicit enim sic (Epist. 76 ad Magnum, De liaeretic. baptism.): Scias diaboli nequitiam permanere usque ad aquam salutarem, in aqua autem baptismi omnem nequitiam amittere (a). Et ita, secundum ipsum, exorcista non habet potestatem super daemonem. Sed quia contrarium tenetur communius, ideo potest concedi quod in ordine exorcista; imprimatur character. Nec tamen propter hoc est dignior ceteris ordinibus : quia, quamvis in hoc excedat, tamen in alio exceditur, in hoc scilicet quod actus aliorum ordinum magis de propinquo se liabent ad sacramentum Eucharistiae quam actus exorcistae, qui immediate ordinatur ad tollendum impedimentum baptismi, et, mediante baptismo, ad Eucharistiae sacramentum. Si vero character accipiatur secundo modo, scilicet pro potestate per quam licite possumus in actum in quem prius poteramus sed non licite, sic dicendum est quod in omnibus ordinibus imprimitur character : quia per quemlibet ordinem deputatur ordinatus ad actum, qui est sacer, vel ratione materia;, vel ex relatione quam habet ad Eucharistia; sacramentum.

Sed contra : Quia in confirmatione imprimitur character proprie dictus, sicut in baptismo et sacerdotio, et tamen per illum non potest in quod prius non posset etiam licite, sed tantum ex officio; sicut miles etiam non recipit potestatem facti, sed officii, ad pugnandum. Et ulterius, quia illa qiiae non imprimunt characterem, reiterantur. Ergo, etc.

Sed ad hoc dicerent quod illa per quae fiunt deputationes ad aliquod sacrum (6) cum consecratione, illa non iterantur quamdiu res manent, licet consecratio non imprimat characterem, nec sit sacramentum, sed importat solam deputationem ad aliquod sacrum. "

Haec Petrus. Mihi videtur quod opinio quam recitat, et in parte approbat, non est vera quoad aliqua, scilicet quod potestas quae confertur aliis ordinibus a sacerdotio, sit potestas solum per quam quis licite potest quod prius poterat sed non licite. Hoc enim falsum (b) Cfr. can. 127, g 4, Dist. IV, de Cons. - Item Migne, Patrol, latin., t. 3, col. 1198. est in omnibus minoribus ordinibus, vel saltem tribus illorum. Unde sanctus Thomas, secunda questione hujus distinctionis, art. 2, arguit sic, nono loco : " In quolibet actu ordinis spiritualis debet esse aliqua vis spiritualis, quam habent ordinati prse aliis. Sed in apertione et clausione ostiorum non habent aliam potestatem spiritualem ostiarii quam alii homines. Ergo hoc non debet poni actus ipsorum, j Ecce argumentum. Sequitur responsio : " Quidam, inquit, dicunt quod in susceptione ordinis datur ostiario qu;edam vis divina, ut arcere possit alios ab introitu templi, sicut et in Christo fuit quando ejecit vendentes de templo. Sed hoc magis pertinet ad gratiam gratis datam quam ad gratiam sacramenti. Et ideo dicendum quod suscipit potestatem ut ex officio hoc agere possit, quamvis etiam hoc ab aliis fieri possit, sed non ex officio. Et ita est in omnihus actibus minorum ordinum, quod possunt per alios licite fieri, quamvis illi non habeant ad hoc officium; sicut etiam in domo non consecrata potest dici Missa, quamvis consecratio Ecclesia;ad hoc ordinetur ut Missa in ipsa dicatur. "

Haec ille. Patet ergo, ex omnibus predictis, quod character ordinis aliquis est potestas ad faciendum aliquid, quod sine illo non posset fieri, nec licite, nec illicite; sicut character sacerdotii, vel exorcista;. Aliquis vero est potestas ad faciendum aliquid, quod sine illo posset fieri, sed non licite; sicut character diaconatus et subdiaconatus. Aliquis vero est potestas ad faciendum aliquid, quod sine illo posset fieri licite, sed non ex officio; sicut est character trium minorum ordinum. Et simile est de charactere confirmationis, ut ponit sanctus Thomas, septima distinctione Quarti, q. 2, art. 1, q 3 (ad l "). Utrum autem potestas vel character sex ordinum extendat se ad aliquem effectum interiorem et spiritualem, in quem non posset carens tali ordine, non est manifestum, nec a doctoribus determinatum, nisi de exorcismo, de quo dicit beatus Thomas, sexta distinctione hujus, q. 2, art. 3, in solutione secunda; quaestiunculae, quod " ea quae in exorcismo dicuntur et aguntur, aliquem ellectum liabent in eo qui exorcizatur; qui quidem effectus est debilitatio potestatis daemonis, ne tantum possit in homine sicut ante, ne (i) baptismum et (6) alia bona impediat in ipso. "

Hice ille.

Tamen ex hoc non directe potest concludi quod illa activitas sit in exorcista, sed solum quod in verbis exorcismi. Potest tamen probabiliter concedi quod sit in utrisque. Forte actus inferiorum (y) ordinum aliquem effectum hahent nobis ignotum in corpore Christi mystico, positivum vel privativum, disponentem (o) ne.

Ad IV. populum ad sacramentorum dignam susceptionem vel inspectionem; quem effectum non habet actus exercitus per ministrum laicum non ordinatum. Hoc autem puto indubitanter verum, quod nullus laicus potest exercere licite actum exorcista;; quod si praesumeret, nihil faceret, et mortaliter peccaret. Et sic patet ad secundum Scoti. Ad tertium ejusdem, negatur consequentia. Nec valet probatio, ut alias dictum fuit, dist. 19, q. 1 (a). Quia potestas sacerdotalis unica est secundum essentiam absolutam , licet habeat diversos actus, et consequenter diversos respectus, et habitudines, et nomina.

