ARTICULUS II.

PONUNTUR OBJECTIONES Contra secundam conclusionem I. Argumenta Durandi.

Quantum ad secundum articulum, arguendum est centra conclusiones. Et quidem contra secundam arguit Durandus (dist. 20, q. 3), praesertim contra aliqua contenta in probatione ejus, dicens : De merito Christi nullum est dubium quin pertineat ad thesaurum Ecclesias, et sufficiat. Christus enim per passionem suam satisfecit, quantum ad sufficientiam, pro peccatis mundi, sicut praedixerat Joannes Baptista, Ecce Agnus Dei, ecce qui tollit peccata mundi, ut habetur, Joaii. 1 (v. 29); et, prima canonica Joannis, cap. 2 (v. 2), dicitur quod ipse est propitiatio pro peccatis nostris, et non solum pro peccatis nostris, sed totius mundi. Constat autem quod non omnes de mundo salvantur, sed pauci respectu aliorum, secundum illud evangelicum (Matth. 20, v. 16; et 22, v. 14), Mulli sunt vocati, pauci vero electi. Ergo de poena Christi, quae sulficere potest ad recompensandumpoenam omnium peccatorum mundi debitam, semper multum restat, cum pro paucis qui salvantur, satisfaciat. Et si omnes de mundo salvarentur, adhuc meritum passionis Christi superabundaret : quia qua ratione sufficiens est ad satisfaciendum pro peccatis totius mundi, eadem ratione sufficiens est ad satisfaciendum pro peccatis plurium mundorum, si essent.

