ARTICULUS I.

PONUNTUR CONCLUSIONES Quantum ad primum, sit Prima conclusio : Quod persona, de suo formali significato, significat individuum vel suppositum naturae rationalis. Istam conclusionem probat sanctus Thomas, 1 p., q. 29, art. 1 et 2. Articulo primo, exponit diffinitionem Boetii, in libro de Duabus naturis (cap. 3), quam dat de persona, dicens : Persona est rationalis naturae individua substantia. Dicit enim, ibidem, sanctus Thomas quod ibi ly substantia stat pro prima substantia et pro secunda communiter, sed per ly individua, trahitur ad standum pro substantia prima, quae est hypostasis. Et per hoc removetur anima separata, quae, licet sit rationalis naturae substantia, tamen, quia est pars humanae speciei, et retinet naturam unibilitatis, non potest dici substantia individua quae est hypostasis, vel substantia prima, sicut nec manus, nec pes, nec alia partium hominis, et sic non competit ei diffinitio personae, neque nomen. Unde, sicut dicit sanctus Doctor, 1 p., q. 75, art. 2, ad l" (a) : i Hoc aliquid potest accipi dupliciter : uno modo, pro quocumque subsistente, et isto modo excludit inhaerentiam accidentis, et formae materialis; alio modo, pro subsistente completo in natura alicujus speciei, et isto modo excludit etiam imperfectionem partis; unde manus posset dici hoc aliquid primo modo, sed non secundo modo. Sic ergo, cum anima humana sit pars speciei humanae, potest dici hoc aliquid primo modo, sed non secundo; sic enim compositum ex corpore et anima dicitur hoc aliquid. "

Haec ille.

Item, articulo sequenti (4), ad 2"", dicit : " Non quaelibet substantia particularis est hypostasis, vel persona; sed quae habet completam naturam speciei. Unde manus vel pes non potest dici hypostasis, vel persona; et similiter, nec anima, cum sit pars humanae speciei. "

Haec ille.

Sic ergo patet quod in diffinitione personae, ly individua substantia stat pro hypostasi subsistenti, quae dicitur prima substantia et hoc aliquid. Per quod etiam removetur natura humana assumpta, quae non dicitur persona, quia non est individua substantia, hoc est, substantia prima. Et sic patet primum membrum diffinitionis. Natura autem, quae ponitur in diffinitione personae, non sumitur pro generatione viventis, quae potest dici natura, nec pro principio intrinseco motus aut quietis, quod etiam potest dici natura; sed pro essentia completa, quam significat diffinitio rei. Unde convenientius posuit Boetius, in diffinitione illa, nomen naturae, quam essentiae, quia essentia sumitur ab esse, quod est communissimum, sed natura a propria forma rei. Rationale autem ponitur in diffinitione personae (6), non prout est differentia hominis, nec prout dicit rationem solum, quae discursum importat; sed prout dicit proprietatem (y) consequentem intellectualem naturam. Sic ergo patet, ex diffinitione personae datae a Boetio, conclusionis proposite veritas. Secunda conclusio est quod nomen personae proprie dicitur de divinis. Istam probat sanctus Doctor, 1 p., q. 29, art. 3: " Persona, inquit, significat illud quod est perfectissimum in tota natura, scilicet subsistens in natura rationali; et cum omne illud quod est perfectionis, sit Deo attribuendum, eo quod ejus essentia continet in se omnem perfectionem, conveniens est ut hoc nomen, persona, de Deo dicatur; non tamen eo modo quo dicitur de creaturis, sed excellentiori modo, sicut et alia nomina quae creaturis a nobis imposita, Deo attribuuntur. J