Cum autem dicit arguens, quod una illarum prius tempore data fuit Apostolis quam alia;

negatur. Sed conceditur quod eadem potestas primo data fuit Apostolis in ccena, quoad usum ejus primarium et principalem, et post resurrectionem fuit eis data quoad alium usum, vel actum secundarium et minus principalem, modo alias (8) exposito. Et de hoc allegatum fuit, ibidem, dictum sancti Thoniae in prasenti distinctione, q. 2, art. 3, in solutione secundi, ubi sic dicit: " Dominus discipulis dedit sacerdotalem potestatem, quantum ad principalem actum, ante passionem, in ccena, 1 quando dixit (Matth. 26, v. 26) : Accipite et manducate; unde subjunxit (Lucae 22, v.l9): Hoc facite in meam commemorationem. Sed post resurrectionem dedit eis potestatem sacerdotalem quantum ad actum secundarium, qui est ligare et solvere. "

Haec ille.

Ibidem etiam dicit, in principali solutione, quod a collatio potestatis sacerdotalis fit per hoc quod dat eis aliquid quod ad proprium actum pertinet; et quia principalis actus sacerdotis est consecrare corpus et sanguinem Christi, ideo in ipsa datione calicis sub forma verborum determinata character sacerdotalis imprimitur. "

Haec ille.

Item, dist. 18, q. 1, art. 1, q 2, in solutione primi, sic dicit : " Ad duo quorum unum est causa alterius, una potestas ordinatur; sicut in igne ad calefaciendum et dissolvendum. Et quia omnis gratia et remissio in corpore mystico ex capite suo provenit ei, ideo eadem potestas videtur esse per essentiam, qua sacerdos conficere potest, et qua potest ligare et solvere, si jurisdictio adsit. Nec differt nisi ratione, secundum quod ad diversos effectus comparatur; sicut etiam ignis dicitur secundum aliam rationem calefactivus et liquefactivus. Et quia nihil aliud est character sacerdotalis quam potestas exercendi illud ad quod principaliter ordo sacerdotii ordinatur, oportet quod sit idem quod spiritualis potestas. Ideo character, et potestas conficiendi, et potestas clavium, est unum et idem per essentiam, sed differt ratione. "

Hice ille. Et haec sufficiant ad objecta Scoti contra primam (a) Cfr. dist. 19, q. 1. art. 3, g 1, ad 1"m. (S) Cfr. ihicl. conclusionem. Ad quorum elucidationem valebunt dicenda ad objecta contra secundam conclusionem. Sj 2. - Ad argumenta contra secundam CONCLUSIONEM I. Ad argumenta Durandi.

Ad primum contra secundam conclusionem, respondet Petrus (dist. 24, q. 1), quod " major argumenti vera est tunc solum quando plures actiones ordinantur sic ad unum effectum communem, quod non habent praeter illum aliquem proprium effectum ex opere operato, qui sufficiat ad rationem sacramenti; sicut est in exorcismo, et in illis quae dicuntur ante et post in quolibet ordine quando confertur. Secus autem est quando quaelibet actio habet proprium effectum ex opere operato, qui sufficit ad rationem sacramenti. Tunc enim quodlibet est sacramentum. Sed quia omnes illi proprii effectus non sunt propter se intenti, sed propter aliquid unum, ideo omnes illae actiones simul sumptae faciunt unum sacramentum integrum et perfectum; sed quaelibet illarum facit sacramentum imperfectum et diminutum. "

Haec Petrus, et bene; hoc addito, quod major Durandi, licet habeat aliquam apparentiam, loquendo de actionibus ordinatis ab Ecclesia ad principalem actionem institutam a Cbristo, et potissime quando ilko diversae actiones fiunt super eodem supposito vel persona, tamen, loquendo de diversis actionibus ordinatis a Christo super diversa supposita, et cum diversis formis, ad conferendum specialem gratiam vel effectum gratiae, dicta major nullam habet apparentiam. Sic autem est de actionibus quae sunt ordinationes ministrorum Ecclesiae sub sacerdotio. Ad secundum respondet Petrus (ibid.), dicens quod C( quando dicitur quod ordo, prout est sacramentum, est ad conferendum seu conficiendum sacramenta (a), sicut baptismus est potentia passiva ad suscipiendum ea, addendum est vel ad praeparandum et ministrandum ad conficere vel conferre. Si dicatur quod ex parte potentia; passivae non est nisi una actio quae sit sacramentum, aliae autem sunt sacramentales et praeparatoriae; ergo nec ex parte potenliae activa?;

non est simile,quia plura requiruntur ad agendum quam ad patiendum. Vel dicendum quod etiam ordinum quidam disponunt ad sacramentum conferendum et conficiendum, disponendo populum. In minori autem verum dicunt; nisi de diacono, qui ex officio habet sanguinem ministrare; tamen adhuc videtur quod non sit suus gradus, nisi fiat mentio in verbis suae ordinationis. "

Haec Petrus, et bene.

Nec major argumenti est simpliciter falsa. Illa enim similitudo ibidem facta, de baptismo et ordine, non tenet per omnia. Sed sufficit quod sicut in sacramento baptismi confertur potentia passiva ad susceptionem sacramentorum, sic in sacramento ordinis conferatur aliqua potentia activa ad exercendum aliquam actionem ordinatam mediate vel immediate ad conficiendum vel dispensandum sacramentum Eucharistiae, vel ad praeparandum ejus materiam vel proprium suscipientem sacramentum, vel aliquid hujusmodi. Hanc autem potestatem habet quilibet ordinatus qualicumque ordine ecclesiastico, sicut ostendit sanctus Thomas in hac distinctione, q. 2, ait. 1, in solutione secunda: quaestiunculas, dicens : " Distinctio ordinum est accipienda secundum relationem ad Eucharistiam; quia potestas ordinis aut est ad consecrationem ipsius Eucharistia?., aut ad aliquod ministerium ordinandum ad hoc. Si primo inodo, sic est ordo sacerdotum; et ideo, cum ordinantur, accipiunt calicem cum vino et patenam cum pane, ad designandum quod accipiunt potestatem consecrandi corpus et sanguinem Christi. Cooperatio autem ministrorum est vel in ordine ad ipsum sacramentum, vel in ordine ad suscipientes. Si primo modo, tripliciter. Primo enim est ministerium quo minister cooperatur sacerdoti in ipso sacramento, quantum ad dispensationem, licet non quantum ad consecrationem, quam solus sacerdos facit; et hoc pertinet ad diaconum; unde in littera dicitur quod ad diaconum pertinet ministrare sacerdoti in omnibus quae aguntur in sacramentis Christi; unde etiam ipsi sanguinem dispensant. Secundo est ministerium ordinatum ad materiam sacramenti ordinandam in sacris vasis ipsius sacramenti; et hoc pertinet ad subdiaconum; unde in littera dicitur quod vasa corporis et sanguinis Domini portant, et oblationes in altari ponunt; et ideo accipiunt calicem de manu Episcopi, sed vacuum, cum ordinantur. Tertio est ministerium ordinatum ad praesentandum materiam sacramenti (a); et hoc competit acolytho : ipse enim, ut in littera dicitur, urceolum cum aqua et vino praeparat; unde accipiunt urceolum vacuum. Sed ministerium ordinatum ad praeparationem recipientium non potest esse nisi super immundos; quia qui mundi sunt, jam ad sacramenta percipienda sunt idonei. Triplex autem est genus immundorum, secundum Dionysium (de Eccl. Hierarch., cap. 3). Quidam enim sunt omnino infideles, credere non volentes; et hi totaliter etiam a visione divinorum et a caetu fidelium.arcendi sunt; et hoc pertinet ad ostiarios. Quidam autem sunt, volentes credere, sed nondum instructi, scilicet catechumeni; et ad eorum instructionem ordinatur lectorum ordo; et ideo prima rudimenta fidei, scilicet vetus testamentum, eis legendum committitur. Quidam vero sunt fideles instructi, sed impedimentum habentes ex daemo- (a) materiam sacramenti. - ad manum sacerdoti Tr. nis potestate, id est, energumeni; et ad lios habet ministerium ordo exorcistarum. Et sic patet ratio numeri et gradus ordinis. "

