ARTICULUS III.

PONUNTUR SOLUTIONES 8 1.

Ad argumenta contra primam conclusionem Ad argumenta Durandi.

Quantum ad tertium articulum, respondendum est objectionibus supradictis. Et quidem Ad primum Durandi contra primam conclusionem, negatur minor. Quia celatio peccati a Deo, est effectus principalis, vel pars effectus principalis hujus sacramenti, et non sola circumstantia. Quod patet. Nam remissio peccati et infusio gratiae est effectus principalis hujus sacramenti. Ipsa autem peccati remissio est ejus tectio et occultatio; similiter charitas tegit peccata, vel formaliter, vel effective. Et sic tectio peccati est effectus hujus sacramenti. De praedictis Glossa, super primo versu Psalmi 31, sic dicit: Si enim Deus texit peccata, noluit advertere; si noluit advertere, noluit animadvertere, idest, punire; noluit agnoscere, sed ignoscere. Non ergo dixit peccata tecta, tanquam ibi sint, et vivant; sed ita deleta, ut Deus non videat, id est, puniat aeternaliter. Videre enim Dei est peccata punire. Unde alibi (Psalm. 50) dicit : a Averte faciem tuam a peccatis meis. " Et dicitur hoc a simili. Ita enim teguntur peccata in baptismo, sicut aegyptii insequentes Israelitas tecti sutit in mari rubro, etc.

Haec Glossa.

Ex quibus patet quod occultatio et tectio peccatorum per Deum non aliud est quam peccatorum deletio, remissio et abolitio. Constat autem quod hoc est pars effectus principalis sacramenti poenitentiae, et non sola circumstantia. Ad hoc facit quod legitur, Proverb, cap. 10 (v. 12) : Universa delicta operit charitas. Cujus simile habetur, Jacobi capit. 5 (v. 20) : Charitas operit multitudinem peccatorum. Cum ergo effectus hujus sacramenti sit gratiae et charitatis infusio, et effectus charitatis sit peccatorum opertio, vel occultatio, aut tectio, consequens est quod occultatio peccatorum sit effectus hujus sacramenti, mediatus vel immediatus. Ad secundum patet responsio per praedicta. Quia Christus celat et occultat peccata vere confitentium, tam in praesenti saeculo, quam in futuro. In praesenti quidem, per deletionem maculae et offensae ac reatus poenae; in futuro vero saeculo, celat ea, quia nullus (a) ea videbit ad confusionem peccantis confitentis. De hoc sanctus Thomas, 4. Sentent., dist. 43, q. 1, art. 5, q 2, in solutione tertii argumenti, sic dicit : " Publicatio peccatorum ad ignominiam peccantis, est effectus negligentis quae committitur in omissione confessionis. Sed quod peccata sanctorum revelentur, non poterit eis esse in erubescentiam vel verecundiam, sicut nec Mariae Magdalenae est in confusione quod peccata sua publice in Ecclesia recitantur : quia verecundia est timor ingloriationis, ut dicit Damascenus (de Fid. Orth., lib. 2, cap. 15); qui in beatis esse non poterit. Sed talis publicatio erit eis ad magnam gloriam, propter poenitentiam quam fecerunt, sicut confessor laudat eum qui magna scelera fortiter confitetur. Dicuntur autem peccata esse tecta vel deleta, quia Deus non videt ea ad puniendum. "

Haecille. Dicitur secundo, quod falsum dicit arguens, in hoc quod dicit nullum doctorem dixisse quod sacramenta non significent illud quod saeculo futuro agitur. Hujus enim falsitas patet multipliciter. Tum quia sanctus Thomas, 4. Sentent., dist. 1, q. 1, art. 1, q 1, in solutione quarti, sic dicit : " Sacramenta novae legis tria significant : scilicet causam primam sanctificantem, sicut baptismus mortem Christi; et quantum ad hoc sunt signa rememorativa. Item, significant effectum sanctificationis quem faciunt; et haec significatio est eis principalis; et sic sunt signa demonstrativa. Nec obstat si quis sanctitatem non recipit : quia non est ex defectu sacramenti, quod, quantum est in se, natum est gratiam conferre. Item, significant finem sanctificationis, scilicet aeternam gloriam; et quantum ad hoc sunt signa pronostica. "

Haec ille.

Simile dicit, 3 p., q. 60, art. 3. Tum etiam quia sacramentum Eucharistiae significat fruitionem beatificam, secundum quod ostendit sanctus Thomas, 3 p., q. 73, ait. 4. Tum quia sacramentum matrimonii significat conjunctionem Christi et Ecclesiae per gloriam, non solum per gratiam, ut communiter dicunt Doctores, super 4. Sentent., dist. 26. Ad tertium patet responsio per praedicta. S 2.

