ARTICULUS II. ponuntur objectiones

5 1.

Contra primam conclusionem etum ordinis. Ergo, cum species hoc modo primum effectum sacramenti hujus recipiant (sunt enim tegumentum sub quo virtus divina operatur salutem, secundum Ambrosium [de Sacr., I. 4, c. 4); quare non sunt proprie materia hujus sacramenti. Tertio arguit quod usus hujus sacramenti est pars essentialis hujus sacramenti. Quia illud quod facit aliquid circa sacramentum quod figurat, vere pertinet essentialiter ad illud sacramentum; de ratione enim sacramenti est quod efficit quod figurat. Sed sic est de comestione : quia, licet sacramentum habeat primum effectum, et rem sacramenti, puta corpus Christi, non tamen habet secundum effectum, qui est unitas et charitas fidelium; immo, absque sumptione sacramenti non habent species quod significent talem unionem fidelium et Ecclesiae cum Christo. Ergo, etc. Confirmatur. Quia illud quod non tantum ex devotione, sed ex opere operato, significat et efficit id quod significat, est vere sacramentum : patet per diffinitionem sacramenti, quam ponit Magister (dist. 1). Sed acceptio et sumptio corporis Christi est hujusmodi. Non enim efficit quod significat, ex devotione sumentis, sed ex opere operato : pone enim duos habentes aequalem actum devotionis, et unus celebret missam, et alius audiat; in istis est inaequalitas fructus sacramenti, stante aequalitate devotionis.

Haec ille. g 2.

Contra secundam conclusionem Argumentum Aureoli.

Contra secundam conclusionem arguit Aureolus (dist. 8, q. 1, art. 2), probando quod istud sacramentum non sit dicendum unum unitate integritatis praecise. Quia ubi est sola unitas integritatis, non est verum dicere quod accipiens unam partem, accipiat totum; sicut non potest dici quod habens manum, habeat totum corpus. Sed recipiens corpus Domini, recipit vere totum sacramentum. Unde recipiens baptismum et confirmationem et solum corpus Domini cum aliis sacramentis, vere dicitur quod recipit omnia sacramenta. Et ista ratio aeque probat quod istud sacramentum non solum dicitur unum unitate refectionis.

Haec ille, in forma. g 3.

Contra tertiam et quartam CONCLUSIONES Argumenta Scoti. - Contra tertiam et quartam conclusiones arguit Scotus (dist. 8, q. 2), probando quod non solum illa verba, Hoc est corpus meum , sint praecisa forma consecrationis corporis Christi. Primo. Quia verba sacramentalia ex vi verborum debent significare illud quod efficitur ex vi sacramenti. Sed, ex vi hujus consecrationis, efficitur Argumenta Aureoli.

