ANNOTATIONES

( ) In ad aliquid non est motus. Nota primo, quod aliquo Praedicamento esse per se motum potest intelligi dupliciter ; uno modo, ut haec determinatio per se, determinet motum, et sic in omni Praedicamento est per se motus, cujus entitas est successive acquisibilis.Alio modo sic, quod determinet esse, et ita in illo Praedicamento est per se motus, cujus entitas gratia sui, et non alicujus alterius, terminat motum. Secundo, nota quod aliquid dicilur per se terminare motum dupliciter ; uno modo per se primo, adeo quod non praesupponit necessario aliquid aliud terminare illum motum, vel alterum. Alio modo per se secundo ; et sic illud terminat aliquem motum, quod nihil aliud quam ipsum terminat, tamen necessario praesupponit aliquid aliud terminare illum motum : sicut similitudo per se secundo terminat assimilationem, nihil enim terminat assimilationem, nisi similitudo ; tamen ipsa non potest eam terminare, nisi aliqua qualitas prius terminaverit aliquam alterationem ; cum enim similitudo sit relatio, necessario praesupponit suum fundamentum, quod est qualitas.

Nota tertio,quod ad hoc,quod aliquid per se primo terminet motum, tria requiruntur : Primo, quod terminet illum motum intrinsece, et ideo locus non terminat motum localem per se primo, sed ubi. Secundo requiritur, quod ratione sui, et non ratione cujuscumque sibi accidentis, terminet motum, aliter enim terminaret per accidens, et non per se. Tertio requiritur, quod non necessario praesupponat aliquam aliam mutationem terminari ad aliquem terminum.

Ex his sequitur primo, quod cum relatio non suscipiat magis et minus, nec habeat contrarium, nisi gratia fundamenti, vel termini, quod nec etiam terminat per se motum, gratia sui, sed solum ratione fundamenti vel termini, cum ipsa non possit in aliquo de novo acquiri, nisi prius aliqua forma absoluta terminet aliquem motum.

Secundo sequitur, quod licet ad relationem non sit per se primo motus, ut ex dictis jam patet, est tamen bene per accidens : accidit enim, quod movetur de albo in nigrum, quod ipsum fiat simile, vel dissimile alteri. Et si dicas, quod Scotus hic dicit, quod illud quod movetur ad relationem transmutatur se quiescente, ergo quod acquirit relationem de novo quiescit, et non mutatur, nec per se nec per accidens. Dico, quod Scotus, et Commentator, cujus sunt verba, non intelligunt aliquid simpliciter quiescere, et cum hoc ad relationem transmutari (quia hoc contradictionem involvit) sed intelligunt, quod illud, quod transmutatur ad relationem, quiescit, id est, non movetur de necessitate, mutatione, quae est ad formam absolutam, id est, non movetur ad se, licet moveatur ad alterum, de quo infra.

(b) Ad Actionem et Passionem non est mittis. Nota, quod non videtur bona consequentia : Ad motum non est per se motus, ergo ad actionem, et passionem non est per se motus, nam haec consequentia ex hoc videtur tenere, quod actio et passio sunt motus, quod est contra Aristotelem in 3. hujus. Dicunt aliqui, jquod haec consequentia tenet ex hoc, quod actio, et passio sunt motus saltem materialiter, licet non sint motus formaliter. Sed hoc non valet, quia actio, et passio materialiter nihil aliud est, quam forma fluens, et ad illam bene est motus : sed si accipiantur formaliter, manifestum est, quod ipsa non sunt motus. Ideo dicunt alii, quod praedicta consequentia tenet per locum a simili : nam eadem est ratio, quare ad actionem, et passionem non est motus, et quare ad motum non est motus ; ad hoc enim quod aliquid sit subjectum, et terminus motus, requiritur, quod in se sit quoddam permanens potens esse sub quiete, quantum est ex parte sui : modo sicut motus non est permanens, sed quoddam successivum, ita nec actio, nec passio ; consistunt enim in quadam successione. Posset etiam dici, quod praedicta consequentia tonet per locum a majori, si enim motus non est motus, nec a fortiori actionis, et passionis erit motus, eo quod per quemlibet motum consequitur actio et passio ; si ergo ad actionem, et passionem esset motus, etiam motus esset motus.