Ad argumenta contra secundam CONCLUSIONEM Ad argumenta quorumdam. - Ad primum contra secundam conclusionem, respondet Petrus de Palude (dist 21, q. 3), dicens : " Peccata confitentis, in relatione ad ipsum, cadunt sub sigillo confessionis de necessitate et absolute, primo, directe, et explicite, et ex omnibus causis. Persona autem cum qua poenitens confiteturse peccasse, cadit quidem (6) de necessitate et absolute, non primo, sed ex consequenti, indirecte, et implicite, et non ex omnibus causis, sed ex aliquibus. Peccata autem ipsius poenitentis, non referendo ea ad determinatam personam (sicut cum aliquis dicit: Ego audivi tale quid, quod tamen non audivit nisi in confessione), cadunt sub sigillo de necessitate; non tamen absolute, sed sub conditione, scilicet si ex prolatione talium verborum posset per se vel per accidens, directe (a) vel indirecte, aliqua verecundia, vel confusio, vel suspicio mala generari (6), vel aliud nocumentum confitenti provenire. Ea autem quae poenitens interserit in confessione, quae non sunt peccata, nec circumstantiae, nec potentia deducere in manifestationem confitentis (ut quod in tali terra sunt bona blada, vel hujusmodi), non cadunt sub sigillo, nisi de congruitate, si in dicendo illa non det intelligere confessori quod velit ea celari. Unde confessor dicens se audisse ea, mendax non est; quia per comparationem ad ea non repraesentat personam Dei, sed hominis. "

Haec Petrus.

Quod autem tertia persona cum qua confiteturse peccasse, cadat sub sigillo, probat: " Quia, sicut ex parte confessoris tam principalis quam accessorius tenetur confessionem celare, ut sacerdos et interpres; sic ex parte confitentis debet celari et principalis, id est, poenitens, et accessorius, id est, cum quo dicit se peccasse, sive confitens bene faciat dicendo, sive non. Cum enim sigillum sit annexum sacramentali confessioni, illa directe sunt celanda, quae sunt directe materia sacramenti. Hujusmodi autem sunt peccata, et circumstantiae ejus quae sunt de necessitate vel bonitate confessionis. Hujusmodi autem est tertia persona. "

Ideo ad formam primi argumenti, dicitur, negando minorem : quia, licet solum peccatum, vel peccati circumstantia, necessario cadat sub sigillo peccati primo et directe et explicite et ex omnibus causis; tamen tertia persona cadit sub sigillo ex consequenti, indirecte, implicite, etc, ut dictum est. Ad secundum, negatur major, ut patet ex dictis. Ad tertium, negatur similitudo, ut patet ex dictis. Ad quartum respondet Petrus (ibid.), dicens quod a illa non est tota ratio celationis : quia, si constaret confessori quod confitens non poeniteret, et ex consequenti quod Deus non indulgeret, tamen tenetur celare s.

Haec Petrus, et bene, concorditer sancto Thomas, praesenti distinctione, q. 3, art. 1, q 1, in solutione primi, ubi sic dicit : " Quidam dicunt quod sacerdos non tenetur celare vel servare sub sigillo confessionis nisi peccata de quibus confitens emendationem promittit; alias potest ea dicere ei qui potest prodesse, et non obesse. Sed haec opinio erronea videtur, cum sit contra veritatem sacramenti. Sicut enim baptismus est sacramentum, quamvis aliquis fictus accedat; nec est mutandum propter hoc aliquid de essentialibus sacramenti; ita confessio non desinit esse sacramentalis, quamvis ille qui confitetur, emendationem non proponat. Et ideo nihilominus sub occulto tenendum est. s

Haec ille. Ad quintum, negatur major, nisi intelligatur de his quae cadunt sub sigillo primo et directe et explicite. Si autem major ita intelligatur, minor non bene subsumitur sub majori. Ideo conclusio non sequitur. Ad sextum respondet Petrus (ibid.), quod " confessio proprie non est nisi de peccatis. Et ideo, si confessor dicit sibi aliquem confessum de peccatis suis, nihil ponit in palam quod esset occultum; maxime quia, si dixerimus quod peccalum non habemus, etc. (1 Joan. 1, v. 8). Sed si diceret aliquem esse sibi confessum de magnis et multis peccatis, esset revelator confessionis. Ideo, etc. ". Ad septimum dicit Petrus (ibid.), quod a minor est falsa, quando per locutionem de peccatis confessis potest deveniri per se vel per accidens, directe vel indirecte, per quemcumque modum, in aliquam cognitionem, vel suspicionem, vel opinionem, vel dubitationem de confesso; vel inquantum per hoc potest sibi venire detrimentum in anima, vel corpore, vel possessione, vel fama, vel amicis; vel inquantum per hoc potest in populo scandalum generari, vel confessio magis odiosa, vel minus dilecta, vel magis onerosa, vel minus pretiosa reputari. Raro autem vel nunquam potest contingere quin ex revelatione peccatorum in confessione auditorum, per viam aliam non scitorum, possit contingere aliquod de praedictis inconvenientibus; quamvis forte quandoque nullum contingat. Unde multum haberet cavere quod non dicat, vel quomodo dicat".

