DEFENSIONES THEOLOGIAE DIVI THOMAE AQUINATIS IN Quartum SENTENTIARUM

 Tomus VI

 EXPLICIT TABULA SEXTI VOLUMINIS DEFENSIONUM JOHANNIS CAPREOLI

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS 11.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO III.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO IV.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 DISTINCTIO V ET VI.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO VII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO VIII ET IX.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II. ponuntur objectiones

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO X.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO III.

 ARTICULUS 1.

 ARTICULUS 11.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO IV.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XI.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 DISTINCTIO XIII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XIV.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS 11.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XV

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XVI.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XVII

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XVIII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XIX.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS 11. PONUNTUR OBJECTIONES

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XX

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXI.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXIII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXIV.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXV.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIONES XXVI, XXVII, XXVIII, XXIX.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIONES XXX, XXXI, XXXII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXXllI, ET NOVEM SEQUENTES

 QUESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 Tomus VII

 DISTINCTIO XLIII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS 11.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XLIV.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO III.

 ARTICULUS I. PONUNTUR CONCLUSIONES

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO IV.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XLV.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIONES XLVI, XLVII, XLVIII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XLIX.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS 11.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO III.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO IV.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS 11.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO V.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO VI.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS 11.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO L.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS I

 ARTICULUS II

 ARTICULUS III

ARTICULUS III.

PONUNTUR SOLUTIONES g 1.

Ad argumenta contra secundam CONCLUSIONEM I. Ad argumenta Durandi.

Quantum ad lertium articulum, respondendum est obiectionibus supradictis. Et quidem, Ad primum Durandi contra secundam conclusionem, dicitur quod divisio ibi posita, est insufficiens : quia sacramentum ordinis importat habitudinem ad Eucharistiae sacramentum, non in consecrando tantum, sed sub disjunctione, vel in consecrando Eucharistiam, vel in ministrando consecranti vel celebranti actualiter. Cum autem dicit arguens, quod hoc est contra nos,

falsum est. Nec valet sua probatio. Quia potestas minorum ordinum est ad ministrandum actualiter consecranti, non autem potestas episcopalis; quia illa non ordinatur proxime ad actualem consecrationem, sed ad corpus mysticum confirmandum, vel ordinandum, vel benedicendum, vel aliquo modo regendum. Et licet consecrans Eucharistiam propinquiorem et nobiliorem habitudinem habeat ad Eucharistiam quam populus recipiens eam, non sequitur quod potestas episcopalis propinquius ordinetur ad Eucharistiam, quia est ad ordinandum ministrum ad consecrandum Eucharistiam, quam potestas minorum ordinum, quae est ad disponendum populum ad Eucharistiae susceptionem. Cujus ratio est : quia potestas episcopalis non est ad ordinandum sacerdotem ut est actu consecrans, vel absolvens, vel inungens infirmum; potestas autem minorum ordinum est ad disponendum populum ut est actu communicans, vel suscipiens Eucharistiam; nec proprie ordinatur ad populum ut populus est, sed ut communicans. Et ideo minores ordines sunt sacramenta, non autem episcopatus, proprie loquendo. Et sic patet quod divisio quam proponit argumentum in principio, insufficiens est. Verumtamen ad istud argumentum aliter respondet Petrus de Palude (dist. 24, q. 7), dicens quod " illa pertinent ad sacramentum per se et directe, per quae efficitur, et per quae virtus efficiens in operando juvatur; non autem illa per quae virtus illa acquiritur. Sicut non potest dare extremam unctionem nisi sacerdos, nec potest esse sacerdos nisi sit ab Episcopo ordinatus; sed, supposito quod sit ordinatus, ad inungendum non plus requiritur Episcopus, sed requiritur oleum sanctificatum, et verba, et quod in multis locis fiat, et hujusmodi. Unde ad unitatem sacramenti concurrunt illa quae ad executionem ministri requiruntur, non autem ea quae constituunt ministrum. Et sic est (a) in proposito. Unde non est simile : quia (6) Episcopus nullum actum exercet, ut Episcopus est, ad hoc quod sacerdos celebret, licet prius exercuerit et in ipso et in instrumentis et ministris ejus; sed sex ordines presbytero subministrant in actu illo. Unde prout ordo est sacramentum in comparatione ad Mest. -illud Pr. (6) quia.

quod Pr. Eucharistiam, sex ordines sunt sacramentum; non autem episcopatus; alias esset dignior quam sacerdos respectu (a) hujus, cum sit causa aequivoca; non estautem respectu ejus dignior, quia nullus actus hierarchicus est isto dignior, qui debetur sacerdoti in ratione sacerdotii. "

Haec Petrus.

