QUAESTIO I Utrum Locus sit

Aristot. 4. Physic, cap. 1. et sequen. Themist. Simplic. Alexand. ibid. Avicenna 2. suffic, cap. 6. Albert, Mag. in i. Phys, tract. 1. cap. 1. D. Thom. lect. 1. in 4. Physic, et opusc. 52. Mayron. in 4. Physic, in princip. Canonic, ibid, quaest. 1. art. I. Conimbric. et Riivius ibid, in exposit, cap. 1. Compluten. disp. 19. quaest. 1. JJ. 5. Rocous 4. Physic, stemma i. cap. 1.

Arguitur quod non : quia vel esset causa, vel effectus; sed nullo modo , ergo, etc. Non effectus, quia quaero ubi est suum efficiens, et ubicumque detur, sequitur, quod suum efficiens est in loco, et per consequens locus est prius quam sit productus,quod est impossibile. Et si dicatur, quod suum efficiens est in uno loco producto ab efficiente 5 tunc sequitur quod in causis efficientibus essentialiter ordinatis esset processus in infinitum, quod est impossibile, ut patet 2. Metaph, text. 6.

Secundo arguitur, quod non sit causa. Primo non est efficiens : quia Locus est quantitas, ut patet in Praedicamentis; modo quantitates non sunt de potentiis activis, vel passivis, ut dicit Commentator super isto quarto, com. 48. Item, non est finis : quia finis acquiritur per agens, et tamen Locus non acquiriturper agens, imo praesupponitur actioni. Item,non est materia, vel forma: quia materia, et forma sunt intrinsecae rei naturalis, et locus est extrinsecus.

Tertio, si locus ponatur esse, hoc est, propter recipere corpora locata; sed locus non potest recipere corpora locata ; ergo, etc. Major patet: quia non apparet ad quem finem aliter ordinaretur. Minor apparet; quia si Locus sit, locus esset dimensio, vel dimensiones : modo cum locatum sit dimensio, sequitur quod una dimensio reciperet aliam, et esset penetratio, quod est impossibile.

Quarto, si locus est, Locus esset corpus -, sed hoc est impossibile propter duo : Primo quia Locus debet esse immobilis; sed omne corpus est mobile. Secundo, quia tunc duo corpora, scilicet locus, et locatum essent simul, quod est impossibile. Et consequentia principalis probatur; quia locatum est corpus, modo de ratione loci est, quod sit aequalis locato; igitur locus esset corpus.

Quinto, si locus sit, vel locus est materia, vel forma, vel spatium separatum, aut terminus continentis corpus : non materia, neque forma, ut probatum fuit, quia ista sunt intrinseca corpori locato, et locus est extrinsecus. Nec spatium separatum : quia locus debet esse conservans locati,ettamenillud spatium nullo modo esset conservativum, cum sit non ens, et nullam habeat dispositionem ; ergo, etc. Nec terminus corporis continentis, quia ille terminus.est mobilis ad locum continentis.

Sexto, sequitur quod ille terminus esset augmentabilis, et diminuibilis; consequens est falsum. Probatur, quia quando locatum augmentatur, tunc nisi in tantum locus augmentaretur, sequeretur quod aliqua pars locati esset sine loco. Item quoniam locatum diminuitur, nisi conformiter locus diminueretur, sequeretur,quod aliqua pars loci maneret sine corpore locato, quod est impossibile.

Septimo,quia si locus esset, locus esset alicubi : et si sic, esset processus in infinitum. Antecedens probatur : quia quod non est, nusquam est : igitur quod est, alicubi est.

Oppositum arguitur per Aristotelem in isto quarto, text. L

In hac quaestione, Primo videbitur quid nominis hujus nominis Locus,et de conditionibus generalibus, quas quilibet concedit in loco esse. Secundo ex illis conditionibus probabitur locus esse, et investigabitur, quae res sit locus. Et Tertio,inquiretur de veritate proprietatum Loci.

