DEFENSIONES THEOLOGIAE DIVI THOMAE AQUINATIS IN Quartum SENTENTIARUM

 Tomus VI

 EXPLICIT TABULA SEXTI VOLUMINIS DEFENSIONUM JOHANNIS CAPREOLI

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS 11.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO III.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO IV.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 DISTINCTIO V ET VI.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO VII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO VIII ET IX.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II. ponuntur objectiones

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO X.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO III.

 ARTICULUS 1.

 ARTICULUS 11.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO IV.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XI.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 DISTINCTIO XIII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XIV.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS 11.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XV

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XVI.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XVII

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XVIII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XIX.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS 11. PONUNTUR OBJECTIONES

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XX

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXI.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXIII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXIV.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXV.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIONES XXVI, XXVII, XXVIII, XXIX.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIONES XXX, XXXI, XXXII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXXllI, ET NOVEM SEQUENTES

 QUESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 Tomus VII

 DISTINCTIO XLIII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS 11.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XLIV.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO III.

 ARTICULUS I. PONUNTUR CONCLUSIONES

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO IV.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XLV.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIONES XLVI, XLVII, XLVIII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XLIX.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS 11.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO III.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO IV.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS 11.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO V.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO VI.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS 11.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO L.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS I

 ARTICULUS II

 ARTICULUS III

ARTICULUS II.

PONUNTUR OBJECTIONES g 1.

Contra primam conclusionem I. Argumenta Durandi.

Quantum ad secundum articulum, arguendum est contra conclusiones. Et quidem, contra primam arguit Durandus (dist. 11, q. 1), probando quod corpus Christi non sit in hoc sacramento tanquam contentum, sed solum tanquam praesens. Dicit enim sic : Refert aliquid esse praesens alteri, et esse in altero; et, ut loquamur in proposito, refert aliquid esse in loco, et esse praesens loco. Esse enim in loco importat habitudinem continentiae ex parte loci; esse autem praesens loco non importat habitudinem continentia?, sed solum realem exhibitionem essentiae. Unde et locus est praesens realiter locato, sicut e converso; quamvis locus non contineatur a locato, sed e converso. Et quamvis, proprie loquendo, ita sit, ut dictum est; tamen, large loquendo, consuevit dici omne illud esse in loco, quod est praesens loco. Unde et Deum dicimus esse in omni loco, et angelum in aliquo; cum tamen Deus et angelus loco non contineantur. Et secundum hoc, dicere possumus quod aliquid est in loco dupliciter: scilicet proprie, ratione continentia?; vel large, ratione solius praesentiae ad locum. Primo modo aliquid potest esse in loco dupliciter : scilicet circumscriptive, ut quantitas et ea quae quantitate extenduntur; et diffinitive, ut ea quae sunt in quanto, sed quantitate non extenduntur; sicut ponitur de anima humana; ex quo enim corpus, cujus anima est actus, loco terminatur et finitur tanquam termino et fine extrinseco, consequens est quod anima eodem termino finiatur, sed non circumscribatur, quia non est quanta, nec secundum se, nec secundum accidens. Large vero aliquid dicitur esse in loco, ratione solius praesentiae ad locum; sicut illud quod nec est quantum, nec est in quanto, ut angelus, dicitur esse in loco, ratione solius ordinis quem habet ad locum vel ad corpus exsistens in loco. His suppositis, dicendum (l) possunt. - possint IV. est quod corpus Christi non est in hoc sacramento primo modo, seilicet circumscriptive; nec secundo modo, scilicet diffinitive; sed tertio modo. Primum patet : quia illud est alicubi circumscriptive, quod commensuratur loco continenti, et configuratur ei; sed corpus Christi non commensuratur nec configuratur dimensionibus specierum panis et vini, nec loco eorum; ergo non est ibi circumscriptive. Secundum patet : quia corpus Christi non est in speciebus sacramentalibus, nec in aliquo alio, subjective, quemadmodum anima est in corpore, ut per illud possit dici corpus esse diffinitive in sacramento, quemadmodum anima est diffinitive in loco in quo corpus animatum est circumscriptive.

