DEFENSIONES THEOLOGIAE DIVI THOMAE AQUINATIS IN Quartum SENTENTIARUM

 Tomus VI

 EXPLICIT TABULA SEXTI VOLUMINIS DEFENSIONUM JOHANNIS CAPREOLI

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS 11.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO III.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO IV.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 DISTINCTIO V ET VI.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO VII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO VIII ET IX.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II. ponuntur objectiones

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO X.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO III.

 ARTICULUS 1.

 ARTICULUS 11.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO IV.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XI.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 DISTINCTIO XIII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XIV.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS 11.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XV

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XVI.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XVII

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XVIII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XIX.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS 11. PONUNTUR OBJECTIONES

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XX

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXI.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXIII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXIV.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXV.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIONES XXVI, XXVII, XXVIII, XXIX.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIONES XXX, XXXI, XXXII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXXllI, ET NOVEM SEQUENTES

 QUESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 Tomus VII

 DISTINCTIO XLIII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS 11.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XLIV.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO III.

 ARTICULUS I. PONUNTUR CONCLUSIONES

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO IV.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XLV.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIONES XLVI, XLVII, XLVIII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XLIX.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS 11.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO III.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO IV.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS 11.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO V.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO VI.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS 11.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO L.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS I

 ARTICULUS II

 ARTICULUS III

ARTICULUS II.

PONUNTUR OBJECTIONES jj 1.

Contra primam et secundam CONCLUSIONES I. Argumenta Scoti. - Quantum ad secundum articulum, arguitur contra conclusiones. Et quidem, contra primam et secundam conclusiones arguit Scotus (dist. 3, q. 4). Ipse namque primo vult prota) esse.

Om. Pr. bare quod circumcisio non aliter obligavit post mortem Christi quam ante, et quod Judaei non aliter tenebantur, vel non tenebantur, usque post Christi ascensionem. Primo. Quia nullus aliter se habet ad aliquam legem, nisi quia est sibi aliter promulgata. Sed, post passionem Christi, antequam Apostoli praedi-cassent baptismum, non fuit baptismus aliter promulgatus quam ante. Ergo, per consequens, non habuerunt se aliter ad circumcisionem quam ante. Secundo. Quia ab eodem habent praecepta vim obligandi, et medendi, et curandi. Patet per Bedam, super illud Johaii. 3 (et ponitur in littera, dist. 1), Nisi quis renatus fuerit, etc. : Qui (v) nunc per Evangelium suum terribiliter ac salubriter clamat, " Nisi quis renatus fuerit, " etc. (terribiliter dicitur propter arctam obligationem, salubriter propter efficacem medelam), ille dudum clamabat per legem (Genes. 17, v. 14) : " Masculus, cujus caro prxputii circumcisa non fuerit, peribit anima ejus de populo suo. " Sed circumcisio habuit vim obligandi usquequo revocaretur. Ergo per idem habuit vim (6) medendi usque ad ejus revocationem. Sed per solam Christi mortem non est aliter revocata quam prius : patet ex ratione praecedenti, quia non erat aliter promulgata. Tertio. Post mortem Christi, usque ad tempus promulgationis, Judaei tenebantur circumcidere parvulos suos; quia nullo modo constabat eis de revocatione circumcisionis. Non autem quis (f) contulit eam parvulo, nisi ut utile et necessarium ad salutem ; quia tenebatur (8) ponere spem in ea, sicut prius tenebatur (t) necessario habere firmam opinionem de circumcisione; quod nihil est dictu, quia Deus nullum decipit, nec obligat necessario ad decipiendum. Quarto. Nunquam fuit homo relictus sine remedio certo, de quo esset certus quod erat remedium certum. Sed illo tempore, post passionem, ante publicationem Evangelii, nullum fuit certum remedium Judaeis datum de novo, quia nec publicatum. Ergo remansit idem quod prius, aeque certum remedium sicut prius.