Et subdit : a Ad sacramentum dicitur pertinere non illud quod dat virtutem activam faciendi : alias episcopatus esset de sacramento confirmationis sicut de sacramento ordinis, quia ita confert unum sicut reliquum; et de sacramento poenitentioe, et extremae unctionis, quia ita ordinat ministrum illorum sicut Eucharistiae. Unde episcopatus non est ordo quia confert ordinem, nec sacerdotium est Eucharistia quia eam conficit; sed ea quae subserviendo concurrunt. Sed prout ordo dicit gradum superioritatis et spiritualem potestatem, episcopatus est ordo. "

Haec Petrus, et bene. Ad secundum dicitur quod similitudo ibidem adducta, non valet : quia consecratio panis et consecratio vini sunt sacramentum unitate perfectionis, propter unitatem (inis ad quem ordinantur, ut dictum fuit in praecedenti quaestione; sed sacerdotium et episcopatus non ordinantur ad unum et eumdem finem, sed ad diversos, scilicet sacerdotium ad corpus Christi verum, episcopatus autem ad corpus Christi mysticum; ideo non est simile. Cum autem dicitur quod perfectum est quod potest sibi simile facere, etc,

non est ad propositum : quia propositio illa locum habet duntaxat in formis eductis de potentia materiae. Quod patet : nam nec anima rationalis, nec angelus, nec gratia, nec charitas possunt sibi similia facere, quantumcumque sint perfecta. Tum quia, si sacerdotium simplex et episcopatus constituunt unum perfectum sacramentum sacerdotii, quod dicitur summum sacerdotium, per quod aliquis potest sibi simile facere, quaerilur de illo aggregato sacerdotio ex talibus partibus heterogeneis : ex qua parte, vel cujus pariis virtute excedit imperfectum, vel est perfectius sacramentum quam simplex sacerdotium? Non potest dici quod ratione characteris sacerdotii simplicis; quia idem non excedit seipsum. Nec ratione potestatis quam episcopatus superaddit simplici sacerdotio; quia potestas illa imperfectior est charactere sacerdotali, cum sit ordinata ad actum imperfectiorem. Si dicatur quod ratione totius aggregati, hoc non valet, propter duo. Primo, quia imperfectum additum perfectiori per modum aggregationis non constituit perfectius intensive quam prius, sed solum extensive. Secundo, quia, posito quod illud aggregatum sit quodammodo perfectius quam prius esset character simplicis sacerdotii, non sequitur quod illud sit sacramentum, nec quod quaelibet ejus pare pertineat ad sacramentum ordita) respectu. - ratio Pr. VI. - 3t nis, nec quod sit perfectius sacramentum, sed perfectior potestas : non enim omnis potestas conferendi sacramentum est sacramentum, aut pertinens ad sacramentum intrinsece tanquam pars sacramenti; sicut patet de potestate baptizandi, vel contrahendi matrimonium. Et de hoc dictum est in probatione secundae conclusionis, quomodo potestas episcopalis non habet rationem characteris, quia non ordinatur specialiter ad Eucharistia? sacramentum. De hoc Petrus (dist. 24, q. 7) : "c Quidam dicunt quod episcopatus characterem imprimit, quia potestatem faciendi aliquid absolute. Sed verius dici potest quod per episcopatum ampliatur character sacerdotalis, ut sit unus et idem ; et ideo non imprimit characterem, sed impressum intendit ad aliud. Et haec est necessitas quare supponit sacerdotalem, quia non est aliquid aliud, sed ejus intensio et perfectio; alias, sicut unus ordo non de necessitate praesupponit alium, sic nec episcopalis dignitas sacerdotalem supponeret. Potest ergo dici quod episcopatus est ordo, sed non est distinctus a sacerdotio; et est sacramentum, sed non distinctum a sacramento ordinis; et imprimit characterem, sed non alium. Sicut enim acolythus, accipiendo candelabrum, accipit potestatem ad unum actum, et per consequens characterem, qui est potestas agendi, et, recipiendo urceum cum aquamanili (a), accipit potestatem ad alium actum, et per consequens characterem; sed quia unius et ejusdem est uterque actus, una est potestas, et per consequens character, habens hos duos actus subordinatos. Et similiter in subdiacono idem est character, et idem ordo, et idem (6) sacramentum, cum accipit potestatem legendi epistolam, et calicem ministrandum altari. Et similiter sacerdotium, cum accipit potestatem celebrandi, et absolvendi, ut dictum est. Omnia haec sunt inter se unus ordo, unus character, et una pars sacramenti ordinis. Dicitur autem character imprimi in illo quod est principalius : sive quia illud est prius, et per sequentia non imprimitur novus, sed ampliatur prius impressus; sive quia illud est principalius. Et licet per primum, quo dicitur, Accipite potestatem, etc, imprimatur character in quolibet ordine, et per consequentia non imprimatur, sed intendatur; tamen a principaliori denominatur. Sunt ergo septem ordines; sed septimus, scilicet sacerdotium, continet duplicem potestatem in generali, scilicet sacerdotalem proprie dictam, et episcopalem; et propter hoc aliquando vocantur Episcopi presbyteri, et e converso; sicut differrent diaconi et levitae, si diaconus (a) aquamjuili. - aquamami Pr.