Haec ille. Ex praedictis itaque vult deducere quod inconvenienter dicatur corpus Christi esse in hoc sacramento tanquam contentum in sacramento vel in loco sacramenti : quia omne quod continetur loco, oportet quod circumscribatur vel diffiniatur loco vel corpore exsistente in loco; quorum neutrum convenit corpori Christi prout est in sacramento. Sed solum dicitur esse in sacramento per praesentiam essentia? suae, eo modo quo substantia non quanta, puta angelus, dicitur esse in corpore quod potest ab eo moveri per talem praesentiam, et respectu praesentiae ad tale corpus, sine quacumque continentia a tali corpore. Et ad hoc inducit aliquas probationes, quas non recito, quia non sunt proprie contra conclusionem. II. Argumenta Aureoli.

Contra eamdem conclusionem arguit econtra Aureolus (dist. 10, q. 1, art. 1), immo verius contra Durandum, probando quod praesentialitas quam habet corpus Christi ad species, non sit ordo aut respectus. Primo sic. Nullam habitudinem habet nunc corpus Christi ad species, quam non haberet prius substantia panis ad illas, dum ibi erat praesens. Licet enim non omnem habitudinem quam habebat panis ante transsubstantiationem ad species, habeat nunc corpus Christi post transsubstantiationem (quia non habitudinem subjecti ad accidens, vel extensi ad exiensionem); tamen econtra, verum est dicere quod omnem habitudinem quam habet corpus Christi ad species post transsubstantiationem, habuit panis ante transsubstantiationem. Et hoc potest confirmari per hoc quod fide tenemus, quod corpus Christi est hic per hoc quod panis convertitur in ipsum; ergo corpus Christi, virtute illius conversionis, acquisivit habitudinem ad species, quam habuit prius panis. Et circa istud fundatur tota intentio antiquorum doctorum. Sed panis, ante conversionem, non habuit ad species aliquem respectum extrinsecus advenientem. Non enim panis, mediante aliquo respectu, erat praesens illis speciebus; eo quod inter accidens et subjectum nullus cadit respectus medius. Quod patet : quia ea quae per se uniuntur, non uniuntur mediante aliquo respectu; sed subjectum et accidens per se uniuntur. Patet, 8. Afctaphysicae (t. c. 15), ubi dicitur quod nulla causa quaerenda est quare figura et aes faciunt unum; de omni autem eo quod cum alio, mediante aliquo respectu tertio, facit unum, contingit causam quaerere quare cum isto facit unum. Cum ergo panis nullum talem respectum fundaret in ordine ad species, ergo nec corpus Christi nunc fundat talem respectum. Secundo sic. Illud quod proprie et per se, non denominative, respondeturad interrogationem factam per quid rsl hoc, demonstratis speciebus, illud non habet tantum ad species respectum praesentialitatis extrinsecus advenientem. Probatur : nam de angelo qui habebat talem respectum ad columnam nubis, non poterat responderi, demonstrata columna, ad interrogationem factam per quid est hoc, proprie, nisi tantum denominative; puta quia erat ab angelo mota, vel hujusmodi. Sed, secundum doctrinam sanctorum, et verbum Christi, demonstrato eo quod sacerdos tenet in manibus, et facta interrogatione, quid est hoc? respondetur proprie, et non tantum denominative : Corpus Christi. Ergo habet ad species aliam habitudinem quam respectum praesentialitatis. Major probata est; et patet per exemplum de columna, qua demonstrata, non poterat responderi quod esset angelus, vel Spiritus Sanctus. Minor probatur auctoritate Augustini, in libro Sententiarum Prosperi (a); et similiter, de Consecratione,