Haec Petrus, et bene. Ad octavum, negatur consequentia. Nec valet probatio. Quia aut accusans in confessione tertiam personam, dat confessori licentiam illud revelandi; aut non. Si sic, tunc idem est ac si confessor illud sciret ut homo; et eodem modo potest procedere circa tertiam personam accusatam, sicut in correctione fraterna. Si non, tunc confessor non tenetur aliquo modo corrigere, nec aliud remedium adhibere. De hoc, in simili, sanctus Thomas, praesenti distinctione, q. 3, ari. 1, q 1, in solutione primi, post verba superius recitata in solutione quarti, sic subdit : " Nec tamen sigillum confessionis contra charilatem militat. Quia charitas non requirit quod apponatur remedium peccato quod homo nescit. Illud autem quod sub confessione scitur, est quasi nescitum, cum nesciat ut homo, sed ut Deus. Tamen aliquod remedium adhibere debet in praedictis casibus, quantum potest, sine revelatione confessionis; sicut monendo eos qui confitentur, et aliis diligen- I tiam apponendo, ne corrumpantur per haeresim. Potest etiam dicere praelato, quod diligentius invigilet circa gregem suum; ita tamen quod non dicat aliquid per quod verbo aut nutu confitentem prodat. "

Haec ille.

Et loquitur de casu quo aliquis in confessione scit aliquem haereticum, quem non potest ad hoc inducere quod desistat a corruptione plebis. Et similiter de illo qui scit per confessionem affinitatem esse inter aliquos qui contrahere volunt. Sic dico in casu argumenti nostri. Confirmantur omnia dicta decelatione tertiae personae ex dictis Petri, a Quia, cum poenitentia sit sacramentum, sacerdos tenetur celare omne illud sibi dictum in confessione, quo confitens prodi posset, et mala suspicio generari; sic autem est in proposito, de tertia persona, cum qua poenitens confitetur se peccasse. Secundo, quia hoc retraheret homines a confessione : non tantum enim homo timet laesionem famae propriae, sed etiam personae vinculo amicitiae sibi conjunctae. " Sj 3.

Ad argumenta contra tertiam conclusionem Ad argumenta quorumdam.

Ad primum contra tertiam conclusionem, respondet Petrus (dist. 21, q. 3), quod " illa responsio quae ibidem recitatur, quae est Durandi, satis bona est. Et potest sic sustineri : quia, sicut leve potest prohiberi ne actu feratur sursum , etiam manente levitate, sed non potest prohiberi ne aptitudine feratur sursum, cum haec sit natura ejus, nisi natura ejus mutetur; sic, cum haec sit natura confessionis, quod obliget confessorem ad secretum, potest quidem de facto revelare, manente natura confessionis, sed non potest non teneri ad celandum, nisi natura confessionis mutetur, quam solus Deus mutare potest. Et quod dicitur de satisfactione, non valet : quia non consequitur per se naturam confessionis, sed mediante praecepto hominis qui injungit. Unde in poena taxata in judicio Dei, Papa non potest dispensare ne solvatur, licet possit dispensare unde solvitur; sed in taxata ab homine, sic, et ipse qui dedit, vel superior; sicut Papa potest dispensare cum ordinato in sacris, quod contrahat matrimonium, quia castitas non est annexa ordini sacro ex natura sacramenti, sed ex statuto humano, j

Haec Petrus, et bene. Ad secundum dicit (ibid.) quod a natura sacerdotii non est quod teneatur celebrare, sed quod possit celebrare. Et hanc potestatem Papa non potest sibi auferre, quia nihil aliud est sacerdotium quam potestas celebrandi. Quod autem teneatur celebrare, non est ex natura sacramenti, ut sacramentum est, sed ex generali ratione, qua non debet in vanum recipere gratiam Dei. Clarior tamen est ratio quam I sanctus Thomas tangit : quia scilicet ita est de praecepto divino confessionem celare, sicut facere; unde, sicut Papa non potest dispensare in secundo, ita nec in primo, "