(o) Ad motum non est motus tanquam ad terminum. Nota, quod sensus hujus conclusionis est, quod motus non acquiritur per motum, neque mutatio per mutationem ; et ratio est, quia omnis mutatio procedit in suis terminis per se, atque adeo, posito termino ad quem est motus per se, non requiritur alia mutatio habens alios terminos ; et si dabitur, hoc erit per accidens. Haec deductio patet, quia tali termino unius motus, vel mutationis acquisito, potest quiescere mobile, atque ita non est per se motus, neque mutatio ad motum, et ad mutationem.

(d) Si mutatio esset ad mutationem, nulla esset mutatio. Nota, quod haec consequentia ex eo tenet, quia res dum fit, nondum est: si ergo motus fit per motum, ergo dum fit, nondum est. Tunc ullra, ille alius motus quo fiebat, si per alium fil,nondum est, dum fit, et pariter de infinitis ; quare nullus est, quia non datur primus motus, quo motus fiat, cum quilibet fiat per motum : nullus ergo erit motus.

Nola secundo, quod sequentes rationes, quae habentur a text. 14. usque ad 17. communiter adducuntur ab expositoribus ad probandum, quod ad motum non sit motus, ut ad terminum : Scotus autem utitur eis ad probandum, quod non sit motus ad motum tanquam ad subjectum, id est, quod motus non possit esse subjectum motus, nec mutatio mutationis, et est satis subtilis deductio, et ut credo magis ad aures Aristotelis.

(e) Sed dubitatur, quare non fac it mentionem de Situ, etc. Nola, quod ex eo Aristoteles non probat motum non esse ad quando, quia quando acquiritur in aliquo sine sui mutatione ex sola adjacentia temporis ; nam tempus est mensura motus, motus aulem in actione et passione consistit, atque adeo ostenso, quod ad actionem et passionem non est motus, facile ostenditur, quod ad ipsum quando non est motus. Similiter, non probat Philosophus, quod ad Habitum non sit motus, quia sicut relatio potest acquiri in aliquo sine sui mutatione, ita et Habitus ; probato ergo, quod ad relationem non est motus, facile probatur, quod ad habitum non sit motus. Et quia situs non acquiritur de novo, nisi per motum localem, certum est autem, quod motus localis non est per se ad situm, sed solum per accidens, ideo certum est, quod ad situm non est per se motus. Nec valet dicere, quod ubi acquiritur in aliquo, ex sola adjacentia alterius, et alterius superficiei sine sui mutatione : ergo nec ad ubi erit per se motus. Antecedens patet, supposito, quod superficiem turris B. Virginis circumdet alia, et alia superficies aeris, ipsa immobili. permanente, acquiritur alius, et alius respectus ubicantis, ad ubicatum seu locantis ad locatum, cum fundamentum ejus, scilicet superficies aeris locantis sit aliud, et aliud. Hoc, inquam, non obstat, quia non est simile de Ubi, et aliis Praedicamentis respectivis : nam Ubi non potest acquiri in aliquo sine mutatione locali sui vel alterius, et est terminus per se primus ipsius mutationis, non est autem sic de aliis Praedicamentis. (f) Hic ostendit, qualiter in quolibet dictorum trium generum, etc. Nota, quod si sumamus motum in communi, in quantum comprehendit sub se tam motus, quam instantaneas mutationes, quatuor habet sub se species, scilicet generationem et corruptionem ad substantiam augmentationem et diminutionem ad quantitatem: alterationem ad qualitatem, et motum localem ad ubi : nam motus sumit denominationem a termino ad quem: modo quatuor sunt Praedicamenta, quae sunt termini motus seu mutationis, scilicet Substantia, Quantitas, Qualitas, et Ubi. Si autem sumatur motus presse,quatenus habet tres illas conditiones, quas assignat Philosophus in hoc 5. text. 3. et quas nos supra retulimus in 3. annotatione ad secundum cap. colum habet tres species, ad quas est per se motus, videlicet Quantitatem, Qualitatem, et Ubi.