Haec ille.

Ex quibus patet quod quilibet ordo habet potestatem vel ad consecrandum Eucharistiam, vel ad aliquod ministerium ordinatum ad hoc. Ad tertium respondet Petrus de Palude (ibid.), dicens quod " quando dicitur quod non est ordo simpliciter, quia non est potestas simpliciter nisi in sacerdotio, potest addi quod immo in subdiaconatu et diaconatu est nova non potestas; quia prius poterant contrahere matrimonium, postea non possunt, et, si contrahant, non est matrimonium, nec sacramentum. Item, dicendum quod bene est aliquod verum sacramentum, non solum per quod aliquis potest agere vel pati quod prius non poterat nisi illicite (sicut per matrimonium accipit potestatem unus in alium, non patiendi aut faciendi quod prius non poterat, sed faciendi licite quod prius non poterat nisi illicite); et sic est de diaconatu et subdiaconatu; item aliquid est sacramentum, per quod datur potestas faciendi ex officio quod prius poterat facere licite, sed non ex officio (sicut in confirmatione); et sic est de minoribus ordinibus, quorum actus etiam licite sine illorum ordine etiam exercentur, non tamen ex officio a Deo instituto, sicut cum illis. Vel, si concludat quod non quilibet ordo est sacramentum perfectum, sed imperfectum, concedendum est. Quod autem dicitur, quod licere non est posse nisi secundum quid;

dicitur quod immo potestas juris dicitur esse potestas simpliciter; sicut, in matrimonio, potestas quam dicitur unus habere in alium, non est potestas facti, quam magis habet qui opprimit alienam quam qui reddit debitum suae, sed solum potestas juris, qua licite facit quod prius non poterat. Item, exorcistatus et episcopatus erunt simpliciter potestates, sicut sacerdotium; quia perilla potest quis quod prius non poterat. "

Haec Petrus, et bene.

Cum autem concludit arguens, quod ordo ostiariorum, lectorum et acolythorum non est nisi ex institutione Ecclesiae, etc;

negandum est. Unde sanctus Thomas, ubi supra (dist 24, q. 2, art. 1, q 2), in solutione secundi argumenti, sic dicit : " In primitiva Ecclesia, propter paucitatem ministrarum, omnia inferiora ministeria diaconis committebantur, ut patet per Dionysium , tertio capitulo Ecclesiaslicx Ilici-archiae, ubi dicit : Ministrorum alii stant ad portas clausas templi; alii aliud quid proprii ordinis operantur; alii cum sacerdotibus ponunt in altare sacrum panem et benedictionis calicem. Nihilominus erant praedictae omnes potestates implicite in una diaconi potestate. Sed postea ampliatus est cullus divinus; et Ecclesia quod implicite habebat in uno ordine, explicite tradidit in diversis; et secundum hoc dicit Magister in littera, quod Ecclesia alios ordines sibi instituit. "

Haec ille. Ad quartum respondet Petrus (ibid.), dicens quod " sicut quaelibet anima est anima, sed non perfecta, nisi intellectiva, in qua hae tres uniuntur, et est una perfecta anima; sic in proposito : nisi quod ibi est totum essentiale cum toto potentiali, et est ibi unitas realis, non plures animae in homine; hic autem est unitas ordinis; unde sunt plura sacramenta imperfecta, sed unum perfectum. Nec etiam sacerdotium sine aliis est sacramentum per se et distinctum : tunc enim alia vel non essent sacramenta, vel essent distincta sacramenta a sacerdotio. Quod autem dicit Thomas, quod tota plenitudo hujus sacramenti est in sacerdotio, intelligendum est quantum ad essentiam illius quod principaliter et finaliter quaeritur in omnibus ordinibus, non autem quantum ad perfectionem et integritatem accidentalem ejusdem, nec quantum ad essentiam eorum quae immediate ut proprius finis quaeruntur in singulo ordine : nisi enim sacerdos suscepisset ordinem diaconatus, non licite faceret officium diaconi; nisi forte inferior contineatur in superiori. "

Haec Petrus.

Et videtur in aliquibus discordare a sancto Thoma. Nam sanctus Thomas, in hae distinctione, q. 1, art. 2, in solutione quintae quaestiuncula?, sic dicit : " Non est de necessitate superiorum ordinum quod aliquis prius habeat minores ordines : quia potestates sunt distincta?.; et una, quantum est de sui ratione, non requirit aliam in eodem subjecto. Et ideo, in primitiva Ecclesia, aliqui ordinabantur in presbyteros, qui prius ordines inferiores non susceperant. Et tamen poterant omnia quae possunt inferiores ordines : quia inferior potestas comprehenditur in superiori, virtute; sicut sensus in intellectu, et ducatus in regno. Sed postea per constitutionem Ecclesia? determinatum est quod ad majores non se ingerat, qui prius in minoribus officiis non se humiliavit. Et inde est quod qui ordinantur per saltum, non reordinantur; sed id quod omissum fuerat de praecedentibus ordinibus, eis confertur. "

Haec ille.

