EXPOSITIO TEXTUS

Similiter autem necesse est naturalem, et de Loco, etc. Iste est quartus liber, in quo Philosophus determinat de passionibus extrinsecis rerum naturalium; et dividitur in tres tractatus. In primo determinat de Loco: in secundo de Vacuo in tertio de Tempore. Secundus ibi : Eodem autem modo existimandum est, etc. Tertius ibi: Consequens autem est ad ea, quae dicta sunt, etc. Primus tractatus dividitur in septem capitula : In primo determinat, an Locus sit. In secundo, quid Locus sit. In tertio, distinguit modos essendi in Loco. In quarto, praemittuntur suppositiones ad investigandum definitionem Loci. In quinto, ostenditur quid sit Locus. In sexto, ostendit qualiter diversa entia sunt diversimode in Loco; et in septimo solvit rationes probantes Locum non esse. Secundum ibi: Quoniam autem aliud quidem. Tertium ibi: Post haec autem accipiendum est. Quartum ibi iQuoniam igitur deipso. Quintum ibi: Jam igitur manifestum

ex his. Sextum ibi: Cui igitur corpori. Septimum ibi: Manifestum autem ex his. Item, primo praemittit intentionem; secundo prosequitur ibi : Quod igitur locus sit. Primo ponit duas conclusiones: Prima conclusio est ista: Ad Naturalem spectat determinare de Loco. Probatur, quia de passionibus communibus omni enti habet determinare Naturalis, sed locus est passio communis omni enti ; ergo, etc. Major nota est, quia habet determinare de omnibus entibus ipse Naturalis. Et minor apparet per antiquos, qui arguebant sic : quia quod non est, nusquam est; igitur quod non est alicubi, non est, et per consequens omne ens est in loco. Hic dicit Commentator, quod ista ratio est famosa,sed est falsa : primo enim major est falsa, quia de rationibus communibus omni enti determinare non pertinet ad Naturalem, sed ad Metaphysicum. Secundo minor est falsa, quia multa sunt en tia quae non sunt in aliquo loco, ut Deus,et substantiae separatae. Tertio consequentia (") per quam probat minorem, non valet,imo peccat per fallaciam : et ideo Aristoteles ponit aliam rationem veram, quia ad Naturalem spectat determinare de motu ;igitur etiam de loco. Tenet consequentia: quia (b) motus localis est primus motuum,ut patet 8. hujus, text. 55. usque ad 61. qui non potest fieri sine loco ; et antecedens patuit in tertio.

Sccunda conclusio est, quod determinatio (2) de Loco est difficilis. Probatur : quia Locus non videtur habere eamdem naturam propter diversas proprietates, quae insunt sibi: modo difficile cst assignare diversitatem naturae propter diversitatem illarum proprietatum : secundo, quiaillud est difficile, quod est duvitabile, et non exquisitum per alios : modo sic estde Loco : igitur consideratio de Loco est difficilis.

Quod(B)igitur Locus sit. Hic prosequitur : et primo probat quatuor rationibus Locum esse. Secundo probat locum non esse ibi : At vero dubitationem habet. Prima ratio est: quia illud est, in quo diversa corpora naturalia sibi invicem succedunt; sed diversa corpora naturalia sibi invicem succedunt in loco; igitur, etc. Major est nota, et minor apparet : quia videmus, quod ubi prius fuit aqua, quod ibi postea est acr. Et ista ratio non solum probat quod Locus est, sed etiam probat, quod Locus est aliquid distinctum a corpore locato.

Amplius(A)autem lationes. Haec est secunda ratio. Illud est, ad quod corpora naturalia moventur naturaliter ; sed ad locum corpora naturalia moventur naturaliter ; igitur, etc. Major patet de se, et etiam minor: quia unumquodque corpus naturale existens extra suum locum naturalem non prohibitum movetur ad suum locum,ut leve sursum, et grave deorsum, quae naturali desiderio suae conservationis moventur ad illas partes, quae sunt differentiae Loci. Et ista ratio non solum probat quod Locus est, imo quod Locus habet quamdam virtutem conservativam locati.

