PARTICULA III.

Utrum bonum et pulchrum secundum intentionem communem sint idem vel diversa ?

Tertio quaeritur, Utrum bonum et pulchrum secundum intentionem communem sint idem vel diversa ?

Et videtur, quod eadem.

1. Dionysius enim ubi agit de bono, in libro de Divinis nominibus , adjungit pulchrum, sic dicens: " Bonum laudatur a cunctis theologis, et sicut pulchrum, et sicut pulchritudo. " Et infra in eodem: " Pulchritudo quidem dicitur, propter traditam ab ipso omnibus existentibus juxta proprietatem uniuscujusque pulchritudinem: et sicut universorum consonantiae et claritatis causa, ad similitudinem luminis cum fulgore innitens universis pulchrificas fontani radii ipsius traditiones. " Unde et kallos dicitur. Kalon enim per unum l in Graeco dicitur bonum, kallos per duo l dicitur pulchrum. Et sicut nomen a nomine formatur, sic videtur res a re formari: et ita videtur, quod bonum et pulchrum sint idem.

2. Adhuc, Dionysius ibidem: " Pulchrum dicitur bonum sicut ipsum secundum seipsum pulchrum, cum seipso uniforme et semper existens pulchrum: sicut omnis pulchri fontanam pulchritudinem excedenter in seipso praehabens. " Ex quo accipitur, quod secundum idem determinatur pulchrum et bonum.

3. Adhuc, Propter hoc ut idem ostendat pulchrum et bonum, bonum attribuit lumini. Lumen enim est quod omnibus attribuit venustatem et pulchritudinem. Et sic iterum sequitur, quod idem sit pulchrum et bonum.

4. Adhuc, Dionysius ibidem: " Pulchrum secundum omnem causam cuncta desiderant: et non est aliquid existentium, quod non participet pulchro et bono. Audebit et hoc dicere sermo, quod et non existens participat pulchro et bono. " Ex hoc accipitur, quod secundum idem determinatur pulchrum et bonum, scilicet quod omnia desiderant. Idem ergo est pulchrum et bonum.

3. Hoc idem accipitur a Boetio. Si enim bonum est quod est a bono, et hoc est determinatio boni, secundum idem videtur determinari pulchrum. Dicit enim sic in libro de Consolatione philosophiae:

Mundum mente gerens pulchrum pulcherrimus ipse, ....... similique imagine formans.

Ex quo accipitur, quod pulchrum est quod est a pulchro, sicut bonum quod est a bono.

6. Hoc idem videtur dicere Plato in ultima parte Timaei, ubi dicitur, quod mundus kosmos dicitur, Graece, quod Latine sonat decor vel ordinatus: eo quod a pulcherrimo exivit exemplari. Et sic iterum pulchrum est quod est a pulchro, sicut bonum quod est a bono.

7. Adhuc, Psal, xlix., 11: Pulchritudo agri mecum est. Non autem secum est, ut dicit Dionysius, nisi quia omnium pulchrorum omnem pulchritudinem praehabens est causa et non est pulchrum nisi per hoc quod est imago bonitatis primae. Et sic iterum videtur, quod eadem sit determinatio pulchri et boni,

8. Hoc idem videtur per rationem. Turpe enim est quod aliquo ad perfectionem, pertinentium est privatum. Hoc enim habet maculam, et quasi mutilatum est. Et per contrarium pulchrum est, cui nihil deest ad perfectionem pertinentium. Nihil autem deest quando includitur finis ultimus salvatis omnibus quae sunt ad finem. Ultimus ergo finis additus complet rationem pulchri: et idem complet rationem boni, ut praehabitum est: per idem ergo determinatur pulchrum et bonum.

9, Adhuc, Quorum est unum et idem privative oppositum, eorum est determinatio per unum: sed habitus pulchri et boni idem est privative oppositum: ergo pulchrum et bonum dicunt eumdem habitum. Media probatur per id quod habetur in fine primi Physicorum, ubi dicit Aristoteles, quod " materia appetit formam sicut turpe bonum. " Ex quo accipitur, quod turpe dicit privationem boni. Constat autem, quod etiam dicit privationem pulchri. Eumdem ergo habitum dicunt pulchrum et bonum.

In contrarium est quod dicit Augustinus in libro XII de Civitate Dei sic: " Pulchritudo est quaedam congruentia partium cum suavitate colorum . " Ex quo accipitur, quod pulchritudo non est nisi in corporibus: bonum autem etiam est in spiritualibus, et plus quam in corporalibus: non ergo idem sunt pulchrum st bonum.

Solutio. Dicendum, quod idem sunt pulchrum et bonum secundum supposita, non autem idem secundum nominis rationem: et per idem determinatur pulchrum et bonum, quia per finem, sed non per idem secundum rationem. Et ideo Dionysius bonum assimilat lumini et diligibili: quia sicut lumen expandens se super illuminata, trahit ad se et congregat homogenia sibi sui luminis participia, et trahendo ad se ea imbuit et format et venustat lumine suo et pulchrificat: ita. bonum quod per se bonum est, expansum super omnia bona, trahit et congregat ad se omnium appetituum intellectualium, rationalium, sensibilium,

vivorum, et existentium, et imperfectorum appetitum bono illo participantium, et trahendo ad se immittit se illis, et format et venustat et depellit ab ipsis privationis defectum, qui solus turpitudinis causa est. Et inducit Dionysius id quod dicitur, Genes, i, 3: Dixit Deus: Fiat lux, dicens, quod lux illa quae omnibus superferebatur, antequam quarto die per luminaria distingueretur, lumen significabat bonitatis divinae omnibus superexpansum ad omnium formationem et venustatem.

Differunt tamen secundum rationem pulchrum et bonum: quia pulchrum sive decorum dicit bonum secundum relationem congruentiae eorum quae exiguntur ad perfectionem esse in comparationem ad ordinem sapientiae divinae. Bonum autem eumdem ordinem dicit in comparatione ad bonitatem. Sicut et in corporalibus pulchrum dicitur splendens in visu, bonum autem in ultimo fine perfectum.

Et per hoc patet solutio primae partis objectionum.

Ad id quod in contrarium per Augustinum objicitur, dicendum quod Augustinus loquitur ibi de pulchritudine corporali, secundum quod typus quidam est pulchritudinis spiritualis. Sicut enim in corporibus decor sive pulchritudo est (ut dicit Philosophus in Topicis) commensuratio partium elegans, sive (ut dicit Augustinus) commensuratio partium cum suavitate coloris: quae commensuratio attenditur in debita quantitate, et debito situ, et debita figura, et debita proportione partis cum parte et partis ad totum: ita in essentialibus commensuratio est constituentium et ad se invicem et ad formam totius, et in spiritualibus commensuratio est virium quae sunt partes potestativae et ad se invicem et ad totum. Et in hac commensuratione consistit pulchritudo spiritualis. Propter quod Augustinus in libro LXXXIII Quaestio-num dicit, quod " bonum per se quod est honestum, pulchritudo est intelligibilis. "

ARTICULI SECUNDI