Item, sicut recitatum fuit in solutione praecedentis, secundum ipsum (dist. 24, q. 2, art. 1, q 2, ad 2" ), potestas diaconi comprehendit omnes inferiores virtute et implicite. Dicitur ergo quod in argumento Durandi sunt multi defectus. Primus est, cum infert istam falsam consequentiam ex dictis sancti Thomae : In diaconatu et inferioribus ordinibus est aliqua participatio sacramenti ordinis; sed in sacerdotio est plenitudo hujus sacramenti; ergo solum sacerdotium est sacramentum, et reliqui ordines non sunt sacramentum, sed sacramentale. Haec enim consequentia non sequitur ex dictis sancti Thomae. Nec est secundum mentem ejus : nam ipse concedit antecedens, et negat consequens. Quod patet : nam ipse concedit quod quilibet ordo est sacramentum. Nam, quaestione secunda hujus distinctionis, art. 1, in solutione tertiae quaestiunculae, sic dicit : a Ordo dicitur sacer dupliciter. Uno modo, secundum se; et sic quilibet ordo est sacer, cum sit sacramentum quoddam. Alio modo, ratione materiae circa quam habet aliquem actum; et sic ordo dicitur sacer, qui habet aliquem actum circa rem consecratam. Et sic sunt tantum tres ordines sacri : scilicet sacerdos, et diaconus, qui habent actum circa corpus et sanguinem Christi consecratum; et subdiaconus, qui habet actum circa vasa consecrata. ji

Haec ille.

Ex quibus patet quod, secundum mentem et dicta ejus, quilibet ordo est sacramentum. Sed arguens male exponit dicta ejus, et forte prave intellexit. Cum enim dicit sanctus Thomas, in antecedente illius consequentiae, quod tota plenitudo hujus sacramenti est in solo sacerdotio, et in aliis est quosdam participatio, non loquitur de participatione sacramenti quoad nomen et rationem, sed quoad potestatem; quia illa perfecte est in sacerdotio, sed participative in aliis. Et quod loquatur de hac participatione, patet. Nam, eodem articulo primo, q 1, in solutione tertii, sic dicit : " In regno, quamvis tota potestatis plenitudo resideat penes regem, non tamen excluduntur ministrorum potestates, quae sunt participationes quaedam regiae potestatis. Et similiter est in ordine. "

Haec ille.

Et hoc consonat dictis ejus in consimili materia. Nam, 1 p., q. 77, art. 1 (ad l "), sic dicit: " Totum potestativam medium est inter totum universale et totum integrale. Totum enim universale adest cuilibet parti secundum totam essentiam et virtutem, ut animal homini et equo; et ideo proprie de suis partibus praedicatur. Totum vero integrale non est in qualibet parte, neque secundum totam essentiam, neque secundum totam virtutem ; et ideo nullo modo de suis partibus praedicatur; sed aliquo modo, licet improprie, praedicalur de omnibus simul; ut si dicamus quod paries, tectum et fundamentum sunt domus. Totum vero potentiale inest suis partibus secundum totam essentiam, sed non secundum totam virtulem ; et ideo quodammodo potest praedicari de qualibet parte, sed non ita proprie sicut totum universale. Et per hunc modum Augustinus dicit (10. de Trinitate, cap. 11) quod memoria, intelligentia et voluntas sunt una animae essentia. B

Haec ille.

Item, posito quod sanctus Thomas loqueretur de participatione sacramenti ordinis quoad nomen et rationem, et non de participatione quoad potestatem, adhuc argumentum peccat per fallaciam consequentis, arguendo a propositione habente plures causas veniatis ad unam illarum. Nam, cum dicitur quod in aliis ordinibus a sacerdotio est quaedam participatio sacramenti ordinis, hoc potest dupliciter intelligi, scilicet vel quia ratio sacramenti nullo modo salvatur in aliis, aut quia non ita perfecte et complete. Ex hac autem disjunctiva non licet inferre aliquam partem, sicut arguens facit. Secundus defectus illius argumenti est, quia, concesso quod quilibet ordo sit sacramentum, et praedicationem sacramenti recipiat, non sequitur quod sacramentum ordinis se habeat ad singulos ordines sicut totum universale ad partes subiectivas, propter causas statim assignatas. Tum quia non adest cuilibet parti secundum totam suam virtutem. Tum quia nomen et ratio sacramenti prius et perfectius salvatur in uno ordine quam in alio; cujus oppositum est de toto universali univoco, respectu suarum partium. Tum quia non dicimus quod quilibet ordo sit per se et distinctum sacramentum penitus ab alio ordine; sed quod quilibet ordo est sacramentum, sed non perfectum sine aliis. Quae quidem imperfectio potest dupliciter intelligi. Quia, si loquamur de aliis ordinibus, aliis a sacerdotio, nullus (a) eorum, nec omnes simul, sine sacerdotio, habent plenitudinem potestatis ordinis, ut dictum est. Si vero loquamur de ipso sacerdotio sumpto seorsum ab aliis ordinibus, deficit sibi aliqua perfectio accidentalis vel secundaria, quam haberet cum aliis, de qua fit mentio in probatione conclusionis : utputa quia non ita perfecte recommendat aut repraesentat divinam sapientiam; nec ita subvenit humana; infirmitati; rree dat viam proficiendi pluribus, sicut faciunt septem ordines simul sumpti; et ulterius quia non ita perfecie significat rem et effectum et potestatem totalis sacramenti ordinis, sicut faciunt omnes septem ordines simul sumpti; et propter multa alia. Tertius delectus argumenti est, quia, posito quod septem ordines sint unum perfectum sacramentum, non sequitur quod sacramentum ordinis se habeat ad singulos ordines sicut totum integrale ad partes suas integrales, proprie loquendo, propter rationes pnetaclas : scilicet quia totum integrale non adest alicui suae parti, neque secundum totam sui essentiam, nec secundum virtutem totam; secus est de sacramento ordinis respectu singulorum ordinum, ut dictum est; nec salvatur secundum totam suam virtutem in aliqua parte sua, sicut ordo in sacerdotio salvatur secundum totum posse suum. Ad quintum respondet Petrus (ibid.), dicens quod " solutio quam dat arguens ad argumentum, non valet. Primo, quia videtur innuere quod in minoribus ordinibus gratia non conferatur. Quod est falsum. Quia aut eorum actus a carente gratia non possunt exerceri sine peccato; et tunc eadem ratione confertur in eis gratia sicut in diaconatu et subdiaconatu. Aut possunt sine peccato; et tunc saltem non possunt exerceri cum merito. Quando autem Deus eligit aliquem ad aliquod officium, non solum dat illud quod est necessarium ad hoc quod exercens non mereatur poenam, sed etiam illud quod est necessarium ad hoc quod implens (6) mereatur praemium et mercedem; alias deficeret in necessariis; quia frustra quis laborat, si nec premium nec meritum consequatur, nec poenam vitet. Et, in minoribus ordinibus, adjungitur : Sic agas: ut partem habeas cum illis, etc.