Haec Petrus, et bene, conformiter dictis sancti Thomae in probatione recitatis. Ad tertium dicitur quod celatio vel occultatio confessionis dicitur esse de natura sacramenti poenitentiae, triplici ratione. Prima est : quia est pars formalis, non positiva, sed negativa, vel privativa, ipsius sacramenti poenitentiae, sicut absolutio confessoris dicitur pars formalis positiva ejusdem sacramenti; et sicut absolutio significat remissionem peccati interiorem et ejus deletionem in relatione ad hominem, sic celatio confessoris significat eamdem remissionem et obligationem in relatione ad Deum. Secunda est : quia, si talis celatio non esset pars sacramenti inquantum est causa remissionis peccati, est tamen pars ejus inquantum est perfectum signum abolitionis reatus ex parte hominis, et offensae ex parle Dei. Tertia est : quia, etsi talis celatio nullo modo posset dici pars sacramenti, tamen obligatio ad talem celationem est propria passio consequens ipsum sacramentum in ministro sacramenti, qui, ex hoc ipso quod tale sacramentum ministrat, obligatur ad hujusmodi celationem. Et ad hoc concordat Petrus dicens (ibid.) : " Quod Thomas dicit, quod occultatio est de essentia sacramenti, non est sic intelligendum quod sit ejus materia vel forma : cum dicat in solutione secundi argumenti ad primam quaestiunculam (a.) quod praeceptum de confessione celanda consequitur ipsum sacramentum; essentia autem sacramenti non consequitur sacramentum. Sed intelligit quod de essentia, id est, natura sacramenti, sit obligatio ad occultationem : sicut diceretur de essentia levis sursum ferri; vel sicut de essentia matrimonii est reddere debitum , id est, obligatio ad hoc ipsum. In qua non potest Papa dispensare. Quamvis enim in praeceptis divinis Papa aliquando dispenset, sicut in votis, quorum redditio est de jure divino; non sic tamen in praeceptis sacramentalibus, quia non potest dispensare quin homo debeat baptizari et confiteri. Non ergo licet, etiam (6) propter superioris obedientiam vel praeceptum : quia nemo tenetur obedire alicui in illo in quo est illi superior; sicut autem delegatus a Papa est major ordinario in causa sibi commissa (unde in illo non tenetur sibi obedire), sic sacerdos, in hoc quod audit confessionem, est vicarius Christi, ratione characteris; ideo, etc. "

Haec Petrus, et bene. Verumtamen quod dicit, praeceptum de occultatione confessionis consequi ad ipsum sacramentum, non legi in Scripto sancti Thomae. Et, dato quod ita dicat, intelligi potest de consequentia logicali, sicut animal sequitur ad hominem; non autem de (a) quaestiunculam. - quaestionem Pr. (6) etiam. - Om. Pr. consequentia physica vel metaphysica, qua totum sequitur ad partem, et accidens ad subjectum. Ad aliud autem quod in argumento infertur, scilicet quod sine tali celatione est perfectum sacramentum ;

dicitur quod non est perfectum in genere signi, ut dictum est, licet posset dici perfectum in genere causae, vel perfectione primaria, non autem secundaria. Et multis aliis modis potest ad hoc dici. g 4.

Ad argumentum contra quartam CONCLUSIONEM I. Ad argumenta Durandi.

Ad primum contra quartam conclusionem, dicitur, negando minorem. Per hoc enim quod confitens dat confessori licentiam revelandi peccata prius sibi confessa, dat sibi novam notitiam de peccatis, et si non notitiam quid sunt, saltem notitiam quia sunt, aut sj sunt, aut propter quid sunt. Cognoscit enim noviter peccata illa, quantum ad aliquam eorum conditionem : puta quod scit ea ut homo, non solum ut Deus; et quod sunt in potestate ejus non solum ut materia absolutionis, sed etiam ut materia consilii et collationis cum alio, et salutiferae inquisitionis apud superiorem vel doctiorem se. Et sic novo modo cognoscit ea; quia novo modo sunt in potestate sua, et ipse hoc scit noviter. Verumtamen Petrus ad hoc argumentum sic dicit (dist. 21, q. 3) : T Sicut illud quod ego tradidi tibi ut depositum, sine nova receptione et traditione possum facere quod habeas illud ut donum vel mutuum, dicendo : Quod habebas ut depositum, habeas ut mutuum vel donttm(quod etiam videtur facere, dando tibi licentiam utendi ad voluntatem tuam; hoc enim faciendo, jam quasi volo (a) quod illud quod prius habebatur ut depositum, amplius non habeatur ut depositum), et qui prius alienando furtum committebas, sic utens deposito nunc licite uteris, quamvis lex depositi sit de jure divino, quia est in favorem deponentis, cui potest renuntiare, et sicut a principio poterat credere ut depositum vel ut donum, sic ex post facto potest mutare propositum; ita etiam dicendum est in proposito, quod, sicut confitens potuit illud dicere per modum simplicis narrationis ut homini, quod dixit ut Deo, sic postea potest facere quod illud quod erat dictum ut Deo, habeat ut homo, sine hoc quod iterum sibi dicat, ex hoc solum quod dicit : Jam non habeas illud ut dictum in confessione, sed ut dictum simpliciter, et in foro exteriori; licet Papa hoc non possit, quia in ejus favorem non statuit Deus, sed confitentis. Et si dicat, Do tibi licentiam dicendi ad libitum, hoc est dicere, in effectu, quod habeas hoc ut homo. Unde, etsi non possit licentiare per modum dispen- - QUAESTIO II. santis et directe, potest tamen indirecte, per hoc quod ex nunc incipit illud habere commissum ut homo, et non ut Deus. Et sic mutatur titulus sciendi, sicut titulus habendi. Ideo non est fractio sigilli, sicut, in exemplo prius adducto, non est fractio depositi. Si ergo dicatur : Papa non potest licentiare; ergo nec iste,

non est simile : quia hoc non est in favorem Papae, sed confitentis; vel quia Papa non potest facere quod sciat ut homo : sicut Papa non posset dicere habenti alienum depositum, Habeas illud ut mutuum vel donum, quia non est suum, et mutuum dicitur quasi de meo fit tuum, et dare est accipientis facere; hoc autem potest facere deponens, qui est dominus.

