QUAESTIO III Utrum in quantitate sit motus

Arist. hic text. iS. Aver.com . 19. D. Thoin. lect. 4. Plato in Dialogo Eulisipho, et in Tceetelo. Gal. lib. 1. Met. c. 6 . Alb. Mag. 5. Physic. tract. 1. c. 8. Vales. controv. 29. ad Turon. Complut. disp. 22. Phys. q.2. 2. Rub. lib. 5. Plvy:c. 2. q. unica. Fuenles 5. Phys.q. 2. difpc. I. art. 1.

Arguitur quod non : quia in motu aliquid movetur primo ; sed mutatione ad quantitatem nihil movetur primo : igitur mutatio ad quantitatem non est motus. Major patuit prius. Et minor probatur, quia vel augmentatur praeexistens vel superveniens : non praeexistens, quia illud non est majus post augmentationem quam ante : nec superveniens, quia illud ante non erat.

Secundo. quantitas non suscipit magis et minus ; igitur ad ipsam non est motus. Tenet consequentia : quia in illis, quae non suscipiunt magis et minus, tota successio provenit propter partes quantitativas; modo successio propter partes quantitativas non sufficit ad motum, ut probatum fuit prius.

Tertio, omnis mutatio est de contrario in contrarium: sed quantitati nihil est contrarium ; ergo, etc.

Quarto, nullum aggregatum ex diversis motibus est aliquis motus simplex et unus ; sed augmentatio est hujusmodi : ergo, etc. Major nota est. Et minor probatur, quia ad augmentationem requiruntur motus localis nutrimenti, ejus decoctio, consequenter extensio quaedam, sive rarefactio ; et per consequens nullus unus motus est augmentatio, sed aggregatum ex diversis; et per consequens augmentatio non est motus.

Quinto, augmentatio est idem, quod motus localis; igitur praeter motus, qui sunt ad ubi, et ad qualitatem, non oportet ponere motum distinctum, qui sit ad quantitatem. Antecedens probatur, quia illud quod augmentatur, mutat locum, et occupat majorem locum, quam ante : igitur nutrimentum movetur localiter.

Sexto, arguitur de diminutione, quia omnis motus est acquisitivus, sed diminutio non est acquisitiva : igitur non est motus. Major patet : quia in hoc est differentia inter mutationem et motum ; quia omnis motus ad qualitatem est acquisitivus unius qualitatis, licet sit dcperditivus alienus : et similiter motus localis est acquisitivus, ut notum est. Et confirmatur, quia in diminutione non apparet aliqua mutatio, nisi corruptio, aut remotio alicujus parvae partis ; modo corruptio, cum sit a substantia, non est motus, nec reactio est motus distinctus a motu locali.

Septimo, quantitas est aeterna, ut dicit Commentator in libro de Substantia orbis : igitur ad quantitatem non est motus alius a motu locali, quia in aeternis non potest esseacquisilio,nec deperditio.

Octavo, potest quaeri an auctum maneat idem, vel non, et post etiam similiter inquirendo, an quaelibet pars aucti sit aucta. Item qualiter potest salvari augmentatio sine penetratione ? Sed ista pertinent ad librum de Generatione. Oppositum arguitur per Aristotelem in isto quinlo, text. 18. qui ponit motum esse in tribus generibus.

Notandum, quod ad motum proprie dictum requiruntur aliquae conditiones. Prima est, quod acquisibile per motum, per se et de natura sua sit acquisibile successive et non subito, ita quod non possit totum simul acquiri. Secunda conditio, quod illud cui fit acquisitio, vel deperditio, maneat idem ante et post, ita quod acquisitio, vel deperditio fiat alicui manenti idem. Tertia conditio ut illud sit acquisibile sibi per motum sui ipsius, et non ad motum alterius ; et propter hoc ponit Aristoteles quod in ad aliquid non est motus, quia praedicata de ad aliquid mutantur de aliquo non propter mutationem sui ipsius, sed propter mutationem factam in aliquo alio. Quarta conditio, quod motus ille sit de termino positivo ad terminum positivum, inter quos terminos est distantia media : et ista sequitur ex praecedenti conditione, quia nisi sit distantia, secundum quam posset fieri successio, tunc non repugnaret motui, quod posset fieri subito et in instanti ; et talis distantia terminorum vocatur contrarietas, quae in qualitatibus non est distantia secundum situm, sed secundum gradus qualitatis.