(a) Aureolus alludit canoni 41, dist. 2, de Consecr., quem Gratianus dixit esse depromptum ex Augustino (lib. Sententiarum Prosperi); et sic se habet (juxta editionem romanam) : Nos autem in specie panis et vini, quam videmus, res invisibiles, id est, Christi carnem et sanguinem honoramus; nec similiter comprehendimus Jias duas species, ex qiiilius consecratur dominicum corpus, quemadmodum ante consecrationem comprehendebam^ : cum. fideliter fateamur, ante consecrationem panem esse et vinum, quod natura formavit; post consecrationem vero CJiristi carnem et sanguinem , quod lieuedictio consecravit. Revera nil tale reperitur in libro Sententiarum Prosperi. Canon iste potius desumitur ex operibus Lanfranci; qui, in libro de Corpore et sanguine Domini, cap. 13, Berengario objicienti li:cc verba Augustini (de Catechizandis nutibus, cap. 2G), Signacula quidem reruni divinarum sunt visibilia, sed res invisibiles in eis honorantur, nec sic habenda est species benedictione sanctificata, quonadmodum habetur in usu quolibet, respondet : Illud quod ex libro de Catechizandis rudibus assumpsisti, quid tuae parti prosit plene non video; ideo magis videtur tuam oppugnare sententiam, nostrae ferre subsidium. Nos etenim in specie panis et vini quam videmus, res invisibiles, id est, Christi carnem et sanguinetn honoramus. Nec sini iliter pendimus Itas duas species, ex quibus consecratur Dominicum corpus, quemadmodum ante consecrationem pendebamus : cum fideliter fateamur ante consecrationem esse panem vinumque, id est, eas res quas natura formavit; inter sacrandum vero comperti in Christi carnem ac sanguinem, (pias utrasque res benedictio consecravit. Cfr. Migne, Patr. lat., vol. 150, col. 422 et seq.; et edit. Corporis Jur. Canon. Lipsiens. seciind., vol. 1, col. 132.8. dist. 2, can. Ante benedictionem; et in illo can. Ego Dcrengarius (a) (et est confessio sibi tradita a Papa in concilio (6), ubi confitetur quod illud quod sacerdos tenet in manibus, est veraciter corpus Christi); et Augustinus, in cap. allegato (y), dicit quod illud quod ante benedictionem fuit panis, est corpus Christi; et Christus in caena dicit (Matth.26, v. 26) : Accipite et manducate , Hoc, scilicet quod teneo, est corpus meum.

Terlio. Quia respectus presentiae extrinsecus adveniens, subest voluntati ipsius praesentis, si sit natura intellectualis : sicut de angelo praesente huic loco; unde potest se mutare de una prasentia ad aliam, pro libito voluntatis. Sed prasentia quam babet Christus ad species, non subest voluntati ipsius Christi, sed immediate soli divina?, voluntati, et inquantum est Deus; unde, inquantum homo, non potest voluntate sua transferre se de prasentia quam babet ad species, ad absentiam. Ergo, etc(o). Quarto. Quia omnis respectus est aliquid derelictum in aliquo ab alio, secundum auctorem Sex principiorum. Et patet inducendo : nam ubi est aliquid derelictum ex circumscriptione passiva, et quando ex adjacentia temporis, habitus vero ex ornatu. Sed circa corpus Christi non relinquitur aliquid, quod dicatur prasentia, nec ornari, nec circumscribi, et hujusmodi. Igitur.

Si dicas quod ille respectus praesentiae non est in aliquo sex praedicamentorum;

Contra : Ergo erit dare undecimum praedicamentum.

Dices quod non est inconveniens quod Aristoteles non viderit omnia praedicamenta.

Contra : Ita inconveniens est, quod tu non videas quod quidquid detur, quod sit dicibile incomplexum, non reducatur ad aliquod decem generum. Quinto. Quantitas corporis Christi nullam habet prudentiam qua sit respectus ad illas species. Ergo nec substantia corporis Christi. Tenet consequentia : quia uniformis est connexio substantia; corporis Christi ad species, et omnium concomitantium. Antecedens probatur. Quia prasentia quantitatis ad quantitatem non est aliud quam contactus. Quod patet : quia talis praesentia est simultas. Tunc sic : Illa simultas, aut est secundum ultima, aut secundum se tota. Et quocumque modo dicas, semper est ibi contactus : eo enim modo quo duae quantitates sunt simul, eo modo se tangunt; impossibile est enim a duabus quantitatibus sibi invicem praesentibus circumscribere rationem contactus. Si ergo quantitas corporis Christi haberet talem praesentiam ad tales species, esset ibi virtus contactus; et ita esset ibi extensa.

Haec ille, in forma. I Ex quibus videtur quod corpus Christi non sit realiter in Eucharistia tanquam contentum, nec tanquam praesens speciebus praesentia respectiva. g 2.

Contra secundam conclusionem I. Argumenta Scoti.

