JOHANNIS CAPREOLI THOLOSANI ORDINIS PRAEDICATORUM, THOMISTARUM PRINCIPIS

 DEFENSIONES THEOLOGIAE DIVI THOMAE AQUINATIS In Primo Sententiarum

 Tomus I

 PROLOGUS

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO III.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS 11.

 QUAESTIO IV.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 DISTINCTIO I.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO III.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 DISTINCTIO II.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO III.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO III.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO III.

 ARTICULUS 1.

 ARTICULUS 11.

 DISTINCTIO IV.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 DISTINCTIO V.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS 11.

 DISTINCTIO VII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS U.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS I.

 DISTINCTIO VIII

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS 1.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO III.

 QUAESTIO IV.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS I.

 Ad argumenta contra primam CONCLUSIONEM Sequitur responsio ad argumenta ista facia ante oppositum et post oppositum. Ad argumenta Scoti.

 ERRATA CORRIGENDA Pag. 1, col. 2, lin. 7, quo praemisso quo ad primum articulum, sit lege quo praemisso, quoad primum articulum sit - 3,-1, 12, quo a

 Tomus II

 TABULA

 DISTINCTIO IX.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 DISTINCTIO X.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS 1.

 ARTICULUS II.

 DISTINCTIO XI.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS UNICUS A. - CONCLUSIONES

 DISTINCTIO XIII

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 DISTINCTIO XIV.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS UNICUS

 DISTINCTIO XV ET XVI.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XVII

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS I.

 Ad argumenta contra secundam CONCLUSIONEM I. Ad argumentum Gregorii. - Ad argumenta, primo loco contra secundam conclusionem inducta, dicitur quod con

 ARTICULUS II.

 DISTINCTIO XVIII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS UNICUS

 DISTINCTIO XIX.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS UNICUS

 ARTICULUS UNICUS A. - CONCLUSIONES

 ARTICULUS UNICUS

 DISTINCTIO XX

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS UNICUS

 DISTINCTIO XXII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 DISTINCTIO XXIII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 DISTINCTIO XXIV.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 DISTINCTIO XXV

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 DISTINCTIO XXVI.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 DISTINCTIO XXVII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 DISTINCTIO XXVIII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 DISTINCTIO XXIX.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 DISTINCTIO XXX.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS 1.

 ARTICULUS II.

 DISTINCTIO XXXI.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 DISTINCTIO XXXII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 DISTINCTIO XXXIII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 DISTINCTIO XXXV

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 DISTINCTIO XXXVI.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS 11.

 DISTINCTIO XXXVII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 DISTINCTIO XXXVIII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 DISTINCTIO XL

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XLI.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 DISTINCTIO XLII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II,

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 DISTINCTIO XLV.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

ARTICULUS II.

MOVENTUR DUBIA A. - OBIECTIONES g 1.

Contra tertiam conclusionem Argumenta Aureoli. - Quantum ad secundum articulum arguit Aureolus (dist. 25, q. 1, art. 2), contra conclusiones. Et quidem contra tertiam, in hoc quod ait nomen personae significare in recto essentiam divinam, in quantum est idem quod hypostasis, relationem vero in obliquo. Primo. Illud enim quod significatur in recto, nomine hypostasis, vel personae, explicatur per suam rationem, qua dicitur quod persona et hypostasis est distinctum subsistens in aliqua natura. Sed hoc numquam competit essentiae, etiam prout est idem quod persona; non enim verum est quod essentia sit distincta, sicut nec genita; proprietates enim non distinguunt essentiam, nec determinant, secundum Damascenum. Ergo essentia, prout est hypostasis vel persona, non significatur in recto. Secundo ad idem sic. Numquam constitutum significat in recto constituentia. Sed essentia, et relatio, quantumcumque sit subsistens, respiciunt personam, sicut constituentia. Ergo persona sive hypostasis constituta, nullum eorum significat in recto, quantumcumque sint idem quod hypostasis vel persona. Tertio sic. Illud quod significatur in recto, vere purificatur cum dicitur : tres personae; non enim purificatur quod dicitur in obliquo, sed quod significatur in recto. Sed essentia divina, prout est idem quod persona, non purificatur dicendo : tres personas ; sic enim est idem essentia cum persona, quod essentia non triplicatur, licet plurificetur persona. Ergo essentia, prout est idem cum persona, non significatur nomine personae in recto. Secundo loco arguit contra eamdem, in hoc quod dicit personam significare relationem, prout est subsistens, et habet modum substantiae directe et in recto, et essentiam in obliquo. Primo sic. Nullum enim eonstituens aliquid, significatur per constitutum, in recto. Sed proprietas, ut subsistens, constituit personam, secundum sic ponentes. Ergo non significatur in recto nomine personae, sed quasi per modum partis in obliquo. Secundo sic. Doctores isti dicunt, in QuaesUoni-