Secundo, notandum quod augmentatio accipitur multipliciter : Uno modo pro quacumque majoratione quantitatis, sive liat adveniente aliquo, sine non : et sic rarefactio dicitur augmentatio, et talis non est ad quantitatem, imo ad qualitatem ; cujus signum est, quod per rarefactionem mutantur praedicta de genere Qualitatis, ut rarum, derisum de illo, quod sic augmentatur. Alio modo accipitur augmentatio pro majoratione quantitatis mediante aliquo adveniente , et hoc multipliciter ; uno modo per aggregationem, ut cumulus lapidum dicitur augmentari per appositionem lapidum. Tertio modo, per continuationem, ut quando aqua apponitur aquae. Quarto modo, per generationem, ut quando ignis augmentatur per appositionem combustibilium. Quinto, quando auctum est continue aliud et aliud, ut quando propter augmentum potentiae, vel diminutionem resistentiae, continue est alia, et alia proportio, et continue major, et major. Et istis modis non accipitur augmentatio in proposito : quia sic augmentatio non est aliud quam motus localis, vel alteratio ; aut generatio vel corruptio. Sexto modo accipitur ( ) augmentatio pro majoratione quantitatis viventis facta, adveniente aliquo, scilicet nutrimento, virtute animae, mediante calore naturali ; et sic accipitur in proposito. Et ad talem augmentationem requiruntur aliqui motus,vel mutationes : Primo, enim requiritur alteratio, scilicet decoctio nutrimenti. Secundo, motus localis nutrimenti decocti ad membra. Tertio, corruptio substantialis nutrimenti. Et quarto,illam (b) corruptionem sequitur partialis generatio animae viventis. Et quinto, requiritur facta generatione extensio quaedam totius corporis ; et hoc fit virtute caloris naturalis.

Nunc ponuntur conclusiones. Prima est : Ad quantitatem est ( ) motus. Probatur ; ad illud est motus, quod de sui natura est acquisibile successive alicui manenti eidem per mutationem sui ipsius, et non per mutationem alterius ; sed quantitas est de sui natura acquisibilis successive alicui, scilicet, viventi manenti eidem per mutationem viventis, et non alicujus alterius : igitur ad quantitatem est motus. Major patet per conditiones prius positas. Et minor probatur, quia impossibile est aliquid subito mutari de minori quantitate ad majorem.

Secunda conclusio : hujusmodi augmentatio potest fieri secundum quodlibet genus Quantitatis; quia potest fieri tam secundum longum, quam latum, vel profundum.

Contra ista arguitur primo : quia ad illud non est motus, quod non acquiritur nisi consecutione, et ex consequenti ad alios motus: sed quantitas non acquiritur nisi ex consequenti ad alios motus : igitur ad quantitatem non est motus. Major patet : quia per eamdem majorem probat Aristoteles in littera, quod in ad aliquid non est motus. Et minor probatur, quia augmentatio non fit nisi consecutive ad alterationem, ad motum localem, et generationem et corruptionem.

Secundo, quia non minus esset augmentatio motus, si tantum deperditur ab una parte viventis, quantum acquiritur ab alia, quae nunc fit de facto, quoniam nihil deperditur, sed si tantum deperditur ab una parte, quantum acquiritur ab alia, non esset augmentatio, eo quod nihil augmentaretur : quia maneret tantum post, quantum erat ante : igitur nunc de facto augmentatio non est motus.

Tertio, sequeretur quod illuminario esset motus. Consequens est falsum : quia est de privatione in habitum. Consequentia probatur per eamdem rationem, per quam probatur de augmentatione, quia lumen est acquisibile successive alicui subjecto manenti eidem per mutationem illius subjecti, et non alienus.

Quarto, dicatur quis istorum motuum debeat dici augmentatio, scilicet decoctio nutrimenti, vel motus localis ipsius ad membra, vel generatio,vel corruptio, vel extensio consequens generationem : et quodcumque istorum motuum ponatur. tunc augmentatio non est motus, vel non est motus distinctus a motu ad qualitatem, vel a motu ad ubi.

Ad ista respondetur. Ad primum negatur major : quia dealbatio est motus, et tamen non fit nisi consecutione ad alterationem secundum primas qualitates: et quando Aristoteles ponit illam majorem, dico quod sic intelligit, quod ad illud non est motus, quod solum acquiritur alicui consecutione ad aliosmotus, et non solum per motum sui ipsius, sed etiam permotum alterius, ipso non mutato , et ideo in ad aliquid non est motus.