Et si dicatur quod celatio confessionis est de jure divino; si ergo non valet licentia Papae nec totius militantis Ecclesiae, multo minus licentia privatae personae valet;

dicendum quod immo, quando est in favorem concedentis. Potest enim vir licentiare uxorem ad vovendum castitatem, et ex tunc non tenetur ei debitum reddere; quia, licet de jure divino conjux teneatur reddere debitum petenti, tamen quia est in favorem petentis, ille contra hoc potest licentiare ; quod Papa non potest. Unde quando interdicitur illis qui conlra interdictum Ecclesiae contrahunt, ne simul cohabitent, intelligitur petendo debitum, non reddendo.

Item, cum dicitur quod confessor non potest hoc dicere, nisi alio modo sciat, etc;

dicendum quod alio modo scire contingit dupliciter. Uno modo, quia hoc sciat per aliam scientiam secundum rem ; et sic potest facere alius a confitente quod ille aliter sciat. Alio modo, quod aliter sciat secundum modum sciendi; et quod secretum habeat non ut secretum; et hoc solum potest facere ille qui commisit, sine hoc quod illud iterum sibi replicet; et similiter quod illud quod usque nunc habuit ut Deus, amodo habeat ut homo. Et uterque modus sufficit ad hoc quod liceat dicere. Sicut enim sigillum confessionis est de jure divino, sic sigillum secreti; quia revelare arcana est contra Sacram Scripturam. Sicut ergo nullus potest facere, ad minus privatus, quod aliquis licite revelet alterius secretum, quamdiu scit illud ut secretum, sed hoc potest facere ille qui commisit tale secretum, dicens, Ex tunc non habeas sub secreto, et, eo ipso quod licentiat eum ad dicendum, videtur dicere quod non plus habeatur ut secretum, nec plus reputatur revelator secreti si dicit; sic, in proposito, licet sit majus sigillum confessionis quam secreti. Et si non est hic nova notitia, est tamen novus modus notitiae, qui sufficit. "

Haec Petrus. Cum praedictis concordat beatus Thomas, praesenti distinctione, q. 3, art. 2, in solutione primi. Arguit enim sic : " Quod non potest superior, non potest inferior. Sed Papa non posset aliquem licentiare quod peccatum quod scit in confessione, dicat alteri. Ergo nec ille qui confitetur, potest illum licentiare, b Ecce argumentum. Sequitur responsio : " Dicendum quod Papa non potest licentiare eum ut dicat, quia non potest facere quod sciat ut homo; quod potest facere ille qui confitetur. "

Haec ille.

Item, ibidem, insolutione secundi, sic dicit: " Non ex hoc tollitur illud quod propter commune bonum institutum est; quia sigillum confessionis non frangitur, quia dicitur quod alio modo scitur. B

Haec ille. Ad secundum respondet Petrus (ibid.), dicens quod a ex hoc non sequitur aliquod inconveniens : quia, si talis non obtemperet judici dicenti, Da sacerdoti licentiam revelandi, nulla suspicio oritur; quia hoc facere non tenetur, nec testem contra se producere. Unde, in Jure, testis non debet torqueri contra dominum, sed pro domino. Si tamen quaeritur a domino an velit servum torqueri, si dicat Nolo, non propter hoc est suspicio contra eum de delicto : quia alia de causa potest hoc nolle quam quia sibi conscius. Et similiter est in proposito : quia non vult quod ille de confessione loquatur, propter scandalum forte. Si autem det illi licentiam, non propter hoc paratur sibi praejudicium, si imponat sibi falsum : quia poterit dicere, Dedi sibi licentiam dicendi quod sibi dixi, sed hoc non dixi sibi; et unus testis non probat; nisi vellet stare dicto ejus. Nec tunc etiam sacerdos tenetur dicere, licet possit. Item, quia ex audientia confessionis confessor est obligatus ad medendum illi; ideo licentia confitentis non dat ei quod possit hoc revelare, nisi ad bonum confitentis, et non aliter I.

Haec Petrus, et bene.