Sunt autem (5) talia, etc. Hic demonstrat, quod sursum ei deorsum sunt partes Loci, et quod hujusmodi differentiae non sunt determinatae solum quoad nos,imo etiam sunt determinatae in toto universo; quia locus levium est naturaliter sursum,et gravium naturaliter deorsum. Et subdit Philosophus, quod etiam si esset (c) aliqua magnitudo Mathematica,adhuc in ea essent istae differentiae Loci, saltem quoad nos, et diceretur magnitudo Mathematica, quae imaginaretur immobilis, videlicet habens qualitatem specialem.

Amplius^) vacuum affirmante. Hic ponittertiam rationem, quia vacuum est ut concedebant antiqui, sed vacuum est locus, per definitionem Loci : unde, Vacuum est locus non repletus corpore; igitur locus est.

Videtur autem . Hic ponitur quarta ratio, quae est auctoritas Hesiodi, qui posuit quoddam Chaos confusum, qui est locus omnium aliorum entium, quod posset esse sine aliis, et nullum aliud est sine ipso. Et ex hoc infert Aristoteles, quod (7) si ita est, imaginabilis est natura Loci, quia jam esset prima causa, seu primum entium, ex quo posset esse sine alio, et nihil sine ipso.

At vero (8) dubitationem habet. Hic probat Locum non esse, sex rationibus. Secunda ibi: Amplius siest corporis locus. Tertia ibi : Quid enim

tandem. Quarta ibi : Amplius autem. Quinta ibi : Amplius autem, et ipse. Sexta ibi : Amplius si ut omne. Prima rati" est: quia vel locus est corpus vel aliqua substantia incorporea 5 non corpus; quia tunc cum locus, et locatum sint simul, sequeretur quod duo corpora essent simul,? quod est impossibile. Nec substantia incorporea, quia non apparet, quae esset locus, et quaerendum est de genere, sub quo poneretur.

Amplius (9) si est corporis locus.Se- I cunei a ratio; si locus esset, tunc qua ratione corpus esset locus, eadem ratione esset aliquis superficiei, et alius . puncti; consequens est falsum, quia non apparet, quomodo esset locus puncti nisi punctus; et patet consequentia 5 quia sicut aqua est in loco, vel rae, ita superficies aeris, vel superficies aquae est ibi loco, et etiam punctus ipsius. . i

Quid enim (iO) tandem. Tertia ratio : quia veljocus est de numero intelligibilium solum,jVel sensibilium : non clejprimo, quia tunc non haberet magnitudinem, et tamen locus debet habere magnitudinem, cum debeat esse aequalis locato.Si de numero sensibilium, tunc non potest esse nisi elementum, aut compositum ex elementis, et quodcumque detur, locus esset corpus, et sic duo corpora erunt simul, quod est impossibile.

Amplius (I I) autem. Hicponitquartam rationem : quia si locus esset, tunc haberet aliquem modum causandi supra locatum : modo hoc est falsum, ut patet inducendo in quatuor generibus causarum. Primo, locus non est materia, nec forma, quia ex istis immediate componitur res naturalis, modo locus est extrinsecus : nec finis, quia forma et finis coincidunt, ut patet secundo hujus; et tamen locus non coincidit cum forma. Nec locus est efficiens, quia locus non est principium motivum corporis locati. Et dicit Commentator text. 70. quod locus est finis extrinsecus, et non apparet, quod ille finis coincidat cum forma.

Amplius (12) autem et ipse. Hic ponit quintam rationem; quia si locus est,oportet,quod ille sit alicubi: et ita sequitur de illo alio loco, iterum ille esset alicubi, et sic in locis esset processus in infinitum.

Amplius (13) ut si omne. Ponit sextam rationem : quia si locus esset, sequeretur, quod quando corpus augmentaretur, quod locus augeretur 5 consequens est falsum, quia locus est immobilis. Et probatur consequentia : quia locus debet esse aequalis locato, et per consequens ad augmentum unius, sequeretur augmentatio alterius.