ARTICULUS 11. PONUNTUR OBJECTIONES

S 1.

Contra secundam conclusionem Argumenta Scoti. - Quantum ad secundum articulum, arguendum est contra conclusiones. Et quidem contra secundam conclusionem arguit Scotus (dist. 19, q. 1), probando quod non sint idem character sacerdotalis et claves ecclesiae. Primo(i). Quia illae potestates sunt distinctae, quala) Primo. - Orti. Pr. rum una potest esse sine alia. Sed potestas conficiendi corpus Christi, sive character sacerdotii, potest esse sine illa quae includitur in clavibus. Ergo, etc. Minor probatur. Quia sic fuit in Apostolis in caena, cum dicebatur eis (Luc. 22, v. 19) : Hoc facite in meam commemorationem; ubi data est potestas conficiendi Eucharistiam; sed non potestas clavium, usque post resurrectionem, Joan. 20 (v. 23), dicente Christo : Quorum remiseritis peccata, etc. Consimiliter videtur posse argui de quolibet sacerdote nunc ordinato. Prius enim dicit Episcopus ordinando : Accipe potestatem conficiendi vel celebrandi missam tam pro vivis quam pro defunctis, dans ei calicem; et, quibusdam interpositis, ponit manum super caput ejus, dicens : Accipite Spiritum Sanctum, quorum remiseritis peccata, remittuntur eis. Unde videtur quod quilibet sacerdos prius tempore accipit potestatem conficiendi quam absolvendi. Ergo est alia et alia. Et istud probat quod non tantum distinguitur a charactere, si character est aliquid unum, immo quod sunt distinctae potestates inter se. Tertio. Quia character non potest esse nisi relatio. Relatio autem non potest esse eadem ad plures terminos. Sed corpus Christi verum, vel mysticum, et consecratio hujus, et absolutio illius, sunt distincti termini. Ergo illud quod est relatio ad consecrationem , non est idem cum potestate ad absolutionem. Quarto arguit quod sint duae claves simpliciter secundum essentiam; et quod possunt, de potentia Dei absoluta, ab invicem separari. Sicut enim aliquis nunc praesidens potest alteri committere auctoritatem cognoscendi in causa, non committendo sibi auctoritatem sententiandi in ea, utpote si diceret : Committo tibi auctoritatem examinandi causam istam, et referas mihi, ut sententiem; posset etiam conferre auctoritatem sententiandi, sine auctoritate cognoscendi, ut si sic diceret : Committo tibi ut sine omni cognitione causas sententies, sicut placebit; talis tamen commissio non esset ordinata alicui cujus voluntas esset obliquabilis. Ita etiam (a) posset committere Deus auctoritatem cognoscendi, sine auctoritate sententiandi; et esset ista commissio ordinata simpliciter, si esset etiam (S) in humanis. Posset etiam Deus (v), de potentia (S) absoluta, alicui non habenti voluntatem non obliquabilem, committere auctoritatem sententiandi, sine omni cognitione causae. De potentia autem ordinata, sive de facto, utrumque committitur cuilibet sacerdoti.

Haec Scotus, in forma. (a) etiam. - nunc Pr ij 2.

Contra tertiam conclusionem Argumenta Durandi.

