ARTICULUS I.

PONUNTUR CONCLUSIONES Quantum ad primum, sit Prima conclusio : quod tam prima quam secunda intentio est conceptio intellectus. Istam conclusionem intendit sanctus Thomas, 1. Sentent., dist. 2, q. 1, art. 3, ubi sic ait : " Sciendum, inquit, quod ipsa conceptio intellectus tripliciter se habet ad rem quae est extra animam. Aliquando enim hoc quod intellectus concipit, est similitudo rei exsistentis extra animam, sicut hoc quod concipitur de hoc nomine, homo; et talis conceptio intellectus habet fundamentum in re immediate, in quantum res ipsa, ex sua conformitate ad intellectum, facit quod intellectus sit verus, et quod nomen significans illum intellectum, proprie dicatur de re. Aliquando autem hoc quod significat nomen non est similitudo rei exsistentis extra animam, sed est aliquid quod consequitur ex modo intelligendi rem quae est extra animam ; et hujusmodi sunt intentiones quas intellectus noster adinvenit; sicut significatum hujus nominis, genus, non est similitudo alicujus rei extra animam exsistentis, sed ex (a) hoc quod intellectus intelligit animal, ut in pluribus speciebus, attribuit ei intentionem generis, et hujus intentionis, licet proximum fundamentum non sit in re, sed in intellectu, tamen remotum fundamentum est res ipsa; unde intellectus non est falsus, qui has intentiones adinvenit; et est simile de omnibus aliis quae consequuntur ex modo intelligendi, sicut est abstractio mathematicorum, et hujusmodi. Aliquando autem illud quod significatur per nomen, non habet fundamentum in re,"neque proximum, neque remotum, sicut conceptio chimera;, quia neque est similitudo rei extra animam, neque consequitur ex modo intelligendi rem aliquam naturae; et ista conceptio est falsa. "

Haec ille.

Ex quibus patet quomodo omne nomen significat aliquam conceptionem, et quomodo illa conceptio, quae non immediate fundatur in re, sed mediante alia conceptione, dicitur secunda intentio, ut conceptio quam significat hoc nomen, genus, vel species, vel abstractum, vel hujusmodi; hujusmodi enim intentiones secundae non sunt similitudines rei extra animam, sed sunt similitudines rerum prout sunt in intellectu. Unde sanctus Thomas, ibidem, dicit : " Hoc nomen, ratio, non significat ipsam conceptionem sapientiae, quia illa significatur per hoc nomen, sapientia; sed significat intentionem hujus conceptionis , sicut et hoc nomen, diffinitio, et alia nomina secundae impositionis. "

Haec ille.

Ex quo patet quod secundae intentiones sunt conceptiones conceptionum immediate fundatarum in re; ipsae autem conceptiones quae sunt similitudines rerum extra animam, sunt primae intentiones. Quod enim homines conceptio sit intentio, ostendit sanctus Thomas, 1. Contra Gentiles, c. 53 : a Intellectus per speciem rei formatus, intelligendo format in seipso quamdam intentionem rei intellectae, quae est ratio ipsius, quam significat diffinitio. " Et subdit: " Per hoc quod species intelligibilis, quae est forma intellectus, est similitudo rei exterioris, sequitur quod intellectus intentionem formet illi rei similem; quia, quale est unumquodque, talia operatur. Ex hoc autem quod intentio intellecta, est similis alicui rei, sequitur quod intellectus formando hujusmodi intentionem , rem illam intelligat. "

Haec ille. Item, 1. Sentent., dist. 25, q. 1, art. 1, ad 2 " : " Diffinitio, inquit, considerata secundum suam intentionem, non est idem quod diffinitum, sed ductivum in ejus cognitionem; et sic diffinitio est composita ex pluribus intentionibus, quarum nulla praedicatur (6) de ipsa, nec econtra, quia intentio generis non est intentio diffinitionis. "

Haec ille. Ex quibus patet quomodo conceptio quae est similitudo rei et diffinitio ejus, dicitur intentio. Et conta) ex. - in Pr. stat quod non est secunda intentio. Relinquitur ergo quod sit prima intentio. Similiter, quod secunda intentio sit similitudo conceptionis rei extra animam, patet. Nam est intentio talis conceptionis, ut dictum est. Ergo conceptio ejus. Hic enim pro eodem accipimus intentionem et conceptionem. Unde, sicut prima intentio est similitudo rosae vel hominis, immediate eam repraesentans, ita secunda intentio est similitudo talis conceptionis, immediate repraesentans eam relative ad res extra, et mediante tali conceptione est similitudo rei extra ut est in intellectu. Unde sanctus Thomas, in tractatu de Esse et Essentia, sic ait : " Ratio, inquit, speciei accidit naturae humanae secundum illud esse quod habet in intellectu. Ipsa enim natura humana habet in intellectu esse abstractum ab omnibus individualibus; et ideo habet rationem uniformem ad omnia individua quae sunt extra animam,prout aequaliter est similitudo omnium, et ducens in omnium cognitionem in quantum sunt homines. Et ex hoc quod talem relationem habet ad omnia individua, intellectus adinvenit rationem speciei, et attribuit sibi. Et quamvis haec natura intellecta habeat rationem universalis secundum quod comparatur ad res extra animam, quia una est similitudo omnium, tamen secundum quod est in hoc intellectu vel in illo, est quaedam species intellecta particularis. Non enim est universalitas illius formae secundum hoc esse quod habetin intellectu, sedsecundumquod refertur ad res, ut similitudo rerum. Sicut etiam si esset una statua corporalis repraesentans multos homines, constat quod illa imago haberet esse singulare et (a) proprium , secundum quod esset in hac materia ; sed haberet rationem communitatis secundum quod est commune repraesentativum plurium. "

