DILUCIDISSIMA EXPOSITIO ET QUAESTIONES IN OCTO LIBROS PHYSICORUM ARISTOTELIS
QUAESTIO IV Utrum locus sit aequalis locato
QUAESTIO V Utrum aqua sit locus naturalis terrae
QUAESTIO VII Utrum omne ens sit in loco
QUAESTIO XII Utrum in vacuo, si esset, posset fieri motus
QUAESTIO XVI Utrum tempus sit motus caeli
QUAESTIO XVIII Ultum omne ens sit in tempore
QUAESTIO I Utrum ad substantiam sit motus
QUAESTIO III Utrum in quantitate sit motus
QUAESTIO VII Utrum quies contrarietur motui
QUAESTIO VI Utrum in instanti possit flerimolus
QUAESTIO VII Utrum indivisibile moveri possit
QUAESTIO I Utrum omne quod movetur, moveatur ab alio
(a) Locus est aequalis locato secundum continentiam. Nota quod quidam dicunt, quod aliquis locus proprius est multo major locato ; nam secundum illos nihil prohibet ejusdem locati esse infinita loca, quorum unus est major, et alter minor, et alter aequalis. Et ratio hujus est, quia locus non distinguitur a corpore : quia ergo locus est superficies corporis continentis, ideo corpus continens est locus; et quia quaelibet superficies est divisibilis secundum profunditatem, ideo non potest assignari prima superficies, qua primo continet locatum : assignata enim quacumque, ipsa est divisi. bilis in infinitas superficies, quarum quaelibet est corpus, et locus proprius ipsius locati. Dicunt ulterius, quod locus proprius est aequalis locato tribus modis, scilicet secundum continentiam, secundum mensuras superficiales, et secundum diametros. Secundum continentiam : quia quantumcumque est locatum, tantum locus continet ; et e contra quantumcumque locus continet, tantum est locatum. Secundum mensuras superficiales ; quia si aliqua mensura circumvolvatur loco extrinsece, tangendo corpus locatum, et alia circumvolvatur loco, intrinsece tangendo semper corpus locans, illae duae mensurae, si in rectitudinem reducantur, erunt sibi invicem aequales: et tandem secundum diametrum, quia quanta esset linea diametralis ducta per locatum de uno puncto extremo ad alterum punctum extremum, terminata per illa puncta inclusive, tanta esset linea diametralis ducta inter puncta loci correspondentia illis punctis locati, terminata ad illa puncta loci exclusive. Caeterum haec sentia est contra Philosophum probantem locum non esse corpus.
Nota secundo, quod locum esse aequalem locato bifariam intelligi potest : priori modo quantum ad numerum dimensionum; altero modo quantum ad extensionem ipsarum, vel quantum ad extensionem unius; vel duarum, vel trium.
Nola tertio, quod duplex est locans, . quoddam est locans quo,et proximum,et est ipsa superficies corporis locantis, quae vocatur locus. Aliud est locans quod, et ultimum, et illud est corpus continens locatum.
Nota quarto, quod duplex est locatum, quoddam enim est locatum quo, et immediatum, et est superficies convexa corporis locati. Aliud est locatum quod, et mediatum, et est ipsum corpus contentum.
Ex his dico primo, quod locus et locatum sunt aequalia, quantum ad multitudinem dimensionum, et earumdem extensionem : utrumque enim habet duas dimensiones, scilicet longitudinem, et latitudinem, et utraque earum est aequaliter extensa.
Dico secundo, quod corpus locans, et corpus locatum non sunt aequalia quantum ad extensionem dimensionum.
Dico tertio, quod locus et corpus locatum sunt aequalia, quantum ad longitudinem, et latitudinem: sed non sunt aequalia quantum ad dimensiones, cum locus non habeat profunditatem, quam tamen habet corpus locatum : et hoc vult habere Philosophus in textu. Quod patet etiam per rationem : quia nisi ita esset, vel daretur vacuum, vel esset corpus sine loco. Et hoc voluit intelligere Commentator com. 43. hujus 4. dicens, quod aequalitas dicitur duobus modis ; uno modo secundum continentiam, et hoc modo dicitur, quod circulus est aequalis figura rectorum laterum. Altero modo, quando duo aequalem habent mensuram communem, qua mensurantur: et secundum hoc dicitur corpus aequale corpori, et superficies superficiei, et ista aequalitas non est vera de loco, nisi esset inane.
Et si dicatur, continens est majus contento ; ergo locus non est aequalis locato, dico quod quamvis continens quod sit majus contento quod, tamen continens quo,non est majus contento quo.
Et si iterum dicatur,quod est impossibile duas superficies esse simul,quia alias esset possibile duo puncta, et duas lineas,et duo corpora esse simul, dico quod quamvis sit impossibile duas superficies esse simul ea parte, qua sunt divisibiles, non tamen ea parte, qua sunt indivisibiles; et eo modo est de lineis ; sed quia corpus undequaque divisibile ,ideo non est possibile naturaliter duo corpora esse simul.