bus disputatis, quod persona divina nec substantiam nec relationem significat formaliter, sed subsistens divinum distinctum, quodcumque sit illud quod (a) distinguitur. Sed manifestum est quod proprietas non est distinctum subsistens in recto; non enim proprietas est quod distinguitur, sed quo fit distinctio. Ergo relatio non importatur nomine personae in recto. Tertio sic. Aut relatio habens modum substantia? et subsistentis in natura divina, accipitur quasi quid partiale respectu personae, constituens ipsam una cum essentia, aut quasi quid totale constitutum. Si detur primum, patet quod nomine personae, importabitur in obliquo; sicut constituens oblique clauditur in constituto. Si detur secundum, manifestum est quod tunc totum includit, essentiam videlicet et relationem (6); et ita, nec essentia nec relatio est in recto ; nec est dicere, secundum istam acceptionem, relationem ut subsistentem, nisi quoddam constitutum ex essentia et relatione. Ergo in nullo verum est quod relatio, prout est quid partiale constituens, nomine personae significetur in recto. Sic ergo non est verum quod conceplus personae claudat essentiam vel relationem in recto, quantumcumque utrumque sit idem cum persona. tj 2. - Contra ultimam conclusionem Argumenta Aureoli.

Tertio loco arguit contra ultimam conclusionem. Primo. Illud quod dividitur per vagum , et signatum, et simpliciter, non claudit in sua ratione conditionem individui vagi; quia tunc idem divideretur in se et in oppositum sibi. Unde, quia homo concipitur aliquando simpliciter, ut cum diffinitur in sua communitate, aliquando vage, ut cum dicitur, quidam vel aliquis homo, aliquando signate, ut cum dicitur, homo iste, vel ille, ideo nullus dicit quod homo sit individuum vagum. Sed persona accipitur aliquando (y) signate, dicendo hanc personam, aliquando vage, ut dicendo aliquam, vel quamdam personam , aliquando simpliciter, ut dicendo personam. Ergo non habet communitatem individui vagi, sicut nec homo. Secundo sic. Si persona sic esset communis tribus, sicut individuum vagum, ita esset communis sicut aliquis Deus. Sed hoc non est verum; quia, secundum hoc, dici posset quod Pater et Filius et Spiritus Sanctus sunt tres quidam (3) dii, sicut dicimus quod sunt tres quaedam (e) personae. Igitur idem quod prius. Tertio sic. Quaerendum est quomodo accipitur ab istis individuum vagum (a). Aut enim pro intentione; aut pro re substrata intentioni. Sed non potest dici quod persona significet individuum vagum, si sumatur pro secunda intentione; quoniam isti dicunt quod persona non significat intentionem secundam. Nec potest dici quod persona significet rem substratam tali intentioni. Tum quia hujusmodi substratum significatur per nomen substantiae speciei, addito signo particulari; ut puta, aliquis homo, vel quidam homo ; non est autem idem Patrem et Filium et Spiritum Sanctum esse personas, quod esse aliquos Deos. Tum quia substratum vagationi hujusmodi non est aliquid determinatum ; quia in omni natura accipi potest individuum vagum, ut: in qualitate, aliquis color, et in quantitate, aliqua linea, et sic de aliis; persona vero non invenitur nisi in determinata natura. Tum etiam quia non est una ratio substrata individuo vago; quia in quibusdam est aliquis homo, et in quibusdam est aliquis equus, et sic de aliis; persona vero habet unicam rationem diffinibilem, ut patet. Ergo persona non habet communitatem individui vagi.