Haec ille. Ex quibus patet quomodo secundae intenliones sunt quidam conceptus respectivi rerum ut intellectarum, qui conveniunt immediate primis intentionibus, et mediate rebus extra animam. Hujus mentis fuit Avicenna, scilicet quod intentiones hujusmodi sint accidentia intellectus nostri. Unde, 3. suae Metaphysicae, c. 7, ubi intendit probare quod scientia humana sit accidens, ita dicit : De rebus, inquit, separatis non acquiritur intellectibus humanis nisi intentiones quidditatum suarum. Nam est idem judicium de eis, sicut est judicium de aliis substantiis intellectis corporalibus, excepto uno, quod scilicet illae aliae egent abstractione quousque abstrahatur ab eis intentio quod possint intelligi, istae vero non egent aliquo, nisi ut intelligantur esse ut sunt, et sigilletur anima per eas; et quod invenitur in nobis de illis, est impressio quae assimilatur illis sine dubio; et haec est nostra scientia de illis, quae acquiritur animabus nostris; et sunt impressiones animae, non essenliae illarum ; II. - 12 et sunt accidentes in anima. - Haec Avicenna. -Idem etiam dicit quod intellectum de quidditate sit accidens, cum est in anima, non sicut pars. Item, lib. 5, c. 1, sic ait : Sicut animal in se habet plures modos, sic et in intellectu. In intellectu etenim est forma animalis abstracta. Et hoc modo ipsum dicitur forma intelligibilis. In intellectu enim forma animalis taliter est quod in intellectu convenit, ex una et eadem dispositione, multis particularibus. Quapropter, una forma apud intellectum, erit relata ad multitudinem ; et secundum hunc respectum est universale, quia ipsum est una intentio in intellectu, cujus comparatio non variatur, ad quodcumque acceperis animalium. Haec autem forma, quamvis respectu individuorum sit universalis, tamen respectu anima? singularis cui imprimitur, est individua; ipsa enim est una ex formis quae sunt in intellectu. Et quia animae singulae sunt multas numero, tunc eo modo quo sunt particulares, habebunt fps:r aliud intellectum universale.

Haec Avicenna. Ex quibus patet conclusio. Secunda conclusio est quod tales intentiones, quaedani conveniunt naluris, et quaedam conveniunt suppositis naturarum. Haec conclusio probatur per sanctum Doctorem. Et quidem, quod aliqua? intentiones conveniant naturis, et non suppositis naturarum, ostendit sanctus Thomas, in praefato tractatu (cap. 4), ubi sic ait: cc Quia naturae humana?, secundum suam absolutam considerationem, convenit quod praedicetur de Socrate, et ratio speciei non convenit ei secundum suani absolutam considerationem, sed est de accidentibus quae consequuntur eam secundum esse quod habet in intellectu, ideo nomen speciei non praedicatur de Socrate, ut dicatur : Socrates est species; quod de necessitate accideret, si ratio speciei conveniret homini secundum esse quod habet in Socrate, vel secundum suam considerationem absolutam, scilicet in quantum est homo ; quidquid enim convenit homini in quantum est homo, praedicatur de Socrate.)) Et subdit: a Sic ergo patet qualiter essentia vel natura se habet ad rationem speciei : quia ratio speciei non est de his quae conveniunt ei secundum absolutam considerationem suam , nec est de his accidentibus quae consequuntur eam secundum esse quod habet extra animam, ut albedo et nigredo; sed est de accidentibus quae consequuntur eam secundum esse quod habet in intellectu; et u) per hunc modum convenit ei ratio generis, et ratio differentiae. " -Haec ille. - Ex quibus patet quod intentio generis, speciei, vel differentiae non competit suppositis natura? humanae, ut possit dici : Socrates est species, aut genus, aut differentia. Idem ponit, 1 p., q. 30, art. 4, ubi sic ait : ((Nomina, inquit, generum et specierum, ut homo, vel animal, sunt imposita ad significandum naturas communes. "

