ARTICULUS II.

PONUNTUR OBIECTIONES Contra secundam et tertiam conclusiones I. Argumenta Durandi.

Quantum ad secundum articulum, arguendum est contra conclusiones. Etquidem, contra secundam et tertiam (a) arguit Durandus (dist. 17, q. 13), dicens : Aliquis potest dici non contritus et non poenitens dupliciter : uno modo, quia dolet de peccatis, sed non sufficienter; alio modo, quia non dolet de peccatis, nec pro tunc abstinere proponit. Primo modo confessio facta a non contrito, valet. Quia nulli potest constare de sufficienti contritione; et ideo, ad hoc quod excusetur a transgressione praecepti de confessione, sufficit quod reputet se contritum. Et credibile est quod Deus suppleat residuum : aut quia (6) per absolutionem, virtute clavium, praecedens dolor (y), qui fuit insufficiens, efficitur tunc sufficiens; aut quia(o) postmodum, superveniente contritione, dimittitur peccatum. Nec tenetur ad iterandum confessionem prius factam. Si autem sit incontritus quia non poenitet nec pro tunc abstinere proponit, sic est difficilior quaestio. Circa quam sunt duo modi dicendi. Primus, quod talis confessio valet ad remissionem culpas : quia ini poenitens, quando confitetur et absolvitur, licet tunc non recipiat fructum absolutionis, tamen,recedente fictione, recipiet; sicut de baptismo dictum est. Et forte ratio hujus opinionis est, quia, sicut in baptismo imprimitur character, ad quem, recedente fictione, consequitur gratia, sic, in poenitentia, recipitur quaedam dispositio, vel ornatu^, ad quem, recedente fictione, sequitur gralia, per quam est remissio peccatorum. Sed istud non videtur aliis, propter tria. Primo. Quia nullus talis ornatus imprimitur a sacramento poenitentia , sed est adinventio ficta. Secundo. Quia, si aliquid tale imprimitur, non manet nisi cum gratia; alioquin multiplicaretur in eodem secundum numerum, cum contingat iterari confessionem ei absolutionem de eisdem peccatis, ei, iterata causa, iteratur effectus; quod est inconveniens. Si autem non manei nisi cum gratia, non imprimitur nisi per confessionem et absolutionem per quam confertur gratia: quod non est in proposito. Tertio. Quia, dato quod talis ornatus posset esse cum gratia et sine gratia, ad ipsum non sequeretur gralia, recedente fictione quacumque, cum indiffe- (i) vi Irritam. - Olii IV. (.,) giiiii. - ;Uoil IV. renter se habeat ad gratiam et ad privationem ejus, sicut prius dictum est de charactere baptismi. Quarto. Arguitur contra illum modum, et pro alio, scilicet quod talis confessio non valet ad remissionem culpae, nec pro tunc, nec recedente fictione. Quia talis impaenitens : aut confitetur suam impoe-nitentiam, quae est propositum non abstinendi; aut non. Si non confitetur, tunc est fictus fictione quae est speciale peccatum et contemptus sacramenti; et ita confessio ejus non est integra, cum omittat confiteri illud peccatum. Confessio autem quae non est integra, non valet, sed est iteranda. Ergo, etc. Si vero confitetur talem fictionem, non debet absolvi. Quia minister, cum sit instrumentum principalis agentis, scilicet Dei, non debet aliquem absolvere, quem scit a Deo non absolvi; sicut instrumenta artis non agunt nisi prout moventur a principali movente. Sed sacerdos scit illum qui non poenitet, a Deo non absolvi. Ergo nullo modo debet talem absolvere. Et ideo dicit Dionysius, in fine Ecclesiastica Hierarchiae (a), quod sacerdotibus utendum est virtutibus hierarchicis quomodo divinitas eos moverit. Si autem sacerdos praesumat de facto talem absolvere, peccat, sicut ille qui a divino ordine avertitur. Nec absolutio consequitur effectum aliquem : quia virtus sacramentorum est principaliter a Deo, non autem a sacramentis, vel ministro, nisi sicut a causa sine qua non. Et ideo qui sic confitetur, et de facto absolvitur, tenetur iterum eadem confiteri, et de eis absolvi. -

Haec Durandus, in forma, etc. II. Argumenta Godofridi.