Contra secundam conclusionem arguit Scotus multipliciter. Et primo (dist. 10, q. 3) vult probare quod modus ponendi quod corpus Christi simul est in coelo et in sacramento, vel simul in pluribus locis sacramentaliter, sit inconveniens. Primo. Quia conversio non est ratio formalis corpori Christi essendi hic. Neque quod sit praesens; quod patet,quia, ipsa conversione transeunte, manet hic corpus Christi. Neque conversio ut praeterita : quia tunc Deus non posset facere corpus suum non esse hic, sicut neque conversionem praeteritam non esse praeteritam. Nec etiam illud quod vocatur sacramentum, scilicet species, sunt formalis ratio corpori Cbristi essendi hic : quia non sunt formaliter aliquid in corpore Christi, nec perea potest aliquid inesse corpori Christi. Ex hoc arguitur sic : Deus potest facere in creatura aliquid, sine eo quod non est formalis ratio ei essendi, nec aliquo modo de essentia ejus. Conversio autem, ut ostensum est, non est hujusmodi ratio essendi corpori Christi; nec species. Ergo Deus potest facere corpus Christi esse hic, sine utroque istorum. Quare, etc. Seeundo sic : Non est major repugnantia corpus Cbristi esse simul cum substantia panis, quam cum quantitate ejus; quia non magis repugnat substantia substantia?, quam quantitas substantiae, quoad talem simultatem. Sed, corpore Christi exsistente in coelo, potest Deus facere idem corpus simul esse cum quantitate panis, secundum omnes. Ergo potest lacere idem simul esse cum substantia quanta panis, et, per consequens, sine conversione. Si etiam illa substantia panis quanta ponatur sacramentum , adhuc est contra te. Quia, ut supra ostensum est, facilius est facere corpus esse alicubi cum suo modo naturali, quam sine illo. Sed cum substantia panis quanta potest Deus facere corpus suum modo sacramentali, id est, non naturali. Ergo et modo naturali. Ergo possibile esset quod Deus alibi quam in coelo faceret idem corpus sub modo suo naturali sub substantia quanta. Et si dicas quod relatio non potest esse vel fieri sine proprio termino, sicut nec sine fundamento; proprius autem terminus hujus praesentiae est sacramentum, id est, aliquid sensibile replens locum, cum quo et sub quo est corpus Christi, non localiter;

Contra. Non magis est possibile, ut videtur, corpus Christi esse cum isto quam cum alio. Ergo non magis sibi repugnat esse cum substantia panis, quam cum quantitate, ut dictum est. Et sic de quocumque alio a se. Et tunc ultra : si potest fieri alibi quam ubi est, sub modo non naturali; ergo et cum vel sub substantia modo naturali. Non enim apparet, si potest fieri idem in diversis locis sacramentaliter, quin possit esse in diversis locis modo naturali; cum in primo sint duo miracula, et in secundo tantum unum. In primo quidem sunt duo miracula : unum, in causando praesentiam corporis Christi hic; et aliud, in separando illud a suo modo naturali. Sic ergo potest esse hic modo naturali, sicut modo non naturali, sub sacramento.

Haec Scotus, in forma. II. Alia argumenta Scoti.

Ulterius (dist. 10, q. 2) nititur probare quod idem corpus possit esse localiter simul in diversis locis. Primo, in generali. Quia quodlibet est tenendum Deo possibile, quod nec ex terminis est manifestum esse impossibile, nec ex eo impossibilitas vel contradictio evidenter concluditur. Sic autem est in proposito. Quod patet. Cum enim dico idem corpus esse simul in diversis locis localiter, nihil dico supra corpus, nisi quemdam respectum extrinsecus advenientem, fundatum in uno quanto, ad aliud quantum circumscribens. Talem autem respectum plu-rificari super idem fundamentum ad diversos terminos, non apparet contra aliquid notum secundum rationem : quia respectus intrinsecus advenientes, de quibus minus videtur, possunt plurificari, manente eodem fundamento; ut supra eamdem albedinem possunt fundari duae similitudines ad duos terminos. Assumptum patet : quia scilicet ubi non dicit nisi respectum extrinsecus (a) advenientem, notum est. Et mirum est quod sequentes rationem tantum loquantur secundum imaginationem, quod, quia imaginatio non separat locum a corpore, nec econtra, nec percipit unum plurificari sine alio, ideo dicatur simpliciter impossibile unum plurificari sine alio. Sequendo enim tantum imaginationem, non apparet aliud. Sed, sequendo rationem, ex rationibus terminorum nulla est necessitas quod, plurificato uno, plurificetur aliud; sicut, plurificato posteriori, non est necesse prius plurificari. Ipsa autem ubi sunt manifeste posteriora ipso quanto locato, et accidentaliter et contingenter advenientia. In multis enim aliis, ubi est major connexio, secundum rationem conceditur unum plurificari sine alio. Vix enim est aliqua alia habitudo accidentalior suo fundamento quam sit ubi, neque aliquis modus essendi in, neque aliquis modus ab, et sic de aliis multis habitudinibus; et tamen in aliis habitudinibus (6) non ita proterve asseritur impossibilitas plurificationis habitudinum circa idem fundamentum. Et si dicas quod verum est quod plures respectus possunt fundari in eodem fundamento, quando unus eorum non adaequat totum fundamentum; hic autem unum ubi adaequat totam rationem quanti, inquantum est locale;