Haec ille. Quod autem, aliquae secunda? intentiones conveniant suppositis naturarum, patet de intentionibus significatis per haec nomina : suppositum, particulare, individuum, singulare ; haec enim nomina dicunt intentiones convenientes suppositis naturarum; quod ostendit sanctus Thomas, 3. Sentent., dist. 6, q. 1, art. 1 , q 1, ubi sic ait: " Cum omne, inquit, particulare habeat respectum (i) ad naturam communem et ad proprietates, potest secundum utrumque nominari, tum per nomen primae impositionis, tum per nomen secunda? impositionis. Hoc enim nomen, res natura?, est nomen primae impositionis (6), significans particulare per respectum ad naturam communem. Hoc vero nomen, suppositum, est nomen secunda? intentionis, significans ipsam habitudinem particularis ad naturam communem, in quantum subsistit in ea; particulare vero, in quantum exceditur ab ea. Sed quia accidentia consequuntur naturam , ideo omne nomen significans particulare per respectum ad proprietates, designat etiam ipsum per respectum ad naturam communem. Hoc autem potest fieri dupliciter : vel per nomen prima? impositionis, et sic est hypostasis communiter in (-f) omnibus substantiis, persona vero in omnibus rationalibus (5); vel per nomen secundae impositionis, et sic est individuum in quantum est indivisum in se, singulare vero in quantum est divisum ab aliis; unde singulare idem est quod divisum. "

Haec ille.

Idem ponit, 1. Sentent., dist. 23, q. 1, art. 3; et 1 p., q. 29, ait. 2. - Ex quibus habetur quod aliqua? intentiones conveniunt suppositis naturarum, puta intentio suppositionis, et singularitatis; et particularitatis, et individualitatis; ratio enim suppositi non convenit alicui, nisi ut est cognitum vel intellectum per modum subsistentis in aliqua natura communi; et similiter ratio particularis ; et sic de aliis. Tertia conclusio est quod hoc nomen, persona, non est nomen secunda; intentionis, licet sit nomen rei cui convenit secunda intentio. Istam ponit sanctus Thomas, 1 p., q. 29, art. 1, ad 3" , ubi sic dicit : " Differentiae substantiales non sunt nobis notae, vel etiam nominate non sunt. Et ideo oportet interdum uti differentiis accidentalibus loco substantialium ; puta si quis diceret : ignis est corpus simplex, calidum et siccum ; accidentia enim propria sunt effectus substantialium formarum, et manifestant eas. Et similiter nomina inten-fa) habeat respectum. - Om. Pr. (g) a secundo tum usque ad impositionis, om. Pr. (y) in. - Om. Pr. (6) persono vero in omnibus rationalibus. - Oin. Pr. tionum possunt accipi ad diffiniendum res, secundum quod assumuntur pro aliquibus nominibus rerum, quae non sunt posita (a). Et sic hoc nomen, individuum, ponitur in diffinitione personae, ad designandum modum subsistendi qui competit substantiis particularibus, n

Haec ille. Item, 1. Senteni., dist. 25, q. 1, art. 1 : " Hoc nomen, persona, secundum suam communitatem sumptum, non est nomen intentionis, sicut hoc nomen, singulare, vel genus, aut species; sed est nomen rei cui accidit aliqua intentio, scilicet intentio particularis, et in natura determinata, scilicet rationali vel intellectuali. Et ideo in diffinitione personae (6) ponuntur tria, scilicet : genus illius rei, quod significatur nomine personae, dum dicitur substantia ; et differentia, per quam contrahitur ad naturam determinatam in qua ponitur res quae est persona, in hoc quod dicitur rationalis naturae; et ponitur etiam aliquid pertinens ad intentionem illam sub qua nomen personae rem suam significat : non enim significat substantiam rationalem absolute, sed secundum quod subintelligitur intentio particularis; et ideo additur individua. "

Haec ille.

Et ad octavum sic ait: " Persona non nominat intentionem, sed rem cui accidit illa intentio. Et ideo non nominat accidens, sed substantiam. Nec hoc quod est individuum, est differentia substantiae: quia particulare non addit aliquam differentiam super speciem, sed tantum particulare efficitur individuum per aliquod principium essentiale, quod quidem in rebus compositis est materia, et in rebus divinis est relatio (y) distinguens. Et quia principia essentialia sunt nobis ignota, frequenter ponimus in diffinitionibus aliquid accidentale ad designandum aliquid essentiale. Et sic etiam nomen individui, quod est nomen accidentis, ponitur ad designandum principium substantiale, per quod (it individuum. "

Haec ille.

Et nota quomodo individuum significat accidens : quia, ut dicit ibidem arguendo, significat intentionem quamdam, sicut et nomen generis.

Eamdem ponit conclusionem, ile Potentia Dei, q. 9, art. 2, ad 2" et 5"". Et sic terminatur primus articulus.