Ad secundum, negatur major : quia in augmentatione necessario requiritur quod non fiat tanta diminutio ab una parte, quanta augmentatio in alia ; imo semper requiritur, quod fiat major additio quam resecatio.

Ad tertium, negatur consequentia : quia lumen de natura sui est acquisibile subito : quia si luminosus esset subito praesentatus medio, in quo sufficeret agere, tunc subito produceret lumen : modo dictum est, quod illud, ad quod est motus, de sui natura est acquisibile successive, et non totum simul.

Ad quartum, dicunt aliqui quod augmentatio non est aliquis istorum motuum vel mutationum, sed omnes istos consequitur. Sed istud non valet, quia praeter motus enumeratos, non apparet aliquis motus, vel mutatio consequens. Alii dicunt, quod augmentatio non est aliquis unus motus, sed est aggregatum ex omnibus motibus praedictis. Aliter dicitur ( ) quod illa extensio, quae ultimate consequitur, est augmentatio: et si fiat consimilis extensio in inanimatis, non oportet quod illa sit augmentatio, eo quod non provenit a consimilibus causis ; ideo hoc nomen augmentatio supponit pro illa extensione, connotando illos motus esse antecedentes.

Ad rationes principales : ad primam dico, quod praeexistens ( ) augmentatur, et ipsum manet idem ante et post, ut patuit supra, primo hujus : et etiam illud idem est primo minus, et postea majus, ut dicebatur de intensione qualitatis super tertio, quae est omnino similis quantum ad hoc.

Ad secundam, conceditur antecedens; et negatur consequentia. Ad probationem, quando dicitur, quod successio secundum partes quantitativas non sufficit ad motum, ut probatum fuit ; respondetur, quod dupliciter potest esse motus secundum partes quantitativas : Uno modo, quod totum mobile simul moveatur, et sic successio secundum partes quantitativas sufficit ad motum, cujusmodi est in proposito : quia quod augmentatur, totum simul movetur de minori quantitate ad majorem. Alio modo est successio secundum partes quantitativas, ita ut nunquam simul totum mobile moveatur, sed primo una pars, postea alia, et sic consequenter ; et tunc successio talis non sufficit ad motum, ut probatum fuit prius.

Ad tertiam de contrarietate, videbitur postea.

Ad quartam, respondetur sicut ad quartum contra conclusionem.

Ad quintam, negatur antecedens. Unde, licet augmentatio praesupponat motum localem antecedentem, attamen ex hoc non sequitur, quod augmentatio sit motus localis.

Ad sextam de diminutione, negatur major, et potest concedi quod diminutio non est ita proprie motus sicut augmentatio. Ad confirmationem dicitur consimiliter. De aliis ( ) non pertinet ad propositum.

ANNOTATIONE

(a) Sexto modo accipitur augmentatio, etc Nota primo, quod augmentatio hoc sexto modo accepta sic definiri solet : Augmentatio est novae quantitatis additio praeexistenti quantitati per intus susceptionem alimenti conversi in majorem carnem, quam fuerat deperdita. Et ideo augmentatio proprie dicta non fit sine nutritione, et alicujus generatione. Nutritio enim est reparatio humidi radicalis consumpti a calore naturali per humidum cibale conversum in substantiam viventis ; et augmentatio addit ad hoc plus reparari, quam fuerit deperditum, atque adeo non fit augmentatio sine nutritione, nec per consequens sine generatione, quia corruptio unius est generatio alterius: cibus autem corrumpitur in stomacho, et ejus forma substantialis deperditur, et multipliciter transmutatur materia : nam ex cibo in stomacho fit cliylus, et rursus in hepate corrumpitur chylus, et generatur chymus seu massa sanguinaria, et haec adhuc corrumpitur, et fit caro, nervi et ossa, atque ita augmentatio non fit sine generatione.