hoc videtur esse dictum sine ratione. Quia respectus qui oritur ex natura fundamenti, magis videtur adaequari fundamento, quam ille qui oritur extrinsecus, caeteris paribus. Sed ad duos possunt esse in eodem fundamento duo tales respectus orientes ex natura fundamenti, ut duae aequalitates ad duo quanta aequalia. Ergo sine ratione fingitur quod hic unus respectus adaequat.

Confirmatur : Quia non magis adaequat quantitatem suam praesentia ad locum, quam adaequat substantiam sua praesentia sibi conveniens (a). Sed nulla praesentia in altari adaequat substantiam : quia substantia potest habere plures praesentias, eliam primo, cum sit primus terminus multarum conversionum in altai-ibus; et cum hoc tamen est praesens in coelo sub suo modo quantitativo. Secundo arguitur principaliter. Non minus inconveniens videtur duo corpora esse simul, quam idem corpus esse simul in duobus locis. Sed Deo est possibile primum. Ergo et secundum. Major patet : Quia, secundum principia sua, philosophi ponerent omnino repugnantiam inter duo quanta respectu ejusdem ubi, sicut inter album et nigrum respectu ejusdem subjecti, sicut patet, 4. Physicorum, cap. de Vacuo (t. c. 76), quia quantum eo quod quantum expellit aliud ejusdem quantitatis, non quia tale vel tale; et exemplificat de cubo. Minor patet de facto per dotem subtilitatis in nativitate Christi; similiter Christus intravit ad discipulos, januis clausis, et de sepulchro clauso exiit. Dicetur forte, quod duae dimensiones repugnant propter situm localem; et hoc tollit dos subtilitatis. Sed illud quod est ratio limitationis ad unum ubi, sicut situs determinatus, non potest tolli per aliquod donum vel dotem : quia etiam corpus gloriosum habet situm determinatum, quo oportet ipsum ita esse hic quod non alibi; licet non habeat situm localem, quo resistat alteri corpori.