Haec ille in forma, etc. B. - SOLUTIONES g 1.

Ad argumenta contra tertiam CONCLUSIONEM Ad argumenta Aureoli.

Ad argumenta primo loco facta respondetur. Et primo ad primum dico quod major falsa est, si intelligat de significato materiali personae divinae, cujusmodi est essentia. Si autem loquatur de formali significato, conceditur major, et minor, et conclusio in eodem sensu ; sed nihil facit contra conclusionem. Non enim intendit conclusio, quod hoc nomen, persona divina, de significato formali significet essentiam, sed de significato materiali. Persona enim divina significat, de significato formali, distinctum subsistens in natura divina, sed de significato materiali significat relationem, quae est illud distinctum subsistens; licet relatio non distinguatur, sed distinguat. Significat etiam eodem modo essentiam, quae est idem distinctum; licet essentia non distinguat, nec distinguatur; sed tamen est (6) eadem relationi distinguenti, et eadem relativo distincto. Ad secundum negatur major, loquendo de significato materiali. Ad tertium conceditur major, si loquatur de eo quod significatur in recto, significato formali. Sed negatur, si tale quid significetur significato materiali, praesertim materiali remoto; relatio enim, vel relativum, significatur nomine persona? divinae, significato materiali; proximo tamen, quia diffinitio per- (a) vagum.

Om. Pr. (8) est. - Om. Pr. sonae praedicatur de relativo, dicendo : Pater est distinctum subsistens in natura divina. Sed essentia divina significatur, nomine personae, significato materiali et remoto, quia nec exprimitur per diffinitionem personae divinae in recto, nec illa diffinitio praedicatur de divina essentia ; sed tamen illud relativum, de quo praedicatur diffinitio personae, scilicet Pater, vel Filius, praedicatur de divina essentia in recto. Ad argumenta secundo loco inducta respondetur. Ad primum quidem negatur minor, quia majorem concedo eo modo quo exposui jam. Et cum dicitquod proprietas, ut subsistens, etc; negatur. Cum enim dico, proprietas utsubsistens, idem est dicere, ac si dicerem, relatio in concreto, id est, significata eo modo quo significatur cum dicitur, Pater. Relatio enim significata sub nomine paternitatis, non significatur ut subsistens, nec ut quod est, sed ut quo aliquid est. Sed dum significatur hoc nomine, Pater, significatur ut quod est et ut subsistens. Taliter autem significata, scilicet hoc nomine. Pater, non significatur ut quid constitutivum, sed ut constitutum et hypostasis. Non tamen intelligo quod significatio vel conceptio nostra aliquid faciat ad constitutionem personarum divinarum. Sed tamen relatio divina non intelligitur constituens, nisi in quantum intelligitur in ratione formae, et ut quo. Et ideo minor est falsa. Nec videtur arguens intellexisse sanctum Doctorem, in Quaestionibus disputatis, ubi allegat eum. Patet enim quod ista est mens sua, secundum quod allegavi in fine probationis tertiae conclusionis. Ad secundum negatur minor. Dico enim quod relatio ut subsistens, est distincta, etc. Paternitas enim ut est Pater, quod est eam esse subsistentem, non distinguit, sed est quid distinctum. Posito enim quod capiatur in abstracto, et ut forma, et quo, ipsa, licet non significetur nomine personae formaliter, significatur tamen materialiter, non proxime, sed remole, modo praeexposito de essentia. Ad tertium dico quod relatio, habens modum substantiae, est relatio ut est relativum, et ut accipitur in concreto; et ipsa, ut sic, est constitutum ex seipsa ut est forma et quo aliquid est, et est quid totale. Et cum dicitur quod, ut sic, includit essentiam, falsum est. Non enim intelligo relationem ut subsistentem, intelligendo eam modo quo iste dicit, scilicet ut quid constitutum ex essentia et relatione; sed intelligo eam ut significatur nomine Patris. Et posito quod ita esset sicut dicit, adhuc relatio significabitur in recto, non ut relatio, sed ut relativum, licet tale significari sit materialiter significari. ^2.