Et hoc concedit sanctus Thomas, in simili. Arguit enim sic, ubi supra (dist. 21, q. 3, art. 2, arg. 3) : a Si posset sacerdos licentiari, videretur dari pallium malitiae malis sacerdotibus : quia possent praetendere sibi datam esse licentiam, et sic impune peccarent. " Ecce argumentum. Sequitur responsio : a Dicendum, inquit, quod ex hoc non datur aliqua impunitas malis sacerdotibus : quia imminet eis probatio, si accusantur, quod de licentia confitentis revelaverint. "

Haec ille.

Ita dico in proposito : in casu quo confessor falsum imponeret confitenti, imminet ei probatio quod illa in confessione audierit. II. Ad argumenta aliorum.

Ad primum aliorum respondet Petrus (dist. 21, q. 3), dicens quod " non valet similitudo. Quia non licet judicare ex his quae vidit u,t privatus, nisi videat ut judex, sive sit obligatus ad secretum, sive non. Sed ad hoc quod homo loquatur de aliquo, sufficit quod illud habeat ut homo; nec oportet quod illud habeat ut homo judex. Licentia autem loquendi facit quod habeat ut homo, non autem quod habeat ut judex ".

Haec ille. Ad secundum dicit (ibid.) quod (a) a regula Juris NTEiNTIARUM est quod uuicuique licet renuntiare his quae pro se introducta sunt. Vel dicendum quod lex natura est quod tamdiu celet, quamdiu habet ut Deus; sicut dictum est de deposito vel de matrimonio (a). " Ad tertium dicit (ibid.) quod " minor vera est, in casu in quo non liceret illi prodere seipsum, nec liceret per alium. Sed ubi agitur ad ejus bonum (puta quod diceret illi qui posset prodesse, vel absolvendo, vel consulendo, ubi nominata persona hoc melius faceret), tunc secus est (fj) ". AdquartumdicitPetrus(ibid.)quod ((argumentum solvit seipsum. Quia non tenetur aliquis obedire praelato in omnibus licitis, puta in levando festucam, sed in illis in quibus praelatusest; quod non est in occultis. Sed si puniretur peccatum alias pertinens ad cognitionem judicis, forte per infamiam juris, utrum (y) tunc ille teneretur, quia tunc ipse-met confitens teneretur dicere veritatem? Dico quod non deberet dicere, sed peccaret, nec per consequens teneretur : quia fori non sunt miscendi. Non enim ex confessione facta coram judice laico damnatur quis coram ecclesiastico. Sed multo minus hic non tenetur testificari, quando ex suo testimonio nihil potest judicari, etiam cum alio testimonio ".

Haec ille, et bene, concorditer sancto Thomae, primo Quodlibeto, art. 15, ubi quaerit : Utrum religiosus teneatur secretum fidei suae commissum revelare praelato praecipienti. Dicit enim quod secretum auditum in confessione nullo modo debet revelare praelato praecipienti. Simile dicit, quarto Quodlibeto, art. 12, ubi quaerit : Utrum subditus teneatur obedire praelato praecipienti revelationem criminis occulti. Ibi enim dicit quod peccatum, si sit simpliciter occultum, ita quod nullo modo provenit ad notitiam multorum, non est revelandum praelato praecipienti. Ad quintum dicit Petrus (ibid.), quod " argumentum verum concludit, quod ea quae dicta sunt in foro conscientiae, de nullius licentia possunt dici in alio foro, nisi aliter dicantur, ut ex hoc feratur sententia; sed aliter sic, ut dictum est s.

Haec Petrus, et bene. Ad argumentum contra quaestionem (3), respondet sanctus Thomas, praesenti distinctione, q. 3, art. 1, q 1, in solutione tertii, dicens : " Homo non adducitur in testimonium nisi ut homo ; et ideo absque laesione conscientiae potest jurare se nescire quod scit tantum ut Deus. " - Haec ille. Durandus vero (dist. 21, q. 4) videtur velle quod ista responsio imperfecta est, nisi amplius addatur. Inquit enim sic : " Sciens aliquid solum per confesta) Cfr. ea quae in prasenti paragrapho dicta sunt ad primum Durandi. (6) est.

esset Pr. (y) ulrum. - Om. Pr. (6) quaestionem. - conclusionem Pr. sionem, si inducitur in testem, et cogitur jurare de veritate dicenda, potest sine scrupulo conscientiae dicere se nescire : quia, cum loquatur ut subditus, quia coactus, non tenetur respondere nisi de his quae scit ut subditus; et quia sacerdos audiens confessionem nulli est subditus, nisi Christo, cujus vicem gerit; ut subditus autem cuicumque alteri, nihil scit de pertinentibus ad confessionem; ideo potest secure se nescire dicere. Si autem non cogitur, sed sponte testificatur, vel in communi locutione dicit se nihil scire, mentitur : quia, licet nesciat ut subditus homini (propter quod excusatur, cum cogitur), scit tamen; et ideo negans absolute se scire, mentitur. Quod patet : quia si diceret Scio, verum diceret; ergo si dicat Nendo, falsum dicit; impossibile est enim quod utraque pars contradictionis sit vera, relata ad idem. "

Haec Durandus. Sed contra hoc replicat Petrus (dist. 21, q. 3), dicens : " De teste omnes concedunt quod potest dicere juratus se nescire id quod nescit nisi per confessionem, quia nescit ut subditus, etc.; sicut in Jure est argumentum, scilicet quod veniens inquantum alia persona contra juramentum quod praestitit ut alia persona, non est perjurus. Nec obstat exceptio rei judicatae, nisi sit eadem res, eaedem personae, et eadem causa petendi.

