Albert the Great, Summa Theologiae

1. Augustinus in fine librorum de Trinitate: " Scio, Domine, scriptum esse, quod, in multiloquio non deerit peccatum: sed de te, quantumlibet homo loquatur, numquam est satis. " Ergo videtur, quod multum, loqui de Deo non sit malum, sed etiam, bonum. Ergo generaliter multiloquium non est peccatum.

2. Adhuc, Augustinus, ibidem, " Vae tacentibus de te: quia loquaces multi sunt. "

3. Adhuc, Ptolemaeus in proverbiis quae ponuntur in principio Almagesti: " Sapiens est qui refraenat linguam suam, nisi cum de Deo loquitur. "

4. Adhuc, De uno loqui, non est de multis loqui.: Deus unus est in omnibus sacramentis, et in omnibus figuris Scripturarum: de Deo ergo loqui, quantumlibet quis loquatur, non est multiloquium: quia de uno loquitur.

5. Adhuc, Aristoteles in VIII Ethicorum, ubi loquitur de amicitia, dicit, quod " proprium amicorum est simul esse, et de amicitia conterere Lotos dies. " Cum ergo aliquis habet charitatem ad Deum, signum est, quod, multum loquatur de Deo orando, praedicando. Isa. lxii, 6 et 7: Super muros tuos. Jerusalem, constitui custodes: iota die et iota nocte in perpetuum non tacebunt, scilicet non cessabunt laudare nomen Domini. Qui reminiscimini Domini, ne taceatis, ei ne cietis silentium ei, etc. Ergo multum loqui de Deo non est peccatum, imo meritorium.

Ulterius quaeritur, Utrum tacere de Deo aliquis possit sine peccato ?

Et videtur, quod sic.

Eccle, iii, 7: Tempus tacendi, et tempus loquendi. Ergo videtur, quod aliquando tacere bonum est.

Contra:

1. Job, xvi, 7: Si locutus fuero, nonquiescet dolor meus, ei si tacuero, non recedat a me. Glossa: " Hoc ipsum amplius quod tacet, gemit: quia se tacente perversorum culpas excrescere conspicit, "

2. Adhuc, Ezechiel, xxxiii, 6: Si speculator viderit gladium venientem, et non insonuerit buccina, praedicatione scilicet, veneritque gladius, et tulerit de eis animam: ille quidem in iniquitate sua captus est, sanguinem autem ejus de manu speculatoris requiram. Ergo videtur, quod taciturnitas in eo qui debet praemonere populum, peccatum mortale sit.

3. Adhuc, II ad Timoth, iv, 1 et 2: Testificor coram Deo et Jesu Christo, qui judicaturus est vivos et mortuos, per adventum ipsius et regnum ejus, praedica verbum: insta opportune, importune.

Contra, hoc videtur esse, quod numquam importune instandum est.

1. Eccle, viii, 6: Omni negotio tempus est, ei opportunitas. Ergo videtur, quod non sit instandum importune.

2. Adhuc, Proverb, xxv, 11: Mala aurea in lectis argenteis, qui loquitur verbum in tempore suo. Glossa: " Qui verbum Dei opportune novit juxta capacitatem audientium praedicare, modo exempla juxta litteram replicat, modo suaviores spiritualium sensuum flores pandit. "

Solutio. Ad primam partem quaestionis dicendum est, quod aliud est multiloquium, et aliud vaniloquium, et aliud turpiloquium, quod scurrilitas vocatur. Multiloquium non potest esse loquentium de Deo, sicut patet per auctoritates paulo ante inductas: quia numquam est multum quod numquam est satis. Psal, xxxiii, 2: Semper laus ejus in ore meo. Ideo in talibus numquam est multiloquium. Unde omnes auctoritates hoc probantes procedunt. In vaniloquio sem- per multum est: quia binarius actuum etiam inducit multitudinem. Et sunt de quibus dicitur in Psalmo xi, 3: Vana locuti sunt unusquisque ad proximum suum. Vaniloquium autem est, quia, sicut dicitur in II Physicorum, " Vanum est quod est ad aliquem finem quem non includit. " Sermo vero est ad finem instructionis et aedificationis. Sapient, xiii, 1: Vani sunt omnes homines in quibus non subest scientia Dei. Et ideo omnis homo qui utitur sermone non ad aedificationem, vaniloquus est et peccat: non tamen dico, quod mortaliter. Sed turpiloquium, quod scurrarum est, pessimum est: qui loquuntur de turpibus venereorum, et carnali amore, et fingunt cantilenas, et inficiunt aures audientium, de quibus dicitur in Psalmo v, 11: Sepulcrum patens est guttur eorum. Et timendum est, quod hoc pro consuetudine sit mortale peccatum.

Et secundum hoc procedunt auctoritates primo inductae, probantes quod multilopuium sit peccatum.

Ad secundam partem de taciturnitate dicendum, quod taciturnitas de Deo est mala, et maxime in illo qui ex officio tenetur praedicare, sicut praelatus. Ille enim si tempore opportuno non praedicat subditis et docet, pabulum subtrahit, et subditos mori fame facit. Thren, iv, 4: Parvuli petierunt panem, et non erat qui frangeret eis. Et ibidem, v. 9: Melius fuit occisis gladio, quam interfectis fame, quoniam isti extabuerunt. Et adhuc ibidem, ii, 12: Matribus suis dixerunt: Ubi est triticum et vinum ? cum deficerent quasi vulnerati in plateis civitatis, cum exhalarent animas suas in sinu matrum suarum. Et tales absque dubio tempore necessitatis et opportuno subtrahentes pabulum verbi Dei, peccant mortaliter. Unde dictum est Petro ter: Pasce oves meas . Pasce verbo, pasce exemplo, pasce temporali subsidio. Si

vero subditi sunt incorrigibiles, et verbi Dei irrisores: tunc pro certo tacendum est, ut patet, Matth. vii, 6: Nolite dare sanctum canibus, neque mittatis margaritas vestras ante porcos. Irrisoribus enim non est praedicandum. Tamen dicit Augustinus super illud Apostoli, II ad Timoth, iv, 2: Praedica verbum, insta opportune, etc. " Sonet verbum tuum volentibus opportune, importune nolentibus: inveniat locum ubi requiescat, sicut terra dat locum semini. Nec requiescat bonus arator nisi faciat terram germinare, quae tamen aliquando petrosa est, sicut dicitur, Matth. xiii, 5 et 6, aliquando spinosa. Quod si forte statim non facit fructum in memoria manens, aliquando facit fructum posterius. "

Adhuc, Notandum est quod dicitur, Eccli, xx, 7: Homo sapiens tacebit usque in tempus. Ubi dicit Glossa: " Videns vir ecclesiasticus incorrigibiles esse subditos, subtrahet correptionem, ne videatur sanctum dare canibus, d Objiciunt tamen quidam de Petro, qui praedicavit Simoni mago, quem scivit esse incorrigibilem.

Ad omnia ista quae ad secundam partem inducuntur, solvendum est per distinctionem, quod ille qui tenetur ex officio, opportune et importune debet praedicare, dum corrigibiles videat esse subditos aliquo modo. Si autem viderit incorrigibiles, potest subtrahere ad tempus, ne ad deteriora provocentur. Unde super illud Levitici, xv, 2: Vir, qui patitur fluxum seminis, Glossa: " Quid est semen, nisi verbum, quod dum opportune proponitur, mens auditoris foecundatur. Si autem importune, mens auditoris polluitur, et virtus generativa amittitur. "

His autem consideratis, patet solutio ad totum.