Quod autem dicitur, quod non omne illud in quo ex opere operato confertur gratia, est sacramentum,

est contra diffinitionem sacramenti novae legis, quae non plus continet nisi sensibile signum exterius et gratiam sanctificantem interius ex opere operato : ita tamen quod vel ipsa res quae confert gratiam, est sacramentum, et non usus ejus (sicut communio non est sacramentum, sed usus sacramenti, ettamen ex opere operato confert gratiam); vel usus rei quae confert sanctitatem, est sacramentum, sicut in baptismo.

Quod autem dicitur, quod in illis solis ordinibus qui ordinantur contra peccatum, vera est major,

falsum est : quia solum baptismus et poenitentia et extrema unctio, secundum eos, directe ordinantur contra peccatum tollendum; et alia contra alios defectus; et nibilominus sunt vera sacramenta, ex hoc quod ex opere operato conferunt gratiam. Et istam majorem, quam modo distinguunt, ipsi solebant accipere indistincte ad probandum aliquid esse sacramentum, quia scilicet habebat aliquid sensibile exterius, per quod interius sanctitas causabatur. Sacramentum enim est sacrae rei signum, ita ut causa exsistat, et similitudinem gerat; et nihil plus requiritur.

Quod ulterius dicitur, quod, in operationibus quae principaliter ordinantur ad conferendum potestatem vel officium, illa sola est sacramentum, per quam datur potestas immediate ad illum finem,

verum est, si loquatur de fine immediato ad quem gratia requiritur; non autem de fine remoto. Si enim per sacerdotium conferretur tantummodo potestas, et non gratia, ex opere operato, non esset sacramentum novae legis, sed solum antiquas. Vel si per sacerdotium solum daretur gratia, et non aliqua potestas, posset esse sacramentum in nova lege, sicut extrema unctio, in qua non datur potestas per quam super alios constituatur. Ergo ex his duobus est sacramentum, sicut ex causa finali; quia datur potestas, et gratia, ad bene utendum ea. Ubicumque ergo illa duo concurrunt, ibi est sacramentum. Ideo, etc.

Quod autem dicunt, quod sacramentum et sacramentalia non oportet simul conferri,

verum dicunt, sicut de catechismo in primitiva Ecclesia. Sed ex hoc potest argui contra eos. Quia illud non se habet ad aliud sicut sacramentale ad sacramentum, quod non potest cum ipso licite conferri, vel quod non potest cum ipso iterari, etiamsi sit cum consecratione datum; sicut unctio in scapulis et in vertice iterantur, quia non fuit verus baptismus; et non solum catechismus et exorcismus. Quando enim essentia sacramenti defuit, debent omnia sacramentalia iterari; quia non debet dari sacramentum nisi omnibus concurrentibus, excepta necessitate.

Quod autem dicitur, quod debet caute suppleri quod fuit omissum, et nihil est iterandum, De sacramentis non (a) iterandis, cap. 1,

verum est, quando illud quod fuit omissum, non erat essentiale et principale in sacramento, sed vel erat pure sacramentale (sicut catechismus omissus debet dici solus, et non aliud, quia est pure sacramen-mentale); vel quando erat essentiale, sed non principale (sicut si manus impositio est omissa in diacono vel sacerdote, quod essentiale est, sed non principale, illud solum supplendum est). Sed si nec character impressus fuisset, omne illius characteris sacramentale repetendum esset : sicut si sacerdoli non fuisset traditus calix, omne pure sacramentale ad ordinem sacerdotii repetendum esset cum illo, vel saltem posset repeti. Sed quando sacerdotium datur, non oportet, immo non licet aliquem alium ordinem cum illo conferri. Ergo nullus ordo est ad ipsum sicut pure sacramentale.

Confirmatur major hujus rationis. Quia illud quod est tantum sacramentale, et non sacramentum, potest iterari sine injuria sacramenti; quia per iterationem ejus quod non est sacramentum, non fit injuria sacramento. Immo etiam quando sacramentum confertur, solent sacramentalia iterari, si prius, quando fuit adhibita essentia sacramenti, non fuerunt collata. Unde et in primitiva Ecclesia, quando catechumeni veniebant ad baptismum, quantumcumque essent instructi, ut Ambrosius, Augustinus et Martinus, nihilominus implicabatur eis id quod parvulis nondum catechizatis dicitur, Credis, Credo. Et si; factis omnibus caeremoniis, inveniatur puer non baptizatus, quia defuit forma vel materia, quando baptizabitur, replicabitur totum : sicut, dicto toto canone, si non appareat esse panem vel vinum, reincipietur totum a canone, et apponetur nova hostia. Et similiter, quando essentiale ordinis est omissum, omnia reiterantur."

Haec Petrus, cum multis aliis probationibus ad hoc quod alii ordines non sint pure sacramentalia, sed (6) sacramenta.