Sed contra illud quod singulariter dicunt (scilicet, in communi locutione, non coactum, mentiri si dicat se nescire), est : quia sicut loquendo ut testis coactus, loquitur ut subditus homini tantum, et ideo de his quae non novit ut subditus, potest dicere Nescio, licet aliter sciat, sed illud non debet exprimi, quiajam innueret se aliter scire; ita quando sponte testificatur, vel in communi locutione loquitur ut homo, et non ut Christi vicanus, potest dicere se nescire; et ideo intelligendum est de his quae novit ut homo.

Ad id ergo quod dicunt, quod ipse negat se scire absolute, et tamen scit, ergo mentitur,

vera est major, sub hoc sensu, quod qui negat se scire aliquid omni modo, dicens, Nullo modo sciendi scio illud, si scit illud aliquo modo, mentitur, et peccat, si juret, si tamen illa negativa sit ita universalis secundum mentem sicut est secundum verba; alias, cum sermo sit subjectus intentioni, et non econtra, quantumcumque verba sint generalia, si loquens intendat se restringere, et audiens similiter debet intelligere, non est mendacium. Et sic est in proposito : quia qui confessionem audivit, non intendit de illis loqui; qui autem eum audit in communi locutione, vel in quacumque depositione, coacta vel spontanea, non debet intelligere de confessione, de qua non licet respondere nec deponere; sermones enim requirendi et recipiendi sunt secundum materiam.

Ad aliud autem quod dicunt, quod si una pars contradictionis est vera, reliqua est falsa;

dicendum quod verum est; sed contradictio non est nisi unius et ejusdem et secundum idem. Dicitur autem - QUAESTIO II. aliquid scire dupliciter : uno modo, per confessionem, et ut Deus; alio modo, in vulgari, et ut homo. Caus. 22, q. 5, can. Hoc videtur (a), dicitur quis scire quod audivit, vel vidit, vel alias conscius fuit. Dicere ergo, Scio ut homo, et Nescio ut homo, contradicunt, et altera exsistente falsa, altera est vera. Et vera est illa qua dicit, Nescio ut liomo; et ista est falsa, Scio ut homo, si sic loqui intendat. Similiter, Scio ut Deus, est vera; Nescio ut Deus, est falsa. Unde si dicit, Non audivi hoc in confessione, cum audisset, aperte mentiretur. Sed si dicat, Nescio ut homo, vera est; Scio ut Deus, vera est; nec contradicit. Si ergo dicat simpliciter, Scio, si intendat dicere ut homo, mentitur; si autem ut Deus, verum dicit; sed delinquit (6), si per hoc in notitiam personae possit deveniri. Vel potest veraciter dicere, Nescio ut Deus, nec aliter : quia, proprie loquendo, ipse nescit; quia ignorat utrum ille confitendo verum dixerit, annon. Unde Bernardus: Nihil minus scio, quam quod per confessionem scio. Et, pari ratione, videtur quod possit ipsum purgare quando venit primo ad purgandum, et postea confessus est ei crimen : quia sicut uhi est testis coactus jurat quod nescit, et verum est ut homo; ita et nunc jurat quod credit eum verum jurasse, et verum est ut homo, quia non ut Deus purgat eum. Sicut Christus dixit (Joann. 7, v. 8) : Ego alitem non ascendam ad diem festum tume, et tamen ascendit; nec fuit mendacium, quia verum fuit in manifesto. Similiter quando dixit (Marc. 13, v. 32), De die autem et hora illa nemo scit, nec Filius hominis, verum est secundum quod homo, et per scientiam acquisitam; sed per infusam. "