Aquamanile idem est ac pelvis, nempe vas inferius in quo manibus infusa aqua delabitur. Cfr. Ducange. importaret potestatem legendi Evangelium tantum, levita potestatem dispensandi sanguinem vel ministrandi, et nihil aliud. Et propter (a) hoc dicitur episcopatus non esse ordo in relatione ad corpus Christi verum, quia scilicet non est distinctus a sacerdotio. "

Haec Petrus.

Et addit ulterius quod " probabiliter potest dici quod si episcopatus esset distinctus a sacerdotio, esset quid minus; et posset fieri Episcopus, qui non esset sacerdos, sicut sacerdos, qui non esset diaconus; quia uqus character est ab alio distinctus. Nunc autem non sic est. Sed sicut habitus scientiae aliquando augetur non intensive respectu ejusdem conclusionis, sed extensive respectu alterius (puta quia de eodem objecto sub eadem ratione formali per novum exercitium acquirit homo notitiam novae conclusionis, tunc intenditur habitus scientiae : non sic quod possit limpidius speculari illud quod prius obscurius, et promptius, quia ponitur quod non plus frequentaverit conclusionem prius notam; sed quia (6) per illum habitum per quem prius non poterat considerare prompte nisi unam conclusionem, quam solum frequentaverat, nunc potest aequaliter considerare secundam, quam sic prius non poterat); ita character sacerdotalis, qui prius non poterat ordinare vel confirmare, sed tantummodo inungere, conficere et absolvere, non potest plus conficere quam prius posset, sed ordinare et confirmare, quod prius non poterat; ita quod est alia ordinatio episcopalis, et alia sacerdotalis, et talis character imprimitur per primam, et perficitur per secundam.

Sed ocurrit dubium : cum intensio potentiae non faciat eam posse quod prius non poterat, sed tantum intensius posse quod prius poterat, quomodo episcopus potest id quod sacerdos non poterat? et quare non plus potest conficere quam ille, si habet characterem intensiorem? Et dicendum quod quando effectus non est de se intensibilis, virtus intensa non plus potest in illum quam remissa; sed (t) aliquando virtus visiva potest videre aliquid quando est fortis, quod non poterat quando erat debilis, quia quanto est fortior, tanto ad plura se extendit. Sic ergo character sacerdotalis primo et principaliter est ad consecrandum corpus Christi, ita quod consecrare est ejus actus; sed quando extenditur, tunc potest plura consecrare, quia non solum corpus Christi, sed hominem, et alia; sed non potest plus conficere quam ante, quia eftectus ille non est intensibilis. Quod autem consecratio episcopalis (o) possit intendere characterem sacerdotalem, nec (e) possit eum de novo generare (cum alias forma per illud intendatur per quod generatur), est ex divina ordinali propter.

per Pr. (d) quia. - Om. Pr. (y) sed.

sicut Pr. (5) non. - Ad Pr. (s) nec. - cum Pr. tione, quae sic contulit virtutem istis consecrationibus, et non aliter (a) : sicut si traditio urcei (6) acolytho praecederet traditionem candelabri, nihil ageret; sed, illa praesupposita, ejus effectum auget."