Quantum ad secundum articulum, arguendum est contra conclusiones. Et quidem, contra primam conclusionem arguit Aureolus (dist. 8, q. 1, art. 1), probando Primo, quod in probatione conclusionis inconvenienter dictum sit quod corpus Christi cum speciebus concurrat per modum unius virtutis. Et arguit sic : Quia illud quod est res sacramenti, non est sacramentum; saltem non est virtus sacramenti : quia, secundum te, virtus quae cum elemento est sacramentum, non est res sacramenti; unde, in baptismo, character et gratia non sunt virtus sacramenti, eo quod sunt res ipsae sacramenti. Sed corpus Christi est vere res significata per sacramentum Eucharistiae : sic enim diffinit cap. Quum Marthae, De celebratione Missarum, etc, et de consecr., Dist. 11, can. In Christo Pater (a), quod res hujus sacramenti est duplex, scilicet corpus Christi, et charitas in mente fidelium; similiter Magister idem dicit in praesenti distinctione. Ergo intra sacramentum Eucharistiae non ingreditur corpus Christi, sed tantummodo species et verba. Secundo arguit contra aliud dictum, probando quod species non sint materia hujus sacramenti. Quia illud non est materia hujus sacramenti, in quo recipitur primus effectus sacramenti : non enim res sacramenti recipitur in materia sacramenti; sicut character baptismi non recipitur in aqua, sed in anima. Sed in speciebus panis recipitur prima res hujus sacramenti, puta corpus Christi. Ergo, etc. Confirmatur. Quia, secundum te, materia sacramenti est illud quod recipit virtutem infusam, quam ponis agere instrumentaliter, saltem ad primam rem hujus sacramenti. Hic autem nulla est talis virtus : nam corpus Christi non est hoc modo virtus, nec pars virtutis, ut probatum est, cum sit res sacramenti. Confirmatur. Quia diaconus non potest dici materia ordinis. Et ratio est : quia recipit primum effequod ibi sit verum corpus Christi. Ergo verba sufficienter, ex vi propria, debent significare proprie ibi contineri corpus Christi. Sed liaec verba, Hoc est corpus meum, prolata sine praecedentibus, hoc (a) non significant absolute : quia ly meum significatur referri ad personam loquentis; quia, licet minister possit intendere ut loquatur in persona Christi, non tamen propter hoc significatum illorum esset; quia ly meum non demonstraret corpus Christi, sed corpus loquentis. Sicut, si inciperem sic loqui, Mea doctrina non est mea, licet intenderem loqui in persona Christi, tamen ex vi verborum non habetur quod ista doctrina sit Christi, sed illius qui loquitur : sicut angelus, quando loquebatur in persona Dei (Exodi3, v. 6), Ego sum Deus Ahraham; et per consequens non esset propositio falsa, pro sensu pro quo fieret; tamen non erat proprie significatum hujus propositionis, quod ly ego supponeret pro persona Dei. Secundo arguit. Quia dicit Ambrosius (de Sacramentis, lib. 4, cap. 4 et 5), et habetur (6), de consecr., Dist. II (can. 55): Panis est in altari. Sermo Christi creaturam mutat. Consecratio, quibus verbis fiat, attendite : Accipite et edite ex hoc omnes, hoc est corpus meum. Ubi videtur conjungere illa verba, scilicet accipite, tanquam verba consecrationis. Sed non est intelligendum tanquam sint essentialiter pertinentia ad necessitatem consecrationis, sed tanquam necessario promittenda. Et non solum illa, sed plura alia praecedentia in canone, ex quibus possit ex vi sermonis haberi quod ista verba, Hoc est corpus meum, dicantur in persona Christi. Unde non sine causa Ecclesia ita connectit totum canonem Missae, quod ab illo loco, Communicantes, usque ad illum locum, Supplices te rogamus Omnipotens Deus, non est aliqua oratio quae non necessario connectatur cum praecedente : vel per copulam, vel per conjunctionem copulativam, sicut, Hanc ergo oblationem, et hujusmodi; vel per pronomen ( ) infinitum, ut, Quam oblationem, etc, et, Qui pridie quam, etc, et, post consecrationem, Supra quae propitio, etc; vel per relationem, ut ibi, Simili modo, etc.

Haec Scotus, in forma. g 4. - Contra quintam conclusionem I. Argumenta Scoti. - Contra quintam conclusionem arguit Scotus (dist. 8, q. 2), probando quod in hac oratione, Hoc est corpus meum, ly hoc demonstret aliquid determinatum, scilicet, vel in tempore praesenti, vel in futuro; et non aliquid commune utrique. Primo. Quia licet non oporteret quod hoc pronomen hoc demonstraret aliquid pro determinato tempore, cui conveniret, tamen, sicut tu arguis, significatio orationis constituitur ex significato partium, et partes significant quando proferuntur. Ideo, secundum te, etiam necesse est dicere q iiod ly hoc, quando profertur, illud significat etiam quod tunc demonstrat. Tunc autem non videtur posse demonstrare aliquid quod non esi nunc contentum sub illis speciebus. Quia sic posset dici, Hic ignis est aqua, vel, Hoc corpus est aqua, loquendo de igne statim convertendo in aquam, et faciendo talem demonstrationem ad sensum in obliquo, ad intellectum in recto, et hoc demonstrando (") corpus quod nunc est, vel in proximo erit. Sed non videtur rationabile dicere de aere statim corrumpendo, quod hoc corpus est ignis: haec enim est simpliciter vera, Hoc corpus est aer; et de eodem non dicitur simul ignis et aer. Igitur. Secundo. Quia, si tunc significant partes orationis quando proferuntur, et ex significatis earum hoc modo acceptis est significatum totius orationis secundum quod accipitur, oportet dicere quod ly est, quando profertur, ponat significatum suum pro praesenti quod significat. Subjectum autem pro alia parte disjunctionis non accipitur pro aliquo eodem tempore cum illo quod importatur per copulativam. Ergo significatio totius illius orationis non refertur ad aliquod idem tempus, vel instans. Tertio. Quia disjunctiva non ponit alteram determinate; sed est fallacia consequentis. Ergo, si stat disjunctive, non determinate ponit respectu praedicati unam, scilicet hoc quod in proximo erit sub istis speciebus, sicut nec alteram, scilicet quod nunc est sub istis speciebus; et sic non efficitur per istam orationem, secundum te, nisi ut ipsa est vera. Ergo per istam non efficitur magis illud quod erit, quam illud quod est nunc sub istis. II. Argumenta Aureoli.