Haec Petrus, et bene. Verumtamen in dictis ejus et sancti Thomae et Durandi simul occurrit dubium : quomodo duae propositiones singulares de omnino eodem subjecto et praedicato et copula, solum differentes secundum affirmationem et negationem, negantur esse contradictoriae propter aliam et aliam intentionem proferentis eas, potissime ubi non intervenit aequivocatio, nec amphibologia, nec alius modus multiplicitatis habens ortum ex incomplexo vel complexo? Cujusmodi sunt istas duae, Ego scio hoc. Ego tion scio hoc. Istae enim videntur habere omnia requisita ad contradictionem : quia sunt ad idem, scilicet praedicatum ; et secundum idem, scilicet de eodem subjecto; et similiter quia ambos sunt de inesse sine termino modali, et respectu ejusdem temporis; utraque enim est de praesenti; nec aliqua additio fit ad subjectum vel praedicatum vel copulam unius, praeter negationem, quae non fiat ad subjectum vel praedicatum vel copulam alterius; licet proferens eas formet duas categoricas in mente de dissimilibus subjectis aut praedicatis aut copulis. Et ideo bene videretur quod illae mentales non essent contradictoriae, quia non habent omnia requisita ad contradictionem; secus autem de illis duabus vocalibus. Nisi dicatur quod in illis duabus vocalibus est multiplicitas, propter hoc verbum scio, quod in se continet variam aequivocationem vel multiplicitatem : tum quia potest importare quandoque notitiam veritatis necessariae, et quandoque notitiam veritatis contingentis; vel quandoque notitiam certam, et quandoque notitiam opinativum, vel dubitationem, vel suspicionem; similiter quandoque notitiam hominis ut homo, quandoque notitiam hominis ut Dei vicarius est; et multas alias aequivocationes. Talis autem aequivocatio impedit contradictionem propositionum vocalium, dato quod sint de eodem subjecto, praedicato et copula; potissime quia in talibus non totum quod affirmatur in una, negatur totum et totaliter in alia, sicut est in proposito. Ideo utraque talium quae videntur contradictoriae, potest esse vera simul cum alia. Nec obstat si additiones et restrictiones quae fiunt in mente, non exprimantur in voce : quia voces sunt ad placitum, et proferens vocem potest significare aliquid sibiipsi, quod non significat nec significare intendit alteri; unde voces illae non contradicunt apud dicentem, etsi apud audientem contradicant, quia aliud significant audienti, et aliud dicenti. Secundum dubium est in dictis Petri, cum dicit quod confessor potest confitentem purgare, asserendo quod credit eum verum jurasse, quia credit hoc ut homo, etc. Hoc enim non videtur verum. Quia licet confessor nesciat ut homo peccata confessi, nec quod confessus juret verum vel falsum; verumtamen ex hoc non sequitur quod confessor ut homo credit eum verum jurare, nec quod debeat hoc credere, nec jurare aut asserere quod alius dicat verum, nec praebere testimonium suae falsitati. Non enim ista sunt contradictoria, nec contraria immediata, quorum alterum oporteat esse verum, scilicet, Nescio ut homo quod iste falsum dicat, vel juret, et, Credo ut homo, vel, Scio ut homo quod iste verum juret : quia potest contingere casus quod neutrum scit, et neutrum credit, neutrum opinatur, de neutro cogitat ut homo.

Quod autem additur de dictis Christi, verum est; sed non multum est ad propositum. Quia Deus est auctor (a) rerum et signorum mentalium, vocalium et scriptorum, et aliorum quorumcumque, ideo in potestate sua est adhibere res, et non solum signa, ad significandum, juxta suum beneplacitum; non taliter vero nec tante est in potestate hominum. Et si aliqualiter voces et signa humanitus invenia, sint in hominum potestate, non tamen in potestate juridica VI. - 28 ad utendum signis hujusmodi in deceptionem proximi, contra communem usum signorum apud homines. Utrum autem juramentum obliget secundum intentionem recipientis, non est multum ad propositum necessarium. Sed super hoc dicit sanctus Thomas, 3. Senfeiif., dist. 39, q. l,art. 3, in solutione tertiic quaestiunculae, ubi : " Juramentum, inquit, promissorium obligat hac necessitate ut culpa evitetur. Unde obligat ad omne illud faciendum, quo non facto, culpa incurritur. Distinguendum est ergo in eo qui jurat. Aut enim simpliciter, aut dolose jurat. Si jurat dolose, ex duabus partibus potest culpa sequi : scilicet ex fractione sacramenti, et ex dolo. Quamvis ergo ex ipsa ratione juramenti, inquantum juramentum, non obligetur ad servandum ipsum nisi secundam suam intentionem; tamen ex necessitate juramenti, inquantum fuit dolosum, obligatur ad servandum taliter quod ex ejus dolo alius non laedatur; et hoc est quando secundum intentionem recipientis implet juramentum. Si autem simpliciter juret, absque omni dolo, tunc in foro conscientia; non obligatur nisi secundum suam intentionem; sed in foro contentioso, ubi intentio ignoratur, obligatur secundum quod verba communiter accipi solent. "

Haec ille.

Simile dicit, 2" 2 , q. 89, art. 7, in solutione quarti : a Dicendum, inquit, quod quando non est eadem intentio jurantis et ejus cui jurat, si hoc provenit ex dolo jurantis, debet juramentum servari secundum sanum intellectum ejus cui juratur. Si autem jurans dolum non adhibeat, obligatur secundum intentionem jurantis. ))

Haec ille. Et haec de quaestione sufficiant. De qua benedictus Deus. Amen.