ARTICULUS 1.

PONUNTUR CONCLUSIONES Quantum ad primum sit Prima conclusio : quod Spiritus Sanctus procedit processione amoris et voluntatis. Probatur sic conclusio. In divinis procedit aliquid subsistens in natura divina per actum amoris et voluntatis. Igitur in divinis est aliqua persona procedens processione amoris et voluntatis. Sed non alia quam Spiritus Sanctus. Igitur conclusio vera. Major probatur per sanctum Doctorem, 1 p., q. 37, art. 1 : " Sicut, inquit, ex hoc quod aliquis rem aliquam intelligit, provenit quaedam intellectualis conceptio rei intellecta;, in intelligente (a), quaedicitur verbum; ila ex hoc quod aliquis rem aliquam amat, provenit quapiam impressio, ut ita loquar, rei amatio in aflectu (6) amantis, secundum quam amatum dicitur esse in amante, sicut et intellectum in intelligente; ita quod, cum aliquis seipsum amat et intelligit, non solum est in seipso per identitatem rei, sed etiam ut intellectum in intelligente, et amatum in amante. "

Haec ille.

Constat autem quod omne quod est in divinis est subsistens, et est (y) natum; divinae. Ergo illa impressio sic procedens, est subsistens, et est naturae divinae. Sed consequentia probatur : quia omne subsistens in natura divina, et procedens ab alio, est persona. Ista autem dicitur processio per modum voluntatis, ratione supra dicta in quaestione prima distinctionis sextae; dicitur autem processio amoris, quia per actum amoris. Eamdem conclusionem tenet, 1. Sententiarum, dist. 10, q. 1, art. 1 ; quam tamen aliter probat; et intendit talem rationem : Sicut creatura; procedunt a Deo secundum aliquam imitationem naturae divinae sed imperfectam, ita procedunt ab eo ex liberalitate divinae voluntatis, ejus liberalitatem imperfecte repraesentantes. Sed, propter primum, oportet processionem creaturarum naturae divinae perfectionem imperfecte repraesentantium, reducere in alicujus processionem divinam perfectionem plenissime continentem, scilicet in processionem Filii, tamquam in principium et quasi exemplar et rationem processionis creaturarum a Deo secundum imitationem natura. Ergo, propter secundum, oportet processionem creaturarum procedentium ex divina liberalitate, quam imperfecte repraesentant, reducere in alicujus processionem, quod sit quasi ratio totius liberalis collationis. Hoc autem est amor, sub cujus ratione omnia a voluntate conferuntur. Et ideo oportet esse aliquam personam in divinis procedentem per modum amoris; et hoc est Spiritus Sanctus. Et inde est quod quidam philosophi totius naturae amorem principium posuerunt. Ista autem ratio, secundum quod ipse dicit ibidem, tenet, supposito secundum fidem quod personae distinguantur ab invicem. Unde, sicut ponimus in Deo aliquam personam procedere, quae sit ratio processionis creaturarum, sicut exemplaret verbum artificis dicitur esse ratio productionis artificiatorum qui imitantur verbum artificis; ita oportet ponere personam procedentem, quae sit ratio processionis creaturarum, eo modo quo" amor artificis dicitur ratio productionis artificiatorum. Hoc idem etiam dicit, ile Potentia Dei, q. 10, art. 2, adl9 ". Secunda conclusio est quod Spiritus Sanctus procedit naturaliter a Patre et Filio, non tamen per modum natura;. Ista conclusio probata fuit superius, dist. 6. Tertia conclusio est quod Spiritus Sanctus non producitur libere, libertate excludente necessitatem, licet producatur libere, libertate excludente coactionem. Prima pars est sancti Thoiiiae, in multis locis, praesertim 1. Sententiarum, dist. 6, q. 1, art. 2, ubi dicit quod solae creaturae procedunt a Deo libere; et exponit quomodo illud intelligat, assignans pro causa, quia scilicet creatura possunt esse et non esse. Ex quo patet quomodo et de qua libertate loquitur. - Idem ponit virtualiter, de Veritate, q. 22, ari. 6, ubi dicit quod aliquid dicitur liberum, quia necessitatem non habet. - Item, q. 24, art. 3, dicit quod Deus non habet libertatem nisi respectu eorum qiiae sunt ad finem; scilicet creatorum. Per quae patet quod ipse quandoque vocat libertatem, potentiam voluntatis ad opposita; et illa dicit fieri, vel produci, vel esse volita libere a Deo, quae non necessario facit, producit, aut vult, sed potest ea producere vel non producere. Secundam partem conclusionis expresse ponit, de Potentia Dei, q. 10, art. 2, ad 5", ut fuit allegatum superius, in sexta distinctione hujus.