Contra eamdem arguitAureolus (dist. 8, q. 2, art. 2), probando quod hoc pronomen hoc non demonstret aliquid partiale, immo aliquid totale : ila quod demonstrat non solum substantiam, sed quantitatem et accidentia cum totali ratione quantitatis. Primo sic : Illud demonstratur per hoc pronomen hoc, quod respondet ad quaestionem factam per quid est hoc. Ista probatur : Quia de significato interrogativorum non habemus certitudinem, nisi per significatum responsivorum. Sed quaerendo quid est hoc, non respondetur aliquid partiale, sed totum : possum enim qmerere quid est hoc, vel quale est hoc , vel quantum est hoc; sed cum quaeritur quid est hoc, respondetur tam substantia quam quantitas et quam qualitas. Ergo, absolute DISTINCTIO Vili. ET IX. - QUAESTIO I. (51 loquendo, )y hoc claudit omnia sub se, et econtra. - Confirmatur per Aristotelem et Commentatorem, 7. Metaphysicae (t. c. 2), qui per hoc probant quod substantia est prior, quia per prius respondetur ad quaestionem factam per ly hoc.

Secundo arguit contra conclusionem, in hoc quod ponit corpus Christi esse sub speciebus per modum contenti. Quia, ut dicit, hoc falsum est. Item, quia ly hoc non habet per se demonstrare aliquid contentum, sed aliquid per se determinatum ad situm. -

Haec Aureolus, in forma. 5 5.

Contra sextam conclusionem I. Argumenta Durandi.

Contra sextam conclusionem arguit Durandus (dist. 8, q. 2), probando quod in istis verbis, Hic est calix sanguinis mei, contineatur tota forma consecrationis : ita quod, eis dictis, et non aliis sequentibus, vere esset sanguis Christi sub speciebus vini. Et arguit sic Primo (a). Quia in illis verbis praecise continetur forma consecrationis sacramenti, quae sunt significativa et expressiva totalis effectus contenti in sacramento. Sed hujusmodi sunt haec verba, Hoc est corpus meum, respectu consecrationis panis, et, Hic est calix sanguinis mei, respectu consecrationis vini. Ergo in his verbis consistit praecise forma sacramenti. Major patet : quia hoc sacramentum consistit in consecratione materiae. Et minor similiter : quia quidquid est in consecratione, totum sufficienter exprimitur per illa verba. Confirmatur. Quia, secundum omnes doctores, sacramenta novae legis efficiunt quod significant. Sed praedicta verba, Hoc est corpus meum, et. Hic est calix sanguinis mei, cum dicantur recitative, ut prolata per Christum, significant corpus et sanguinem Christi esse sub speciebus panis et vini. Ergo illa sola verba sufficiunt, quantum est de necessitate sacramenti. Ad haec duo, inquit, respondent quidam per interemptionem majoris utriusque rationis. Quia, si aliquis dicat, Ego baptizo te, et nihil plus, non est puer baptizatus, nisi addatur, hi nomine Patris, etc.; et tamen totus effectus baptismi significatur in primis verbis, sine secundis. Et similiter, in proposito, quamvis per illa verba significetur quidquid continetur in sacramento Eucharistiae, non tamen oportet quod alia non sint de necessitate sacramenti, vel forniae sacramenti.

