ANNOTATIONES

(a) Quaedam est corruptio naturalis, qua? fit ex senio. Nota quod Aristoteles 2. de Caelo text. 37. ait, quod senescere est contra naturam. Dicas quod illic loquebatur Philosophus de natura particulari, qua unaquaeque res appetit se conservare in esse, nihilominus senectus est ab intrinseco exactione et repassione calidi et humidi.

(b) Si fiat in diebus criticis. Nota quod critici dies idem sunt, qui judiciales, puta, quibus sumitur judicium infirmitatis , et in illis solent morbi naturaliter terminari : quoniam ergo in aliis diebus insperato infirmi liberantur, dicuntur sanationes quodammodo violentae.

(O) Corruptio nem secundum naturam dulcem, etc. Nota quod per corruptionem dulcem, D. Thomas intelligit eam corruptionem, qua imperfectum corrumpitur,perfectumque generatur , ut cum aer corrumpitur in ignem : sed tristis, inquit, est illa, qua e converso ignis convertitur in aerem. Quidam vero dicunt quod Aristoteles loquitur de corruptionibus accidentalibus, utcorruptio aegritudinis dicatur dulcis,corruptio vero sanationis, tristis. Scotus vero universaliter dicit corruptionem naturalem esse dulcem, id est, minus tristem, quam sit ea quae est contra naturam. Unde colligit Aristoteles quod corruptio simpliciter, id est, ea ratione, qua corruptio non opponitur alteri corruptioni, sed generationi ; corruptio autem talis, id est, quatenus habet talem qualitatem , puta quod est naturalis aut suavis, opponitur corruptioni habenti contrariam qualitatem, utpote violentae tristi,

(d) Dubitaverit autem fortasse quis, etc. Nota quod, ut dicit S. Thomas, in exempla^

ribus Graecis, sequentes textus non habentur, nec etiam (ut dicit Commentator) habentur in omnibus Arabicis ; videntur autem hic assumpti, vel ex Eudemio, vel ex Theophrasto. Et certe nec materia, nec dictio gravitatem refert Aristotelis, neque Argyropus, neque Vatabus,nec boni traditores transferunt.

Nota secundo, quod cum Philosophus dicit in text. 33. lineam rectam, et lineam circularem non esse ejusdem speciei, hoc debet intelligi ex parte. rectitudinis, et curvitatis. Unde esto quod eadem linea aliquando sit recta, et interdum circularis, ut puta, si incurvelur, vel in rectum extendatur, rectitudo tamen et curvitas alia, et alia specie est.

Nota tertio, quod, cum Philosophus dicit, text. 41. quod oportet omnem motum esse r gularem, et irregularem ; quod secundum Commentatorem est proprium corporis caelestis, secundum quod est caeleste , quia motus ejus semper est aequalis, sed non est proprium corporis, secundum quod est motum ; nulli enim corpori secundum quod est motum repugnat quod motus ejus sit aequalis et inaequalis, regularis et irregularis : nunc autem est sermo in hoc libro de motu non secundum quod est motus alicujus corporis, sed secundum quod est motus tantum. Et si arguatur, quod motus est irregularis, qui non est uniformis, secundum omnes suas partes in velocitate, et tarditate; sed omnis motus est hujusmodi: ergo quilibet motus est irregularis, et nullus regularis. Minor patet de motu sphaerae, qui dicitur esse regularissiinus ; quia partes ejus circumferentiales velocius moventur. quam partes centrales: quanto enim aliqua pars ejus est proprinquior circumferentiae, tanto citius movetur, cum majorem circulum describat in aequali tempore, quam pars centralis in eodem tempore. Similiter, probaretur de qualibet sphaera cujuslibet corporis caelestis. De aliis motibus patet, quia omnis motus naturalis velocior est in fine quam in principio, et omnis motus violentus e cont ra.Cum ergo omnis motus sit naturalis, vel violentus, sequitur quod nec motus caeli, nec aliquis alius motus est regularis.

Dicendum, quod duplices sunt partes motus: Quaedam accipiuntur secundum divisionem mobilis, quia alia, et alia pars motus est in alia, et alia parte mobilis : et quaedam accipiuntur secundum divisionem temporis, secundum quod dicimus unam partem motus esse praeteritam, et aliam futuram : ille ergo motus dicitur uniformis et regularis, qui est uniformis in omnibus suis partibus acceptis secundum divisionem temporis, cujus scilicet, nulla pars est velocior in uno tempore, quam in alio : vel quia nulla pars mobilis velocius movetur in uno tempore quam in alio.Ex quo patet, quod motus caeli sive primi orbis, est regularis, quamvis una pars ejus velocius moveatur quam alia, tamen nulla pars ejus velocius movetur in uno tempore, quam in alio. Et cum dicitur, omnem motum naturalem esse velociorem in fine quam in principio, hoc debet intelligi de motu naturali recto ; et hoc supposito,quod non sit aliquod violentum impediens intentionem ejus. Similiter, cum dicitur, quod motus violentus est tardior in fine quam in principio, debet intelligi, nisi sit aliquid impediens remissionem ejus : potest tamen talis motus fieri regularis per impedimentum remissionis ejus in fine.

Nota quarto, quod, cum dicit Philosophus motus secundum speciem, vel genus distinctos non posse ad invicem continuari, hoc debet intelligi,quod per se et intrinsece, et secundum suas formas non possunt ad invicem continuari ; extrinsece tamen possunt. Unde calefactio, et frigefactio bene continuantur gratia temporis, sed hoc est extrinsece. Similiter, quod duae virgae, quarum una est arida, et alia viridis, possint continuari gratia quantitatis, non tamen gratia suarum formarum.