Haec Scotus. II. Alia argumenta Scoti. - Ulterius fibid.) vult probare, directe contra secundam conclusionem, quod, post publicationem Evangelii, poterant sine peccato legalia observari. Primo. Quia, Actuumll, legitur de Paulo, quod ascendit in Hierusalem, et ibi, de consilio Jacobi et aliorum fratrum, post quartam synodum habitam Hierosolymis, purificatus secundum legem, ascendit templum, et obtulit sacrificium pro se. (8) tenebatur. - tenebantur Vw

Quod autem Evangelium esset ibi solemniter publicatum, patet, Artuum 21. Dixit Jacobus (v. 20) : Vide quot millia hominum in Judaea crediderunt, et omnes xmulatores sunt legis. Ergo, stante tanta publicatione Evangelii ibi, et ipso Paulo et Judaeis conversis, approbatur observatio legis, et ipse Paulus ibi inter tot Christianos opus legis implevit. Quo autem tempore fuerit ista Pauli conversi (") purificatio et obligatio secundum legem, convinci potest partim ex processu Actuum, parlim ex Magistro historiarum. Istud enim fuit ante captionem Pauli, per sex dies, sicut patet, Artuum 21. Ista autem captio fuit circa principium regis Neronis; quia, tertio anno Neronis, venit Romam, secundum Magistrum historiarum. Nero autem incepit regnare circa vigesimum annum post passionem Christi. In tanto autem tempore videtur Evangelium satis publicatum, ubi tamen Paulus maxime servavit legalia.

Haec Scotus. ij 2.

Contra, tertiam conclusionem Argumenta Scoti.

Contra tertiam conclusionem arguit Scotus (dist. 3, q. 4), probando quod, si, ante passionem Christi, baptismus fuit sub consilio, tunc circumcisio non fuit sub praecepto. Primo. Quia, si unum praeceptum impositum revocat totaliter aliud, consilium, seu monitio de uno, facit aliud non necessarium : quia cujus actus praeceptum est alterius prohibitio, ejusdem actus consilium est licentia de non observando reliquum. Ergo, si praeceptum de baptismo erat prohibitio circumcisionis, quantum ad fructum, sequitur quod consilium de baptismo erat reddens circumcisionem non necessariam. Secundo. Quia, si, ante passionem aliquis Judaeus, ad praedicationem Christi vel Petri, parvulum baptizasset, et non circumcidisset, si parvulus fuisset mortuus, fuisset salvatus; quia incipisset gratiam in baptismo; a prima enim institutione baptismus contulit gratiam.

Si dicatur quod parvulo suffecisset baptismus, sed pater peccasset non circumcidendo illum;

Contra : Pater ante octavum diem potuit parvulum suum baptizare; et ex quo ille habuit remedium contra originale, et hoc pater credidit (6) (nam credidit baptismum efficacem ad hoc), tunc videtur quod non tenebatur necessario providere parvulo de alio remedio.

Haec Scotus, in forma. 5 3. - Contra quartam conclusionem Argumenta quorumdam.

Contra quartam conclusionem arguitur a nonnullis, quorum dicta recitat Petrus de Palude (dist. 2, q. 3), sic Primo. Sicut se habet sanitas per artem restituta ad sanitatem per naturam, sic gratia sacramentalis ad virtutes; quia sacramenta sunt quaedam medicinae. Sed illa est eadem, 7. Metaphysicae (t. c. 23). Ergo, etc. Secundo. Per idem tollitur malum, inquantum privat bonum oppositum, et inquantum laedit subjectum, diminuendo habilitatem ad illud; unde et visus miraculose restitutus, qui tollit caecitatem et indispositionem, est unus et idem cum visu naturali. Sed peccatum unum et idem est quod privat gratiam et corrumpit potentias animae per maculam. Ergo eodem tolleretur formaliter, quantum ad utrumque. Tertio. Quia eodem tollitur defectus potentiae, et perficitur potentia. Cum enim defectus potentiae dicat puram privationem perfectionis, qiiae est imperfectio, positione habitus destruetur imperfectio (a), primo quidem ex parte materiae, secundo perficietur potentia; sicut eodem lumine expellitur tenebra, et illuminatur aer. Quarto. Quia, licet uni secundum diversa opponantur plura, ut aequali majus et minus, 10. Metaphysices (t. c. 17); tamen, sicut unum est peccatum quod habet inordinationem actus et imperficit potentias animae, ita una est virtus quae habentem perficit et opus ejus bonum reddit. Quinto. Quia per idem recedit aliquid ab uno termino, et tendit ad oppositum : ut, per levitatem, a centro sursum. Nec valet solutio, qua dicitur quod ut opponitur virtuti, et ut vulnerat.

