ARTICULUS 11.

PONUNTUR OBJECTIONES Contra secundam conclusionem I. Argumentum Scoti.

Quantum ad secundum articulum, arguitur contra conclusiones. Et quidem, contra secundam arguit Scotus (dist. 10, q. 6, concl. 4), probando quod nulla virtus creata potest movere corpus Christi ut in sacramento. Primo. Quia quod non habet virtutem motivam super aliquid quando illud est per se, non movet illud per accidens quando est cum alio cum quo non facit per se unum, sicut actus cum potentia. Sed virtus creata omnino non potest super corpus Christi in se, sub isto modo exsistendi, ad movendum ipsum. Ergo quando est cum alio, respectu cujus non est sicut potentia, nec sicut actus, sequitur quod eadem virtus non poterit illud movere etiam per accidens. Sic autem est cum hostia. Quod patet: quia species non est forma ejus, nec ipsum est forma speciei. Si major ista negatur, quia grave exsistens in navi movetur a movente navem, licet grave non sit forma navis, nec econtra;

instantia non est ad propositum; quia virtus motiva illius posset super grave per se, si grave per se esset. Ideo autem addidi in majore, quorum neutrum est actus alterius; quia, etsi aliquid quod est actus alicujus, non posset per semoveri ab illo, tamen potest per accidens moveri ab eodem potente movere totum cujus illud est actus.

Sed, ut omnis instantia tollatur, accipiatur ista major : Quando aliqua conjunguntur praecise per actum voluntatis contingenter se habentis ad illam conjunctionem, si unum illorum sit mobile omnino improportionatum alicui moventi, et reliquum proportionatum, ipsum non eadem motione potest movere utrumque conjunctorum. Patet. Quia, si movet unum quod est sibi proportionatum, non propter hoc per accidens movet reliquum : quia reliquum non est praesens isti molo (a), nec ut actus potentiae, nec econtra; nec simpliciter ex aliqua necessitate ita naturali sicut grave est praesens illi cui innititur, et propter hoc simul movetur cum illo; sed tantummodo est sibi praesens voluntate aliqua (6) contingenter se habente ad illam conjunctionem, quae per consefa) isti moto. - isto modo Pr. (8) aliqua. - alia Pr. quens potest non velle istam conjunctionem, stante tamen motione alterius illorum. Exemplum istius : Si angelus voluntarie faceret se praesentem lapidi, si moveo lapidem, non propter hoc moveo angelum; quia nec est mobilis per se a virtute mea; nec per accidens, in proposito, quia nec est forma, nec pars alicujus mobilis per se a me. Si ergo angelus esset praesens lapidi moto a me, et simul moveretur, hoc non esset per actam meum, sed per suam propriam actionem, qua faceret se praesentem illi. Eodem modo, in proposito: cum corpus Christi sit praesens speciei tantummodo per actum voluntatis divinae, si facio speciem habere novum ubi, per illam motionem non erit ibi corpus; quia nullo modo subest praesentialitas illius corporis, neque nova, neque antiqua, voluntati meae; nec etiam per accidens, quia non est forma nec pars illius quod subest mese motioni.

Haec Scotus. II. Argumenta Durandi.

Contra eamdem conclusionem arguit Durandus (dist. 10, q. 3), probando quod corpus Christi non movetur ad motum hostiae. Primo. Quia quando aliqua duo ita se habent, quod non sunt unum secundum subjectum, nec se nabent ut continens et contentum, nec babent alligationem aut contactum, nullo modo uno moto movetur alterum. Sed corpus Christi et species non sunt unum subjecto, nec unum continetur ab alio, nec babent alligationem, nec contactum, quia non se tangunt. Ergo ad motum specierum, nullo modo, nec per se, nec per accidens, sequitur motus corporis Christi. Major patet, inducendo in omnes modos secundum quos uno moto movetur aliud. Minor patet ex dictis eorum. Secundo. Quia unum et idem non potest simul moveri oppositis motibus, maxime quando uterque motus convenit ei eodem modo. Sed illud contingeret, si corpus Christi moveretur motu hostiae. Ergo, eie. Minor probatur : quia, uno elevante hostiam sursum, alius deponit aliam deorsum; si ergo corpus Christi moveretur motu hostiae, vel ad motum hostiae, simul moveretur sursum et deorsum. Tertio. Quia, si corpus Christi moveretur mota hostia, eadem ratione, frangeretur fracta hostia. Sed illud est falsum. Ergo et aliud. Quarto. Quia corpus Christi exsistens in coelo localiter, fit (a) de novo in hoc sacramento, non motum localiter, nec (6) per se, nec per accidens. Ergo, fortiori ratione, exsistens in hoc sacramento, nec deserens locum suum in coelo, non movetur ratione motus specierum localiter, nec per se, nec per accidens. Igitur. - QUAESTIO III. Quinto. Quia, si sic, hoc maxime videretur propter hanc rationem : quia scilicet quod incipit esse ubi prius non erat, et desinit esse ubi prius erat, videtur localiter motum; sed corpus Christi, per motum hostiae, desinit esse in altari, ubi prius erat, et incipit esse in ore hominis, ubi prius non erat; ergo, etc.

Sed ista ratio non valet, propter multa. Primo, quia major est falsa de modo quo aliquid est in hoc sacramento, ubi est solum propter ordinem ad species hujus sacramenti. Sicut enim corpus Christi non motum incipit esse in hoc sacramento, et, corruptis speciebus, desinit esse ibidem absque motu suo; sic, translatis speciebus, desinit esse ubi fuerunt species, et (a) incipit esse ubi feruntur species, per solam translationem specierum, et non per motum suum; quia non est praesensloco, nisi quia est praesens speciebus exsistentibus in loco; eadem autem est ratio praesentiae Christi ad species, sive sint motae, sive quiescentes.

Item, quia, majore concessa, potest dici ad minorem, quod corpus Christi in hoc sacramento non desinit esse ubi prius erat, nec incipit esse ubi prius non erat, per motum hostiae. Quia corpus Christi solum praesens est hostiae ex vi sacramenti; sed ad locum hostiae nullam praesentiam habet, ratione qua est in hoc sacramento; quia per aliam rationem comparantur species ad locum, et corpus Christi ad species ut (6) ad sacramentum. Et ideo, manentibus speciebus, quantumcumque transferantur de loco ad locum, corpus Christi praesens eis, semper est ubi erat : quia est in coelo localiter, et in speciebus sacramentaliter; ad nihil aliud autem habet realem praesentiam.

Et potest poni exemplum satis conveniens. Quia angelus est realiter praesens corpori quod movet; ista tamen praesentia in angelo non est localis, sic quod angelus sit illi corpori propinquus, et ab alio distet; propter quod, moto corpore de loco ad locum, angelus non movetur in se, nec per se, nec per accidens, nec efficitur in aliquo loco de novo. Sic, cum praesentia corporis Christi in sacramento non sit localis, quantumcumque species moveantur localiter, ipsum tamen non movetur, nec per se, nec per accidens, nec acquirit novum locum.

Haec Durandus. Et in hoc secundus articulus terminatur.