Quantum ad primum, notandum quod ille terminus Locus significat idem, quod illi termini, per quos convenienter respondetur ad quaestionem quaerentem, ubi est hoc, et ideo significatum hujus termini Locus circumloquitur, et declaratur per adverbia localia. Nunc enumeranda? sunt conditiones generales Loci: Prima proprietas est, quod locus continet aliquod locatum; quia quilibet concedit, quod locatum est in loco tanquam in continente. Secunda proprietas est, quod locus non est inseparabilis a locato: quia per motum localem, locatum movetur de uno loco ad alium. Tertia proprietas,quod locus non est aliquid locati,scilicet,nec pars, nec accidens : quod patet: quia motum localiter dimittit locum in quo prius fuit, et tamen non dimittit partem, aut accidens, quod prius habuit. Quarta, quod locus proprius alicujus locati est praecise aequalis illi locato, quia continet locatum, et nihil plus. Quinta, quod omne corpus habet locum naturalem,^ quo nunquam movetur naturaliter,imo in eo naturaliter quiescit, et si fuerit extra illum locum, ad ipsum naturaliter redibit, si non fuerit impeditum. Sexta, quod sursum et deorsum, ( ) dextrum et sinistrum, ante et retro sunt differentiae Loci. Septima, quod sicut transmutatio ( ) substantialis facit scire materiam , ita motus localis facit scire locum : quia sicut ex transmutatione substantiali concludimus materiam esse, ita ex motu locali concludimus locum esse. Octava, quod in eodem loco succedunt sibi invicem diversa corpora, et hoc est notum. Nona, quod majus corpus majorem locum occupat, et minus minorem. Decima,quod omne motum localiter est alicubi, et mutat locum, quia motus localis est loci mutatio. Undecima, quod nullum quiescens localiter mutat locum, quia si sic, jam moveretur localiter. Duodecima, quod impossibile est plura corpora esse simul in eodem loco, quorum unum non est natum informare reliquum, nec ambo tertium : quia qua ratione plura possunt esse in eodem loco, eadem ratione infinita. Decima tertia, quod idem locatum non potest esse in diversis locis. Decima quarta, et ultima, quod locus est immobilis per se localiter : quia quod per se movetur localiter, per se est iri loco, et tamen locus non est in loco, quia jam esset processus in infinitum in locis. Patet igitur de quid nominis hujus termini Locus, et de proprietatibus, quae secundum communem opinionem conveniunt Loco. Et hoc de primo.

Quantum ad secundum, notandum, quod hoc nomen Locus aliquando accipitur aequivoce, quia aliquando accipitur pro illo, respectu cujus fit motus localis, sive respectu cujus cognoscitur velocitas motus, et sic centrum terrae, seu tota terra dicitur esse locus caeli : cujus signum est, quod ad quaestionem factam, ubi movetur caelum, respondetur quod circa terram. Alio modo accipitur ( )locus pro patria, seu magno corpore continente aliquod infra se : et sic solemus dicere, quod secundum diversitates locorum proveniunt diversitates proprietatum in rebus naturalibus : et sic dicit Aristoteles in isto L text: 4. quod Locus est conservativus locati. Tertio modo accipitur Locus pro continente locatum immediate : et isto modo accipitur in isto quarto, et tunc quae res sit Locus, sunt diversae opiniones. Prima est, quod Locus nihil est, et movebantur propter rationes ante oppositum. Secunda opinio fuit, quod locus est materia, et movebantur pro tanto, quia sicut in eadem materia succedunt sibi invicem diversae formae, ita in eodem loco succedunt sibi invicem diversa corpora, unum post aliud. Tertia opinio, quod locus est forma; et hoc pro tanto, quia sicut forma est terminus, et finis illius, cujus est forma, ita locus est terminus, et finis corporislo^ cati. Quarta opinio, quod locus est corpus; et hocpro tanto,quia locus est superficies corporis continentis, modo superficies non est aliqua res indivisibilis existens in continuo, imo superficies est corpus consideratum, ut est mensurabile per duas divisiones tantum. Quinta, quod locus est spatium separatum interceptum inter latera continentis. Sexta, quod locus est ultima superficies indivisibilis corporis continentis, quae est versus locatum. De istis duabus ultimis, et de 3. art. dicetur in aliis quaestionibus.

