ANNOTATIONES

(a) Aliqua dicuntur unum genere, vel specie, vel numero, etc. Nota primo, quod unitas realis est proprietas necessario consequens entitatem realem, ita ut implicet contradictionem, aliquam entitatem rea"

lem esse sine unitate reali sibi propria ; et ideo diversitas unitatum necessario sequitur ad diversitatem eri tita tum : si enim aliqua entitas sit transcendens ipsam, consequitur unitas sibi propria : et si entitas sit quidditas generica, ipsam consequitur talis unitas, quae est generica ; si est (quidditas specifica, habet unitatem specificam ; si numeralis, numeralem : et ratio hujus est, quia unitas est propria passio entis.

Nota secundo quod aliquid potest dici unum dupliciter : uno modo extrinsece, alio modo intrinsece. Unde motus intrinsece dicitur unus propter unitatem formalem sibi intrinsecam ; extrinsece vero propter unitatem sibi extrinsecam, quae est unitas alicujus extrinseci, ut puta mobilis, temporis, vel termini ad quem.

Nota tertio, duplicem esse terminum ad quem motus, principalem, videlicet, et ultimatum : minus principalem, et non ultimatum. Terminus principalis, et ullimatus est, ad quem mobile non impeditum, pervenire potest, et sub quo mobile primo quiescit, ut mobile recedens a calido, si non impediatur perveniet ad frigidum, et recedens ab albo, perveniet ad nigrum : et in motu augmentationis terminus ultimatus erit, ad quem illud quantum, quod augetur naturaliter poterit pervenire, videlicet quantitas illa, quam viribus naturae acquirere poterit,ef in motu locali illud ubi ad quod mobile naturaliter pervenire valet, nisi impediatur, ut concavum orbis Lunae est terminus ullimatus, ad quem ignis tendere valet. Terminus non ullimatus est quicumque alius ante ultimatum, sicut in motu alterationis, quaelibet formae pars acquisita durante motu.

Nota tertio, motum considerari posse et secundum propriam naturam, et rationem motus, quo pacto consideratur in ordine ad terminum ad quem. Secundo, consideratur secundum suas qualitates, et accidentia , ut quod sit naturalis, vel violentus.

Ex his dico primo, quod illi motus sunt iidem genere, qui ad terminos ejusdem Praedicamenti tendunt. Patet, quin unitas motus accipitur a termino ad quem ; ergo si in termino ad quem est unitas generica, motus erit unus genere.

Dico secundo, quod unitas specifica motus sumitur per se primo ab unitate specifica termini ad quem ultimati. Probatur, quia si unitas specifica motus non sumeretur per se primo ab unitate specifica termini adquem ultimati, sequeretur, quod ascensus ignis ad concavum orbis Lunae non esset unus motus : quia termini ad quem non ultimati hujus ascensus, sunt multi, et differentes specie.

Dico tertio, quod unitas specifica motus non requirit unitatem specificam terminorum a quibus, etsi quandoque per accidens inveniatur talis unitas. Primum patet, quia alias motus aeris a concavo Lunae ad suum locum, et a terra ad eumdem locum, differrent specie, quod est falsum , quia terminus ad quem ultimus est idem. Secundum etiam patet, quia contingit hoc nigrum moveri ad albedinem,et illud similiter nigrum ad albedinem et tunc illae dealbationes erunt motus ejusdem speciei, et ratione terminorum ad quos, et ratione terminorum a quibus.

Dico quarto, quod in motu locali non solum sumitur unitas specifica motus ab unitate specifica termini ad quem ultimati, sed etiam ab unitate spatii formalis : dicitur formalis, id est, secundum figuram rectam, aut circularem. Patet, quia si fiant duo motus ab A in B, unus per lineam rectam , et alius per circularem^ seu obliquam , ille motus, qui declinat a linea recta, declinat etiam a fine ultimato lineae rectae ; et sic si demum perveniet ad B hoc erit per accidens : quare, cum ratione spatii non habeant per se eumdem ultimatum terminum, non sunt ejusdem speciei.