Haec Petrus; et male quoad multa. Primo, quia ponit potestatem episcopalem non distingui a charactere sacerdotali nisi sicut formam intensam a seipsa remissa. Hoc enim est contra sanctum Thomam, ut patet ex dictis ejus allegatis pro secunda conclusione. Et ulterius est in se falsum et improbabile : quia ubi est sola intensio formae vel potentiae activae, sine additione cujuscumque novi absoluti intrinseci vel extrinseci ad priorem formam quae dicitur intendi, forma taliter intensa non potest in actum vel effectum alterius speciei quam prius posset; cujus oppositum est in proposito, de potestate episcopali respectu characteris sacerdotalis prius habiti. Secundo, quia nec valet similitudo de augmento habitus scientifici respectu novarum conclusionum: quia falsum supponit, scilicet quod taleaugmenlum extensivum possit fieri illo modo sine acquisitione alicujus novi absoluti, puta vel novarum specierum intelligibilium, aut novorum conceptuum, aut novorum syllogismorum, aut superadditione novi luminis supernaturalis, aut novorum phantasmatum, vel nova combinatione procedentium, aut nova sensatione exteriori. Ideo illud quod dicitur de augmento habitus scientifici per solos novos respectus, cum sit in se falsum, nullo modo juvat ad salvandum intensionem characteris sacerdotalis per consecrationem episcopalem sine additione cujuscumque novi absoluti; sed videtur mera fictio. Tertio, quia ponit episcopatum esse sacramentum, non tamen distinctum a sacerdotio. Hoc enim discordat a sancto Thoma et veritate. Quia vel intelligit ista duo esse ununi sacramentum, quia secundum est idem quod primum; vel quia primum et secundum sunt partes unius sacramenti completi. Si primo modo, manifeste dicit falsum : quia materia et forma unius differunt numero vel specie a materia et forma alterius; et, posito uno, non ponitur aliud. Si secundo modo, hoc non valet : quia illa duo non ordinantur directe ad unum finem, sed ad diversos. Similiter, quia illud tertium ex ambobus resultans, nullum actum habet perfectiorem actu consecrationis, qui competit simplici sacerdotio; et sic non videtur perfectius sacerdotio intensive, sed solum extensive. Similiter, quia character sacerdotalis nullo modo concurrit ad effectum superadditas potestatis episcopalis, nec virtute sacramenti, nec ex naturali concomitantia; nec econtra potestas secunda concurrit ad effectum primae aliquo modo. Et ulterius, quia Petrus intelligit primo modo, non secundo modo dicta sua. Nec obstat quod Episcopus dicitur summus sacerdos : quia hoc non dicitur ex hoc quod habeat superius aut perfectius sacramentum quam simplex sacerdos, sed ideo quia habet superiorem potestatem, non solum jurisdictionis, sed ordinis et consecrationis. Ad tertium dicitur quod argumentum non aliud concludit nisi quod episcopatus sit ordo; et hoc conceditur; non tamen quod talis ordo sit sacramentum, quia nec potest esse sacramentum superius sacerdotio, nec inferius, nec aequale, ut arguit Aureolus (a). Ad quod facit solutio sequentis : quia Papatus non est sacramentum, et tamen Papa potestatem singularem habet tam in sacramentalibus quam in sacramentis dispensandis proe caeteris Episcopis. Ideo non valet argumentum. II. Ad argumenta aliorum.

Ad primum respondet Petrus (dist. 2-4, q. 7), quod " consequentia non valet : quia totus ordo ecclesiasticus plus dependet a Papatu quam ab episcopatu; de quo tamen bene constat quod non est sacramentum distinctum ab episcopatu, quia Christus elegit Petrum in Papam prae caeteris, nec propter hoc novam sanctificationem sibi tribuit; unde etiam Episcopus in Papam electus non aliter consecratur. "

Haec Petrus, et bene. Ad secundum dicit Petrus (ibid.), quod " posset djci quod episcopatus esset sacramentum, non tamen distinctum a sacramento ordinis, et specialiter sacerdotii : quia, cum unum sacramentum non supponat aliud nisi solum baptismum, licet una pars sacramenti supponat aliam (sicut confessio contritionem, et satisfactio confessionem), episcopatus supponit presbyteratum; ideo non est aliud sacramentum, j

Haec ille; conformiter ad procedentia dicta sua. Sed hoc videtur esse contra sanctum Thomam. Ideo dicitur aliter, quod, licet in episcopali consecratione conferatur gratia ex opere operato, non tamen habet rationem sacramenti vere et proprie dicti, quia scilicet non habet completam rationem alicujus speciei sacramenti. Et quidem de sacramento baptismi, confirmationis, poenitentiae, Eucharistiae, extrema; unctionis et matrimonii, constat. De sacramento vero ordinis, patet quod non habet perfectam rationem illius sacramenti, quia non ordinatur ad Eucharistia; sacramentum, sed ad corpus Christi mysticum. Non est ergo vere et proprie sacramentum, sed officium vel potestas superveniens sacramento ordinis et ejus characteri, et complementum ejus quoad actum secundarium sacerdotii et perfectio accidentalis, et per accidens, non per se consequens characterem sacerdotii : sicut species intelligibilis vel habitus scientificus superadditur potentiae intellectivae, vel habitus moralis (a) Cfr. ait. praeced., S 2, arg. 1. potentiae appetitivae; licet similitudo non currat per omnia, quia ibi est potestas, hic habitus solum. Si autem quis contendat episcopatum esse vere sacramentum, hoc erit aequivoce, vel analogice, et non univoce cum caeteris ordinibus. Et forte hoc intellexit sanctus Thomas.