Ex quibus patet solutionem Durandi ad argumentum quod recitat, non valere; et potissime quia contra doctrinam communem est, quod aliquid pure sacramentale ab Ecclesia institutum, et nullo modo a Christo, vel mediate, vel immediate, conferat gratiam ex opere operato. Hoc enim pertinet ad potestatem auctoritatis vel excellentia; in sacramentis, quam sibi soli Christus reservavit. Ideo nihil est dictu quod aliquis ordo conferat gratiam ex opere operato, et tamen non sit sacramentum, sed sacramentale ab Ecclesia institutum; vel quod aliqua actio instituta a Christo, conferens gratiam ex opere operato, sit tantum quid sacramentale, et non verum et proprium sacramentum. . - QUAESTIO I. II. Ad argumenta aliorum. - Ad primum aliorum respondet Petrus (dist. 24, q. 1), dicens quod " illa ratio omittit medium. Quia ratio sacramenti consistit in omnibus essentialiter, sed non aequaliter : sicut ratio vitae non consistit aequaliter in vegetativo, sensitivo et intellectivo, sed in solo intellectivo totaliter et perfecte, in aliis imperfecte et partialiter, sed tamen essentialiter. Et sic in proposito : quilibet ordo est sacramentum essentialiter, quia habet utraque essentialia; sed non perfecte, nisi sacerdotium. Et ideo sunt unum sacramentum, propter ordinem ad unum, scilicet corpus Cbristi, ad quod omnes ordinantur. "

Haec Petrus, et bene. Ad secundum respondet, negando consequentiam, ibi factam, scilicet: si ordo est sacramentum, et quilibet ordo est sacramentum, ergo sunt septem sacramenta, vel tredecim. " Quia consecratio panis ante consecrationem vini est simpliciter sacramentum, et per se, quantum ad hoc quod ei competit diffinitio sacramenti, et est ibi totus effectus et completus; et similiter est de consecratione vini. Non tamen sunt tot sacramenta simpliciter, quot sunt consecrationes : quia ambae ordinantur ad unum finem, qui, licet sit perfecte in quolibet quantum ad rem sacramenti, non tamen quoad sacramentum, seu quoad signum, est perfecte, nisi sub utraque specie. Et sic est in proposito : quia, licet in quolibet ordine sit illud quod per se sufficeret ad totam rationem sacramenti (et ideo quodlibet potest dici sacramentum), quia tamen omnes ordines ad unum quid principaliter ordinantur, propter hoc sunt unum sacramentum unitate ordinis. "

Haec Petrus, et bene.

Ad cujus intellectum facit illud quod dicit sanctus Thomas, octava distinctione hujus, q. 1, art. i , in solutione secundae quaestiunculae. i( Per se, inquit, unum simpliciter, et quod est numero unum, tribus modis dicitur. Uno modo, sicut indivisibile dicitur unum, ut punctus et unitas, quod neque est multa actu, neque potentia. Alio modo, quod est unum continuitate, quod tamen est multa in potentia, sicut linea. Tertio modo, quod est unum perfectione, sicut dicitur calceamentum unum, quod habet omnes partes quae requiruntur ad calceamentum. Et haec unitas dicilur in omnibus illis ad quorum integritatem aliqua exiguntur, sicut unus homo, et una domus. Et quia ad esse (") sacramentum multa concurrunt, sicut materia, et forma, et hujusmodi, ideo ab hac unitate dicitur sacramentum unum esse. Illa enim sunt de integritate alicujus instrumenti, qnae requiruntur ad illam operationem ad quam instrumentum est deputatum, j

Haec ille.

Et applicat hoc ad Eucharistiae sacramentum. Similia dicit, 3 p., q. 73, art. 2 : " Sicut, inquit, dicitur, 5. Metaphysicae

(x) esse.

omne Pr. (t. c. 8 et seq.), unum dicitur non solum quod est indivisibile, vel quod est continuum, sed etiam quod est perfectum, sicut cum dicitur unus homo, et una domus. Est autem unum perfectione, ad cujus integritatem concurrunt omnia quae requiruntur ad finem ejusdem; sicut homo integratur ex omnibus membris necessariis operationi animae, et domus ex partibus quae sunt necessariae ad inhabitandum. Et sic hoc sacramentum dicitur unum : ordinatur enim ad spiritualem refectionem, etc. "

Haec ille.

Et loquitur de Eucharistia. Et in fine concludit quod Eucharistia est multa sacramenta materialiter, ideo quandoque dicitur sacramenta in plurali; sed est unum formaliter et perfective, inquantum ordinatur ad unam refectionem. Et sic potest dici in proposito, quod septem ordines sunt septem sacramenta materialiter; sed sunt unum sacramentum formaliter et perfective, propter ordinem ad unum finem, qui est Eucharistiae sacramentum. Ad tertium respondet Petrus (ibid.), quod a non sequitur, si quilibet ordo est sacramentum, quod sint partes subjectivo: et sacramentum universale totum. Quia, licet inaequalitas partium non excludat totum universale, nec illud quod est genus, quia species semper sunt inaequales, nec illud (a) quod est species, quae aliquando est recipiens magis et minus; tamen partium subiectivarum, secundum quod hujusmodi, una non ordinatur ad aliam; non enim albedo minus intensa ordinatur ad aliam magis intensam, nec ambae ad tertiam, nec similiter nigredo ad albedinem. Sic autem est in ordinibus, quod unus alii subservit, et omnes ad unum quid ordinantur, inquantum sunt sacramenta. Unde non sunt partes subjectivo:. Et quod dicebatur: ergo sunt integrales;