Sed haec responsio parum valet. Quia, cum effectus sacramenti sit a Deo, et non a sacramentis, nisi sicut a signo, vel sicut a causa sine qua non, ideo formae verborum debent significare effectum sacramenti esse a Deo; quod fit per invocationem Trinitatis, vel divini nominis, in omnibus sacramentis qua? (a) Primo. - Om. Pr. consistunt in applicatione ad suscipientem, ut sunt omnia (a) sacramenta, praeter Eucharistiam, in qua (6) significatur corpus et sanguis Christi esse sub speciebus sacramenti virtute divina, per hoc quod verba consecrationis recitantur ut prolata a Christo. Cum ergo dicatur communiter ab omnibus doctoribus, quod sacramenta efficiunt id quod significant, et formae sacramentorum sunt illae quae significant effectum sacramenti, subintelligitur quando significant illum effectum esse a Deo, modo quo dictum est. Secundo arguit sic : Forma consecrationis corporis consistit essentialiter in his verbis praecise, Hoc est corpus meum; nec de essentia hujus formae est ly enim ibi interpositum, cum dicitur, Hoc est enim corpus meum; et hoc tenent omnes doctores. Ergo similiter forma consecrationis sanguinis consistit essentialiter in his verbis, Hic est calix sanguinis mei; nec de essentia formae hujus (v) est aliquid ei appositum. Consequentia patet : quia non minoris efficaciae sunt haec verba. Hic est calix sanguinis mei, ad transsubstantiandum vinum in sanguinem Christi, quam sint haec verba, Hoc est corpus meum, ad transsubstantiandum panem in corpus Christi; ergo, etc. Tertio arguit. Quia Gneci conficiunt vere sacramentum Eucharistiae, sicut et Latini; nec unquam inventum est quod Ecclesia Romana senserit Graecos non vere conficere. Sed Graeci in consecratione sanguinis non ponunt omnia verba quae ponit Romana Ecclesia, maxime ab illo verbo, Novi et veterni testamenti, usque ad finem. Ergo illa verba non sunt de essentia formae; quia omissio illorum evacuaret consecrationem. Quare, etc. Minor patet. Quia forma consecrationis corporis, secundum Graecos, prout continetur in Missali R. Basilii, quam angelo dictante accepit, ut dicitur, et prout in canone praedictae Missae de verbo ad verbum habetur, sicut nos fecimus corani nobis legi et extrahi, est ista : Accipite, comedite, hoc est corpus meum, quod pro vobis tradetur in remissionem peccatorum. Verba autem consecrationis sanguinis, prout in eodem canone continetur, sunt ista : Bibite ex eo omnes, hic est sanguis meus novi testamenti, qui pro vobis et pro multis effundetur in remissionem peccatorum. Ex quibus apparet quod forma Graecorum, in consecratione corporis Christi, non habet enim sicut nos habemus; habet tamen quod pro vobis tradetur in remissionem peccatorum, quod nos non habemus. In consecratione vero sanguinis, forma Graecorum non habet aeterni, nec mysterium fidei, nec calix; quae tamen omnia nos habemus. Unde non videtur, cum ipsi vere consecrent, sicut et nos, quod omnia quae nos habemus, et omnia quae ipsi habent, sint de essentia foniiae, alioquin nec ipsi nec nos vere consecramus. Quid autem veritatis habeat ulraque opinio? Advertendum est quod quidquid ponitur in forma verborum qua utitur Romana Ecclesia, sive antecedenter, sive (a) consequenter, totum continet veritatem, quamvis non totum sit de intraneitate formae. Quod enim praemittitur quod Jesus elevatis oculis in coelum, gratias agens, benedixit, etc, quamvis non habeatur in textu Evangelico pro tempore quo Christus hoc sacramentum instituit, tamen ex aliis locis Evangelii potest hoc comprobari. Si enim in resurrectione Lazari, Jesus, elevatis oculis sursum, gratias egit Patri, probabilius est quod simile fecerit et dixerit quando panem et vinum in suum corpus et sanguinem transsubstantiavit. Haec tamen non sunt de substantia formae, sed quaedam antecedentia. Quod autem additur, aeterni, et, mysterium fidei, utique verum est. Quia novum testamentum quod Christi sanguine confirmatum est, aeterna promittit, sicut vetus testamentum promittebat temporalia. Dicitur etiam mysterium fidei, quia aliud exterius visibiliter cernitur, et aliud invisibiliter continetur. Et sic exponitur, Extra, De celebratione Missarum, etc, cap. Quum Marthae. Ista tamen non sunt de essentia formae, sicut nec antecedentia; sed ponuntur ad excitationem devotionis, et ad exprimendum fructum dominicae passionis. Quis enim dicit quod illud verbum, mysterium fidei, sit de essentia formae consecrationis sanguinis, cum aequaliter conveniat consecrationi panis sicut consecrationi vini? utrobique enim aliud visibiliter cernitur, et aliud invisibiliter continetur. Item, si illud quod additur, novi et leterni testamenti, usque in finem, esset de substantia formae consecrationis vini, fortiori ratione, de substantia formae consecrationis panis esset non solum Hoc est corpus meum, sed etiam Quod pro vobis tradetur. Hanc enim determinationem expressius ponunt Evangelista quam aliam. Constat autem quod nullus dicit quod de substantia formae consecrationis sit illa determinatio, Quod pro vobis tradetur. Quare, ut videtur, de substantia formae consecrationis vini non est illa alia determinatio, Novi et aeterni testamenti, etc. Est tamen de necessitate praecepti Ecclesiae; et ideo totum sub eodem ritu profertur. Quarto (6) arguit. Quia verba pertinentia ad usum hujus sacramenti, magis pertinent ad integritatem formae, quam verba pertinentia ad ejus effectum; quia inter hoc sacramentum, quod consistit in consecratione materiae, et ejus ellectum, usus est medius. (6) Hoc argumentum et duo sequentia non inveniuntur in textu Durandi. Auctor ea refert prout citantur a Petro de Palude, dist. 8, q. 3. Sed verba pertinentia ad usum, non suntde integritate formae, ut illud, Accipite et manducate, vel illud, Accipite et bibite. Ergo multo minus verba pertinentia ad ejus effectum. Talia autem sunt illa quae adduntur, ut, Novi testamenti, usque in remissionem peccatorum. Ergo non sunt de essentia formae. Quinto arguit contra probationem conclusionis, quod non valeat. Quia, cum dicitur quod de integritate orationis est totum illud, inclusive usque in reynissionem peccatorum, cum sit determinatio praedicati; ergo est de integritate consecrationis, ac per hoc de essentia formae;