Quod autem non oporteat omnem consecrationem in qua gratia confertur ex opere operato, esse vere et proprie sacramentum, testatur sanctus Thomas, secunda distinctione hujus, q. 1, art. 2, in solutione noni argumenti, dicens : " Ad quamlibet eminentiam status datur aliqua sanctificatio, cum sit ibi necessarium speciale auxilium gratiae; sicut in consecratione regum, monachorum et monialium. Et ideo sunt actiones hierarchicae. Et propter hoc Dionysius (de Eccles. Hierarcha cap. 6) determinat de eis. Non tamen habent rationem sacramenti, sed solum illa eminentia status per quam homo efficitur sacramentorum dispensator. "

Haec ille.

Et intellige de dispensatione sacramenti Eucharistiae. Quia potestas dispensandi alia sacramenta, ut praescindit a potestate dispensandi Eucharistiam, conficiendo vel ministrando conficienti, non sufficit ad rationem sacramenti. Nihil enim est sacramentum, nisi habeat ordinem ad Eucharistiam, ut ostendit sanctus Thomas, 3 p., q. 65, art. 3, ubi sic dicit : " Omnia alia sacramenta ordinantur ad Eucharistiam sicut ad finem. Manifestum est enim quod sacramentum ordinis ordinatur ad Eucharistiae consecrationem. Sacramentum vero baptismi ordinatur ad Eucharistiae receptionem; in quo etiam perficitur aliquis per confirmationem, ut non vereatur se (a) subtrahere a tali sacramento. Per poenitentiam etiam et extremam unctionem praeparatur homo ad digne suscipiendum corpus Christi (6). Matrimonium vero significative attingit hoc sacramentum, inquantum significat conjunctionem Christi et Ecclesiae, cujus unitas per sacramentum Eucharistiae figuratur; unde Apostolus dicit, Ephes. 5 (v. 32) : Sacramentum hoc magnum est, ego autem dico in Christo et Ecclesia. "

Haec ille.

Item, multum ad propositum, 4. Sentent. (y), dist. 38, q. 1, art. 5, in solutione secundi, sic dicit: " In consecratione virginum, sicut et in unctione regum, et in aliis hujusmodi benedictionibus, gratia datur, nisi sit impedimentum ex parte suscipientis. Sed tamen hujusmodi non dicuntur sacramenta; quia non sunt instituta ad curationem morbi peccati, sicut alia sacramenta. "

Haec ille.

Et similiter potest dici de consecratione episcopali, quod, licet in ea gratia conferatur, non tamen est sacramentum, quia non ordinatur ad curationem morbi peccati. Sed tunc insurgit dubium : Quomodo in consecratione virginum et aliis benedictionibus confertur gratia ex opere operato, cum non sint a Christo instituta, sed ab Ecclesia, quae non potuit talibus consecrationibus conferre virtutem causandi gratiam, quia hoc pertinet ad potestatem excellentiae, quae soli Christo competit? Dicitur quod hujusmodi consecrationes, quae non sunt sacramenta, etsi non sint institute immediate a Christo, tamen Ecclesia illas instituit consilio et instinctu Spiritus Sancti. Et hoc sufficit ad hoc quod in eis conferatur gratia, non quidem ab illis sicut a causa instrumentaliter agente per aliquam virtutem eis exsistentem, sicut faciunt sacramenta; sed sunt causa sine qua non collationis gratiae et dispositionis ad eam, sicut dictum fuit superius (a) de circumcisione. Verumtamen consecratio episcopalis ab ipso Christo instituta creditur. g 2.

Ad argumenta contra secundam et primam CONCLUSIONES Ad argumenta Aureoli. - Ad primum Aureoli contra ambas conclusiones, dicitur quod ordo episcopalis, ut praescindit a sacerdotio et non includit illud, et quantum ad illud quod superaddit sacerdotio simplici, est inferior ordine sacerdotali quoad potestatem ordinis, licet sit superior quoad potestatem jurisdictionis : quia ad digniorem actum ordinatur sacerdotium quam episcopatus (6), inquantum episcopatus. Et similiter, est inferior per respectum ad corpus Christi verum, licet sit superior per respectum ad corpus Christi mysticum, ut patet in probatione primae conclusionis. Et inde est quod potestas episcopalis non habet rationem characteris, sicut potestas sacerdotalis, ut dictum est in probatione secundae conclusionis.