Dico quinto, quod si motus consideretur secundum sua accidentia, non est inconveniens aliquos motus esse diversos specie, et habere terminum ultimatum unum secundum speciem. Probatur ex Aristotele cap. 6. hujus, docente motum ignis et lapidis ad concavum Lunae esse diversarum specierum, quamvis habeant eumdem terminum ultimatum. Ex quo sequitur, quod motus violentus dupliciter contrariatur motui naturali : Primo, ratione principiorum ; si enim mobile naturaliter recipit motum, talis motus est naturalis : si vero non recipit naturaliter motum, est violentus. Secundo, ea ratione, qua motus est, scilicet ratione termini ultimati. Concavum enim Lunae, verbi gratia, non est terminus ultimatus lapidis ad ipsum ascendentis, est vero terminus ultimatus motus ignis. Potest etiam haec conclusio probari a simili : homo enim albus, et equus albus suntejusdem speciei ratione albedinis, et homo albus, et homo niger, sunt diversae speciei ratione albedinis et nigredinis. Similiter, motus lapidis sursum, et motus ignis sursum sunt diversae speciei, ratione accidentium, quae sibi accidunt, videlicet,quia taliter, vel taliter recipiuntur in subjectis. Dico sexto, quod, cum motus sit una entitas praedicamentalis distincta ab aliis, ipse nec est unus, nec differens intrinsece, et formaliter per mobile, vel terminum, vel tempus,vel aliquid aliud ab eo realiter distinctum,imo omnibus illis seclusis,omnis motus esset unus numero unitate sibi intrinseca, quae est ex differentia individuali contrahente quiddi ta lem ad esse indi visi bile: quamvis enim communiter dicatur, quod accidentia numerantur ad numerationem subjectorum, et ab eis habeant unitatem et distinctionem, tamen hoc non est verum, nisi fiat sermo de unitate, et distinctione extrinseca, cum non sit possibile accidentia diversa tam genere, quam specie,quamsolo numero in eodem subjecto simul esse. (b) Ad unitatem numeralem motus non requiritur unitas motoris. Nota,quod hoc dictum est verum, prout in conclusione explicatur : quia si essent plures motores, qui moveant, unus post alium, motus non erit unus numero, sicut patet per Philoso, phum hujus, qui dicit quod motus projectionis non est unus, eo quod in illo motu non est tantum unum movens. (c) Ad unitatem numeralem motui requ(iri

nir unitas numeralis mobilis. Nota, quod unum accidens numero non potest esse ic duobus subjectis numero,nec potest ex uno in alterum migrare : ergo unus motus numero nequit esse in duobus subjectis numero, neque migrare de uno in aliud ; atque adeo mobile, quod est subjectum motus , debet esse unum ad hoc, quod motus sit unus.

(d) Ex quibus patet, quod ad unitatem numeralem motus, etc. Nola, quod ad unitatem numeralem motus extrinsecam requiritur unitas numeralis temporis, et unitas numeralis termini ad quem principalis et ultimali, non tamen requiritur unitas numeralis cujuslibet termini ad quem: requiritur etiam unitas mobilis per se,

et non per accidens : oportet enim secundum Philosophum quod mobile sit unum per se, eo quod idem subjectum per accidens potest simul moveri diversis motibus : illud autem est mobile per se respectu alicujus motus, quod gratia sui, et non gratia alterius est subjectum motus ; mobile autem secundum accidens est mobile gratia partis, sicut patuit superius. Idem etiam motus numero potest esse in diversis subjectis per accidens.

(e) Tamen aliter dicitur, quod quilibet illorum motuum est unus. Nola, quod quidam dicunt, quod ad unitatem molus non requiritur unitas numeralis subjecti denominationis, sed subjecti inhaesionis. Ibi autem est idem subjectum inhaesionis in loto motu, scilicet materia informata forma corporeitatis, quae potest esse eadem ingenito, et corrupto. Vel dicatur, quod si nulla forma substantialis manet eadem in genito, et corrupto, tunc ibi sunt plures molus non continuati ad invicem, sed habiti.

(f) Quemadmodum et molus animalis est unus, etc. Nola, quod motus progressivus animalis non est continuus, aut unus simpliciter ; componitur enim ex multis motibus, ut motu pulsus, et motu tractus, et forte etiam ex multis quietibus, et ideo non est continuus, atque adeo Scotus non intelligit hic de motu animalis progressivo, sed de motu alterationis et augmentationis.

(g) Ad tertiam de aqua, dico, etc. Nola, quod illa pars motus, quae fuit subjective et adaequate in parte movente usque ad finem, est continua et una numero, et habet subjectum unum numero; tamen paries motus, quae fuerunt in aliis partibus mobilis, terminatae sunt, et desierunt esse, cum partes mobilis corrumpebantur.