hoc siquidem non valet : quia etiam determinatio praedicati est hoc, Quod pro vobis tradetur; et tamen non est de essentia formae consecrationis panis. Sexto ad idem. Quia, cum arguitur quod sub eodem ritu profertur a principio usque ad finem, dicendo, Hic est calix sanguinis, etc, usque in remissionem peccatorum; quod non fieret nisi totum pertineret ad formam consecrationis;

hoc siquidem non valet : quia non quaecumque proferuntur eodem ritu, sunt de essentia; sicut Accipit, et hujusmodi, quae non sunt de essentia. II. Argumenta Aureoli.

Arguit ad idem Aureolus (dist. 8, q. 2, art. 4). Primo. Quia, sicut hoc quod dicitur, Novi et aeterni testamenti, est determinatio formae qua sanguis conficitur; sic hoc, Quod pro vobis tradetur, est determinatio formae qua corpus conficitur. Quod potest expresse probari per illud Pauli. 1. Corin-tluor. 11 (v. 24 et 25), et per Evangelia. Sed Ecclesia a forma qua conficitur corpus, abstulit hoc quod dicitur (a), Quod pro vobis tradetur, ac per consequens (6) non est de essentia formae. Ergo (y) similiter est dicendum de hoc quod dicitur, Novi et aeterni testamenti, respectu formae qua conficitur sanguis. Ergo, etc. Secundo. Quia Ecclesia tenet quod Graeci vere conficiunt; qui tamen utuntur praecise forma quam tradit Paulus, Hic calix novum testamentum (8) est in meo sanguine.

III. Argumenta aliquorum.

Arguitur etiam ab aliquibus, probando quod verba non sint de essentia hujus sacramenti, sic : Quia nihil transiens est de essentia alicujus permanentis. Sed sacramentum Eucharistiae est quid permanens (permanet enim quamdiu remanent species); verba autem consecrationis transeunt in ultimo instanti prolationis verborum. Ergo, etc. Et in hoc secundus articulus terminatur. (l) Ergo.

Ora. Pr. T IX. - QUAESTIO I.