Contra tertiam conclusionem arguit Durandus (dist. 19, q. 2), volens probare quod, absolute loquendo de sacramento poenitentiae, circumscribendo omnem ordinationem Ecclesia?, quilibet sacerdos potest quemlibet absolvere. Et ejus ratio prima est : Quia, concurrentibus ad sacramentum quae sunt de necessitate sacramenti, et debita dispositione suscipientis, verum est sacramentum, et suscipiens recipit omnem effectum sacramenti. Sed, circumscribendo a sacramento poenitentiae ordinationem Ecclesiae, quilibet sacerdos est debitus minister; et confessio peccatorum est debita materia; forma autem debita, est absolutio, qua dicitur, Absolvo te, etc.; confitens autem, si sit poenitens, est sufficienter dispositus ad suscipiendum tam sacramentum quam effectum sacramenti. Ergo, his concurrentibus, non solum est verum sacramentum, sed etiam suscipiens recipit omnem effectum sacramenti. Major patet. Minor clara est quantum ad materiam et formam sacramenti; sed dubium est quantum ad ministrum et dispositionem recipientis. Et, quantum ad hoc, probatur sic : Quia quod non quilibet sacerdos sit debitus minister, nec quilibet peccator poenitens sit sufficienter dispositus ad recipiendum sacramentum poenitentiae et ejus effectum a quolibet sacerdote, non potest dici nisi quia poenitentia est sacramentum judiciale, et ideo requirit quod ejus ministei sit sacerdos jurisdictionem habens, et quod judicandus sit ei subditus; quod non invenitur in quolibet sacerdote respectu cujuslibet peccatoris. Sed hoc non cogit. Quia, etsi poenitentia sit sacramentum judiciale, tamen est voluntarium. Unde sacerdos, qui est judex in sacramento poenitentiae, magis est arbitrarius, de voluntate partium assumptus, quam habens jurisdictionem de se super partes, eis invitis, vel altero eorum invito. Cum enim judicium poenitentiae agatur inter Deum et bominem, constat quod ex parte Dei sacerdos est judex voluntarie assumptus, qui sibi fecit sacerdotes mediatores et arbitros inter se et homines. Et idem est ex parte hominum : quia, quantumcumque sacerdos sciret peccatum poenitentis, nisi ipse poenitens voluntarie illud exprimeret, et exponeret se judicio sacerdotis, non posset sacerdos judicialiter agere cum eo quoad forum poenitentiae. Ergo ubi peccator voluntarie se subjicit jurisdictioni sacerdotis, assumens eum quasi arbitrum, quem Deus prius assumpsit ad hoc, videtur quod ille sit verus judex, et homo verus subditus, quantum pertinet ad tale judicium. Sed hoc potest facere quilibet peccator respectu cujuscunque sacerdotis, circumscripta omni ordinatione Ecclesia?. Ergo tunc quilibet sacerdos est verus judex; et quilibet peccator confitens, vere poenitens, est ei subjectus vere, vel subditus. Confirmatur sic : Quia Papa nulli est subditus, nisi quatenus voluntarie se ei subjicit. Ex jure enim divino, nulli subjicitur, sed omnibus praeest. Ex jure vero humano, nulli potest subjici; quia canonum statuta Papam non ligant, sicut nec leges Imperatorem, ut notatur, Extra, de Constitutionibus, cap. 1, in Glossa. Ergo cum subjiciat se alteri in foro poenitentiae, necesse est quod sufficiat subjectio quae fit ex mera voluntate. Item, hoc idem patet ex alio, sic : Quia Papa non potest se subjicere jurisdictioni alterius quoad forum contentiosum. Unde non potest committere alicui quod excommunicet eum, nisi ejus sententiae paruerit; quia talis jurisdictio involuntaria est quoad subditum, et ex alterius voluntate dependet. Et sic esset in jurisdictione fori poenitentiae, nisi esset mere voluntarium. Quarto sic : Quia, si ex ordinatione divina minister sacramenti poenitentia? est sacerdos habens jurisdictionem, tunc in casu extrema? necessitatis non posset quilibet sacerdos quemlibet peccatorem absolvere : quia nulla necessitas mutat ministrum a Deo institutum; unde, sicut in extrema necessitate nullus potest sacramentaliter absolvi nisi a sacerdote, eo quod sacerdos est minister institutus sacramenti poenitentia?, sic nullus posset absolvi nisi a sacerdote habente jurisdictionem, si talis jurisdictio requireretur ad ministrum ex institutione Christi. Tenet autem Ecclesia quod in casu necessitatis quilibet sacerdos potest quemlibet peccatorem de quolibet peccato absolvere; nec etiam forte posset contrarium ordinare. Quinto. Quia, dato quod minister sacramenti poenitentiae sit sacerdos habens jurisdictionem, idem sequitur : Quia consuetudo dat jurisdictionem; sed tunc fuisset consuetudo quod quilibet absolveret quemlibet a quolibet; ideo, etc. Sic ergo quilibet sacerdos poterat absolvere quemlibet ei volentem confiteri, sicut olim judices chartularii omni homini se eis subjicienti jus dare poterant, non alii.

Haec Durandus, in forma. Postea vero probat alias duas conclusiones. Quarum prima est, quod per ordinationem Ecclesiae congrue factum est quod non quilibet possit absolvere quemlibet. Secunda est, quod Ecclesia, hoc faciendo, nihil mutat de essentialibus in hoc sacramento. Sed ista? conclusiones non militant contra beatum Thomam, sed pro ipso; ideo probationes illarum non recito. g 3.

Contra quartam conclusionem Argumenta Scoti.

Contra quartam conclusionem arguit Scotus (dist. 19, q. 1), probando quod sacerdos non habeat potestatem arbitrandi. Primo. Quia nulli committitur potestas arbitrandi in aliqua (a) causa, cujus arbitrium nunquam erit rectum propter quamcumque diligentiam possibilem adhiberi ab ipso, sed tantum a casu, vel per miraculum speciale. Sed, per quamcumque diligentiam possibilem adhiberi a sacerdote, non potest ipse pertingere ad illud indivisibile paenae, quo Deus judicat peccatorem esse dignum. Si ergo contingat, hoc erit a casu, vel per miraculum speciale. Ergo non habet aliquam auctoritatem arbitrandi. Secundo. Quia non est verisimile quod Deus dederit Ecclesiae potestatem arbitrandi, sic quod ipse voluerit arbitrium Ecclesiae ratiflcare, et tamen quod impossibile sit eam recte arbitrari, sic utratificetur, nisi a casu, vel per miraculum speciale. Tertio. Quia nullus constituitur arbiter inter partes, sub hac conditione quod praecise arbitretur ad voluntatem unius partis; et hoc maxime quando non potest determinate nosse voluntatem illius partis. Sed, in judicio poenitentiae, partes sunt Deus et peccator, inter quos est sacerdos arbiter. Ergo non ligatur praecise ad arbitrandum illam poenam quam Deus sibi infligeret, maxime cum non possit sibi constare de voluntate Dei quoad hoc praecise, ut est membrum Ecclesiae. Quarto. Quia, si sacerdos imponat poenitentiam aliquantulum majorem quam correspondeat peccatis, non est probabile quin poenitens teneatur eam implere. Ergo, si aliquantulum poena sit minor condigna, videtur sufficere : nam si non sufficeret aliqua (6) citra illam punctalem quam dictat divina justitia, ergo non oporteret explere aliquam ultra illud punctale divinae justitiae.

Haec Scotus, in forma. Et in hoc secundus articulus terminatur.