Haec ille. (a) quod. - Ad. Pr. (g) personae. - naturae Pr. II. - 14 Tertia conclusio : quod hoc nomen, persona, de siunilieato materiali, siqnilicat in divinis essentiam et relationem; et utrumque in recto et in obliquo. Istam conclusionem probat sanctus Doctor, 1 p., q. 29, art. 4, ubi sic ait : " Aliquid, inquit, est de significatione minus communis, quod tamen non est de significatione magis communis; rationale enim includitur in significatione hominis, quod tamen non est de significatione animalis. Unde, aliud est quaerere de significatione animalis quod est homo; et aliud, de significatione animalis in communi. Et similiter, aliud est quaerere de significatione hujus nominis, persona, in communi; et aliud, de significatione personos divinae. Persona enim in communi significat substantiam individuam naturae rationalis, ut dictum est. Individuum autem est quod, est in se indivisum vel indistinctum, ab aliis vero distinctum. Persona igitur, in quacumque natura, significat illud quod est distinctum in natura illa; sicut in natura humana significat has carnes, et haec ossa, gt hanc animam, quos sunt principia individuantia hominem ; quae quidem, licet non sint de significatione personae, sunt tamen de significatione humanae personas. Distinctio autem, in divinis, non fit nisi per relationes originis. Relatio autem, in divinis, non est sicut accidens inhaerens alicui subjecto ; sed est ipsa divina essentia; unde est subsistens; sicut et essentia divina subsistit. Sicut igitur divinitas est Deus, ita paternitas divina est Deus Pater qui est persona divina.Persona enim divina significat relationem, ut subsistentem ; et hoc est significare relationem per modum substantiae quae est hypostasis subsistens in natura divina, licet subsistens in natura divina non sit aliud quam natura divina (a). Et secundum hoc, verum est quod hoc nomen, persona, significat relationem in recto, et essentiam in obliquo; non tamen relationem in quantum est relatio, sed in quantum significatur per modum hypostasis. Similiter etiam significat essentiam in recto, et relationem in obliquo , in quantum essentia est idem quod hypostasis; hypostasis autem significatur in divinis, ut relatione distincta; et similiter relatio, per modum relationis significata, cadit in ratione personae in obliquo. Et secundum hoc, potest dici quod significatio hujus nominis, persona, non erat percepta ante haereticorum calumniam. Unde non erat in usu hoc nomen, persona, nisi sicut unum aliorum absolutorum. Sed postea accommodatum est hoc nomen, persona, ad standum pro relativo, ex congruentia suae significationis, ut scilicet hoc, quod stat pro relativo, non habeat solum ex usu, sed etiam ex sua significatione. " - Haec ille. Itero, de Potentia Dei, q. 9, art. 4, dicit : " Hoc nomen, persona, inquit, hoc habet commune cum (a) a verbo licet usque ad natura diurna, om. Pr. omnibus absolutis, in divinis, quod de qualibet persona praedicatur, et secundum nomen ad aliud non refertur; cum nominibus vero relationem significantibus, quod distinguitur, et pluraliter praedicatur. Et ideo videtur quod utraque significatio, relativi, et absoluti, pertineat ad personam. Qualiter autem utraque significatio ad nomen personae pertineat, diversimode est a diversis assignatum. " Et post multa, dicit : " Ad evidentiam, inquit, hujus quaestionis, sciendum est quod propria ratio nominis est quam significat nomen, secundum Philosophum, 4. Metaphysicae (t. c. 28). Illud autem cui attribuitur nomen, si sit recte sumptum sub re significata per nomen, sicut determinatum sub indeterminato , dicitur supponi per nomen ; si autem non sit recte sumptum sub re nominis, dicitur copulari per nomen. Sicut hoc nomen, animal, significat substantiam animatam sensibilem, et album significat colorem disgregativum visus; homo vero recte sumitur sub ratione animalis, sicut determinatum sub indeterminato, est enim homo substantia animata sensibilis tali anima, scilicet rationali; sub albo vero, quod est extra essentiam ejus, non directe sumitur; unde homo supponitur nomine animalis, copulatur vero nomine albi. Et quia inferius quod supponitur per nomen commune, se habet ad commune sicut determinatum ad indeterminatum, illud quod erat suppositum fit significatum, determinatione addita ad commune; animal enim rationale significat hominem. Sed sciendum, quod aliquid significatur dupliciter : uno modo, formaliter; alio modo, materialiter. Formaliter quidem significatur per nomen, illud ad quod significandum nomen est principaliter impositum, quod est ratio nominis; sicut hoc nomen, homo, significat aliquid compositum ex corpore et anima rationali. Materialiter vero significatur per nomen, illud in quo talis ratio salvatur; sicut hoc nomen, homo, significat aliquid habens cor et cerebrum et hujusmodi partes, sine quibus non potest esse corpus animatum anima rationali. Secundum hoc ergo dicendum est quod hoc nomen, persona, communiter sumptum, nihil aliud significat quam substantiam individuam rationalis naturae. Et quia sub substantia individua rationalis naturae, continetur substantia individua, id est, incommunicabilis, et ab aliis distincta, tam Dei, quam hominis, quam angeli, oportet quod persona divina significet subsistens distinctum in natura divina, sicut persona humana significat distinctum in natura humana; et haec est formalis significatio tam personae divinae, quam personae humanae. Sed quia distinctum subsistens in natura humana, non est nisi aliquid per individualem materiam individuatum, et ab aliis divisum, vel diversum, ideo oportet quod hoc (a) sit materialiter significatum, cum dicitur, persona humana. Distinctum vero incommunicabile, in natura divina, non potest esse nisi relatio, quia omne absolutum est commune et indistinctum in divinis. Relatio autem in Deo est idem secundum rem quod ejus essentia. Et sicut essentia in Deo idem est quod habens essentiam, ut divinitas et Deus, ita idem est relatio et quod per relationem refertur. Unde sequitur quod idem relatio sit et distinctum subsistens in natura divina. Patet ergo quod persona communiter sumpta, significat substantiam individuam rationalis naturae. Persona vero divina, formali significatione, significat distinctum subsistens in natura divina. Et quia hoc non potest esse nisi relatio vel relativum, ideo materiali significatione, significat relationem vel relativum (a). Et propter hoc potest dici quod significat relationem per modum substantiae, non quae est essentia, sed quae est hypostasis; sicut et relationem significat, non ut relationem, sed ut relativum (6), id est, ut significatur hoc nomine, Pater, non ut significatur hoc nomine, paternitas. Sic enim relatio significata includitur oblique in significatione divinae personae, quae nihil aliud est quam distinctum relatione subsistens in divina essentia. " Quarta conclusio est quod hoc nomen, persona, est commune divinis personis, non secundum rem, sed secundum rationem. Istam ponit sanctus Doctor, 1. Senteni., dist. 25, q. 1, art. 3, ubi sic ait : " Duplex, inquit, est communitas, scilicet rei et rationis. Et dico communitatem rei, quando aliquid unum et idem convenit pluribus; et talis communitas non est nisi in divinis personis, nec aliqua talis communitas est in Trinitate, nisi essentiae, et eorum quae ad essentiam pertinent, ut attributorum, et operationum, et negationum, et relationum essentialium. Communitas autem rationis est secundum quam persona dicitur communis in Trinitate. "