Nota secundo, quod licet ad augmentationem requiratur motus localis, corruptio, generatio, et etiam vera nutricio, ipsa tamen realiter distinguitur ab omnibus illis, quia illi motus sunt realiter distincti, qui sunt ad terminos realiter distinctos: modo generatio est ad substantiam,et augmentatio ad quantitatem, alteratio ad qualitatem, et motus localis ad ubi, quae realiter distinguuntur a se invicem. (b) Et quarto, illam corruptionem sequitur partialis generatio animae viventis.Nola. primo, quod augmentatio propria dicitur partialis generatio,seu generatio secundum quil, quia in augmentatione convertitur alimentum in substantiam aliti ; sed omnis conversio in substantiam est generatio. Rursus suppositum, quod augetur, non fit simpliciter, sed fit majus : ergo non est simpliciter generatio, sed secundum quid ; et hoc est quod dicit Scotus in dist. 44. quaest. 1. videlicet quod in nutritione est aliqua generatio,extendendo generationem ad omnem inductionem formae substantialis in materiam post privationem ; quia alimentum non manet sub forma alimenti, neque sub aliqua alia, quam sub forma nutriti ; et addit Scotus, quod, cum non sit generatio per se entis, prout dicitur illud per se esse, quod non est pars alterius, non est generatio simpliciter, sed potest dici aggenerato, id est, alicujus generatio, quod per generationem fit idem alicui praeexistenti, cui aggeneratur. Vel potest dici ingeneratio : quia est generatio partis in toto, cujus ante non fuit pars. Dicit insuper Scotus, quod pars adveniens per nutritionem est aliquo modo similis parti praeexistenti, quae infuit per generationem, et aliquo modo dissimilis : similis in forma specifica et corporeitatis : dissimilis, quia impurior. Nam quia omne naturale in agendo repatitur, quanto agens naturale magis continuat actionem, magis ejus virtus debilitatur ; cum ergo virtus nutritiva semper continuet actionem, agendo in nutrimentum, tanto magis debilitatur ejus virtus, et per consequens, generat carnem imperfectiorem illa, quae fuit acquisita per generationem in principio : imo eademmet manens in toto, erit imperfectior seipsa, quam prius fuit in principio, et per consequens generabit carnem imperfectiorem : qualitates enim consequentes, quae sunt principium alterandi ex mutua reaclione erunt imperfectiores, quod exemplo manifestat Aristoteles 1. de Gen. text. 42. sicut vinum, quanto plus aquae illi admiscetur, tanto magis debilitur, et ejus actiones sunt imperfectiores : ita hic.

Ex hoc sequitur, quod primi parentes in paradiso exi.3tentes,licet ederent de ligno illo vitae, quo humidum radicale restauraretur,si Deus derelinqueret eos actioni naturali,ex conditione suae naturae moverentur,quia calor naturalis agendo rcpaleretur, et tandem ex continua actione,et repassione deficeret:verum tamen est,quod mors non sequeretur actu, quia antequam fieret totalis consumptio caloris, Deus assumeret eos ad beatitudinem. Haec docet Scotus in 2. distinct. 19. contra Bonavent. ibid, artic. 2. vide quae diximus in Commentariis nostris super Gen. cap. 3. fol. 189.

Nota secundo, quod formae specificae viventium, quae sunt animae, sunt in multiplici differentia. Aliae namque sunt indivisibiles ; aliae vero divisibiles secundum aliquos.Primi ordinis est anima rationalis, de qua non est dubium, quod sit omnino indivisibilis, et independens a materia ; quare quando homo augetur non acquiritur nova pars animae, sed cademmet de novo informat novas partes materiae ex nutrimento acquisitas : et similiter in diminutione non deperditur pars animae cum parte materiae. Aliae sunt animae, quae taliter informant materiam, quod dependent ab ea fieri et conservari, ut animae sensitivae et vegetativae ;et de istis sintne indivisibiles, an non, disputatio est ad 2. lib. de Anima pertinens. Modo opinio est S. Thomae, 1. part. quaest. 76. artic. 8. quod animalium perfectorum, cujusmodi sunt leones, et equi, et hujusmodi animae sunt indivisibiles : imperfectorum vero, ut anguium, et lacertorum et plantarum sunt divisibiles.

