ANNOTATIONES

(a) Si spatium separatum esset locus, etc. Nola, auclores vacui opinari locum esse dimensiones illas, et spatium separatum a sensibilibus corporibus, id est, quantitates sine subjecto. Nota secundo, quod in rei veritate, id quod est in aliquo tanquam in loco, debet esse in illo tanquam in aliquo separato continente, taliter, ut nulla pars locali sit in loco sibi adaequato. Modo secundum ponentes illas dimensiones penetrantes se cum singulis partibus interioribus locati, quaelibet pars locati est per se in loco, alque adeo si spatium separatum esset locus, totum penetrative erit cum loto, et quaelibet etiam pars cum suo proprio loco, quod est contra rationem existendi in loco ; nam pars continui non est per se in loco, sed est sicut pars in toto.

(b) In vacuo, si esset, non fieret motus localis, etc. Nota, quod non solum ex motu non infertur vacuum esse, verum ex positione vacui sequitur motum non esse. Nam quemadmodum dicunt nonnulli, ( quos 2. de Caelo, text 90. citat Philosophus) terram esse immobilem propter similitudinem, et uniformitatem superficiei continentis, vel propter similitudinem, et aequalitatem, quam habet in toto universo, ratione cujus non huc magis, quam illuc propendet : pari ratione, si aliquid ponas in vacuo, nihil erit causae cur ad hanc, quam ad illam differentiam potius feratur , et per consequens manebit immobile.

(c) Tunc in ipso vel fleret motus naturalis, etc. Nota, quod inhac ratione Aristoles duo supponit : Primum, quod omnis motus est naturalis, vel violentus, inler quos apud Aristotelem, qui motum Angelorum non cognovit, non est dare medium, secundum quod violentus est posterior naturali, ex quibus sic arguitur : in vacuo nihil movetur naturaliter, ergo nec violenter, quia desLruclo priori, destruitur posterius. Quod autem motus violentus sit posterior naturali, ex eo patet : quia motus violentus, aut praeter naturam, non dicitur, nisi per respectum ad naturalem, et quod est ex naturali inclinatione re:, prius est eo, quod est contra naturam : ergo ubi naturalis mo tus non est possibilis, nec violentus possibilis est esse. Antecedens patet, quia omnis motus naturalis est sursum, vel deorsum ; sed in vacuo non est sursum, neque deorsum.Tum,quia ponentes vacuumseparatum dicuntipsum esse infinitum,in infinito autem non potest signar; sursum, nec deorsum, cum ibi non sit ultimum, nec medium, ut dictum est supra lib. 3. text. 53. Tum etiam, quia vacuum nihil est, et nihil nullam habet differentiam specificam positionis ; sursum autem, et deorsum dicunt virtutes positivas contrarias.

(d) Sicut per antiperistasim, etc. Nota, quod causa motus projectorum post recessum a primo projiciente, secundum aliquos, est antiperistasis, id est, repercussio medii a medio, quia medium primo percussum a primo projiciente pellit medium sibi propinquum, et illud pellit aliud, et sic consequenter quousque cesset virtus violenter impressa medio. Secundum vero alios,causa illius motus est medium primo percussum a projiciente, in quo est impressa virtus, ab ipso projiciente, quod quidem medium continue assistit percusso, deferendo ipsum per quemdam fluxum motu velociori, quam sit natum moveri secundum naturam ; et ideo impe Ut mo. tum naturalem percussi. Projecta quidem moventur projectore non tangente. Sed de hoc latior erit sermo infra, libro 8. capio. text. 82. ubi est proprius locus.