ARTICULUS I.

Utrum Angelus de loco ad locum moveatur ?

Primo ergo quaeritur, Utrum Angelus de loco ad locum moveatur ?

Et de hoc sic dicit Magister in libro primo Sententiarum , distinct. XXXVII, cap. De mutatione vero loci, quod " sunt qui dicunt nullum spiritum aliquo modo posse mutari loco, ab omni spiritu locum universaliter removere volentes. "

Et horum rationes vel sunt vel esse possunt istae:

i. Omnis motus est propter indigentiam suiipsius, vel alterius: suiipsius, sicut quando id quod movetur, est imperfectum, et motus ejus est actus imperfectus et imperfecti: alterius, ut quando id quod movetur, perfectum est in seipso perfectione ultima, sed tamen propter alterum movetur ut per ipsum perficiatur: sicut Aristoteles in II de Generatione et Corruptione dicit, quod causa continuae et inquietae generationis et corruptionis est allatio solis in circulo obliquo, sive declivi, sive zodiaco: cum tamen sol sit in se corpus perfectum. Angelus autem perfectione ultima perfectus est. Ergo videtur, quod propter nullam indigentiam possit moveri, quae in ipso sit.

2. Si dicatur, quod movetur propter indigentiam salutis hominum, quae reparatur per motum Angeli, sicut dicitur, ad Hebr, i, 14: Omnes sunt administratorii spiritus, in ministerium missi propter eos qui haereditatem capient salutis. Videtur hoc non esse verum: quod enim secundum se locale est non determinatum ad locum unum, sicut planta, sed aequaliter se habens ad loca diversa, illi quod sic mobile est, a natura datur motus processivus in loca diversa: et nisi daretur ei talis motus, imperfectum remaneret: et hoc est inconveniens: quia natura non deficit in necessariis, ut dicit Aristoteles in III de Anima. Ergo a simili quod definitive se habet ad loca multa, propter seipsum et propter indigentiam propriam motum habebit processivum in diversa loca. Inde a destructione consequentis, si Angelus nullius rei habet indigentiam, propter quam ad diversa loca moveatur, videtur quod

Angelus secundum locum non movetur. 3. Si dicatur, quod Angelus movetur propter indigentiam propriam, non in qua sit, sed in qua fuit: movetur enim ut mereatur praemium quod jam accepit in praeterito. Sicut est in militiis. Milites enim in posteriori militia saepe merentur donativa quae ante acceperunt a principe. Contra: Nihil inordinatum est in operibus Dei: ordo autem rationis

exigit, quod meritum sit ante praemium: ergo hoc est in operibus divinis.

4. Adhuc, Videtur falsa suppositio. Si enim sufficiens demeritum fuit ad hoc quod damnarentur mali Angeli, quod aversi fuerunt a Deo: tunc etiam sufficiens meritum fuit ad hoc quod in beatitudine confirmarentur boni Angeli, quod per charitatem conversi fuerunt ad Deum: et sic meritum praecessit praemium.: falsa ergo est suppositio quae dicit, posteriori eos mereri praecedens praemium: et sic videtur, quod non moventur.

In contrarium hujus est,

1. Quod dicit Magister in libro I Sententiarum, distinct. XXXVII, cap. Sedut praediximus , et cap. Sunt ergo spiritus creati: et inducit Bedam super Lucam sic dicentem: " Cum ad nos Angeli veniunt, sic exterius implent ministerium, ut tamen ante Deum inferius per contemplationem, assistant . " Ergo ad nos veniunt: sed ad nos sine motu locali non possunt venire: ergo localiter moventur.

2. Adhuc, Ibidem inducit Ambrosium in libro de Trinitate sic dicentem: " Dixit Isaias, quia missus est ad me unus de Seraphin . Et spiritus quidem sanctus dicitur missus, sed Seraphin

ad unum, Spiritus vero ad omnes. Seraphin mittitur in ministerio, Spiritus operatur ministerium. Seraphin de loco ad locum transit, non enim complet om-

nia, sed ipse repletur a Spiritu. " Hic expresse dicitur, quod Angelus de loco ad locum transit.

3. Adhuc, Positio illa falsa esse videtur, quod omnis motus sit propter indigentiam: glorificata enim corpora nullus rei habent indigentiam, et pro summa perfectione dotem accipiunt agilitatis, quae est potentia disposita et perfecta ad motum. Potentia autem quae est ad aliquid, in fine perfectionis non est, nisi quando est actu in illo ad quod est. Agilitas ergo in motu existens, perfectio est glorificati corporis: in motu non est propter indigentiam, sed potius in demonstrationem ultimae perfectionis: et sic est suppositio falsa quae dicit omnem motum esse propter indigentiam: et sic instantia non valuit, quae intulit Angelum non posse moveri localiter, eo quod nullius rei haberet indigentiam.