Ex his sequuntur conclusiones. Prima conclusio: Locus est ens. Probatur, quia omne illud est ens, ad quod corpora naturalia moventur naturaliter; sed ad locum corpora naturalia moventur naturaliter ; ergo, etc. Major patet, quia propter illud, quod nihil est, nullo modo inclinatur ad movendum : et minor est nota ad experientiam. Secundo probatur principaliter, discurrendo per conditiones prius positas.

Secunda conclusio : Locus non est materia, vel forma. Probatur, quia nullum extrinsecum locato est materia, vel forma locati, quia determinantur a locato per motum localem, et tamen non determinatur ejus materia, vel forma; igitur locus non est materia, vel forma. Secundo, quia,si ita esset, sequeretur quod de necessitate ad motum locati moveretur ejus locus 5 consequens est falsum , quia de ratione loci est, quod sit immobilis, ut patet ex ejus definitione; patet consequentia, quia ad motum locati necesse est, tam ejus materiam, quam formam moveri, et ista potest etiam probari per conditiones prius positas.

Tertia conclusio : Locus non est corpus continens locatum. Probatur, quia diversimode est aliquod iii aliquo tanquam in loco, et tanquam in vase, ut probat Aristoteles in isto 4. text. 41. Sed locatum est in corpore continenti lan" quam in vase; igitur non est in eo tanquam in loco, et per consequens non est locus contenti. Secundo sequeretur,quod locus non esset aequalis locato, quia corpus continens est multo majus corporecontento. Tertio sequeretur, quod idem esset loous proprius, et communis; consequens est falsum, ut patet in isto quarto, text. 14. Et patet consequentia, quia corpus locans est locus communis, et per te locus proprius est corpus continens 5 ergo sequitur propositum. Et impugnatio hujus opinionis magis patebit, quando disputabitur,an linea, superficies, et punctus sint res distinctae a corpore.

Nunc (d) ad rationes. Ad primam, dico quod locus potest esse effectus, et etiam causa, sed non est necesse, quod sit effectus, vel causa locati: imo est terminus extrinsecus continens locatum. Et per idem patet ad secundam.

Ad tertiam, cum dicitur: Hoc esset propter recipere corpora, etc. concedo; et etiam concedo, quod tam locus, quam locatum est dimensio, vel dimensiones, et non sequitur, quod dimensiones penetrent se, quia non sunt simul positive, sed privative, per privationem alicujus intermedii.

Ad quartam, negatur consequentia, quod locus sit corpus, sed est superficies corporis immediata locato. Ad probationem, locus est aequalis, etc. exponetur postea; dico tamen, quod locus, et locatum, sic sunt aequales, quod locus nihil plus continet, quam locatum, nec locatum continetur ab aliquo majori suo loco. Ad confirmationem dicitur sicut ad tertiam.

A-d quintam, dico quod locus est terminus corporis continentis. Ad improbationem : Ille est mobilis ad motum continentis, concedo quod est mobilis per accidens ad motum continentis : tamen de ista immobilitate per se non intellexit Aristoteles in definitione loci, sed de immobilitate per aequivalentiam situs respectu corporis caelestis, et respectu corporum circumjacentium, quae quiescunt.

Ad sextam, potest concedi, quod locus est augmentabilis, quia eadem superficies est bene primo minor, et postea major, nec est inconveniens. Vel dicitur, quod quando locatum augmentatur, tunc non augmentatur ejus locus,sed locatum acquirit unum novum locum majorem, quam erat locus, in quo prius fuit.

Ad septimam, quia si locus esset, etc. Negatur consequentia, quia locus non est in aliquo tanquam in loco, sed est in corpore continente, cujus locus est terminus, tanquam pars in suo toto, vel accidens in suo subjecto.