De merito autem passionis sanctorum, potest verti in dubium utrum pertineant ad thesaurum Ecclesias. Posset enim videri quod non : quia unus non potest mereri alteri, sic quod meritum unius cedat alteri ad meritum, sed solum quia fructus seu merces meriti unius redundat in alterum; ut cum aliquis servit diviti, ut pauper ei obligatus a debito liberetur, vel ut habeat mercedem operis, in toto vel in parte, prout placet operanti transferre. Ex hoc sic arguitur: Intentio merentis est necessaria ad hoc quod fructus seu merces meriti sui redundet in alterum : sic enim fructus meriti passionis Christi in nos redundat, ex ejus expressa intentione; dixit enim (Lucae 22, v. 19), Hoc est corpus meum, quod pro vobis tradetur, et (ibid. v. 20), Hic est calix, etc. Quod autem intentio quorumcumque sanctorum (a) fuerit fructum passionum suarum in nos transferre, nulla historia docet, nec in gestis martyrum legitur. Qualiter ergo et per quem modum fructus passionum suarum communicabitur (6) nobis per indulgentiam factam a quocumque, non bene apparet. Idem probatur sic : Illud quod est plenarie remuneratum, vel postea remunerabitur, non videtur quod sit pro alio satisfactorium. Sed quidquid pcenae sustinuerunt sancti martyres ultra quam peccata eorum meruerunt, est eis plenarie remuneratum, vel, resumpto corpore, remunerabitur plenarie. Ergo non videtur quod illud possit nobis cedere ad satisfactionem. Sed de thesauro Ecclesiae datur nobis per indulgentiam poenae satisfactoriam, secundum hanc opinionem. Ergo pcenae quas sancti sustinuerunt, non pertinent ad thesaurum Ecclesiae; sed solum passio Christi, quae excedit poenam omnibus peccatis mundi debitam. Minor supponitur. Major etiam videtur ex praecedentibus satis clara : quia, si tota merces meriti redditur merenti, et eam in seipso et pro seipso recipit, nihil restat quod in utilitatem alterius possit cedere; quia extra totum nihil est. Sed tamen contra hanc rationem dicunt aliqui, quod, secundum eam, sequitur quod nullus homo, nec etiam Christus homo, possit satisfacere pro alio, nec in toto, nec in parte; nec aliquis pro seipso; quae sunt falsa et erronea. Quod probant sic : Quia, ut dicunt (y) ipsi, Christo et omni homini plene remuneratum est, vel plenarie remunerabitur in resurrectione (a), quidquid meruerunt, sustinendo quascumque passiones et quoscumque labores. Si ergo illud quod plenarie remuneratum est alicui, non potest cedere ad satisfaciendum pro alio, sequitur quod nec ipse Christus per passionem suam, nec aliquis sanctus, fecit vel passus est aliquid quod possit aliis cedere in expiationem alicujus paenae, immo nec sibiipsi, cum totum remuneretur. Haec autem instantia continet quaedam manifeste falsa. Constat enim quod merita Christi non fuerunt ei in seipso a Deo plene et perfecte remunerata, nec remunerabuntur, sicut caeteris sanctis : nam summa merces qua remunerantur sancti pro suis meritis, est visio beata, et fruitio (caetera enim omnia, sicut dotes corporis, et quascumque alia, pertinent ad praemium accidentale, quod est minus, et respectu primi est quasi secundum quid); cum ergo Christus pro suis meritis non fuerit remuneratus visione et fruitione beatis (haec enim habuit plenissime absque ullo merito, ab instanti suae conceptionis), patet quod merita ejus non fuerunt ei in seipso remunerata aeque plene et perfecte sicut caeteris sanctis, nec illo summo praemio quo Deus merita sanctorum et passiones remunerat supra condignum, secundum illud Romanor. 8 (v. 18), Non sunt condignae passiones hujus temporis ad futuram gloriam quae revelabitur in nobis. Ergo quod est ei minus plene remuneratum, potest nobis cedere ad satisfactionem. Et illud potissime fuit meritum suae passionis. Unde omnes Doctores concorditer dicunt quod Christus per suam passionem non meruit sibi nisi gloriam corporis et exaltationem sui nominis, nobis autem meruit redemptionem seu liberationem a peccatis. Et sic clare falsum est quod isti dicunt de merito Christi et ejus remuneratione in seipso, etc. Item, falsum est quod dicunt, quod secundum rationem nostram sequeretur quod nullus homo posset satisfacere pro alio, nec etiam pro seipso. Quia poena per poenam recompensatur; si ergo quis pro peccatis suis sit debitor paenae, et ipse contritus, propria sponte, vel ex sacerdotis impositione, faciat aliquam poenitentiam , quare non satisfaciet in aliquo pro seipso? Similiter, si, de voluntate sacerdotis vel satisfacientis, unus faciat poenitentiam pro alio impositam, quare non satisfaciet pro eo in aliquo, non apparet, nec ex ratione nostra sequitur. Circa quod est (6) intelligendum quod omne opus bonum, factum pro Deo, et in charitate, est meritorium vitae aeternae. Si autem sit poenale, non solum est meritorium, quia bonum, immo est satisfactorium pro poena; nec plus remunerabitur inquantum poenale, nisi per expiationem paenae debitae; semper tamen acceptum erit Deo, inquantum est bonum et virtuosum, et remunerabitur praemio essentiali. Si autem operans non sit debitor alicujus paenae, vel non tantae, tunc opus suum poenale remunerabitur non solum praemio essentiali, quia bonum fuit, sed praemio accidentali, quia fuit poenale. Et, secundum hoc, martyres non solum dicuntur habere auream, hoc est, praemium essentiale, sed aureolam, hoc est, aliquod praemium accidentale,, propter poenalitatem martyrii. Cum ergo dicitur quod omne opus bonum remuneratum est, vel remunerabitur cuilibet in resurrectione, verum est quantum ad praemium essentiale. Sed, si sit non solum bonum, sed poenale, et operans, seu sustinens poenam, fuerit debitor paenae pro seipso, vel sustinuit eam pro alio, tunc talis poena non plus remunerabitur, quia jam cessit in solutionem alterius.

Haec Durandus, in forma. II. Argumenta quorumdam.