Haec ille. - Et post pauca subdit : " Communitas rationis fundata in re, est communitas personae; sicut dicimus quod ratio animalis est communis homini et asino. Sed ratio fundata in re est duplex : quia quaedam est communis, sicut ratio animalis; et quaedam est specialis, sicut ratio hominis. Sic est etiam in divinis: quia, cum realiter sit ibi relatio, est ibi communis ratio relationis; iterum, cum ibi sit realiter paternitas, est ibi specialis ratio relationis. Unde relatio est communis paternitati et filiationi, sicut ratio communis rationibus specialibus. Non tamen ex hoc sequitur quod relatio sit universale ad paternitatem et filiationem. Quia omne universale est secundum aliud et aliud esse in suis inferioribus. Sed in divinis non est nisi unum esse. Unde idem est esse relationis in paternitate et filiatione. Unde communis ratio in divinis non potest distingui per esse, sed solum per speciales rationes; et inde est quod nihil unum secundum specialem rationem potest numero multiplicari in divinis. Ita dico de persona: quod persona in divinis significat communiter rationem distincti subsistentis in tali natura; et Pater significat rationem specialem distincti speciali relatione subsistentis in natura communi; et similiter Filius. Et inde est quod persona secundum rem non est communis Patri et Filio; quia non est una numero persona utriusque, sicut una numero essentia; sed sicut babens rationem communem est commune habentibus rationes speciales et proprias quibus distinguuntur. Nec tamen est universale; quia non est secundum aliud et aliud esse in Patre et Filio. "

Haec ille.

Idem ponit, 1 p., q. 30, art. 4. Quinta conclusio est quod communitas persona: non est communitas generis, vel speciei, sed sicut individui vagi. Istam probat sanctus Thomas, 1 p., ibid. : (( Nomina, inquit, generum et specierum, ut homo et animal, sunt imposita ad significandum naturas communes, non autem intentiones naturarum communium, quae significantur his nominibus : genus, species. Sed individuum vagum, ut aliquis homo, significat naturam communem cum determinato modo exsistendi qui competit singularibus, ut scilicet sit per se subsistens distinctum ab aliis. Sed nomine singularis designati significatur determinatum distinguens, sicut in nomine Socratis, haec caro et hoc os. Hoc tamen interest quod aliquis homo significat individuum ex parte naturae cum modo exsistendi qui competit singularibus. Hoc autem nomen, persona, non est impositum ad significandum individuum ex parte naturae, sed ad significandum rem subsistentem in tali natura. Hoc autem est commune secundum rationem personis divinis, ut unaquaeque earum subsistat in natura divina, distincta ab aliis."

Haec ille. Idem ponit 1. Sentent., eodem articulo quo supra, ad 4 : s Quamvis, inquit, illud quod est persona sit incommunicabile, nihil tamen prohibet intentionem personas esse communem; sicut Socrates est incommunicabilis, et tamen ratio individui est intentio communis; sicut e converso intentio generis designatur (a) ut particularis quando contrahitur ad hoc genus. Similiter etiam ratio personae, in quantum persona est, quamvis (6) non nominet intentionem particularem (y), tamen communis est, eo quod non dicit specialem rationem distinctionis sed generalem, ut aliquis homo est aliquo modo commune, prout non dicit hanc vel illam rationem indi-viduationis, sed tantum individuationem in communi. "

Haec ille. Et de primo articulo dicta sufficiant.