Tunc ad probationem quod non sit inferior, dicitur quod ordo inferior, si sit sacramentum, prius sumitur quam superior; et praesupponitur superiori de necessitate praecepti, licet non de necessitate sacramenti. Sed ordo inferior qui non est sacramentum, sed officium quoddam respectu quarumcumque actionum hierarchicarum, potest sumi post superiorem ordinem qui est sacramentum. Et sic est in proposito : quia episcopatus non est ordo qui sit sacramentum, sed ordo qui est officium. Exemplum hujus est : quia communiter prius efficitur quis sacerdos quam magister in theologia, et tamen constat quod magisterium est indignius quam sacerdotium. Causa autem quare episcopatus praesupponit sacerdotium, est eadem cum causa quare potestas solvendi et (a) Cfr. dist. 1, q. 1, art. 3, g 4, I, ad 10"""; et q. 2, art. 3, I 1, ad l ; et, in eadem quaestione, responsionem ad argumentum pro quaestione. (6) quam episcopatus.

Om. Pr..

ligandi praesupponit potestatem consecrandi et conficiendi corpus Christi verum : quia scilicet omnis gratia et remissio in corpore Christi mystico, ex capite suo provenit ei, sicut dicit beatus Thomas, decimaoctava distinctione hujus, q. 1, art. 1, q 2, in solutione primi argumenti, ut alias recitatum est, in praecedenti distinctione (a). Et ideo, sicut potestas solvendi praesupponit potestatem conficiendi, ita potestas episcopi supra corpus Christi mysticum praesupponit potestatem supra corpus Christi verum, quantum ad ea quae sunt ordinis, licet non quoad illa quae sunt jurisdictionis. Alia causa potest esse : quia Episcopus Christum perfecte repraesentat, qui fuit sacerdos et episcopus. De hoc sanctus Thomas, 4. Sentent. (6), dist. 24, q. 3, art. 2, q 1, in solutione tertii, sic dicit : " Sicut omnium reruni naturalium perfectiones praeexsistunt exemplariter in Deo, ita Christus fuit exemplar omnium officiorum ecclesiasticorum. Unde unusquisque minister Ecclesiae quantum ad aliquid gerit typum Christi; et tamen ille est superior, qui secundum majorem perfectionem Christum repraesentat. Sacerdos autem repraesentat Christum quantum ad hoc quod per seipsum aliquod ministerium implevit; sed Episcopus in eo quod alios ministros instituit, et Ecclesiam fundavit. Unde ad Episcopum pertinet mancipare aliquid divinis obsequiis, quasi cultum divinum ad similitudinem Christi instituens. Et propter hoc Episcopus specialiter sponsus Ecclesiae dicitur, sicut Christus. "

Haec ille. Ad secundum, negatur primum antecedens. Et ad ejus probationem, negatur minor. Quia ordinare aliquem in sacerdotem non est actus conveniens sacerdoti (y), inquantum sacerdos est, ita quod potestas (J) sacerdotalis sit potentia, vel virtus, aut forma productiva formae ejusdem speciei, si non sit impedita, ut arguens fingit. Nec valet sua prima probatio. Quia falsum est quod quaelibet forma activa, non impedita, possit transfundere seipsam : sicut patet de intellectu agente, et de voluntate, et eorum habitibus; omnes enim tales formae sunt principia agendi, non tamen producendi formam ejusdem speciei. Idem patet de anima rationali, et de angelo. Praesertim illa propositio falsa est de virtutibus instrumentalibus sacramentalibus : nam confirmatus, per suum characterem non potest alium confirmare; nec subdiaconus, nec diaconus, virtute suorum characterum, sine pluri, possunt alium sibi assimilare; nec sacerdos potest virtute sui characteris dare sacerdotium mulieri, quae tamen est passum ejusdem rationis et speciei cum ipso. Et (a) Cfr. distinct, paaeced., art. 3, g 1, ad 3 . (y) conveniens sacerdoti.

communis sacerdotis Fr. ratio est : quia agens instrumentale non sortitur effectum nisi motum a principali; nunc autem Deus non movet ordinatos ad communicandum suum characterem, sed ad alios effectus. Movet autem Episcopum ad communicandum ordinis potestatem. Cujus rationem ponit sanctus Thomas, dist. 25, q. 1, art. 1 : " Potestas, inquit, episcopalis se habet ad potestatem ordinum inferiorum sicut politica, quae conjectat bonum commune, ad artes inferiores et virtutes, quae conjectant bonum aliquod speciale. Politica autem, ut dicitur, 1. Ethicorum (cap. 2), ponit legem inferioribus artibus, scilicet quis quam (a) debeat exercere, et quantum , et qualiter. Et ideo ad Episcopum pertinet in omnibus divinis ministeriis aliquos collocare. Unde ipse solus confirmat, quia confirmati in quodam officio confitendi fidem constituuntur. Ideo etiam solus Episcopus virgines benedicit, quae figuram gerunt Ecclesiae Christo desponsate, cujus cura ipsi principaliter committitur. Ipse etiam in ministeriis ordinum ordinandos consecrat, et vasa quibus uti debent, eis determinat sua consecratione; sicut etiam officia saecularia in civitatibus distribuuntur ab eo qui habet excellentiorem potestatem, sicut a Rege. "

Haec ille.