Unde juxta doctrinam,dicerelicebit,quod in augmentatione in animalibus perfectis, eadem manens forma extenditur ad informandas novas paries materiae. In animalibus vero imperfectis simul cum materia acquiritur nova pars formae : et juxta hanc sententiam loculus est forte Scotus hic,dicens quod corruptionem sequitur partialis generatio animae viventis ; et secundum hanc sententiam dicitur etiam fieri augmentatio secundum formam manenlem,quia manet idem modus, et figura ipsarum formarum: et haec permanentia sufficit ad affirmandum, quod secundum tales formas fiat augmentatio. Et si contra arguas, quod etiam in materia manet idem situs ; ergo etiam in materia fit augmentatio. Respondetur secundum hanc doctrinam, quod non est eadem ratio : quia licet materia maneat eadem hoc modo, hoc non habet a se, et qua tenus materia : quia quatenus materia, effluit, sed hoc habet a se, et ratione ipsius ; ideo etiam in imperfectis viventibus augmentatio fit secundum formam, et non secundum materiam.

Caeterum nobis, qui cum Scoto ponimus formam corporeitatis, alia via incedendum est : atque primo dicendum est, quod omnes animae viventium sunt indivisibiles, ut in secundo de Anima examinavimus, forma autem corporeitatis, quae et mixtionis est, et extensa, et quanta, et secundum ipsam fiunt organa : quare dicendum, quod in augmentatione acquiritur nova pars formae corporeitatis cum nova parte materiae, quia hujusmodi forma corporeitatis est divisibilis, et extensa. Secundo,dicendum est, quod quando augentur viventia sensibilia, et vegetabilia perfecta, sive imperfecla,non autem requiritur nova pars animae cum nova parte materiae. Et hoc est, quod dicit Aristoteles 1. de Generat. quod augmentatio fit secundum formam, quae semper manet eadem. Et probatur hoc, quia alias non esset discrimen inter augmentum viventium et non viventium ; ignis enim augetur per hoc, quod cum nova parte materiae acquiritur nova pars formae ; si ergo et vivens hoc modo augeretur, non esset discrimen inter illa. Adde, quod unitas subjecti sumitur ab unitate formae, a qua et entitas: si ergo formae viventium crescunt, et decrescunt, ita ut cum nova parte materiae nova pars formae acquiratur et deperdatur, poterit dari status, in quo vivens habeat aliam formam numero distinctam ab illa quam prius habuit. Dicendum est tertio, quod augmentatio fit secundum formam, et non secundum materiam, pro quanto augmentatio in vivente fit per advenientem sibi novam partem materiae cum nova parte formae corporeitatis, manente eadem forma viventis: et hoc secundum illas partes, quae habent virtutem, et efficaciam, et debitam quantitatem ad propriam actionem, ad convertendum scilicet substantiam alimenti, quae appellantur partes secundum formam, ut subtiliter explicat Scotus in 4. dist. 44. quaest. 1. at non fit secundum materiam, id est, secundum illas paries, quae propter sui defectum hujusmodi actionem nequeunt habere. (c) Ad quantitatem est motus. Nota, quod Toletus primo de Generatione tenet, augmentationem non esse motum continuum, sed instantaneam mutationem quam dicit esse Commentatoris, 8. Physic.comni. 23. et S. Thomae ibidemaet Alberti Magni. Pro cu. jus intelligentia, notat Toletus, quod cibus quando disponitur et alleratur, non est continuus sed contiguus, et juxtapositus carni, et dum, verbi gratia, una pars sanguinis convertitur in carnem, discontinuatur ab alia parte, quae adhuc conversa non est, sed manet sanguis. Secundo notat,quod datur minimum substantiae productae naturalis, ita ut, cum caro producitur, sit sub certa quantitate, sub qua primo producitur : si ergo datur minimum substantiae,dabitur etiam minimum secundum extensionem in accidentibus disponentibus ad substantiam, et per consequens in quantitate ; alias daretur pars minor minima disposita, in qua ^introduceretur forma substantialis. Hoc posito, sic probat suam sententiam : aut pars sanguinis sic apposita carni nutriendae disponitur, et alteratur successive, aut non ; non successive, quia tunc data quacumque parte disposita, adhuc minor dabilis esset, quod est contra secundum notabile ; datur namque primum, vel minimum in substantia ; ergo disponitur instantanee, et per consequens augmentum non fit successive, sed in instanti. Probatur consequentia, quia non potest disponi nisi in determinata quantitate ad minimum : cujusque autem minimi couversio supponit alterationem, et dispositionem distinctam a dispositione alterius ; ergo cujusque minimi conversio fit in instanti, et per consequens augmentatio est discontinua,quia residuum cibi non conversum, quod manet, est discontinuum, ut dictum est in primo notabili. Secundo probatur ; augmentatio non habet unum subjectum, ergo non est continua. Antecedens patet, quia aliud subjectum est caro, aliud nervus, aliud 03, et aliud caput, et aliud manus : haec autem continua non sunt: ergo augmentatio non est continua. Probatur consequentia, quia augmentatio unius partis non est eadem numero cum augmentatione alterius, sicut haec pars est illa.