Contra eamdem conclusionem arguunt quidam alii (apud Petrum de Palude, dist. 20, q. 4), dicentes quod dubium est de merito Christi, et quoad poenam damni, et quoad poenam sensus. Primo (a). Quia, quidquid sit de poena actualis peccati quoad poenam sensus, non videtur quod poenam damni Christus solverit, qui illam non sustinuit. Secundo. Quia, cum actuali mortali debeatur poena aeterna, non fuit tantum de poenalitate in morte Christi, nec intensive, nec extensive, quantum est in poena sensus aeterna, quae est in inferno. Unde, cum aequalitas satisfactionis attendatur secundum comparationem paenae ad poenam, Chrislus quidem potuit mereri dimissionem paenae aeternae totalem damni et sensus, quae fit in baptismo adulti peccatoris, et commutationem paenae aeternae in temporalem, quae fit in poenitentia : quia divinitas illud operata est, quia Deus agere et coagere potest; et sic meritum fuit infinitum. Sed non potuit, ut videtur, satisfacere pro poena aeterna : quia non potuit ex humanitate sustinere tantam poenam, quanta est illa inferni; nec divinitas compassa est, quia pati non potuit. Immo videtur quod nec solutio paenae temporalis fieri possit : quia non potuit esse tantus dolor in morte Christi, quantus est dolor debitus omnibus peccatis confessis et conCtendisin hac vita. Tertio arguitur. Quia ad potestatem excellentiae Christi pertinet dare effectum sacramenti sine sacramento. Ergo purus homo, per indulgentias, quae non sunt sacramenta, non potest dimittere poenam, quod (6) est effectus sacramenti. III. Argumenta Aureoli.

Contra eamdem conclusionem arguit Aureolus (dist. 20, q. "1, art. 1), probando quod Papa potest dare indulgentias, non solum per modum recompensationis et satisfactionis, quod fit accipiendo de merito Christi et sanctorum; sed etiam auctoritate sibi tradita a Christo, cum dicit (Matth. 16, v. 19), Quodcumque ligaveris super terram, erit ligatum et in caelis, et quodcumque solveris, etc, absolute, nihil aliud pro recompensatione dando, potest poenas, quas voluerit, relaxare. Probatur hoc. Primo (a). Quia rescripta papalia obtinent vim juris et auctoritatis sanctorum. Cujus ratio est : quia sunt majoris auctoritatis in diffiniendo, cum ipse confirmet et det vim auctoritatibus sanctorum et jurisperitorum. Sed, in rescriptis papalibus, ubi continetur tenor indulgentiae quam largitur, videtur quod relaxet authentico modo, non autem per modum recompensationis, accipiendo de merito Christi. Non enim continetur in rescripto Papae, Volumus quod de merito Christi, quod tibi applicamus, relaxentur tibi centum dies; sed dicitur sic : Nos ergo de Omnipotentis Dei misericordia et auctoritate Apostolorum Petri et Pauli confisi, relaxamus tibi centum dies, etc. Ex quibus patet quod ibi non exprimitur nisi Dei misericordia, cujus ministri sumus, et auctoritas Apostolica. Secundo. Quia dictum fuit Petro (Matth. 16, v. 19) : Quodcumque ligaveris, etc. Tunc qui dicit quodcumque, nihil excludit. Tunc arguitur sic : Omne vinculum super terram impediens ab ingressu coeli, Papa potest solvere; et in ejus potestate est authentice relaxare, apud quem est clavium plenitudo. Sed obligatio ad poenam est vinculum impediens super terram ab ingressu coeli; nullus enim ingreditur quousque reddat ultimum quadrantem. Ergo, etc. Tertio sic.Cui committitur majus, committitur minus. Sed majus est absolvere a culpa, quam a poena; et commissum est capiti Ecclesiae ab omni culpa, sine exceptione, absolvere. Ergo, etc. Quarto. Quia claves non solum extendunt se ad culpam, sed ad poenam. Sed in aliquo sacramento quandoque potest relaxari tota poena, sicut in baptismo. Ergo videtur quod datum sit alicui in Ecclesia, maxime principi, quod, saltem minis-trandosacramentum poenitentiae, possit totam poenam relaxare : nam relaxatio culpae fit mediante sacramento, relaxatio paenae fit absolute, licet quandoque fiat etiam mediante sacramento.

Haec Aureolus. Et in hoc secundus articulus terminatur. (") Primo. - Om. Pr.