Ad argumenta contra ultimam conclusionem Ad argumenta Aureoli.

Ad argumenta tertio loco facta respondetur. LIBRI I. SEN TENTURUM Et primo ad primum dico quod, secundum quod tangit sanctus Doctor, 1 p., q. 30, art. 4, duplex est individuum vagum. Quoddam est quod formaliter significat naturam, vel individuum ex parte naturae cum determinato modo exsistendi qui singularibus competit; cujusmodi est ly aliquis homo, etc. Aliud est individuum vagum, quod formaliter significat individuum ex parte modi exsistendi vel exsistentiae, et ex consequenti naturam; ut persona, quae significat formaliter et directe subsistens distinctum in natura, etc. - Isto supposito, dicitur ad majorem, quod individuum vagum primo modo, non sic potest ulterius specificari per additionem, quia tale individuum significat naturam sub modo exsistendi qui competit individuo, et ille modus vagi (a) designatur communiter per signum particulare, ut dicendo, aliquis homo, aliquod animal, cui non ulterius potest superaddi aliud signum" denotans ulteriorem vagationem. Sed individuum vagum secundo modo, designatur sine tali signo particulari aut participative; ideo sibi non repugnat ulterior designatio vel specificatio talis modi per signum particulare. Et cum iste arguit, quia tunc idem dividetur in se et in suum oppositum, negatur consequentia. Cum enim dico, persona, et, aliqua persona, individuum vagum quod est persona, ibi non dividitur in se et in oppositum ; sed primum individuum quod erat aliqualiter vagum, id est, indeterminatum, efficitur magis determinatum, quia modo individuabilis significabatur confuse, et postea magis determinate, scilicet cum modus ille specificatur per ly aliquid, vel per ly ista persona. Ad secundum negatur consequentia. Non enim est simile de hoc individuo vago, aliquis Deus, et de isto individuo, persona. Quia primum significat individuum ex parte natura?; et ideo non purificatur, quia natura non plurificatur. Sed aliud, scilicet persona, significat individuum ex parte modi exsistendi qui competit individuo. Et ille modus plurificatur in divinis, scilicet indivisio in se, et divisio ab alio. Quaelibet enim persona habet suam indivisionem in se, et divisionem ab alio, scilicet per negationem. Et ideo nimirum si tale individuum plurificatur. Unde sanctus Doctor, de Potentia Dei, q. 9, art. 6 : a Cum hoc nomen, persona, sit substantivum, apparet de forma ipsius significata, utrum possit plurificari, vel pluraliter praedicari. Forma autem significata nomine personae, significatur formaliter incommunicabilitas sive individuabilitas subsistentis in natura. Cum igitur formae facientes esse distinctum et incommunicabile sint plures in divinis, oportet quod nomen personae pluraliter praedicetur. D Ad tertium conceditur secundum membrum divisionis: Persona enim non significat intentionem, sed rem illi substratam, in natura intellectiva duntaxat, secundum sanctum Thomam, 1. Sentent., dist. 25, q. 1, art. 1. Et cum hoc improbatur, dico, ad primam probationem , quod aliter significatur res substrata intellectui singularitatis, vel individuationis per ly aliquis homo, quam per hoc quod dico, persona, ut saepe dictum est. Ad secundani, patet (a) per idem, quod persona non significat individuum ex parte natura?., sed ex parte modi; licet de ratione personae sit natura rationalis in obliquo formaliter significata. Ad tertiam, patet (6) peridem. Solum enim probat, quod persona non significet generaliter rem substratam individuationi vagae; hoc enim conceditur. Sed non probat quin significet tale substratum in natura intellectiva. Et sic patet quod non militat contra nos. Ad argumentum in pede quaestionis, patet per ultimam conclusionem.