Contra easdem conclusiones arguit Godofridus, quinto Quodlibeto, q. 12 (6), multipliciter. Primo. Quia, si aliquis virtute absolutionis factae consequatur gratiam postea et non statim, hoc est quia aliqua dispositio imprimitur in anima, ad quam sequitur gratia, cessante impedimento, quod est fictio, quae manet, transeunte absolutione; sicut post baptismum remanet character, ad quem sequitur gratia, recedente fictione. Sed hoc non potest poni in absolutione sacramentali: quia, si ibi aliqua dispositio imprimitur, non manet quamdiu absolutio impeditur. Ergo non potest poni quod in ficte confitente, vi absolutionis praeteritae sequatur postea gratia et remissio peccatorum. Minor patet. Quia illa dispositio, aut potest manere cum peccato, aut non. Si non, ergo nulla talis facta est in ficte confitente, cum remanserint peccata. Si autem potest manere cum peccato, tunc habens ex una absolutione talem dispositionem, si iteraverit peccalum, non tenetur iterum confiteri; quia habet dispositioni Cap. 7, III, g 7. Cfr. Migne, Patrol, graec., tom. 3, col. 563. (6) In manuscripto Godofridi Bibliothecas Vaticanae (cod. lat. 1031), haec argumenta reperiuntur, Quodlibeto 9, q. 10nem quae innata est per sacramentalem absolutionem , ad quam debet sequi gratia et remissio peccatorum, nisi sit impedimentum ex parte hominis. Hoc autem non videtur conveniens. Ergo inconveniens est ponere talem dispositionem manentem in ficto, per quam postea sequatur remissio peccatorum. Seeundo. Quia de ratione sacramenti poenitentia?, vel poenitenliae sacramentalis, est habere istas tres partes simul, saltem in proposito, scilicet confessionem , contritionem et satisfactionem; nec sufficit unum eorum sine alio, in re, vel in proposito. Sed illa non sunt in ficte confitente, nec in re, nec in proposito. Ergo ejus confessio non est pars verae poenitentiae sacramentalis; nec, per consequens, liberatur, nisi confitendo iterato, confessione quae sit pars verae poenitente. Tertio. Quia talis fictus saltem facto mentitur, et committit novum peccatum, fingendo se velle dimittere peccatum; quod quidem non confitetur. Et sic ejus confessio non est integra. Ergo debet baberi pro nulla. Et sic non tollitur obligatio praecepti per talem confessionem. Quarto. Quia ista fictio : aut est falsa assertio, qua confitens asserit se contritum, cum non sit; vel est defectus purus displicentiae de peccato. Si primo modo, tunc committit novum peccatum, quod non confitetur; et sic confessio nulla est, quia non est integra. Si secundo modo, aut tenetur confiteri fictionem illam, aut non. Si non, hoc est contra te, qui ponis quod debet confiteri fictionem. Si sic, -Contra. Quia non potest confiteri fictionem modo quo debet, nisi dicat in speciali quod talia peccata in speciali confessus fuit sine displicentia; quia sic solum reducuntur ad notitiam sacerdotis omnia peccata confessa; nisi forte confiteretur eidem cui prius, et tunc sufficeret dicere : Confessus fui vobis sine displicentia, et de hoc confiteor. -

Item, cum defectus talis displicentiae non dicat speciale peccatum, non videtur quod indigeat speciali confessione, si in confessione tali confertur aliquid unde recedente fictione consequatur remissio peccatorum; sicut etiam baptizatus cum fictione non indiget alio sacramento ad tollendum reatum illius fictionis, nisi quod recedat fictio (a). Sic ergo sequitur quod ficte confitens tenetur iterum confiteri : ita quod, si redit ad eum cui prius confessus fuit peccata sua, si ille habeat memoriam, sufficit confiteri in generali fictionem suam; si autem alii,tenetur totum(6) iterare in speciali. Quinto. Quia rationes alterius partis non valent. Quae sunt potissime tres. Prima est: Quia confessio quae est pars poenitentiae quae est sacramentum, non requirit nisi quod homo ordinet se ad sacerdotem, notificando ei peccata sua, et subjiciat se clavibus Ecclesiae. Sed hoc potest facere tam fictus quam contritus. Ergo confessio sic facta sufficit ad poenitentiam prout est sacramentum, ita quod non oportet eam (a) iterare; tenetur (6) tamen suam fictionem confiteri.

Secundo. Quia ficte confitens implet praeceptum Ecclesiae. Sed non impleret nisi faceret illud quod requiritur ex parte confessionis. Ergo, etc.

Tertio. Quia sacramentum novae legis est rememorativum , demonstrativum et pronosticum. Sed pronosticum est respectu futuri. Ergo sacramentum novae legis respicit gratiam futuram. Et sic (7), licet aliquis per confessionem praesentem, dato quod non conteratur, non habeat gratiam , tamen potest eam vi confessionis factas habere in futuro. Ergo, etc. Sed istae rationes non cogunt. Quod patet discurrendo per singulas. Quia ad primam diceretur quod confessio quae est pars poenitentiae sacramentalis proprie accepta, requirit displicentiam peccati, sine qua non est perfectum sacramentum poenitentiae, propter defectum materiae convenientis, quae debet esse peccator contritus vel attritus; licet sit ibi aliquid pertinens ad confessionem sacramentalem , quia confessor (0) tenetur celare audita sub sigillo confessionis, ad quod tenetur etiamsi nullam absolutionem impenderit.

Ad secundum dicendum quod praeceptum de confitendo absolute non est praeceptum Ecclesiae, sed Dei; sed confiteri tempore determinato est praeceptum Ecclesiae. Unde dicendum quod simplex narratio peccati sufficeret ad implendum praeceptum Ecclesiae, non tamen ad implendum praeceptum Dei, sine displicentia. Vel potest dici quod etiam non implet praeceptum Ecclesiae; quia ejus confessio, ut dictum est, non est integra. Item, etiam non satisfacit intentioni Ecclesiae, quae intendit confessionem faciendam ad receptionem Eucharistiae dignam, ad quam requiritur displicentia peccati.

Ad tertium dicendum quod sacramenta novae legis non dicuntur signa prono-stica respectu gratiae formaliter sanctificantis, sed magis demonstrativa; quia semper in eis confertur gratia, nisi sit delectus ex parte recipientis. Sed dicuntur signa pronostica respectu quorumdam aliorum : puta, respectu conjunctionis Christi et Ecclesiae, dicitur matrimonium signum pronosticum. Et ideo argumentum procedit ac si essent signa pronostica respectu gratiae. Et ideo non valet.

Haec Godofridus, in forma. Et in hoc secundus articulus terminatur. (a) eam. - ea Pr. (5) confessor.

Om. Pr.