Tertio probatur ; augmentatio supponit generationem, et fit simul cum generatione ; sed generatio est instantanea, ergo et augmentatio : et confirmatur ex Aristotele 8. Physic. text. 23. ubi probat augmentationem non esse continuam. Fit ergo secundum hanc opinionem, augmentatio sic : disponitur cibus,et alteratur in tempore,et in fine dispositionis convertitur in instanti in substantiam aliti, et similiter augmentum ; et rursus iterum disponitur alia pars cibi sicut prior in tempore,et disposita in alio instanti post tempus dispositionis, convertitur in substantiam, quae, cum sit quanta, simul nutrit, et auget : est ergo augmentum interpolatum, et ex pluribus augmentis congregatum.

Oppositam sententiam tenet hic Scotus,et in 4. loco supra relato, sub lit. L. sig. . sed ex istis, quam secuti Sunt Marsilius libA. de Generat, quaest. 14. Albertus de Saxonia, qn. 13. et Jandunus 8. Physic. quaest. 7. et probatur ex Aristotele in hoc 5. text. 18. docente, ad tria Praedicamenta esse per se motum, videlicet ad Quantitatem, Qualitatem, et Ubi ; sed augmentatio est ad quantitatem ; ergo est per se motus.

Ad primum in oppositum, respondetur quod dubium est,an detur minimum substantiae, imo ipsemet Toletus, quaest. 4. conclusione 2. asserit oppositum esse probabilius. Secundo, dico quod esto, quod hoc sit verum in generatione substantiae non tamen in nutritione, et in augmentatione ; nutritio enim quamvis sit partialis generatio, quia tamen non est simpliciter generatio, sed potius aggeneratio vel ingeneratio, ideo etiam fit successive: alteratur ergo successive alimentum, et successive convertitur in substantiam vivenlis,et successive ipsum vivens augetur. Ratio autem diversitatis in nutritione, et generatione substantiae completae, haec est, quod substantia completa indiget determinatis accidentibus, et determinata quantitate ; substantia autem, quae est pars alterius, qualis est, quae in nutritione acquiritur, non indigetquantitate certa et determinata, in qua generetur, et ideo non generatur in tam parva, quin in minori generetur.

Ad secundum dico, solum probare augmentationem, quae fit in capite, non continuari cum augmentatione, quae fit in manu ; de hoc tamen non est quaestio, sed utrum augmentatio, quae fit in manu, verbi gratia, sit continua ; et rursus sicut omnes partes sunt continuae etiam distantes aliis intermediis partibus, ita etiam accidens extensum per omnes partes dicitur continuari ad continuationem subjecti, quamvis non sic fit augmentatio per parte successive, quod augmentatio succedat augmentationi alterius, quia omnes simul augentur secundum exigentiam cusjusque virtutis.

Ad tertium, dico quod generatio substantiae per se existentis, est instantanea ; generatio vero partis substantiae in alio existentis est successiva. Ad auctoritatem Philosophi, dico quod Aristoteles loquitur ibi contra Heraclitum asserenlem omnia esse in continuo motu, et fluxu : probatque ibi Aristoteles in motu augmentationis, et alterationis illud non esse verum ; nam in quolibet augmentabili datur terminus, ultra quem amplius non augetur vivens, imo saepe augmentatio impeditur propter infirmitates ; at non negat ibi Aristoteles augmentationem quamdiu durat, non esse motum continuum, cum ex professo hoc docuerit in hoc 5. Physic.