Sed contra hoc arguitur. Quia: aut unum corpus esse in diversis locis est impossibile, quia oportet locatum multiplicari cum multiplicatione locorum, quia commensuratur loco; aut propter aliam rationem aliquam specialem. Si propter primum, cum aeque oportuerit loca commensurari locatis, sicut econtra, quia talis respectus est communis, tunc sequitur quod ad multiplicationem locatorum sequitur multiplicatio locorum; et tunc aeque impossibile est duo corpora esse in eodem loco, sicut unum in diversis. Si vero propter aliquid aliud, hoc non potest esse nisi posterioritas (6) naturalis, vel naturalis simultas loci respectu dimensionis locatae. Nam prius naturaliter non oportet commultipli-cari (a) posteriori, sed posterius priori, et simul ei cum quo est simul. Et si ista est ratio, manifestum est quod dimensiones loci sunt posteriores dimensionibus locati. Ergo magis oportet dimensiones loci multiplicari ad multiplicationem dimensionum locali, quam econtra. Assumptum patet. Tum quia dimensiones locati sunt causa dimensionum loci; quia locatum facit latera continentis (a) distare, et superficiem ejus esse in actu. Tum quia prius est quod potest esse sine alio, et non econtra; dimensiones autem corporis locati possunt esse sine dimensionibus loci (quod patet de superficie primi coeli); non autem econtra, quia superficies locantis non possunt distare absque distantia partium locati. Et patet per aliud : quia, in quocumque motu locali, manet eadem superficies locati, non autem loci; immo, communiter, mutatur superficies loci, mutato locato; etiam, si corpus aequale succedit aequali et similiter figurato, non manet eadem superficies priori circumscribens corpus secundum. Et ideo ratio potest sic formari, ad probandum istam consequentiam : Duo corpora possunt simul esse in eodem loco; ergo idem corpus in diversis locis simul. Antecedens conceditur ab omnibus. Probatur consequentia : quia magis possibile est simul cum unitate prioris naturaliter stare multitudinem posterioris naturaliter, quam econtra; dimensio autem locati est prior dimensione loci, ut nunc probatum est; ergo, similiter, magis possibile est uni corpori locato correspondere plures dimensiones locorum, quam econtra. Tertio arguitur sic principaliter. Possibile est quod Deus convertat quantitatem in quantitatem, sicut convertit substantiam in substantiam. Hoc posito, cum, secundum te, illud in quod aliquid convertitur, sit ubi prius erat aliud conversum in ipsum, sequitur tunc quod corpus in quod fit conversio, sit ubi prius fuit illud quod convertitur; et non potest esse secundum suam quantitatem in aliquo loco, ita quod quantitas sit ei ratio essendi ibi, sicut esset si esset per se terminus conversionis, nisi sit ibi localiter, secundum te. Ergo idem corpus erit localiter ubi prius localiter fuerit aliud conversum. Et, cum hoc, manet in proprio loco; quia conversio non transfert terminum in quem est a loco suo. Ergo potest esse simul localiter in duobus locis. Dicetur forte, quod aut substantia panis manet in tali conversione : et tunc, vel afficitur dimensionibus corporis Christi, et non sequitur propositum, quod corpus Christi sit dimensive in duobus locis, sed tantum in uno; aut non afficitur substantia panis illis dimensionibus corporis Christi, et tunc corpus Christi non est ubi substantia panis, nisi ratione substantia panis, et, per consequens, non dimensive, quia, secundum Philosophum, 1. Physicorum (t. c. 15), substantia nullam habet magnitudinem ; et sic non erit, ibi localiter in duobus locis. Aut omnino totum convertitur in totum; et tunc nihil manet, ratione cujus corpus Christi dicatur esse in loco illius conversi. Et ideo hoc ultimum non est ponendum : quia non esset alicubi sacramentaliter, quia sub nulla specie sensibili; et non est alicubi aliter quam sacramentaliter, nisi in coelo. Et, propter hoc, cum corpus Christi non esset ibi dimensionaliter, non impleret locuni quem prius impleverunt dimensiones panis; et ita non remaneret illa capacitas, sed, in instanti conversionis, partes aeris concurrerent, et desineret esse locus qui prius; et sic per ipsum non maneret ibi corpus Christi, sicut nec modo manet corruptis speciebus panis. Si ergo adhuc maneret, hoc non esset nisi propter substantiam partium aeris, quae immediate prius tangebant dimensiones panis; et sic semper maneret ibi corpus Christi, quia semper manere possent in eodem subjecto vel situ illae partes aeris. Contra istam solutionem ostenditur quod (a) non solvit. Quia convertatur substantia quanta aequalis corpori Christi in corpus Christi quantum; et tunc stat.argumentum, quod illud in quod fit conversio, erit quantitative in loco termini conversi, et, cum hoc, in loco proprio, ubi prius. Quando ergo respondetur dividendo, potest dari hoc membrum, quod totum omnino convertitur in totum. Nec sequitur quod terminus conversionis non sit ibi, si nihil maneat; nisi negetur ista propositio, quod terminus conversionis sit ubi prius fuit conversum. Et forte negares eam, nisi cum ista additione, si illud manet, quod fuit in converso ratio locandi. Et tunc istud argumentum non concludit contra responsionem. Nec etiam de aere aequali converso in corpus Christi euro insistere : quia credo quod illa propositio cui innititur ista ratio, sit falsa, scilicet quod oportet terminum conversionis esse ubi prius fuerit conversum , sive maneat (6) illud quod in converso fuit ratio locandi, sive non. Posset tamen dari aliud membrum, scilicet quod quantitas aeris converteretur in quantitatem corporis Christi, substantia aeris remanente. Et tunc posset inferri quod corpus Christi esset sub sua quantitate et dimensione (patet), et quantitas ejus ubi praefuit quantitas aeris conversi. Ergo corpus Christi ibi erit dimensive, et, cum hoc, in ccelo. Quarto arguitur sic principaliter. Ubicumque Deus potest facere substantiam naturalem non sub suo modo naturali, vel sui) modo opposito, potest eam facere sub suo modo proprio naturali, seu convenienti suae natiirae : quia in primo, scilicet faciendo illud sine suo modo naturali, sunt duo miracula; et in secundo est tantum unum. Sed Deus, secundum omnes, potest facere corpus suum sacramentaliter, id est, non sub modo naturali, simul esse in diversis; et facit de facto. Ergo potest facere idem in eisdem sub modo naturali, scilicet localiter et dimensive. Nec valet si dicatur quod est ibi per conversionem alterius in ipsum. Immo potest fieri sine conversione alterius in ipsum, sicut cum conversione : quia, transeunte conversione, adhuc manet; ergo formalis ratio illi essendi hic non est conversio; ergo, sine contradictione, potest alicui conferri esse hic, sine conversione alicujus in ipsum; ergo, etc. Dices forte quod conversio, utpraeterita, est causa hujus praesentiae.