Ex quibus patet quod imaginatio arguentis de communicatione characteris non valet. Ulterius, illud quod dicit, quod character sacerdotii in sacerdote simplici est impeditus ne possit exire in actum et (S) se communicare,

non valet. Quia non apparet quale sit illud impedimentum : utrum sit positivum vel privativum, utrum absolutum vel respectivum; nec ubi sit subjective, utrum in subjecto ipsius characteris sacerdotalis aut in alio, et utrum sit in ipso sacerdote vel extra illum; nec a quo causetur tale impedimentum, a Deo vel ab homine. Si dicatur quod tale impedimentum est prohibitio Dei vel Ecclesiae, hoc non valet : quia haeretici, schismatici et degradati, dum tamen sint rite ordinati, et acceperint potestatem episcopalem, possunt ordinare, non obstante prohibitione Dei et Ecclesiae; et ita esset in proposito, si potestas episcopalis nullum absolutum adderet supra characterem simplicis sacerdotii. De hoc sanctus Thomas, dist. 25 hujus, q. 1, art. 2, sic dicit : " Quidam dixerunt quod haeretici, quamdiu ab Ecclesia tolerantur, habent potestatem ordines conferendi, non autem postquam fuerint ab Ecclesia praecisi; et similiter nec degradati, et alii hujusmodi. Et haeo est prima opinio. Sed hoc non potest stare : quia omnis poteslas quae datur cum aliqua consecratione, nullo casu contingenti tolli potest, sicut nec ipsa consecratio annullari, quia etiam altare vel chrisma semel consecrata, perpetuo consecrata manent; unde, cum potestas episcopalis cum quadam consecratione detur, oportet quod perpetuo maneat, quantumcumque aliquis peccet, vel ab Ecclesia praescindatur. Et ideo alii dixerunt quod praecisi ab Ecclesia, qui in Ecclesia potestatem episcopalem habuerunt, retinent potestatem ordinandi et promovendi; sed promoti ab eis hoc non babent. Et haec est quarta opinio. Sed hoc etiam non potest esse : quia, si illi qui fuerunt in Ecclesia promoti, retinent potestatem quam acceperunt, patet quod, exequendo potestatem suam, veram consecrationem (a) faciunt; et ideo vere tribuunt omnem potestatem quae cum consecratione datur; et sic ordinati ab eis, vel promoti, habent eamdem potestatem quam et ipsi. Et ideo alii dixerunt quod praecisi ab Ecclesia possunt ordines conferre et alia sacramenta, dummodo formam debitam et intentionem servent, et quantum ad primum effectum, qui est collatio sacramenti, et quantum ad ultimum, qui est collatio gratiae. Et haec est secunda opinio. Sed hoc etiam non potest stare : quia ex hoc ipso quod aliquis (6) haeretico praeciso ab Ecclesia in sacramentis communicat, peccat; et ita fictus accedit, et gratiam consequi non potest, nisi forte in baptismo in articulo necessitatis. Et ideo alii dicunt quod vera sacramenta conferunt; sed cum eis gratiam non dant, non propter inefficaciam sacramentorum, sed propter peccata recipientium ab eis sacramenta contra prohibitionem Ecclesiae. Et haec est tertia opinio, quae vera est. "

Haec ille.

Ex quibus patet quod ubi est sufficiens potestas conferendi ordines, nulla prohibitio Ecclesiae, nec aliquod peccatum potest illam impedire ne exeat in actum. Item, fictio est dicere quod Episcopus in sua consecratione nullam novam potestatem accipiat, nec intensionem vel augmentationem praecedentis, sed solam remotionem impedimenti prioris potestatis. Hoc enim est contra formam verborum suae consecrationis, in quibus nulla fit mentio de tali remotione impedimenti, et fit mentio de collatione potestatis. De hoc sanctus Thomas, dist. 25, q. 1, art. 2, in solutione secundi, sic dicit: " In promotione Episcopi datur sibi potestas, quae perpetuo manet; quamvis dici non possit character, quia per eam non ordinatur homo directe ad Deum, sed ad corpus Christi mysticum; et tamen indelebiliter manet, sicut character, quia per consecrationem datur. "