dicendum quod non. Quia partes integrales sacramenti dicuntur aliquae quadrupliciter. Primo, propter partialitatem signi, non rei : sicut in Eucharistia, quaelibet consecratio per se sumpta continet totam rem sacramenti, et tamen non habet nisi partem signi, nec in materia, nec in forma; unde sola pars rei est ibi vi sacramenti; cum enim dico, Hoc est corpus meum, non significo sanguinem, nec panissignificat sanguinem. Secundo, partes integrales dicuntur in sacramento, quarum quaelibet per se nata est totam rem continere et significare, sed ex ordine et intentione non habet nisi partem, sed omnes simul habent totum : sicut in baptismo, tres immersiones, quarum quaelibet per se poterat esse baptismus totus, ex intentione volentis trina immersione baptizare, vel baptismum conferre, in sola ultima est effectus, ante nihil; et si ante tertiam moleretur baptizandus, nihil actum esset, et esset totum iterandum, si suscitaretur; sicut est ex parte verborum, quod, ante ultimum, nihil acium est, seda principio iterandum est totum, si aliquid de substantia verborum sit omissum. Tertio inodo dicuntur partes integrales, quarum quaelibet effectum habet partialem statim, et est signum partiale, nec una plus quam alia, sed omnes simul habent effectum totalem; sicut in extrema unctione. Omnes enim unctiones causant unam perfectam curationem animae, sed quaelibet partialem : quia, si nihil ageretur per quamlibet, sed solum per ultimam, in virtute primarum, sicut est de verbis et immersionibus baptismi, tunc, si minister moreretur post primam unctionem, nihil esset actum, sed esset illa unctio iteranda; sicut de immersionibus et verbis dictum est. Et praeterea, distincta et pardalis significatio habet distinctum et partialem effectum in sacramentis, quae efficiunt quod signant vel significant; sed distincta et pardalis significatio est, dicendo, Per istam sanctam unctionem, indulgeat tibi Dominus quidquid deliquisti per visum (a); ergo hoc solum efticitur ex vi sacramenti, scilicet remissio commissorum per visum (6), sive quoad culpam, sive quoad poenam, sive quoad reliquias. Sed ex naturali concomitantia, si per alium sensum commisit peccatum mortale, sine quo peccatum visus non potest remitti, remitteretur etiam; sicut sub specie panis est sanguis, quia non est separatus a corpore. Sed si sacramentum illud ordinatur contra venialem culpam, cujus remissio non habet connexionem, tunc accidit uni unctioni quod habeat effectum alterius. Et similiter, si contra poenam, vel reliquias peccati (quia forte sunt distincta;), aut si infirmitas contra quam est sit aliquid indivisibile, per quamlibet unctionem fit ad eam dispositio spiritualis. Quarto modo dicuntur partes integrales sacramenti, quando neutra per se habet effectum aliquem, sed ambae simul juncta? : ita tamen quod effectus est ab una quasi formaliter, et ab alia quasi materialiter, sicut materia et forma in naturalibus (et sic sunt verba et elementum in quolibet sacramento); et non sicut partes verborum ad invicem, vel parles materiae, vel actionum, quae se habent aequaliter, sicut in secundo modo. Nullo autem istorum modorum quatuor se habent ordines ad invicem : quia non quilibet ordo habet effectum totum omnium ordinum sub signo partiali, ut in primo modo; nec omnes simul habent unicum effectum ad quem aequaliter se habeant, et nullus sine alio aliquem, ut in secundo modo; nec inaequaliter, ut in quarto; nec quilibet habet suum effectum partialem aequalem, ut ex illis resultet totus unus effectus in eodem, ut in extrema unctione, quia perfecta curata) a verbis sed distincta usque ad fisum, om. Pr. (6) per istam unctionem indulgeat tibi Dominus quidquid deliquisti per visum.

Ad Pr. tio animae non est ex aliqua una unctione, sed ex omnibus simul. Sed si non essent ordines inferiores sex, solum sacerdotium haberet illum effectum principalem ad quem omnes ordines ordinantur, scilicet conficere corpus et sanguinem. Hoc autem est contra naturam totius integralis, quod possit salvari in aliqua sui parte, loquendo de heterogeneis et partibus essentialibus. Unde relinquitur quod sunt plures parles potentiales. "

Haec Petrus, et bene, et subtiliter. Verumtamen quod dicit, quod una pars subiectiva, secundum quod hujusmodi, non ordinatur ad aliam,

videtur falsum esse in partibus subiectivis specie differentibus vel genere. Constat enim quod elementa sunt propter mixta, et plantae propter animalia, et animalia imperfecta propter perfecta, et irrationalia propter hominem; licet omnia ordinentur principaliter ad suum totum, quod est universum, et ad Deum, qui est omnium principium et finis. De hoc sanctus Thomas, 1 p., q. 65, art.2. Similiter, de individuis ejusdem speciei, puta humanae, dicit Aristoteles, 1. Politiae, cap. 4, quod quidam sunt naturaliter servi aliorum. Dicitur ergo quod quilibet ordo per se sumptus, est sacramentum, perfectum, vel imperfectum; et, cum hoc, omnes septem ordines sunt unum sacramentum perfectum. Nec ex prima parte hujus copulativae sequitur quod septem ordines sint septem sacramenta formaliter et perfective, sed solum materialiter, ut superius (x) dictum fuit. Similiter, ex secunda parte dictae copulativae non sequitur quod septem ordines sint partes integrales unius totius ex illis constituti, sed partes potentiales, propter causam superius dictam, quia scilicet totum, cujus sunt partes, adest cuilibet parti secundum essentiam, sed non secundum totam virtutem. Et est simile quoad aliqua, sicut si diceretur quod anima intellectiva et anima sensitiva et anima vegetativa sunt partes hujus totius quod est anima : quia anima salvatur in qualibet praedictarum partium, secundum totam essentiam, et nomen, et rationem, sed non secundum totam virtutem animae, sed tota virtus complete salvatur in intellectiva, in aliis vero est participatio virtutis. Verum est quod, secundum alium modum loquendi, ipsa anima intellectiva potest dici totum potentiale respectu sensitivae et vegetativae, sicut ostendit sanctus Thomas, 3. Senteni, dist. 33, q. 3, art. 1, in solutione primae quaestiunculae, dicens : " Omne totum ad tria genera reducitur, scilicet universale, integrale et potentiale. Et similiter triplex pars invenitur dictis totis correspondens. Integralis enim pars intrat in constitutionem totius, sicut pars domus paries. Universalis vero totius pars suscipit totius praedicationem, sicut homo animalis. Potentialis vero pars (a) Cfr. responsionem ad argumentum praecedens. neque praedicationem totius suscipit, neque in constitutionem illius oportet quod veniat, sed aliquid de potentia totius participat, sicut patet in anima. Rationalis enim anima tota dicitur, eo quod in ipsa omnes potentias animae congregantur. Sensibilis vero in brutis, et vegetabilis in plantis, dicuntur partes animae, quia aliquid de potentia animae habent, sed non totum. Unde dicitur in libro de Plantis (lib. 1, cap. 1), quod non habent animam, sed partem animae. "

Haec ille.