4. Adhuc, Angeli in ordinibus distinguuntur secundum officia sive ministeria, ut dicunt Gregorius et Beda. Cum ergo, ut dicit Priscianus in majori volumine, cap. de conjunctione, ordo sit pars potestatis, Angelum distingui in ordine videtur esse de perfectione potestatis suae: sed ordo est ad motum localem: quia sine motu locali ministerium ordinis non potest implere, ut patet, Isa. xviii, 2, ubi dicitur: Ite, Angeli veloces, ad gentem convulsam et dilaceratam. Zachar, i, 11: Perambulavimus terram, dixerunt Angeli ad Dominum. Daniel. ix, 21: Ecce vir Gabriel... cito volans tetigit me, etc. Et, Lucae, i, 26: Missus est Angelus Gabriel a Deo in civitatem Nazareth. Et si. tunc moventur, motus est in demonstratione perfectae potestatis ex ordine. Videtur ergo, quod Angelus de loco ad locum movetur, non ex indigentia, sed ex debito perfectae potestatis et ordinis.

Solutio. Omnino concedendum est secundum sacram Scripturam, quod Angelus secundum seipsum, hoc est, absque corporis assumptione, movetur et transit de loco ad locum, sicut in secunda parte hujus disputationis probatum est.

Ad primum ergo dicendum, quod indigentia multipliciter dicitur, simpliciter scilicet, et respectu alterius quod simpliciter perfectissimum et in fine perfectionis est. Indigentia simpliciter est defectus alicujus pertinentis ad esse, vel ad bene esse, vel ad operationem secundum esse et bene esse: sicut artificem dicimus imperfectum, si manum non habeat, si scientia aedificandi careat, si dolabram vel securim non habeat. Manus enim pertinet ad esse, scientia ad artem quae principium est operis: quia dicit Aristoteles in VI Ethicorum, quod " ars est factivum principium in ratione. " Securis autem vel dolabra est instrumentum sine quo operari non potest. Et omnis motus talium ad aliquod istorum trium est actus imperfecti et propter indigentiam tollendam: quia dicit Aristoteles in III Physicorum, quod " perfectum est cui nihil deest. " Respective autem indigentia est dependentia omnis creaturae ad creatorem, sine quo nec esse, nec conservationem in esse, nec virtutem, nec operationem habet. Et sic omnis motus creaturae qui est secundum dependentiam et ordinem ad Deum, propter indigentiam est: et solum illud immobile est, quod ad nihil dependet secundum indigentiam, et nullius eget. Primo ergo modo Angeli motus non est propter indigentiam, sed secundo modo. Dionysius enim dicit in libro de Divinis nominibus, quod " omnia desiderant summum bonum, et propter illud agunt quidquid agunt . "

Ad aliud dicendum, quod non est simile de animalibus quae moventur motu processivo, et de Angelo qui movetur ad loca diversa. Animalia enim ex indigentia propria dependent ad loca diversa: quia scilicet cibus eorum vel appetibilia in locis sunt diversis: et ideo motus ad loca diversa, qui processivus vocatur, est de perfectione ipsorum. Sed Angelus ex se non dependet ad aliquem locum,, sed ex congruentia operis virtutis contemplativae, vel virtutis ministratricis, ut in antehabitis dictum est: et ideo motus localis non est de perfectione ipsius, sed potius alterius circa quod operatur.

A. D aliud dicendum, quod in veritate illi qui dixerunt, quod Angelus meretur praemium prius acceptum, non satis hoc dixerunt perspecta ratione: sed verum est, quod motu et operatione licet non mereatur praemium substantiale, tamen talibus operationibus et motibus potest mereri praemium accidentale, quod est gaudium cordis de multis bonis operibus, et de profectu hominis ex ministerio suo, quod se ita habet ad praemium substantiale, sicut aureola ad aurum: et propter hoc ministrat et movetur.

Ad aliud dicendum, quod per illud satis probatur, quod falsa est suppositio: sed ex hoc non sequitur, quod non possit moveri Angelus. Ad haec enim potest moveri propter praemium accidentale, quod continue acquiritur et accrescit in ipso usque ad diem judicii.

Duo quae in contrarium adducuntur, simpliciter concedenda sunt: haec enim directe continentur in sacrae Scripturae canone, cujus, sicut dicit Augustinus in libro II super Genesim ad litteram, major est auctoritas quam omnis humani ingenii capacitas .

Ad aliud dicendum, quod cum dicitur, Omnis motus est propter indigentiam, duplex est locutio actuali duplicitate aequivocationis,, Est enim indigentia ad esse perfectionis secundum esse et bene esse. Et est indigentia ad id quod acqui-

ritur motu locali vel alteratione, quod pertinet ad ministerium. Propter indigentiam quidem ad esse vel ad bene esse secundum beatitudinem non movetur Angelus, sed propter indigentiam ejus quod acquiritur motu locali vel alterationis, quod pertinet ad operationem et ministerium, movetur Angelus et secundum locum et secundum alterationem: secundum locum enim acquirit ubi post ubi, quod magis competit ministerio et operationi quam aliud: in motu autem alterationis illuminationem post illuminationem regentem in operatione et ministerio. Dicit Averroes super tertium Physicorum, quod " motus localis est ubi post ubi, et motus alterationis forma post formam. " Et Avicenna dicit in Sufficientia, quod " motus localis est ubi fluens, et motus alterationis est quale sive forma fluens. "

Id quod ultimo objicitur, simpliciter est concedendum: quia per illa probatur, quod motus Angeli secundum locum ad potestatem ordinis et ad perfectionem ministerii pertinet, et non ad indigentiam Angeli pertinet quae sit secundum esse vel secundum bene esse. Et hoc secundum canonicas Scripturas verum est.