( ) Aliter dictur, quod illa extensio, etc. Nota primo, quod sicut in generatione praeter materiam compositionis, est etiam materia alterationis, scilicet terminus a quo, et aer est terminus a quo, et materia alterationis aquae, quando aer convertitur in aquam, et materia quae erat sub forma aeris, est materia compositionis aquae : ita in augmentatione, materia alterationis est cibus extrinsecus sumptus, qui corrumpitur ; et in hac materia alterationis conveniunt generatio et augmentatio : et talis materia in utraque est corpus compositum: materia tamen compositionis in generatione, differt a materia compositionis in augmentatione, quia materia generationis non est corpus, sed materia prima : at in augmentatione materiae compositionis est corpus in actu : nam cibus, qui est materia alterationis, convertitur in propriam substantiam rei viventis , et sic conversus, et factus actu caro, auget; in augmentatione ergo, tam materia alterationis, quam compositionis est corpus in actu. Unde pro majori luce :

Nola secundo, ex Scoto ubi supra , quod si detur in toto aliqua pars, quae sit pars secundum formam. et dicatur A, et haec pars habeat decem partes, quarum quaelibet habeat aequalem virtutem ad convertendum cibum in sui substantiam, postquam nutrimentum fuerit deductum per quascumque depuraliones, ita ut jam sit sub forma proxima formae introducendae , tunc istud tale alimentum sub illa forma, verbi gratia, sanguinis, approximatum parti nutriendae, et receptum in quibusdam poris dimissis ex fluxu quarumdam partium secundum materiam, quae praefuerunt ibi, et nunc ex fluxu suo reliquerunt poros repletos aliquo humore subtiliori,ex quo ipsum lotum caruit densitate in partibus requisita ad bene esse ejus ibi existens, tunc, inquam, alimentum convertitur in ipsum nutriendum, ut scilicet reparetur illa densitas in toto requisita ad bene esse ejus ibi existens : et ex hoc sicut ante conversionem, juxtaponebatur alimentum contigue partibus nutriendi, ita post conversionem juxluponilur continue aliquibus partibus permanentibus ; in poris enim partis augendae recipiuntur partem nutrimenti, et ibi existentes aggenerantur partibus illius partis nutriendae. Unde parti, quae proprio augetur et nutritur, non est juxlapositio alimenti tantum, sed in tali parte alia pars fluxit, et alia de novo restauratur, et fit quaedam ingenerato, id est, intrinseca generatio partis novae loco partis antiquae quae fluxit: in partibus vero illis, quae propter defectum suae virtutis proprie non nutriuntur, est juxlapositio. Recepto ergo nutrimento in poris, virtus viventis alterat, et re:olvit vaporem, qui resullat ex concocLione , et ille vapor faciens novum porum,propellit partes viventis, quae extenduntur, et dilatantur versus exteriorem locum, et tunc cibus convertitur, et alimentum fit pars viventis, et tunc vivens fit majus et augetur ; et hoc est augmentum, et novi loci occupatio, quia ubi erat nutrimentum, est jam vivens. (e) Praeexistens augmentatur, et ipsum manet idem. Nota, quod in augmentatione manet idem subjectum. Quoniam, etsi in vivente omnes paries materiales successu temporis fluant et varientur, unde idem subjectum non potest dici manere omnino invariabile ; tamen dicitur manere idem, quia manet eadem forma specifica invariata, a qua sumitur identitas : et insuper, quia quamvis paries materiales fluant et refluant, fluunt lamen imperceptibiliter, quasi eo modo, quo unus populus dicitur idem semper manere, aliis, aliisque hominibus succedentibus, et similiter unus fluvius alia, et alia decurrente aqua. Adde quod, quia lotum non est suae partes, sed dicit tertiam entitatem realiter distinctam a suis partibus simul sumptis, ideo quamvis in augmentatione adveniant novae partes, tamen manet idem totum ante augmentationem, et post.

(f) De aliis, non pertinet ad propositum.Ad. ft. primum, jam dictum est quomodo auctum maneat idem. Ad secundum, dico quod in augmentatione viventis quaelibet pars augetur proprie ; et quando Aristoteles dicit, quod quaelibet pars augetur, intelligitur de parte formali, quae proprie^et proportionabiliter augetur ; proprie, inquam, quia habet virtutem ad convertendum nutrimentum in sui substantiam ; proportionabiliter autem, quia quanta est proportio capitis ad digitum ante augmentationem, tanta est post augmentationem : partes vero materiales non augentur proprie per hujusmodi conversionem nutrimenti, sed per juxtaposilionem : vide Scotum ubi supra. Ad tertium,dico quod non datur penetratio dimensionum, quia in; augmentatione^ non acquiritur nova quantitas, sed praeexistens extenditur, quae exlensio nihil aliud dicit, quam alium, et alium ordinem partium ad partes loci. Vel dicas cum Canonico, libro quinto: quaestione 4.adsecundum principale.