Ex quibus patet quod de toto potentiali varie loquuntur doctores : quia aliquando volunt quod praedicetur de qualibet parte, aliquando non. Secundo patet quod utraque consequentia facta in argumento non valet. Ad quartum respondet Petrus (ibid.), dicens : " Finis est principalis respectu ejus quod est ad finem. Unde effectus principaliter intentus in administratione sacramenti, potest dici dupliciter : uno modo, tanquam finis proprius; alio modo, tanquam linis communis. Operatio autem sacramentalis ad finem proprium se habet dupliciter. Uno modo, sicut ipsum causans ex opere operato; et est talis finis qui est de ratione sacramenti ut sacramentum est, puta gratia, vel cum hoc deputatio ad aliquod sacrum. Et tale quid est sacramentum, et non sacramentale tantum : quidquid enim ex opere operato causat gratiam, est sacramentum, vel pars ejus. Aliquando finis proprius non est gratia, sed aliquid aliud; et hoc, sive causetur ex opere operato, ut exorcismus, sive ex opere operante, ut catechismus. Et hujusmodi sunt sacramentalia, et non sacramenta. Finis vero communis est, ex cujus unitate plura possunt dici unum sacramentum perfectum; quorum quodlibet, per se sumptum, est imperfectum quoad signum, sive quoad effectum, sive quoad utrumque, et sive unum sit perfectius alio, sive non. Et sic est in proposito. Omnes enim ordines ad hoc sunt ut Missa integre et perfecte celebretur, ad quam omnes ordines per se aliquid operantur. Nec est aliquis ordo qui perfecte hoc possit sine aliis; nec etiam ipsum sacerdotium, quamvis per se possit in essentiam vel Eucharistiam. Et ideo nec sacerdotium, prout est ab aliis distinctum, est sacramentum integrum et perfectum. Sed omnes simul sunt unum perfectum sacramentum : quia omnes simul conferunt potestatem et gratiam faciendi omnia requisita per se ad perficiendum digne unum effectum, qui est Sacramentum Altaris. Nihilominus tamen quodlibet per se est sacramentum, sed imperfectum : sacramentum quidem, quia ex opere operato ad aliquid sacrum deputat, ad quod bene agendum etiam gratiam confert; sed imperfectum, quia non deputat ad illud modo perfecto, sed imperfecto, et gratiam imperfectam tribuit, juxta proportionem ad actum ad quem ordinat. Sic et traditio calicis cum forma potest dici sacramentum, quia ex opere operato dat potestatem et gratiam; et similiter impositio manuum cum forma dat Spiritum Sanctum (aliter esset mendacium), et potestatem remittendi peccata. Non tamen sunt duo sacramenta, sed unum : quia ordinantur ad unum perfectum gradum et potestatem sacerdotis, cujus est duplex actus. Et ideo per duas formas et duas exteriores res datur utraque potestas : una quidem ex vi sacramenti , alia ex concomitantia, in utraque simul, sicut in Eucharistia; quamvis sit dissimile, quia ibi est duplex materia, hic una. s

Haec Petrus. In quibus, licet multa vera et subtilia dicat, tamen aliqua falsa vel dubia ponit. Primum est, quod sacerdotium, prout est ab aliis distinctum, non est perfectum sacramentum, nec confert potestatem et gratiani faciendi in Missa, vel in celebratione Missae, quam conferunt alii ordines. Si enim intelligat quod sacerdotium non confert characterem aliorum ordinum, verum dicit. Si autem intelligat quod character et potestas aliorum ordinum non contineatur virtualiter in charactere et potestate sacerdotii, falsum est, ut superius (ad quartum Durandi) ostensum est ex dictis sancti Thomae (dist. 24, q. 1, ait. 2, q"" 5). Conceditur tamen quod sacerdotium, prout est ab aliis distinctum, non est perfectum sacramentum, quoad rationem significandi dictas potestates.

Secundum dubium, vel falsum, est, quia innuit quod sacerdotium habeat, secundum duos actus suos, duos characteres, vel distinctas potestates quoad suum absolutum. Hoc enim falsum est, et contra -sanctum Tho-mam, ut ostensum est supra (a). Ejusdem enim potestatis est Eucharistiam conficere, et ligare vel solvere. Cujus ratio haberi potest ex dictis sancti Thomae, in praesenti distinctione, q. 2, art. 2, in solutione primi argumenti. Ait enim sic : a Duplex est praeparatio suscipientium sacramentum Eucharistia?. Quaedam remota; et haec per ministros perficitur. Quaedam proxima, qua statim efficiuntur idonei ad sacramenti perceptionem; et haec pertinet ad sacerdotes; quia, etiam in naturalibus, ab eodem agente fit materia in ultima dispositione ad formam, et recipit formam. Et quia in proxima dispositione ad Eucharistiam fit aliquis per hoc quod a peccatis purgatur, ideo omnium sacramentorum qu;e sunt instituta principaliter ad purgationem peccatorum, est minister proprius sacerdos, scilicet poenitentiae, baptismi, et extremae unctionis. "

Haec ille.

Ex quibus potest elici quod dictum est : quia eadem potestate vel virtute sacerdos disponit ad Eucharistiam purgando, et conficit et confert Eucharistiam, informando, vel illuminando, vel perficiendo (6); et ita eadem potestate conficit et absolvit. Ad argumentum contra quaestionem (a) respondet sanctus Thomas, prasenti distinctione, q. 1, ait. 1, q 3, in solutione tertii, dicens : " Non omnis benedictio quae homini adhibetur, vel consecratio, est sacramentum : quia monachi et abbates benedicuntur, tamen illae benedictiones non sunt sacramenta; et similiter nec regalis unctio; quia per hujusmodi benedictiones non ordinatur aliquis ad dispensationem divinorum sacramentorum, sicut per benedictionem ordinis; et ideo non est simile. "

Haec ille. Et haec de qiiaestione sufficiant. De qua benedictus Deus. Amen.