Contra : De potentia Dei absoluta Deus non potest facere hujusmodi conversionem protentam non praeteriisse; ergo, de sua potentia absoluta, non posset facere sic praesens hic non esse praesens sic (a); quod est falsum, ut patet. Forte dicetur quod species conversi remanens post conversionem est ratio corpori Christi essendi hic; et ideo, si contingit panis nihil remanere, sed totum converti in totum, sequitur quod corpus Christi non erit in loco conversi.

Contra : Illa species non est formaliter in corpore Christi. Ergo non est formaliter ratio corpori Christi essendi ali-quale. Et hoc, loquendo de aliquali pro quocumque quod formaliter inest corpori Christi. Sed corpus Christi conceditur esse hic formaliter praesens. Ergo, etc. Probatur etiam illa prima propositio (6) sic : Possibile est novitatem esse circa posterius, sine novitate circa prius. Ergo possibile est talem praesentiam esse novam sine novitate circa formam substantialem, quae prior est. QuiiUosic. Angelus potest esse simul in pluribus locis diffinitive. Ergo et idem corpus dimensionali-ter et localiter. Consequentia patet : quia consimilis est limitatio hic et ibi; et, per consequens, similis determinatio ad locum, modo utrique convenienti. Antecedens probatur : quia Deus potest panem convertere in angelum, ut post ostendetur (y); sed, secundum te, ubi est conversum, ibi est illud in quod convertitur, post conversionem, saltem si ratio localis manet; ergo angelus est ubi fuit panis; sed non potest esse ibi.praesens, quin sit ibi ut in loco, etsecundum modum sibi convenientem essendi in loco, et, cum hoc, manet in proprio loco, nec (x) sic. - hic rr.

(S) Probatur etiam illa prima propositio. - Minvr probatur Pr. (r) Cfr. Scotum, 4. Senteni., disi. 11, q. 2. movetur de eaelo; ergo est in duobus locis; et non potest nisi modo convenienti sibi, scilicet diffinitive; ergo, eie.

Haec Scotus, in forma. III. Argumentum Aureoli.

Contra eamdem conclusionem arguit Aureolus (4. Sentent., dist. 48, q. 1, art. 2). Idem corpus esse in diversis locis localiter, non est repugnantia primi modi. Ergo Deus potest illud facere. Unde ratio potest sic formari : Deus potest illud quod non implicat contradictionem vel repugnantiam in primo modo; quia hoc facere non est facere affirmationem et negationem ejusdem de eodem. Sed facere quod idem corpus sit in diversis locis, non est contradictio aut repugnantia in primo modo; quia non est affirmatio et negatio ejusdem. Ergo, etc. Probatur minor : Si Deus facit idem corpus in diversis locis (a), facit unam affirmativam, et aliam negativam, non de eodem subjecto, sed de eodem praedicato; affirmatio est ista, pluri ficari, negatio est ista, non plurificat^; modo purificatio ibidem dicitur de situ, quia situs pliirificatur; non plurificatio dicitur de corpore, quia corpus ibi non pliirificatur; sed constat quod situs et corpus non sunt idem; ergo affirmatio et negatio ibi non dicitur de eodem.

Haec ille. Et in hoc secundus articulus terminatur.