Haec ille. Ad confirmationem, et quaedam quae ibi saepe repetit, scilicet quod Papa potest committere omni sacerdoti collationem ordinum,

dicitur quod, si intendat loqui de collatione majorum ordinum, falsum est, et erroneum, et contra determinationem Ecclesiae. Unde sanctus Thomas, dist. 25 hujus, q. 1, art. 1, in solutione tertii, sic dicit : " Papa, [a) verani consecrationem.

unam confessionem Pr. (Si ab. - Ad. Pr. qui habet plenitudinem pontificalis potestatis, potest committere non Episcopo ea quae ad episcopalem dignitatem pertinent, dum tamen illa non habeant immediatam relationem ad corpus Christi verum. Et ideo, ex ejus commissione, aliquis sacerdos simplex potest conferre minores ordines, et confirmare; non autem aliquis non sacerdos; nec iterum sacerdos majores ordines, qui habent immediatam relationem ad corpus Christi verum, supra quod consecrandum Papa non habet majorem potestatem quam simplex sacerdos. "

Haec ille.

Item, Petrus de Palude : " Cum decretalis dicat quod, si sacerdos simplex confirmet, non subest veritas in sacramento, de Consuetudine, cap. Quanto, periculosum est dicere quod non sit potestas spiritualis consecrationis in Episcopo alia quam in sacerdote. Praeterea, dicunt Jura, quod ea quae sunt ordinis et consecrationis, non potest committere Papa nisi Episcopis, de Consecratione ecclesiae vel altaris, cap. Aqua; quae, si essent solum ordinis presbyteralis, posset committere presbyteris, sicut solvere et ligare. Ergo aliqua sunt propria consecrationis et ordinis episcopalis supra sacerdotem. "

Haec ille, cum multis aliis facientibus ad propositum, dist. 24, q. 6.

Item, dist. 25, q. 1, sic dicit : " Solus Episcopus jure suo potest ordines conferre, praecipue majores : quia non minus est in exercitu ducem praeponere, quam milites adscribere; sed ad solum Episcopum in exercitu Ecclesiae militantis pertinet milites adscribere per sacramentum confirmationis; ergo multo fortius ad ipsum solum pertinet in Ecclesia praeponere duces, quod fit per sacramentum ordinis, praecipue per majores ordines. Sed Papa potest committere simplici sacerdoti confirmationem et minores ordines : quia ministrum conferendi ordines summos Christus determinavit summum sacerdotem, scilicet Episcopum, quem ministrum Papa non potest mutare; ministrum vero confirmationis et minorum ordinum Christus posuit sacerdotem quem Ecclesia determinaret, quia nec erat aliquis confirmandus ab homine quousque primi confirmatores essent confirmati a Spiritu Sancto, nec minoribus ordinibus in primitiva Ecclesia utebantur. Et, licet hoc sit petere principium, tamen, ex consuetudine Ecclesiae Romanae, quae ista committit, et non illa, potest convinci quod ita fuit. Sed (a), nisi Papa sit consecratus in Episcopum (6), certum est quod non potest hoc committere : quia omne per accidens reducitur ad per se; unde oportet quod omne agens agat vel in virtute sua, vel alterius; et quia per se Episcopi est ordinare vel confirmare, inde est quod si ordinans vel confirmans non est Episcopus, oportet quod sit in virtute veri Episcopi; unde, si electus in Papam (j) Sed. - Et Pr. DISTINCTIONES XXVI, XXVII, non sit verus Episcopus, non potest hoc committere, etc. "

Haec ille, cum multis aliis ad propositum facientibus. Denique illud fundamentum quod ultimo recitat arguens, licet ex praedictis pateat esse insolidum, tamen, ex abundanti, ad ostendendum ejus ruinam, recito dictum sancti Thomae, ubi supra, scilicet dist. 25, q. 1, art. 1, in solutione quinti. Arguit enim sic, quinto loco : " Plus distat sacerdos a diacono, quam Episcopus ab Episcopo. Sed Episcopus potest consecrare Episcopum. Ergo sacerdos potest promovere diaconum. " Ecce argumentum. Sequitur responsio : " Dicendum, inquit, quod ad communicandum alteri quod quis habet, non exigitur solum propinquitas, sed completio potestatis. Et quia sacerdos non habet completam potestatem in hierarchicis officiis, sicut Episcopus, ideo non sequitur quod possit diaconos facere, quamvis ille ordo sit sibi propinquus. "

Haec ille.

Ex quibus habetur causa quare character sacerdotii non potest communicare seipsum, nec sacerdos simplex potest ordinare sacerdotem nec diaconum. Ad argumentum contra quaestionem (a), et ad illud quod est pro quaestione (6), patet responsio per praedicta. Et haec de quaestione sufficiant. De qua benedictus Deus. Amen.