Quia, si oppositio ad virtutem esset formaliter per aliud quam per vulnus, bene requireretur aliud et aliud remedium (sicut in vulnerato, qui, cum hoc, habet febrem, duplex requiritur sanitas); sed quando utrumque est per idem, utrumque tollitur per idem. Verbi gratia: aer est tenebrosus per absentiam luminosi, et per interpositionem opaci; unde requiritur lux formaliter expellens tenebram, et removens opacum interpositum, quod causat inhabilitatem ad lucem; sed, si sola absentia lucis causat tenebram, sola restitutio ejus tollet umbram, quantum ad omnem ejus effectum. Et sic est in proposito : quia peccatum non corrumpit potentiam animae per habitum aliquem vel privationem differentes ab habitu et privatione oppositis virtuti. Et ideo sola virtus restituta sufficit quoad utrumque, etc. Nec valet quod dicitur, quod gratia sacramentalis non erat necessaria in statu innocentiae, sed gratia virtutum tunc erat necessaria; et sic videtur quod non sint idem.

Quia, licet gratia sacramentorum et virtutum sit una, tamen fuit necessaria haec, et non illa, in statu innocentiae, inquantum hujus- III. - QUAESTIO III. 09 modi; sed tamen id quod est (i) utraque, fuit neces sarium : sicut sanitas per medicinam restituta, non est necessaria ei qui nunquam fuit infirmus; est tamen necessaria infirmo; et tamen non differt a naturali, nisi penes causam extrinsecam et accidentalem.

Vel dicendum quod gratia sacramentalis non fuit necessaria in statu innocentia;, inquantum confertur per sacramenta, nec inquantum ordinatur ad sanandum; sed inquantum ordinatur ad bene operandum, fuit necessaria. Nec obstat secundo, illud quod dicitur, quod scilicet non contritus recipit gratiam sacramentalem , si non fictus accedat; non contritus autem non habet virtutem poenitentiae, nec per consequens alias virtutes; et sic videtur quod non sunt idem.

Quia, licet nullus adultus recipiat gratiam nisi non (ictus, tamen non lictus potest carere gratia et virtutibus, ut si sit attritus et non contritus; nec tunc erit sine peccato et gratia, immo erit in peccato mortali. Sed, virtute sacramenti, attritio mutabitur (6) in contrilionem, et suscipiet gratiam virtutum et sacramenti. Sic enim dicit F. Thomas, super 4. Sen- (eiif.,dist. 6 (q. l),art.3, q l,in ultimo argumento, quod sufficit attritio praecedens, ad excludendum fictionem. Si autem sit contritus, tunc suscipiet gratiam sacramentalem, non per infusionem novae gratiae, sed per augmentum praeexsistentis, sicut in illo qui his vere poenituit de eodem peccato : nam in secunda susceptione sacramenti constat quod nuHa gratia nova sibi infunditur, sed sola praeexsistens augetur; quia noviter infusa,, esset ejusdem rationis cum prima. Nec valet quod tertio dicitur, quod virtutes sunt connexae, sed gratiae sacramentales non; ergo non sunt idem.

Quia non est simile : virtutes enim habent connexionem, quia fluunt ab una gratia, quae sine eis esse non potest; sed sacramenta non fluunt a gratia, quae sine eis esse potest. Nec valet quod quarto consuevit argui : quia diversorum effectuum sunt diversae causae; sed effectus sacramentales, sunt diversi; ergo a diversis gratiis; et sic non est una.

Et dicendum quod diversa sacramenta habent diversos effectus, qui sunt characteres, vel ornatus; non autem gratiae.

Vel dicendum quod ad diversitatem causarum formalium sequitur diversitas effectus, non autem ad diversitatem efficientium, maxime instrumentalium : sicut enim una est sanitas, quae diversis infirmitatibus potest tolli, et sic diversis medicinis reparari; ita una est gratia, quae diversis peccatis tollitur, et diversis sacramentis reparatur.

Haec ille Petrus, recitans dicta contrariae opinionis. Et in hoc secundus articulus terminatur. (6) mutabitur.

mutabatur Pr.